روش تحقیق؛ بررسی چند عنوان برای پروپوزال؛ مراحل و نحوه نوشتن پروپوزال
این عنوان را داوری کنید.
بررسی میزان تطابق یافتههای معاینات بالینی و نوار قلبی با یافتههای تست ورزش در حجاج بیت الله الحرام.
کدام فاکتورها در تست ورزش؟
اشکالات:
۱- عنوان گویا نیست. عنوانی خوب است که پارامترهایی که میخواهیم اندازه بگیریم معلوم باشد. کدام معاینات بالینی؟ مارکرهای هموداینامیک؟ فشارخون؟ توده بدنی (BMI)؟ چربی؟ مشخص نکرده چه فاکتوری؟ کدام یافتههای نوار قلبی؟
۲- عنوان طولانی است. باید بدون اینکه فرد نفسش نیاز به رفرش داشته باشد بتواند بخواند.(در انگلیسی نوشتن هم اگر جمله ای بنویسیم که فرد وسطش مجبور شد نفس بگیرد؛ یعنی جمله ما ایراد دارد.)
۳- تطابق کلمه غلطی است باید بگوید ارتباط (Correlation)؛ چون مهمترین چیز به عنوان یک Scientist این است که به زبان عامیانه نباید صحبت کنیم. عنوان خوب عنوانی است که به راحتی به زبان انگلیسی ترجمه شود. تطابق به انگلیسی میشود: Habituation ،Accomodation و Addaptation نمیشود: Correlation ،Association, relation.
۴- آیا در حجاج بیت الله الحرام، subjectها را معلوم کرده؟ خانم؟ آقا؟ رنج سنی شان؟ ممکن است سنشان ۱۸-۱۷ سال باشد یا ۷۰-۶۰ سال. پس باید دادهها نزدیک به هم باشند اگر خیلی تفاوت فاحش داشته باشند انحراف معیار وحشتناکی میدهد و نمودارها ناجور (نامربوط) میشوند. به خاطر (error bar که داده) بنابراین در انتخاب Subject ما دستمان باز نیست همه چیز را با هم mach کنیم. درسته شاید Postest یا pretest از همان فرد بگیرد و فرد را با خود فرد مقایسه کند ولی بعد میخواهد آن جامعه آماری حجاج بیت الله الحرام را ارتباطشان را با هم به دست بیاورد. یک چیزی که همه subjectها را به هم مرتبط نکند خوب است ولی چون اطلاعات فرد ۳۰ ساله را با فرد ۸۰ ساله میخواهد ربط بدهد غلط میشود.
این عنوان را داوری کنید.
سنتز سبز نانوذرات نقره داغ شده با زینک با استفاده از گیاه چله داغ و بررسی اثرات سمیت آن روی سلولهای سرطانی گلیوبلاستومایی U87.
1- Subject چیست؟ GBM مدل U87. مشکل خاصی ندارد و همه موارد رعایت شده است.
این عنوان را داوری کنید.
طراحی و سنتز ژل چشمی پیلوکارپین و رهاسازی آن توسط میکروتیدل در محیط درون آزمایشگاه
۱- روش سنتز مشخص نیست.
۲- محیط درون آزمایشگاهی یعنی چه؟ روی cell line است؟ subjectها موش هستند؟
۳- متدولوژی مهم است.
میکرونیدلها باید حتما در محیط in vivo کار گذاشته شوند و نشان دهد که آیا دارد mach میشود یا نه ؟ ریلیز 🤔 میکند یا نه؟ side effect دارد یا نه؟
۴- مکانیسمش اشتباه است. کار ماورائی است.
