سبک زندگی

چرا باید مزرعه حیوانات را بخوانیم؟

چرا باید مزرعه حیوانات را بخوانیم؟

داستان با این صحنه آغاز می‌شود که شبی میجرِ پیر، حیوانات مزرعه را دور خودش جمع می‌کند و به آن‌ها از رویایی که در سرش دارد، صحبت می‌کند. اینکه در مزرعه همه‌ی حیوانات در کنار هم زندگی می‌کنند و هیچ انسانی برای کنترل آن‌ها وجود ندارد. او به حیوانات گفت که باید کار کنند تا چنین بهشتی را بسازند و به آن‌ها یک سرود به نام «حیوانات انگلیس» یاد داد. حیوانات با شور و شوق بسیار از ایده‌ی میجر استقبال کردند.

میجر پیر سه شب بعد از این صحبت‌ها می‌میرد. سه خوک جوان‌تر، اسنوبال، ناپلئون و اسکویلر ایده‌ی او را در غالب تئوری حیوان‌گرایی بسط دادند. یک شب حیوان‌ها موفق شدند مزرعه‌دار را شکست دهند و باعث شوند از مزرعه فرار کند. آن‌ها نام ملک را به مزرعه حیوانات تغییر دادند و شبانه‌روز تلاش کردند رویای میجر پیر را بسازند. در ابتدای تشکیل مزرعه حیوانات همه‌چیز به خوبی پیش رفت. اما به مرور همه‌چیز تغییر کرد؛ به حدی که چیزی از آرمان اولیه باقی نماند.

پنج سوالی که به درک بهتر این کتاب به ما کمک می‌کند:

۱-چرا مزرعه حیوانات یک اثر تمثیلی است؟

اتفاق‌ها و شخصیت‌های داستان مزرعه حیوانات همگی اشاره به اتفاق‌ها و شخصیت‌هایی در خارج از داستان دارند. به طور خاص خیلی‌ها اعتقاد دارند این داستان اشاره‌ای به انقلاب روسیه و مشکلات بعد از آن دارند. اورول می‌خواست داستان انقلاب روسیه را جوری بنویسد که همه بتوانند بفهمند، حتی اگر جزئیات دقیق تاریخی را ندانند. برای همین این داستان را نوشت. مزرعه حیوانات تنها داستان تمثیلی تاریخ روسیه نیست. علاوه‌براین رمان قلعه حیوانات بحث بزرگتری درباره‌ی قدرت سیاسی و ظلم را به طور کلی باز می‌کند.

۲- حیوان‌گرایی چیست؟

ناپلئون، اسنوبال و اسکویلر ایده‌ی میجر پیر را، اینکه حیوانات هم حق آزادی و برابری برای داشتن دستگاه فکری کامل دارند، مطرح کردند. این ایده را آن‌ها تحت عنوان حیوان‌گرایی (اصطلاحی در برابر انسان‌گرایی) گفتند. به مرور زمان که خوک‌ها توانستند قدرت بیشتری به دست آورند، فرمان‌هایی را که روی انبار کشیده بودند، تغییر دادند، تا جایی که حیوان‌گرایی به اندک قواعدی تقلیل یافت که کاملا با ایده‌ی کلی و اصلی تناقض داشت:

همه‌ی حیوانات با هم برابرند، اما بعضی حیوانات از دیگران برابرترند.

۳- چگونه ناپلئون توانست قدرت را تصاحب کند؟

ناپلئون تعدادی توله سگ را تربیت می‌کرد که در آینده برای او احترام بیشتری قائل شوند. زمانی که آن‌ها کاملا بزرگ شدند، او از سگ‌ها استفاده کرد تا اسنوبال، رقیب اصلیش را تعقیب کنند. ناپلئون عملکرد خودش را پیش حیوانات دیگر اینطور توجیه کرد که اسنوبال یک خائن است و برای انسان‌ها جاسوسی می‌کند. اسکویلر استدلال‌های گیج‌کننده‌ای استفاده می‌کرد که همه‌ی حیوانات باور کنند ناپلئون حقیقت را می‌گوید. در حالی‌که ترس از سگ‌های ناپلئون باعث می‌شد کسی حتی جرئت حرف زدن نداشته باشد.

۴- بوکسر نماد چه چیزی بود؟

اگر قبول کنیم که مزرعه حیوانات استعاره‌ای از اتحاد جماهیر شوروی است، بوکسر نماد طبقه‌ی کارگر روسی بود. بوکسر اکثر کارهای مزرعه را انجام می‌داد، زور و اندازه‌ی او باعث می‌شد قدرتی به دست آورد. در عین حال او بی‌سواد و زودباور است. برای همین خوک‌ها خیلی راحت توانستند او را فریب دهند که در برابر قدرتش تسلیم شوند. اورول باور داشت چیزی شبیه به این برای طبقه‌ی کارگر در اتحاد جماهیر شوروی اتفاق افتاد. کارگران قدرتمند بودند، همه‌ی کارهای اتحاد جماهیر شوروی بر عهده‌ی آن‌ها بود، اما روشنفکران روسی آن‌ها را فریب دادند و به آن‌ها خیانت کردند.

