تفاوت مونومر با پلیمر چیست

هر دو مونومر (Monomer) و پلیمر (Polymer) معمولاً در شیمی صنعتی برای ارتباط با انواع مختلف مواد و ترکیبات آنها استفاده می‌شوند. کلمه “poly” در لغت به معنای “بسیاری” است. و کلمه “مونو” به معنای “یک” یا “تک” است. بنابراین، یک پلیمر ترکیبی است که از بسیاری از واحدهای منفرد تشکیل شده است، در حالی که یک مونومر به عنوان واحد تکی در نظر گرفته می‌شود که بلوک ساختمانی تکراری در یک زنجیره پلیمری است. این، تفاوت اصلی بین مونومر و پلیمر است.

مونومر چیست

همانطور که در بالا ذکر شد، مونومرها واحدهایی هستند که به عنوان بلوک‌های سازنده پلیمرها عمل می‌کنند. آنها به صورت کووالانسی برای تشکیل پلیمرها متصل می‌شوند. اینها مولکولهایی با وزن مولکولی کم هستند که به تدریج جمع می‌شوند و یک واحد پیچیده را تشکیل می‌دهند. هنگامی‌که دو مونومر کنار هم قرار می‌گیرند، به آنها “دایمر” می‌گویند، و سپس به تشکیل تریمرها، تترامرها، پنتامرها و غیره ادامه می‌دهد. وقتی چند ده واحد با هم جمع شوند، سیستم ” الیگومر ” نامیده می‌شود.
یک مونومر می‌تواند از یک نوع مولکول منفرد و همچنین چندین نوع مولکول تشکیل شده باشد که به صورت کووالانسی متصل هستند. طبق تعریف، مونومر واحدی است که در یک پلیمر تکرار می‌شود. بنابراین، هنگام شکستن یک پلیمر به واحدهای مونومر آن باید دقت بیشتری شود. پروتئین‌هایی که پلیمر هستند از واحدهای آمید تکرار شونده ساخته می‌شوند و به همین دلیل پلی آمید نامیده می‌شوند. در اینجا، “آمید” به نوع پیوندی اشاره دارد که واحدهای مونومر را به هم متصل می‌کند. هنگامی‌که مونومرها تکرار می‌شوند، پیوندها نیز تکرار می‌شوند، از این رو نام آن به وجود می‌آید. به همین ترتیب، نوکلئوتیدها واحدهای مونومر DNA و RNA هستند و سلولز از واحدهای D-گلوکز تکرار شونده تشکیل شده است. در مورد پلیمرهای مصنوعی، لاستیک از واحدهای تکراری “ایزوپرن” ساخته می‌شود، اتیلن برای تشکیل پلی اتیلن تکرار می‌شود.و پروپیلن برای تشکیل پلی پروپیلن تکرار می‌شود. خواص شیمیایی و فیزیکی مونومرها با همتایان ماکروسکوپی آنها متفاوت است.

نمونه‌هایی از مونومرهای وینیل

پلیمر چیست؟

همانطور که در بالا ذکر شد، پلیمرها درشت مولکول‌هایی با وزن مولکولی بسیار بالا هستند که از تعداد زیادی واحد تکراری به نام مونومر ساخته شده اند. پلیمرها را می‌توان از یک نوع واحد یا چند نوع واحد ساخته شد. با این حال، همانطور که مونومر به عنوان واحد تکراری تعریف می‌شود، می‌توان آن را از یک نوع یا چند نوع ساخت. هنگامی‌که یک نوع مونومر تکرار می‌شود، پلیمر ساخته شده به عنوان “هومو پلیمر” شناخته می‌شود. فرآیند تشکیل پلیمر از واحدهای مونومر به «پلیمریزاسیون» معروف است. در طی فرآیند پلیمریزاسیون، واحدهای مونومر را می‌توان در الگوهای مختلف به هم متصل کرد. دو دسته متداول عبارتند از پلیمریزاسیون پله ای رشد و پلیمریزاسیون با رشد زنجیره ای. در پلیمریزاسیون مرحله ای رشد، هر واحد مونومر یک به یک جمع می‌شود. و در روش دوم، که پلیمریزاسیون با رشد زنجیره ای است، تعداد کمی‌از واحدهای مونومر به هم می‌رسند تا قبل از اتصال به پلیمر در حال رشد، زنجیره‌های کوتاهی را تشکیل دهند.
پلیمرها به صورت شیمیایی سنتز می‌شوند و به طور طبیعی نیز یافت می‌شوند. برخی از رایج ترین پلیمرهای طبیعی عبارتند از: پروتئین‌ها (پلی آمید)، DNA (پلی نوکلئوتید)، RNA (پلی نوکلئوتید)، سلولز (پلی ساکارید) و غیره. نمونه‌هایی از پلیمرهای مصنوعی شامل لاستیک مصنوعی، نایلون، پی وی سی، پلی اتیلن، پلی پروپیلن و غیره است. پلیمر به عنوان یک ماده ماکروسکوپی پیوسته عمل می‌کند در حالی که خواص شیمیایی آن است. می‌توان در مقیاس نانو تعریف کرد که چگونه زنجیره‌های پلیمری از طریق نیروهای فیزیکی برهم کنش می‌کنند. با این حال، خواص توده ای پلیمرها را می‌توان از بیرون آزمایش کرد.

ساختارهای مختلف پلیمری

تفاوت بین مونومر و پلیمر

تعریف

پلیمر یک ماده ماکروسکوپی است که از تعداد زیادی واحد تکرار شونده به هم متصل شده است.
یک مونومر یک واحد تکرار شونده است که به صورت کووالانسی برای تشکیل پلیمرها متصل می‌شود.

اندازه

پلیمرها مولکول‌های پیچیده ای با وزن مولکولی بسیار بالا هستند.
مونومرها مولکول‌های ساده با وزن مولکولی کم هستند.

بلوک‌های ساختمان

یک پلیمر همیشه یک واحد تکرار شونده دارد.
یک مونومر می‌تواند واحدهای ترکیبی مختلفی داشته باشد.

خواص فیزیکی/شیمیایی

پلیمرها مولکول‌های ماکروسکوپی هستند که از مونومرها قوی تر هستند و حساسیت کمتری نسبت به مواد شیمیایی دارند.
مونومرها مولکول‌های کوچکی در مقیاس میکروسکوپی هستند که نمی‌توان آنها را با خواص ماکروسکوپی پلیمرها مقایسه کرد. و از نظر شیمیایی واکنش پذیرتر از پلیمرها هستند.