باید منطق داشته باشد. معلوم باشد قدم بعدی چیست؟
یک مثال دیگر:
بررسی عوامل موثر در بیخوابی
فرق عنوان در پایان نامه و پروپوزال چیست؟
عنوان در پایان نامه میتواند شکسته شود به جزئیات بیشتر با سگمنتهای کمتر. باید عنوان پروپوزال و پایان نامه دقیقاً یکی باشد. یک موقع در جریان انجام تز یک سری کارها را عوض میکنیم. چون انجام یک تحقیق آزمایشگاهی کاملاً Active است. گاهی ممکن است چیزی را در مقاله بیاوریم که در پایان نامه و پروپوزال نبوده ولی کشفیات اون کاری بوده که در اثر آزمون و خطا به آن رسیدیم. مهمترین فرق این است که در نوشتن پروپوزال ما Blind هستیم یعنی به جواب نرسیدیم ولی موقعی که داریم پایان نامه را مینویسیم ما جوابها را داریم یا در نوشتن مقاله، خبر میدهیم یعنی کلمه اثر یا اثرات مثبت یا منفی را بیان میکنیم. پس جمله خبری است. اگر در پروپوزال این را بنویسیم رد میشود. چرا؟ چون بایاس ایجاد کردیم. پیشگویی و پیش بینی کردیم و این غلط است. پس در نوشتن پروپوزال به هیچ عنوان نمیتوانیم پیش بینی کنیم. مثلاً نمیتوانیم بگوییم:
بررسی اثرات کاهنده
بررسی اثرات افزاینده
بررسی اثرات ضد اضطرابی.
چون خودمان خط دادیم و بایاس ایجاد کردیم.
ولی در نوشتن مقاله اصلا باید بنویسم، چون وقتی مینویسیم مثلاً اثرات ضد اضطرابی. کلمه ضد اضطرابی به خورد خواننده این علامت را میدهد که مقاله مهم است و اثرات ضداضطرابی فلان دارو را بررسی کرده است. در نوشتن پایان نامه در فرمت آزمایشگاهی باید عنوان خود پروپوزال را بیاوریم تا به داور بفهمانیم که این مسیرها که رفتیم مسیری بوده که از اول برای ما داوری و مشخص شده و مسیر درستی است.
یه موقع ما پروپوزالی را نوشتیم، عنوانی برایش انتخاب کردیم وسط راه به یک دلیلی مثلاً یک کیتی نبوده آزمایش انجام شود یا … طبق تبصرههایی مجبور میشویم عنوان پروپوزال را تعدیل کنیم نه اینکه کامل عوض کنیم. اگر بخواهیم عنوان پروپوزال را عوض کنیم باید از صفر شروع کنیم. داور پیدا کنیم، داوری شود، مراحل کار انجام شود و…
ولی یک سگمنت را میتوان عوض کرد که آن را هم استاد راهنما نامه بدهند که مثلاً میخواستیم از این روش استفاده کنیم. کیت آن گران و نایاب بود به دستمان نرسید فلان کار را جایگزین کردیم.
این عنوان را داوری کنید.
– بررسی اثر آستازانتین بر کاهش اختلال حرکتی و بیومارکرهای التهابی مؤثر بر بروز ادم نخاعی متعاقب آسیب نخاعی در موش صحرایی نر
۱- نباید بنویسد کاهش. پس میتواند بنویسد میزان یا شدت اختلال حرکتی
۲- مشخص نکرده کدام بیومارکرهای التهابی
۳- کدام مدل ادم؟ ادمها گاهی اوقات هموراژیک (hemorrhagic) است، گاهی اوقات هموداینامیک است. داخل سلولی؟ خارج سلولی؟
۴- آسیب نخاعی، مدل آسیبش معلوم نیست. کانتوژن است؟ کمپرشن است؟ یعنی قطع میکند یا له میکند یا فقط ضربه میزند؟ یا فقط فشار روی آن است. نزدیکترین مدل، مدلهای کانتوژن است یعنی نخاع له میشود.
۵- موش صحرایی نداریم باید بگوییم موش سفید آزمایشگاهی. اصلا نژاد صحرایی نداریم.
در نوشتن پروپوزال و انجام کارش تنها کسی که صفر تا صد مسئول است و مسئول هزینهها و زمانی است که صرف میشود خود دانشجو است.