پرچم مزرعه حیواناتمقایسه تصویر پرچم مزرعه حیوانات با پرچم شوروی

۵- چگونه آقای فردریک ناپلئون را فریب داد؟

آقای فردریک قبول کرد که بابت چوب‌های مزرعه حیوانات پول زیادی بپردازد و ناپلئون را تشویق کرد به آقای پلینگتون توهین کند. آقای فردریک می‌دانست حیوانات چندان با پول آشنایی ندارند. برای همین به جای پول به آن‌ها مقداری اسکناس جعلی داد. زمانی که همه فهمیدند که پول‌ها جعلی است، آقای فردریک به مزرعه حمله کرد و آسیاب‌های بادی را از بین برد. اقای پلینگتون هم به خاطر توهینی که به او شده بود، حاضر نشد به حیوانات در دفاع از مزرعه کمک کند. این اتفاقات پشت سر هم دقیقا با مانند اتفاقاتی بود که برای شوروی (ناپلئون)، آلمان نازی(فردریک) و بریتانیا (آقای پلینگتون) در جنگ جهانی دوم اتفاق افتاد.

کتاب مزرعه حیوانات یا همان قلعه حیوانات در فهرست صد کتاب برتر مجله تایم  قرار دارد. .

از آخر داستان مزرعه حیوانات چه می‌آموزیم؟

در نهایت داستان مزرعه حیوانات پلینگتون و دیگر مزرعه‌داران آمدند و با خوک‌ها شام خوردند. هنگامی که دیگر حیوانات از پنجره این صحنه را دیدند، فهمیدند دیگر نمی‌توانند میان خوک‌ها و انسان‌ها تمایزی قائل شوند. خوک‌ها شروع به لباس پوشیدن کرده بودند و دقیقا عین انسان‌ها رفتار می‌کردند. در آخر داستان حیوانات فهمیدند خوک‌ها هم مثل مزرعه‌داران بی‌رحم و ظالم شده‌اند. آخر داستان این موضوع را هم نشان می‌دهد که قدرت سیاسی همیشه یکجور عمل می‌کند، فرقی نمی‌کند چه کسی آن را داشته باشد و یا در خدمت چه اید‌ئولوژی‌ای باشد. افراد قدرتمند ظالم و خودخواه هستند، چه خوک باشند و چه انسان، چه کمونیست باشند و چه کاپیتالیست.

آخر داستان به ما می‌گوید که همه‌ی آدم‌های قدرتمند دروغگو و خرابکار هستند. آخرین صحنه‌ی داستان که ما همراه با حیوانات به صحنه‌ی شام نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که آقای پلینگتون و ناپلئون با هم دعوا می‌کنند، چرا که هر دو در بازی تصمیم گرفتند تقلب کنند. پایان داستان امیدبخش نیست. همه‌ی  امید ما را به ساختن یک سیستم سیاسی کارآمد و با برابری واقعی برای همه نقش بر آب می‌کند. در عوض پایان داستان نشان می‌دهد که ماهیت فسادپذیر قدرت باعث می‌شود همه‌ی سیستم‌های سیاسی یک روزی نابود شوند.

اقتباس سینمایی  از داستان

در سال ۱۹۵۴ در بحبوحه‌ی جنگ سرد اولین اقتباس سینمایی از داستان قلعه حیوانات ساخته شد. در این نسخه البته داستان تغییر کرد. بر اساس این فیلم می‌شد نتیجه گرفت که نظام استالینیستی خوک‌ها بسیار بدتر از نظام سرمایه‌داری آقای جونز است. در حالیکه داستان چنین نبود. در داستان می‌شد نتیجه گرفت که هر دو به یک اندازه بد هستند. در سال ۱۹۹۹ بر اساس داستان جورج اورول یک فیلم تلویزیونی ساخته شد. این فیلم محصول یک شرکت آمریکایی است. در این نسخه راوی سگ آقای جونز، جسی است. پایانش هم به این صورت است که مزرعه‌ی ناپلئون به طور کامل ویران می شود. منتقدین این نسخه را اقتباسی ساده و دم دستی از داستان اورول می‌دانند.

