مراحل انجام یک سیستماتیک ریویو؛ تایید پرسش پژوهشی یا عنوان مقاله مرور نظام مند

مراحل انجام یک سیستماتیک ریویو

انجام یک سیستماتیک ریویو (Systematic Review)

انجام یک سیستماتیک ریویو شامل مراحل مشخصی است که به محقق کمک می‌کند تا یک مرور جامع و معتبر از ادبیات موجود ارائه دهد. مراحل اصلی عبارتند از:

۱. تعریف پرسش پژوهشی

• تعیین سؤال مشخص و واضح که سیستماتیک ریویو به آن پاسخ خواهد داد.

۲. تبدیل پرسش پژوهشی به اجزای PICO

• پرسش پژوهشی معمولاً با استفاده از فرمت PICO (جمعیت، مداخله، مقایسه، نتیجه) مشخص می‌شود.

۳. تعیین معیارهای ورود و خروج

• مشخص کردن معیارهایی که مطالعات باید بر اساس آنها شامل یا حذف شوند. این معیارها ممکن است شامل نوع مطالعه، نوع مداخله، و ویژگی‌های شرکت‌کنندگان باشند. که از آن به عنوان نگارش search strategy برای هر دیتابیس یاد می‌شود. به عبارت دیگر در این مرحله یک استراتژی جستجو برای شناسایی مطالعات مرتبط طراحی می‌شود.

۴. جستجوی سیستماتیک

• این مرحله شامل جستجو در پایگاه‌های داده علمی (مانند PubMed، Cochrane، و Scopus) و همچنین بررسی منابع دیگر مانند مقالات مروری و کتاب‌ها است. همزمان recordها را ذخیره می‌کنیم.

۵. انتخاب مطالعات

• ارزیابی و انتخاب مطالعات بر اساس معیارهای ورود و خروج. این کار معمولاً توسط چند نفر انجام می‌شود تا اعتبار انتخاب‌ها افزایش یابد. از این مرحله با عنوان غربالگری (Screening) یاد می‌شود.

۶. طراحی چک لیست جمع‌آوری دیتا

• چک لیست‌ها (checklist) و فرم‌های استانداری برای جمع‌آوری دیتا از مطالعات غربالگری شده طراحی می‌کنیم.

۷. استخراج داده‌ها

• جمع‌آوری اطلاعات کلیدی از مطالعات شامل مشخصات مطالعه، نتایج و کیفیت. فرم و چک‌لیست استاندارد مرحله قبل برای استخراج داده‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد.

۸. ترکیب دیتا و تمیزسازی دیتا

• اطلاعات جمع‌آوری شده و استخراج شده را برای حصول نتیجه با هم ترکیب می‌کنیم. همزمان دیتا را پاکسازی می‌کنیم.

۹. ارزیابی کیفیت مطالعات

• ارزیابی کیفیت مطالعات گنجانده شده با استفاده از ابزارهای معتبر مانند Cochrane Risk of Bias Tool یا Newcastle-Ottawa Scale.

۱۰. دسته‌بندی پیامدها و طراحی استراتژی تحلیلی

• پیامدهایی که قبلاً تعریف کردیم را دسته‌بندی می‌کنیم. همزمان استراتژی آنالیز را آماده می‌کنیم.

۱۱. کمی کردن داده‌ها

• در صورت امکان، داده‌ها را به صورت کمی گزارش می‌کنیم. در غیر این صورت، نتایج را به صورت کیفی تجزیه و تحلیل می‌کنیم.

۱۲. ارزیابی سطح شواهد و بروز رسانی

• چون ارائه شواهد مربوط به کیفیت مطالعات و محدودیت‌ها ضروری است. بنابراین به بررسی سطح شواهد مقالات استفاده شده در سیستماتیک ریویو و متاآنالیز خود می‌پردازیم تا ببینیم سطح آنها بالا است یا پایین.

نتیجه‌گیری
این مراحل به محقق کمک می‌کند تا یک سیستماتیک ریویو معتبر و جامع انجام دهد که به بهبود دانش علمی در یک حوزه خاص کمک کند.

۱. تعریف پرسش پژوهشی

نکات کلیدی در طراحی پرسش‌های سیستماتیک ریویو

در طراحی پرسش‌های یک سیستماتیک ریویو، رعایت نکات زیر می‌تواند به تدوین سوالاتی مهم، کاربردی و متمایز منجر شود:

۱. وضوح و دقت

• سوالات باید به‌طور روشن، دقیق و بدون ابهام بیان شوند. استفاده از واژگان تخصصی و تعریف‌شده ضروری است.

۲. ساختار PICO

• برای فرموله کردن سوالات از ساختار PICO (جمعیت/بیماران، مداخله، مقایسه، پیامد) استفاده کنید تا تمام عناصر کلیدی تحقیق پوشش داده شوند.

۳. نوآوری

• سوالات باید مرتبط با نیازهای پژوهشی روز باشند و به یک شکاف علمی یا سوال بی‌پاسخ در ادبیات تحقیق پاسخ دهند.