این عنوان را داوری کنید.
– بررسی اتصال عملکردی و ساختاری مسیر کورتیکواستریاتال در حین درک جمله در بیماران مبتلا به پارکینسون با و بدون سابقه آسیب تروماتیک
۱- خیلی طولانی است. ۲۔ جمله؟ جمله کوتاه، بلند؟ ۳- مبهم و گنگ است. ۴- به جای اتصال باید بنویسد ارتباط. ۵-subjectهایش پیچیده است.
بهترین عنوان، عنوانی است که اگر مثلاً مادر بزرگمان هم بخواند، بفهمد چه نوشتیم. بهترین عنوان، عنوانی است که اگر آدم عادی بخواند متوجهاش شود. از کلمات پیچیده بهتر است استفاده نشود.
در نوشتن یک سوال خوب متغیرها را باید در نظر بگیریم. متغیرها (variables) چه هستند؟ تمامی عوامل زمینه ای که در جواب دادن به آن سؤال به این عوامل برخورد میکنیم متغیر هستند. مثلاً سن افراز دچار آلزایمر، سطح سواد، اطلاعات دموگرافیشان، سنشان، شغل آنها و…
متغیرها میتوانند وابسته یا مستقل باشند. متغیر وابسته با مستقل چه فرقی دارند؟ علت و معلول، پس مثلاً افراد آلزایمری مسن (علت) در این افراد متغیر مستقل است. چون افزایش سن میتواند عاملی برای بروز آلزایمر باشد. متغیرها گاهی کمی و گاهی کیفی اند. متغیرها عامل یا پارامتری است که قابل اندازه گیری است. مثلا در افراد بالای ۶۵ سال ریسک ابتلا به آلزایمر بیشتر است. پس میگوییم متغیر مستقل ما قابلیت اندازه گیری دارد. با چه چیز؟ با سن تقویم فرد، با پر کردن پرسشنامه پس متغیرهای مستقل و وابسته قابلیت اندازه گیری دارند. گاهی این اندازه گیری کیفی است و گاهی کمی. پس مثلاً بررسی میزان توجه و تمرکز دانشجویان پزشکی در کلاسهای صبح یا بعد از ظهر. ممکن است نتوانیم میزان توجه و تمرکز را با وسیله ای اندازه گیری کنیم ولی میتوانیم پرسشنامه بدهیم مثلاً خوب است، بد است و…
متغیرها گاهی پیوسته و گاهی گسسته اند.
پیوسته، مثلا فرد ۲ سال و ۲ روزش است.
یک ویژگی بسیار مهمی که پروپوزال ما باید داشته باشد این است که اگر کسی انجام نداد، فرد دیگری آن را انجام دهد. خیلی نباید انحصاری خودمان بکنیم. کار درست آن است که یک فرد دیگر هم بتواند در هر جایی آن را آزمایش کند و حتی یک بخش دیگرش را کس دیگری در جای دیگری انجام دهد.
۱- سایز در عنوان تحقیق یعنی چه؟ باید سوالمان روان، مشخص، گویا و کوتاه باشد.
۲- در چه اسکوپی است؟ یعنی مثلاً بچههای نانو نمیتوانند بیایند روی پارکینسون کار کنند. چون بک گراند آنها نانو است. میتوانند بیایند مدل پارکینسونی ایجاد کنند. مثلا به سلول التهاب بدهند. پس باید بیایند نانوذره را رویش امتحان کنند و نمیتوانند خارج از اسکوپ کار انجام دهند. از کجا میفهمند خامش زدیم؟ 🤔 مقالات را چک میکند میبینند در زمینههای مختلف کار کردیم و از هر دری سخنی گفتیم میفهمند که کارها عمق ندارد ولی مثلا ۱۵ تا مقاله داریم که همه درباره نانوذره فلان….. صحبت کرد.
