«باسمه تعالی»
سوالات امتحان نهایی درس: علوم اجتماعی
پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه
مدت امتحان: 80 دقیقه
رشته: ریاضی فیزیک – علوم تجربی
ساعت شروع: 10 صبح
تاریخ امتحان: 1398/10/10
تعداد صفحه: 2
دانش‌آموزان روزانه، بزرگسال و داوطلبان آزاد سراسر کشور در نوبت دی ماه سال 1398
مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی
۱) در عبارات زیر موارد صحیح و غلط را مشخص کنید: (2)
الف) بسته شدن ناخودآگاه چشم در مواجهه با خطر کنش محسوب می‌شود.
ب) کنش اجتماعی تنها در صورت حضور فیزیکی دیگران صورت می‌گیرد.
ج) جامعه و فرهنگ فقط یک شکل دارد.
د) مرز و محدوده فرهنگ آرمانی و فرهنگ واقعی بر اساس تفکر مردم تغییر می‌کند.
الف) غلط
ب) غلط
ج) غلط
د) غلط
۲) جاهای خالی را با عبارات مناسب پر کنید: (2/5)
الف) پیامدهاي غیر ارادي کنش ……………………. هستند ولی پیامدهای ارادی کنش …………………… هستند.
حتمی (قطعی) – احتمالی (امکانی)
ب) اگر …………. نباشد هیچ هنجاري شکل نمی‌گیرد و هیچ یک از ………… مانند عدالت، امنیت، محقق نمی‌شوند.
کنش – ارزش‌ها
ج) جامعه مانند ………………. و فرهنگ مانند ………………. است.
جسم – روح
د) در جامعه دینی، هویت اجتماعی افراد بر اساس ………………. و ……………….. تعیین می‌شود که آن دین محترم می‌شمارد.
عقاید – ارزش‌ها
ه) تحرك اجتماعی گاه درون ………………… و گاه ………………… اتفاق می‌افتد.
یک نسل – در دو نسل
۳) سوالات چهار گزینه‌ای: (2)
الف) شیوه انجام کنش اجتماعی که مورد قبول افراد جامعه قرار گرفته است، را ………………………. می‌گویند.
1- ارزش اجتماعی
2- هنجار اجتماعی
3- نقش اجتماعی
4- جامعه‌پذیری
هنجار اجتماعی
ب) پیامبران و اولیاي الهی در مورد کدام بعد هویت انسان‌ها سخن گفته‌اند؟
1- الهی و فطری
2- نفسانی
3- انسانی
4- دینی و معنوی
الهی و فطری
ج) هر جامعه‌اي روش‌های «تبلیغ و اقناع، تشویق و پاداش، تنبیه و مجازات» را برای ………………………………………… به کار می‌گیرد.
1- آموزش مناسب شهروندي
2- پیشگیري از کجروي اجتماعی
3- ایجاد تنوع گروه‌هاي فرهنگی
4- ایجاد فرهنگ واحد و یکسان
پیشگیري از کجروي اجتماعی
د) اگر جامعه‌ای در تعامل با جوامع دیگر به مرور زمان، به عقاید و ارزش‌های خود پشت کند، دچار ……………………. می‌شود.
1- خودباختگی
2- فرهنگ جدید
3- آشوب اجتماعی
4- تحول فرهنگی
تحول فرهنگی
4) به سوالات زیر پاسخ کوتاه دهید: (2/5)
الف) انسان‌ها به چه دلیل ممکن است از انجام برخی کنش‌ها خودداري کنند؟
نگرانی از پیامدهاي کنش (پیامد نامطلوب)
ب) به خرده فرهنگ‌هاي ناسازگار با فرهنگ عمومی چه می‌گویند؟
ضد فرهنگ
ج) برای هر یک از ویژگی‌های هویتی مثال بزنید: 1- اکتسابی ………………………… 2- فردی …………………………
ذکر یک ویژگی صحیح اکتسابی و فردي
د) راهکارهاي اسلام را برای جامعه‌پذیری و کنترل اجتماعی نام ببرید.
