کتاب بیماری های مغز و اعصاب آینده نگاران مغز؛ سردرد؛ انواع نادر میگرن

دعای مطالعه [ نمایش ]
بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
اَللّهُمَّ اَخْرِجْنى مِنْ ظُلُماتِ الْوَهْمِ
خدایا مرا بیرون آور از تاریکىهاى وهم،
وَ اَکْرِمْنى بِنُورِ الْفَهْمِ
و به نور فهم گرامى ام بدار،
اَللّهُمَّ افْتَحْ عَلَیْنا اَبْوابَ رَحْمَتِکَ
خدایا درهاى رحمتت را به روى ما بگشا،
وَانْشُرْ عَلَیْنا خَزائِنَ عُلُومِکَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
و خزانههاى علومت را بر ما باز کن به امید رحمتت اى مهربانترین مهربانان.
» فصل سردرد، درد صورت و افزایش فشار داخل جمجمه
» » انواع نادر میگرن (Rare Types of Migraine)
انواع نادر میگرن
میگرن بازیلار (Basilar Migraine):
در این نوع از میگرن، اُورا (Aura) به دلیل اختلال در عملکرد ساقه مغز (Brainstem) ایجاد میشود. این نوع میگرن با علائمی مانند سرگیجه (Vertigo)، دیزآرتری (Dysarthria)، دوبینی (Diplopia) و پارستزی (Paresthesia) بروز میکند. اُوراها معمولاً حدود ۳۰ دقیقه طول میکشند و به دنبال آن، یک سردرد ضرباندار (Throbbing Headache) رخ میدهد.
میگرن همیپلژیک (Hemiplegic Migraine):
این نوع میگرن معمولاً از دوران کودکی (Childhood) آغاز میشود. ویژگی بالینی آن بروز همیپارزی (Hemiparesis) یا فلج یکطرفه به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه پیش از شروع سردرد است. نکته قابل توجه آن است که در هر حمله، سمت درگیر ممکن است تغییر کند. در نوع شدیدتر، بیمار ممکن است حتی پس از پایان سردرد نیز تا چند دقیقه تا چند روز دچار فلج یکطرفه باقی بماند.
میگرن افتالموپلژیک (Ophthalmoplegic Migraine):
این نوع میگرن نیز اغلب در دوران کودکی آغاز میشود. بیمار در این نوع دچار سردرد شدید همراه با درد اطراف چشم (Periorbital Pain) و استفراغ میشود. این علائم ممکن است بین ۱ تا ۴ روز ادامه داشته باشند. پس از پایان سردرد، بیمار دچار پتوز (Ptosis) در همان سمت و سپس طی چند ساعت دچار فلج کامل عصب سوم مغزی (Complete Oculomotor Nerve Palsy) میشود که شامل میدریاز (Mydriasis) و عدم پاسخ به نور است. این فلج چشمی ممکن است از چند روز تا ۲ ماه ادامه یابد و در مواردی، بهویژه پس از چند حمله، علائم پارزی عصب سوم ممکن است دائمی شوند.
نکته بالینی بسیار مهم:
استفاده از تریپتانها (Triptans) در میگرن بازیلار و میگرن همیپلژیک ممنوع (Contraindicated) است. این داروها به دلیل اثرات تنگکننده عروقی (Vasoconstrictive Effects)، در این موارد میتوانند خطرات جدیتری ایجاد کنند.
جمعبندی:
انواع نادر میگرن با علائم عصبی قابل توجهی همراه هستند و تشخیص دقیق و انتخاب درمان مناسب، بهویژه پرهیز از تریپتانها در برخی انواع، اهمیت حیاتی دارد. توجه به تاریخچه خانوادگی، سن شروع، الگوی علائم و بررسی عصبی دقیق در این بیماران ضروری است.
پرسشهایی درباره انواع نادر میگرن
در بیمار با سردرد میگرنی درمان حاد با سوماتریپتان
در کدامیک از موارد زیر کنتراندیکه است؟
(پرانترنی شهریور ۹۸ – قطب ۲ کشوری [دانشگاه تبریز])
الف) میگرن بازیلر
ب) میگرن شایع
ج) میگرن کلاسیک
د) پاسخ نسبی به درمان
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
» پاسخ: گزینه الف
پاسخ تشریحی:
توضیح مفهومی بر اساس کلیدواژهها:
سوماتریپتان (Sumatriptan) یکی از داروهای خط اول در درمان حاد حملات میگرن است که با تحریک گیرندههای 5HT1B/1D باعث تنگ شدن عروق مغزی و مهار آزادسازی نوروپپتیدهایی مثل CGRP میشود. اما این دارو در برخی از انواع میگرن بهدلیل خطرات عروقی کنتراندیکه (ممنوع) است.
میگرن بازیلر (Basilar Migraine) یکی از انواع نادر میگرن است که در آن اُورا با علائمی مثل سرگیجه، دوبینی، دیزآرتری، پارستزی و گاهی همیپلژی همراه است و این علائم ناشی از درگیری ساقه مغز (Brainstem) میباشند. بهدلیل احتمال خطرات ناشی از تنگی بیش از حد عروق بازیلر و کاهش خونرسانی مغزی، مصرف تریپتانها از جمله سوماتریپتان در این نوع ممنوع است.
بررسی گزینهها:
الف) میگرن بازیلر:
این گزینه صحیح است، زیرا سوماتریپتان در میگرن بازیلر کنتراندیکه میباشد. مکانیسم عروقی دارو میتواند در این نوع میگرن که درگیری ساقه مغز دارد، خطرساز باشد.
ب) میگرن شایع (Common Migraine):
در این نوع میگرن که بدون اورا است، سوماتریپتان یکی از درمانهای مؤثر و ایمن محسوب میشود. بنابراین کنتراندیکاسیونی وجود ندارد.
ج) میگرن کلاسیک (Classic Migraine):
در این نوع میگرن که با اورا همراه است اما بدون درگیری ساقه مغز یا علائم نورولوژیک شدید، سوماتریپتان مجاز و مؤثر است.
د) پاسخ نسبی به درمان:
پاسخ نسبی به درمان نشاندهنده اثربخشی ناکامل است، اما کنتراندیکه محسوب نمیشود. در این شرایط ممکن است دوز، مسیر تجویز یا نوع دارو تغییر داده شود، اما مصرف آن کاملاً ممنوع نیست.
نتیجهگیری نهایی:
در بیمارانی که دچار میگرن بازیلر هستند، بهدلیل خطرات مربوط به کاهش پرفیوژن مغزی ناشی از اثر تنگکننده عروق سوماتریپتان، این دارو کنتراندیکه میباشد.
پاسخ صحیح گزینه الف) میگرن بازیلر.
»» تمامی کتاب