حالا نانو ذره چه ژل چشمی باشد، چه پماد آن، چه injectable dvice یا هر چیز دیگر آن باشد. بنابراین میفهمد که ما در کارمان عمق داریم و این مهم است.
time: در تحقیق ما time خیلی مهم است قبلاً توضیح داده شد…
resource: باید update باشند، باید ترند روز دنیا باشند. نمیتوانیم بریم از منابع قدیمی استفاده کنیم وقتی منابع جدید اس.
Skill: مهارت باید داشته باشیم. حالا چه انجام کار و چه مهارت ارتباط کلامی و… مثلاً مهارت کار با اتاق کشت و cell line نداریم نباید تحقیقمان در زمینه کار با سلول و … باشد. باید در حیطهای که مهارت داریم تحقیق کنیم. در بک گراند قبلی مان میتوانیم مانور دهیم. مثلاً دوره ارشد روی چه موضوعی کار کردیم بر اساس آن میتوانیم پایان نامه برداریم.
Access: دسترسی ما به موضوع مهم است مثلاً در تحقیق از دارویی استفاده کنیم که به آن دسترسی داشته باشیم. نه اینکه به علت تحریم نایاب باشد.
traial knowledge: پشتوانه کار ما چیست؟ چقدر روی این موضوع کار شده و چه کسانی کار کردند؟ چه دانشی پشت کار ماست؟ چقدر خودمان علاقه داریم؟ انگیزه اولیه بسیار مهم است.
ساختار کامل یک پروپوزال:
۱- اول لوگوی خود دانشگاه است بعد عنوان باید نوشته شود. دانشجو کیست استاد راهنما، استاد مشاور. سال انجام کار. چکیده را باید بنویسیم: چکیده شامل road map یا نقشه کلی است که برای پروژه در نظر گرفتیم.
۲- بیان مسئله و اهمیت موضوع: مثلا ما میخواهیم روی بیماران پارکینسونی کار کنیم. چون پارکینسون دومین بیماری تحلیل برنده مغز در میانسالی بعد از آلزایمر است. وقتی عدد هم میگوییم مثلا استادی که میخواهد کار ما را قبول کند میفهمد که ما روی یک موضوع جنرال و شارپ داریم کار میکنیم. پس اهمیت و ضرورت مسئله را باید بیان کنیم که چقدر برامون مهم است. حدوداً یک و نیم صفحه باید باشد و بیشتر نشود.
۳- اهداف پژوهش که تقسیم میشود به هدف کلی و اهداف اختصاصی:
فرضیه ای که پشت اهداف است را میآوریم که یکی یکی باید بیان شود.
هدف Apply یا هدف کاربردی از انجام این کار را باید بیاوریم
پس هدفها سه بخش داشت: ۱- هدف کلی که همان عنوان است ۲- هدف اختصاصی ۳- هدف کاربردی
literature review (پیشینه پژوهش یا مرور ادبیات تحقیق یا مرور نوشتارها): اینجا میگوییم درست که ما میخواهیم فلان کار را انجام دهیم ولی افراد دیگری در این زمینه این کارها را انجام داده اند، ترجیحا کارهایی که در ۱۰ الی ۱۵ سال گذشته انجام شده آورده میشود نه قدیمیتر.
روش اجرا یا متدولوژی: شامل سمپل سایز یا نمونه یا جامعه آماری ماست خود پرتکل که باید انجام شود. آورده میشود و همچنین موادی که باید به کار ببریم را مینویسیم.
بعد از چه روش آماری باید استفاده کنیم را میآوریم. ملاحظات اخلاقی باید آورده شود.
محدودیتهای اجرایی باید ذکر شود.
نوآوری پژوهش: این بخش را همه میخوانند باید حتماً بنویسم …
جدول زمان بندی: باید پر کنیم.
رفرنسها باید درست آورده شود.
جدول هزینهها باید پر شود.
جدول متغیرها: نوع متغیرها: وابسته، مستقل، کمی و کیفی همه را پر میکنیم.
بیان مسئله:
اینجا باید درباره اهمیت و ضرورت انجام کارمان صحبت کنیم و اینکه به چه هدفی این کارها انجام میدهیم.
اهمیت بیان مسئله
درباره اهمیت بیان مسئله گفتیم که مهمترین بخشی است که داور به آن توجه میکند همان پاراگراف اول است که مینویسیم. در بیان مسئله اولین جمله ای که مینویسم راجع به خود مشکل است. مثلاً همان جملهای که درباره پارکینسون گفتیم. یا مثلاً بیماری صرع بیماری است که از ۵۰۰ سال قبل انسانها با آن درگیر هستند.
اینجا باید بگوییم چرا؟ این کار را انتخاب کردیم… جواب این چرا میشود پاراگراف اول. چرا میخواهیم روی نانوی میکرونیدلینگ کار کنیم؟ دراگ دلیوری (Drug delivery) یکی از تاپیکهای ترند دنیاست. چون به روش بسیار safe از Drug delivery استفاده کنیم بدون اینکه اثر سیستمیک داشته باشد و با این کار از side effectهای یک دارو جلوگیری کنیم. پس میکرواینجاکشن یکی از روشهای نوینی است که برای کنترل یک سری از عوارض جانبی داروها به کار میرود.
در نوشتن پروپوزال هیچ وقت نباید اول ابریویشن آورده شود. معمولاً در پاراگراف اول یک عدد دو رقمی هم میآوریم. عدد و رقم آوردن در پاراگراف اول پروپوزال به چه درد میخورد؟ چون توجه جلب میشود. توجه خواننده جلب میشود. در پرزنتها نیز اگر میخواهیم پرزنتر خوبی باشیم همیشه با عدد و رقم شروع کنیم خوب است که بنویسیم در رنج جهانی چه مقدار هزینه دارد برای سیستم بهداشتی. مثلاً مراقبت از یک بیمار پارکینسونی یا آلزایمری یا هر چه که موضوع ما هست.
مثلا چون ما از میکرونیدل استفاده میکنیم جلوی هزینه فلان مقدار را میگیرد.
درباره آن بار مالی، بار روانی، بار سیستمی، بار بهداشتی که بیماری روی خانواده دارد صحبت میکنیم. در پاراگراف اول ماجرا را بولد میکنیم. بخش دوم بیان مسئله شامل این است که وقتی که این مسئله ایجاد شد چه سیستمهایی در گیرند؟ مثلا در آسیب نخاعی کجای بدن درگیر است؟ بیمار کاملاً ناتوان شده؟ نسبی ناتوان شده؟ چه مکانیسمهایی در بدن فعال شدند؟ پاتوفیزیولوژی مسیر چی بوده؟ بیماری اتوایمیونی که با مثلاً میکرونیدلها میخواهیم کمش کنیم مکانیسم ایجادش چیست؟
پس پاراگراف دوم شامل چیست؟ این است که در اثر آن اختلال چه مشکلاتی در بدن ایجاد میشود؟ و بعد از اینکه نوشتیم کجاهای سیستم درگیر میشود؟ آیا مشکل فقط مغزی لوکال است؟ آیا مشکل بعدا جنرالایز میشود؟ آیا مشکل منتالی است؟ آیا فرد دچار تحریب فکری و شناختی میشود؟ روی این موارد و مکانیسمهایش چطور مثال توضیح میدهیم. مثلاً بیماری اتوایمیون باعث افزایش بیومارکرهای التهابی میشود. این بیومارکرها در کل بدن توزیع میشوند باعث ایجاد ادم یا آپاپتوز یا نکروز میشوند.
پس در پاراگراف دوم مسیرهایی که در آن اختلال به هم میرسند را در کنار همدیگر مینویسیم. هنر نگارش بیان مسئله در این است که نه پرت و پلا بگیم نه خیلی در لاین صحبت کنیم. مثلاً ما وقتی درباره ضایعه نخاعی و ارتباطش با ادم صحبت میکنیم دیگر نمیآییم درباره اختلالات جنسی ناشی از ضایعه نخاعی را بگوییم چون در عنوان از ادم صحبت شده پس مکانیسمهای ادم را باید بگوییم نه مکانیسمهای ثانویه اختلالات جنسی یا اختلالات تغذیه ای یا آتروفی عضلانی یا اختلالات ظاهری آن و…
ما باید طبق تاپیک که نوشتیم، مکانیسم یا پاتوفیزیولوژی که نوشتیم باید کاملا مرتبط با سوال اولیه باشد که مثلاً ادم بود.
بعد از پاراگراف دوم، یک پاراگراف هم دیگر باید بنویسیم که تا حالا چه کارهایی برای این اختلال انجام شده است از چه داروهایی استفاده شده. از چه مکانیسمهای بازتوانی استفاده شده است.
در پاراگراف سوم راجع به کارهایی که تاکنون درباره مشکل انجام شده صحبت میکنیم. بعد میگوییم اما تا کنون کسی از فلان روش (پرتکل خودمان را میگوییم) استفاده نکرده است.
میگوییم تا کنون فلان و فلان کار را انجام داده اند. پس چرا ما دوباره این کار را انجام میدهیم. چون اینجا یک gap وجود دارد به نام gap in knowledge. بعضی افراد قبل از ما کار کرده اند ولی تاکنون از دارویی که ما الان داریم استفاده میکنیم، استفاده نکرده اند. پس اینجا یک gap وجود دارد . gap یعنی شکافی که بین مطالعات قبلی
وجود دارد و نشان میدهد که این مطالعات کاملاً نتوانسته اند مشکل ما را حل کنند. میگوییم با توجه به اینکه فلان دارو مصرف شده ولی نتوانسته فلان مشکل را حل کند (یعنی اینجا gap وجود دارد حالا ما این gap را پر میکنیم. چگونه؟ با معرف فلان دارو که فلان اثر را دارد.
و خط آخر اینگونه میشود: با توجه به اثرات فلان دارو این دارو میتواند کاندید خوبی برای رفع فلان مشکل باشد، بنابراین در این روش ما اثرات این دارو را بر کاهش این موارد بررسی کردیم.
پس بیان مسئله ۴ رکن اصلی دارد.
۱- پاراگراف اول: چرا؟
۲- پاراگراف دوم: مکانیسم، علت، فیزیولوژی، عوارض
۳- پاراگراف سوم: کارهایی که روی مشکل تا به حال انجام شده
۴- پاراگراف چهارم: gap in Knowledge: چه کارهایی تا حالا نشده که حالا میشود کاری که ما میخواهیم انجام دهیم.
اهداف: اختصاصی و کاربردی.
در نوشتن هدف، جلوی هدف کلی، همان عنوان را مینویسیم.
ویژگیهای اهداف اختصاصی:
میبینیم در عنوان چه مواردی را میخواهیم اندازهگیری کنیم، نوع اندازهگیری و روش اندازه گیری را هم باید در هدف اختصاصی بیاوریم.
زیر اهداف میتوانیم فرضیه هم بیاوریم. در فرضیه در واقع پیش بینی کنیم که آن دارو و یا روش چه اثری دارند. در نوشتن اهداف هرگز نمیتوانیم پیشبینی کنیم چون داور میگوید که از کجا میدانی؟ هنوز که اندازه گیری نکردی! ولی از فرضیه میتوانیم پیش بینی کنیم.
در نوشتن اهداف چند الگو را رعایت کنیم:
اولا: پیش داوری نکنیم.
دوما: Subjectها چه گروهی هستند و دیگر این که چه پارامتری را با چه روشی میخواهیم اندازه گیری کنیم. نمیتوانیم بنویسیم بررسی کاهش آستانه درد. [کلمه کاهش غلط است.] بررسی افزایش فلان اثر. [کلمه افزایش غلط است]
برای فرضیه میتوان هدف را نوشت و علامت سوال جلویش گذاشت.
CV استاد گرانقدر خانم دکتر ثریا مهرابی