جملات زیبای کتاب مزرعه حیوانات

  • همه حیوانات برابرند، اما بعضی حیوانات از دیگران برابرترند.
  • فقط آدم مرده، آدم خوب است.
  •  اسکوییلر به سرعت اعدادی پشت سر هم ردیف می‌کرد تا به حیوانات نشان دهد حالا از زمان آقای جونز، جوِ بیش‌تر، یونجه‌ی فراوان‌تر و شلغم زیادتری دارند، ساعات کم‌تری کار می‌کنند، و آب آشامیدن‌شان گواراتر، عمرشان طولانی‌تر و بهداشت نوزادان بهتر شده است؛ در طویله کاه بیش‌تر دارند و مگس کم‌تر آزار می‌دهد.
  • حیوانات تمام این مطالب را باور می‌کردند. در واقع خاطره‌ی دوره‌ی آقای جونز تقریباً محو شده بود. می‌دانستند که زندگی امروزشان سخت و خالی‌ست. غالباً گرسنه‌اند، سردشان است و به طور معمول جز خواب، کار می‌کنند. ولی بی‌شک روزهای قدیم از امروز هم بدتر بوده است.

چرا باید کتاب مزرعه حیوانات را بخوانیم؟

در نهایت همان‌طور که در این یادداشت خواندیم، مزرعه حیوانات را به دو دلیل عمده باید خواند. یکی اینکه این اثر یکی از معروف‌ترین کتاب‌های دنیاست و تقریبا شناخته‌شده‌ترین اثر تمثیلی جهان است. دلیل دوم این است که درک امور سیاسی ر برای افرادی که سررشتّ ای از این حوزه ندارند، ساده‌تر کرده است.

بهترین ترجمه این کتاب کدام است؟

از کتاب مزرعه حیوانات به صورت رسمی تا به حال بیش از ۳۰ ترجمه در بازار آمده. برای همین کار را برای مخاطب سخت‌تر کرده است. پیشنهاد ما برای مطالعه این کتاب، همین نسخه‌ای است که در یادداشت لینکش را گذاشته‌ایم. چرا که از مترجم و نشر معتبری است.

از کتاب مزرعه حیوانات چه درس‌هایی می‌گیریم؟

همانطور که در یادداشت به صورت مفصل بررسی کردیم، مزرعه حیوانات گریزهای زیادی به تاریخ معاصر جهان دارد. این اثر کنایه ای است به شوروی کمونیستی. در آخر داستان هم نکته جالبی را یاد می‌گیریم که در یادداشت به آن اشاره کردیم.

بنجامین یا باکسر؟ در قلعه حیوانات مسئله این است

اگر روزی مجبور شوم تنها ده کتاب را از کتابخانه ام بردارم و باقیمانده را دور بریزم، یکی از آنها قلعه حیوانات خواهد بود.

در قلعه حیوانات، شخصیت های مختلفی را می بینیم. گوسفندانی که مستقل از سخنی که می‌شنوند، شعار می‌دهند و بع بع می‌کنند. مادیانی که مستقل از تغییر نظام حاکم در مزرعه، تنها پرسشش این است که «آیا در شرایط جدید هم، می‌توانم به دم خودم روبان ببندم؟!». بنجامین الاغی که نسبت به تغییرات بی تفاوت است و همیشه اعتقاد دارد که الاغ ها زیادتر از آن عمر کرده اند و بیش از آن تجربه دارند که با تغییرات هیجان زده شوند و «هیچکس تاکنون الاغ مرده ندیده است».

و باکسر، اسب ساده ای که احساس می‌کند کلید تمام مشکلات مزرعه بیشتر کار کردن است. او برای حل هر مشکلی تصمیم می‌گیرد ساعتی زودتر از خواب برخیزد.

در هر مزرعه ای، گوسفندان و خوکها و مرغها و اسب ها و الاغ ها در کنار هم زندگی می‌کنند.

من اما، اگر چه به اندازه بنجامین عمر نکرده ام ولی تاریخ را خوانده ام، حق را به بنجامین می‌دهم. اما دلم می‌خواهم باکسر مزرعه باشم.

بگذار بنجامین ها به من بخندند و بگذار گوسفندان، جملاتی را که معنی آنها را نمی فهمند، برایم بارها و بارها تکرار کنند.

من امید را هرگز از دست نمیدهم. بیشتر کار می‌کنم و بهتر. تا جامعه بهتری بسازیم. بگذار بنجامین ها هر چه می‌خواهند بگویند…

پی نوشت: برای دوستان کنجکاوی که به ۹ کتاب دیگر فکر می‌کنند، می‌توانم توضیح دهم که: «هبوط در کویر» شریعتی، «چنین گفت زرتشت» نیچه، نهج البلاغه، «دوران رنسانس» و «عصر ایمان» از تاریخ تمدن ویل دورانت، «شازده کوچولو» اگزوپری، «گفتگوهای تنهایی» شریعتی، کتابی از نوشته های مسعود بهنود و کتاب کامل شیطان و فرشته خودم (که هنوز هیچ جا کاملش را منتشر نکرده ام) گزینه های دیگرم هستند.

قرآن را بر نخواهم داشت. آن را از نوجوانی حفظم

امتیاز نوشته:

میانگین امتیازها: 0 / 5. تعداد آراء: 0

No votes so far! Be the first to rate this post.

داریوش طاهری

اولیــــــن نیستیــم ولی امیـــــد اســــت بهتـــرین باشیـــــم...!

‫۴ دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا