تفاوت بین میتوز و میوز چیست

تفاوت اصلی – میتوز و میوز

کلمات میتوز (mitosis) و میوز (meiosis) ممکن است توسط برخی به اشتباه به جای هم مورد استفاده قرار گیرد زیرا کمی شبیه به هم به نظر می‌رسند. هر دوی این فرآیندها تقسیم کروموزوم و به دنبال آن یک تقسیم سلولی (سیتوکینز: cell division: cytokinesis) را نشان می‌دهند. در میتوز، یک تقسیم هسته‌ای (کاریوکینزیس: nuclear division: karyokinesis) و تقسیم سلولی انجام می‌شود در حالی که در میوز دو تقسیم هسته ای و سلولی (میوز I و میوز II) انجام می‌شود. در پایان میتوز، تعداد کروموزوم‌های سلول‌های دختر با تعداد سلول‌های اصلی (سلول مادر) برابر است. با این حال، در میوز، سلول‌های دختر نیمی از تعداد کروموزوم‌ها را از سلول مادر دریافت می‌کنند. این را می‌توان به عنوان تفاوت اصلی بین میتوز و میوز در نظر گرفت.

میتوز چیست؟

میتوز شامل پنج مرحله پروفاز (prophase)، پرومتافاز (prometaphase)، متافاز (metaphase)، آنافاز (anaphase) و تلوفاز (telophase) و سیتوکینز است.

پروفاز

هر کروموزوم در یک سلول پروفاز شامل دو کروماتید خواهری است که در محل سانترومر به یکدیگر متصل هستند. در این مرحله کروموزوم‌ها متراکم‌تر می‌شوند و در نتیجه زیر میکروسکوپ نوری قابل مشاهده هستند. در این مرحله، میکروتوبول‌های دوک میتوزی،  کروموزوم را در داخل سلول‌ها حرکت می‌دهند. و همچنین دوک از یک جفت سانتروزوم رشد می‌کند و به سمت انتهای مخالف سلول رشد می‌کند. با این حال، این ساختار را نمی‌توان در برخی از سلول‌های گیاهی مشاهده کرد.

پرومتافاز

پرومتافاز با تحلیل و تجزیه غشای هسته ای شروع می‌شود. برخی از الیاف دوکی به مناطق سانترومر کروموزوم‌ها متصل می‌شوند. میکروتوبول‌ها به دو طرف کروماتیدهای خواهری، به کینتوکورها متصل می‌شوند. سپس سر دیگر این میکروتوبول‌ها به سانتروزوم قطب‌های مخالف متصل می‌شود.

متافاز

در این مرحله، کروموزوم‌ها در امتداد وسط سلول، صفحه متافاز به صورت یک خط منفرد قرار می‌گیرند.

آنافاز

پس از قطع ارتباط متافاز بین کروماتیدهای خواهری، کروماتیدها شروع به حرکت به سمت مخالف یکدیگر، یعنی به سمت سانتروزوم می‌کنند. پروتئین‌های خاصی به نام پروتئین‌های حرکتی مولکولی (molecular motor proteins)، مولکول‌های توبولین (tubulin molecules) را در دوک تقسیم جدا می‌کنند و نیرو ایجاد می‌کنند تا کروموزوم‌ها به سمت قطب‌های مخالف کشیده شوند.

تلوفاز

هنگامی که کروماتیدها به سمت قطب‌های دوک حرکت می‌کنند، کروماتیدها به عنوان کروموزوم شناخته می‌شوند. در تلوفاز، غشای هسته ای دوباره در اطراف هر مجموعه کروموزوم تشکیل می‌شود و دو هسته مجزا در داخل سلول تولید می‌کند. کروموزوم‌ها نیز شروع به شل شدن می‌کنند. بنابراین، تراکم از بین می‌رود. به طور کلی تلوفاز توسط سیتوکینز دنبال می‌شود. 

میوز چیست؟ 

میوز از دو تقسیم سلولی تشکیل شده است: میوز I و میوز II. میوز I دارای پنج مرحله پروفاز I، متافاز I، آنافاز I، تلوفاز I است. میوز II نیز شامل پنج مرحله پروفاز II، متافاز II، آنافاز II و تلوفاز II است.

میوز I

پروفاز I

طولانی‌ترین مرحله در میوز I. این مرحله به پنج مرحله تقسیم می‌شود:

لپتوتن – تراکم کروموزوم‌ها رخ می‌دهد و آنها قابل مشاهده می‌شوند. 

زیگوتن – در حین متراکم شدن کروموزوم‌های همولوگ جفت می‌شوند. و سیناپس، ارتباط نزدیک بین جفت‌های همولوگ رخ می‌دهد.

پاشیتن – کروموزوم‌ها کوتاه تر و ضخیم تر می‌شوند و کمپلکس سیناپتونم بیشتر قابل مشاهده است. 

دیپلوتن – سانترومرهای کروموزوم‌های جفت شده از هم دور می‌شوند. 

دیاکینزیس – تراکم بیشتر کروموزوم‌ها رخ می‌دهد. 