امر به معروف و نهی از منکر
هـ) چه نوع قدرتی داراي مقبولیت است؟
قدرت بدون استفاده از تهدید و با رضایت تبعیت‌کنندگان
5) مفاهیم مربوط به هر عبارت را مشخص کنید. (توجه کنید یک مورد اضافی است.) (1)
الف) ناپسند شمردن دروغ و رشوه ( ) ب) خرده فرهنگ معلمان ( ) ج) شرك و بت‌پرستی ( ) د) توحید و یکتاپرستی ( ) | 1- فرهنگ حق 2- فرهنگ باطل 3- خرده فرهنگ موافق 4- فرهنگ آرمانی 5- فرهنگ واقعی |
الف) 4
ب) 3
ج) 2
د) 1
سوالات تشریحی
6) آیا همه جوامع فرصت‌های یکسانی برای تحرک اجتماعی در اختیار افراد قرار می‌دهند؟ (توضیح دهید) (1)
هر جامعه‌اي به تناسب عقاید و ارزش‌هاي خود برخی تحرك‌هاي اجتماعی و تغییرات هویتی را تشویق و برخی را منع می‌کند، برخی هویت‌ها را می‌پذیرد و برخی را نمی‌پذیرد.
7) اصطلاحات زیر را تعریف کنید. (2)
الف) از خود بیگانگی حقیقی (فطري):
اگر عقاید وارزش‌هاي یک جامعه مانع آشنایی اعضاي آن جامعه با حقیقت انسان و جهان شود، دچار از خود بیگانگی حقیقی شده است.
ب) تحول فرهنگی مثبت:
اگر فرهنگی که دچار تحول می‌شود فرهنگی باطل باشد و جهت تغییرات به سوي فرهنگ حق باشد، تحول فرهنگی مثبت است.
8) نخستین رویارویی‌هاي قدرت سیاسی و نظامی جوامع غربی چه اثري بر جوامع اسلامی گذاشت؟ (1)
جوامع اسلامی را به خود باختگی فرهنگی دچار ساخت.
9) الف) متفکران ایرانی بعد از دهه سی شمسی، با تدوین کتاب‌هاي خود به نقد کدام رویکرد فرهنگی غرب پرداختند؟
نقد رویکرد تقلیدي به فرهنگ غرب و هویت‌هاي کاذب که از این طریق ساخته شده بود.
ب) دو نمونه از این کتاب‌ها را نام ببرید. (1/5)
کتاب‌های: غرب‌زدگی – بازگشت به خویشتن – خدمات متقابل اسلام و ایران – فطرت
10) دو نظام لیبرال دموکراسی و جمهوري اسلامی را از نظر آرمان‌ها و ارزش‌ها با یکدیگر مقایسه کنید. (ذکر حداقل یک تشابه و یک تفاوت ضروري است.) (2)
تشابه: هر دو به خواست و اراده اکثریت مردم سازمان می‌یابد.
تفاوت: نظام لیبرال دموکراسی هیچ حقیقت و فضیلتی را به رسمیت نمی‌شناسد و حکومت دنیوي و این جهانی است، در حالی که نظام جمهوري اسلامی خواست مردم در ذیل اراده و مشیت الهی شکل می‌گیرد.
11) فرهنگ در چه شرایطی بیشتر گسترش می‌یابد؟ (1)
وقتی حاملان و عاملان یک فرهنگ بیشتر باشند آن فرهنگ بیشتر گسترش می‌یابد.
12) سیاست‌هاي جمعیتی را تعریف کنید. (1/5)
وقتی یک جامعه با کاهش یا افزایش جمعیت مواجه می‌شود نظام سیاسی آن براي حل مشکل جمعیت چاره‌اندیشی می‌کند و با همراهی مردم راه‌حل‌هایی را به اجرا در می‌آورد که سیاست‌هاي جمعیتی نامیده می‌شود.
(جمع نمرات: 20)
«موفق باشید.»