متافاز I

کروموزوم‌های همولوگ در امتداد صفحه متافاز قرار دارند. میکروتوبول از یک قطب به یک سانترومر و میکروتوبول انتهای مخالف به جفت همولوگ دیگر کروموزوم متصل می‌شود.

آنافاز I

یک جفت همولوگ از کروموزوم‌ها به سمت انتهای مخالف یکدیگر حرکت می‌کنند، یعنی به سمت انتهای دوک.

تلوفاز I

کروموزوم‌ها به انتهای دوک می‌رسند و سیتوپلاسم تقسیم می‌شود.

میوز II

مانند پروفاز I میوز، پروفاز II با ضخیم شدن کروموزوم‌ها، ناپدید شدن پوشش هسته ای و تشکیل رشته‌های دوک تقسیم شروع می‌شود. سپس در متافاز II، کروموزوم‌ها به صورت جداگانه روی صفحه متافاز قرار می‌گیرند و رشته‌های دوک تقسیم از دو سانتروزوم مخالف به سانترومرها متصل می‌شوند. صفحه متافاز جدید در مقایسه با متافاز I میوز I (یک) ۹۰ درجه می‌چرخد. در طول آنافاز II، سانترومرها تقسیم می‌شوند و کروماتیدها به سمت انتهای مخالف می‌کشند. در تلوفاز II، کروموزوم‌ها شروع به باز شدن می‌کنند، پوشش هسته‌ای شکل می‌گیرد، رشته‌های دوک از هم جدا می‌شوند و در نهایت سیتوکینز انجام می‌شود که منجر به چهار سلول دختر می‌شود.

تفاوت بین میتوز و میوز

تعریف میتوز و میوز

میتوز یک روش تقسیم سلولی است که در آن دو سلول دختر تولید می‌شود که دارای تعداد کروموزوم‌های مساوی با سلول مادر و یکسان با سلول مادر هستند.

میوز یک روش تقسیم سلولی است که چهار سلول دختر تولید می‌کند که نصف تعداد کروموزوم‌های سلول مادر و از نظر ژنتیکی با سلول مادر متفاوت است.

کشف

میتوز توسط زیست شناس آلمانی والتر فلمینگ کشف شد. 

میوز توسط جانورشناس آلمانی اسکار هرتویگ کشف شد. 

عملکرد

میتوز به رشد ارگانیسم‌ها، ترمیم سلول‌ها و التیام کمک می‌کند.

میوز به تشکیل گامت کمک می‌کند.

نوع سلول‌ها

میتوز سلول‌های سوماتیک را درگیر می‌کند.

میوز شامل سلول‌های زاینده/تولیدمثل می‌شود.

تعداد بخش‌ها

دو بخش در میتوز وجود دارد. 

تنها یک بخش در میوز وجود دارد.

تعداد سلول‌های دختری

میتوز دو سلول دختر تولید می‌کند.

میوز چهار سلول دختر تولید می‌کند.

عدد پلوئیدی

عدد پلوئیدی میتوز دیپلوئید است.

عدد پلوئیدی میوز ‌هاپلوئید است.

ترکیب ژنتیکی

ترکیب ژنتیکی میتوز با سلول مادر یکسان است.

ترکیب ژنتیکی میوز با سلول مادر متفاوت است.

همانندسازی DNA

تکثیر DNA میتوز در اینترفاز اتفاق می‌افتد.

تکثیر DNA میوز در فاز ۱ رخ می‌دهد.

مراحل پروفاز

در میتوز، پروفاز مرحله‌ای ندارد.

در میوز، پروفاز به ۵ مرحله فرعی تقسیم می‌شود: لپتوتن، زیگوتن، پاکیتن، دیپلوتن و دیاکینزیس.

جفت شدن کروموزوم‌های همولوگ

در میتوز، کروموزوم‌های همولوگ جفت نمی‌شوند.

در میوز، کروموزوم‌های همولوگ جفت می‌شوند.

کراسینگ اور

در میتوز هیچ کراسینگ اوری وجود ندارد.

در میوز، کراسینگ اور (چلیپایی شدن) بین کروموزوم‌های همولوگ دیده می‌شود.

کمپلکس سیناپسیس و سیناپتونمال

در میتوز، سیناپسیس یا کمپلکس سیناپتونمال (Synapsis or synaptonemal complex) وجود دارد.

در میوز، سیناپسیس و کمپلکس سیناپتونمال در طول پروفاز اتفاق می‌افتد.

آرایش کروموزومی در صفحه متافاز

در میتوز، کروموزوم‌ها به صورت جداگانه روی صفحه متافاز قرار می‌گیرند.

در میوز، کروموزوم‌های همولوگ در دو خط موازی در کنار صفحه متافاز قرار می‌گیرند.

بخش سانترومر

در میتوز، تقسیم سانترومر در آنافاز اتفاق می‌افتد.

در میوز، هیچ تقسیم سانترومر در آنافاز I وجود ندارد. با این حال، سانترومرها در آنافاز II تقسیم می‌شوند.

سیتوکینزیس

سیتوکینز به دنبال هر میتوز می‌آید.

در میوز، سیتوکینز معمولاً پس از تلوفاز II رخ می‌دهد.