۴. قابلیت پاسخ‌دهی

• سوال باید به‌گونه‌ای باشد که بتوان به آن پاسخ داد؛ یعنی داده‌ها باید قابل جمع‌آوری، تجزیه‌وتحلیل و نتیجه‌گیری باشند.

۵. دامنه مناسب

• نه بیش از حد گسترده و نه بسیار محدود. دامنه تحقیق باید معقول و متناسب با هدف سیستماتیک ریویو باشد (هدف باید narrow انتخاب شود).

۶. توجه به جنبه‌های اخلاقی

• ملاحظات اخلاقی، حساسیت‌های اجتماعی و تأثیرات مداخله در جامعه باید در تدوین سوال مدنظر قرار گیرند.

۷. تعیین معیارهای شامل و حذف

• برای جلوگیری از ورود مطالعات نامرتبط، معیارهای دقیق برای انتخاب و حذف مطالعات مشخص شود.

۸. انعطاف‌پذیری

• در فرایند طراحی سوال، آمادگی برای بازنگری و اصلاح سوال بر اساس بازخورد متخصصان یا یافته‌های اولیه وجود داشته باشد.

۹. شناسایی نتایج مورد انتظار

• پیامدهای مورد انتظار باید مشخص و دارای اهمیت علمی یا بالینی باشند.

۱۰. همخوانی با اهداف تحقیق

• سوالات باید با اهداف اصلی پژوهش همسو باشند و به پیشبرد هدف نهایی تحقیق کمک کنند.

نکته تکمیلی
پرسش سیستماتیک ریویو از لحاظ ساختار محتوایی مشابه پرسش مقاله اورجینال است؛ با این تفاوت که در انتهای عنوان سیستماتیک ریویو معمولاً عباراتی مانند “A Systematic Review and Meta-analysis” افزوده می‌شود. بنابراین در بسیاری از موارد می‌توان از عنوان مقالات اورجینال برای انتخاب عنوان مقاله سیستماتیک ریویو استفاده کرد.

اصول مهم تعریف پرسش پژوهشی

اصول کلیدی در تعریف پرسش برای سیستماتیک ریویو

تعریف دقیق و اصولی یک پرسش، سنگ‌بنای سیستماتیک ریویو موفق است. رعایت اصول زیر، مسیر پژوهش را روشن و هدفمند می‌کند:

۱. روشنی و وضوح

• پرسش باید به‌صورت شفاف و بدون ابهام بیان شود تا مشخص باشد که دقیقاً چه موضوعی بررسی خواهد شد. این وضوح موجب هدایت صحیح جستجو و تحلیل داده‌ها می‌شود.

۲. اختصاصی بودن

• سوال باید خاص و محدود (نارو) باشد تا بتوان جستجویی هدفمند و دقیق انجام داد. پرسش‌های کلی و مبهم باعث پراکندگی و کاهش کیفیت نتایج می‌شوند.

۳. قابلیت آزمون

• پرسش باید به گونه‌ای طراحی شود که بتوان با استفاده از داده‌های موجود به آن پاسخ داد. یعنی سوال باید قابل اندازه‌گیری و تحلیل‌پذیر باشد.

۴. مناسبت با منابع موجود

• موضوع باید به اندازه کافی در منابع علمی پوشش داده شده باشد تا امکان جستجو و استخراج داده فراهم شود. در غیر این صورت، انجام سیستماتیک ریویو امکان‌پذیر نخواهد بود.

۵. کاربردی بودن

• سوال باید مرتبط با نیازهای واقعی و عملی باشد تا نتایج آن بتواند در تصمیم‌گیری‌های بالینی، سیاست‌گذاری یا پیشبرد دانش علمی مورد استفاده قرار گیرد. این ویژگی نشان‌دهنده اهمیت موضوع (Importance of the topic) است.

با رعایت این اصول، می‌توان یک پرسش پژوهشی دقیق، معتبر و کاربردی برای سیستماتیک ریویو طراحی کرد که پایه‌ای قوی برای تحلیل علمی و استخراج نتایج معنادار فراهم می‌سازد.

توجه به اهمیت پرسش پژوهشی

چگونه می‌توان اولویت‌های پژوهشی را پیدا کرد؟

یافتن اولویت‌های پژوهشی اولین گام برای انجام تحقیقات معنادار و کاربردی است. روش‌های زیر می‌توانند در شناسایی زمینه‌های مهم و نیازمند پژوهش به شما کمک کنند:

۱. مرور ادبیات

• بررسی مقالات و مطالعات اخیر در حوزه مورد نظر، می‌تواند نقاط ضعف، تناقض‌ها و خلأهای علمی را مشخص کند. این روش یکی از مهم‌ترین راه‌ها برای شناسایی زمینه‌های پژوهشی است که هنوز به‌خوبی بررسی نشده‌اند.

۲. مشاوره با کارشناسان

• گفتگو با اساتید دانشگاه، پژوهشگران، متخصصان بالینی و افراد دارای تجربه در زمینه مورد نظر می‌تواند دیدگاه‌های جدیدی درباره نیازهای پژوهشی ارائه دهد. این تعاملات گاهی باعث شکل‌گیری سوالات تحقیق نوآورانه می‌شوند.

۳. تحلیل نیازهای اجتماعی و بالینی

• با بررسی مشکلات، چالش‌ها و دغدغه‌های روز جامعه یا حوزه‌های عملی مانند پزشکی، آموزش، یا سلامت روان، می‌توان موضوعات دارای اولویت بالا را شناسایی کرد.

۴. بررسی سیاست‌ها و راهبردها

• تحلیل اسناد بالادستی مانند سیاست‌های ملی، برنامه‌های توسعه، و راهبردهای بین‌المللی (مثلاً WHO یا وزارت بهداشت) می‌تواند نیازهای مشخص‌ شده برای تحقیقات را نمایان کند. این اسناد معمولاً شامل اهداف، چالش‌ها و شکاف‌های علمی هستند.

نکته: یکی از راه‌های ساده‌تر، جستجوی عبارت “The top 10 causes of death” در گوگل است. سازمان جهانی بهداشت (WHO) این لیست را هر چند سال یک بار به‌روزرسانی می‌کند و بررسی آن می‌تواند اولویت‌های پژوهشی در حوزه سلامت را به خوبی نشان دهد.

۵. نظرسنجی از ذینفعان

• استفاده از پرسشنامه‌ها یا مصاحبه با ذینفعان مختلف مانند بیماران، پزشکان، سیاست‌گذاران، یا حتی عموم مردم می‌تواند به شناسایی نیازهای واقعی کمک کند و پژوهش را به سمت کاربردهای عملی سوق دهد.

این روش‌ها به شما کمک می‌کنند تا مسیر پژوهشی خود را بر پایه نیازهای واقعی و شکاف‌های علمی موجود طراحی کنید، که نتیجه آن تولید دانش مؤثر و قابل استفاده خواهد بود.

مزایای توجه به اولویت پرسش پژوهشی

مزایای انتخاب عنوان با اولویت بالا در مقاله سیستماتیک ریویو

انتخاب یک موضوع اولویت‌دار و کاربردی برای عنوان مقاله سیستماتیک ریویو، نه‌تنها مسیر پژوهش را هدفمند می‌سازد، بلکه مزایای متعددی نیز به همراه دارد:

۱. مفید برای جامعه

• پرداختن به نیازهای واقعی مردم باعث می‌شود پژوهش تأثیر مستقیم بر بهبود سلامت، رفاه و کیفیت زندگی جامعه داشته باشد.

۲. دسترسی به مقالات اورجینال بیشتر

• موضوعات دارای اولویت بالا معمولاً پیش‌زمینه‌ای غنی از مطالعات دارند و این به شناسایی و گردآوری مقالات اورجینال متنوع و متعدد کمک می‌کند.

۳. چاپ راحت‌تر

• ژورنال‌ها معمولاً علاقه‌مند به انتشار مقالاتی هستند که به مسائل مهم و پرتقاضا می‌پردازند؛ بنابراین احتمال پذیرش و چاپ چنین مقالاتی بیشتر است.

۴. استناد بیشتر (Citation)

• موضوعات مهم و پرکاربرد، توجه پژوهشگران بیشتری را جلب می‌کنند و این به افزایش میزان ارجاع (citation) به مقاله کمک می‌کند و در نهایت، تأثیرگذاری علمی آن را بالا می‌برد.

۵. افزایش اعتبار علمی

• فعالیت در حوزه‌های با اهمیت بالا می‌تواند اعتبار شخصی، دانشگاهی و نهادی نویسنده را افزایش دهد و به شهرت علمی پایدار منجر شود.

این مزایا باعث می‌شوند انتخاب هوشمندانه‌ی یک عنوان با اولویت بالا، نقش اساسی در موفقیت، دیده شدن و اثرگذاری مقاله سیستماتیک ریویو ایفا کند.

بررسی وجود مقاله اورجینال برای عنوان انتخابی

مراحل بررسی وجود خوراک (محتوا) برای عنوان انتخابی در سیستماتیک ریویو

پیش از شروع یک سیستماتیک ریویو، اطمینان از وجود منابع کافی و مرتبط با عنوان انتخابی ضروری است. برای بررسی این موضوع، مراحل زیر را دنبال کنید:

۱. جستجوی پایگاه‌های داده معتبر

• از پایگاه‌هایی مانند PubMed، Scopus، Web of Science و Google Scholar برای یافتن مطالعات اورجینال مرتبط استفاده کنید. این پایگاه‌ها بیشترین پوشش را در حوزه‌های علمی دارند.

۲. استفاده از کلیدواژه‌های دقیق

• با استفاده از کلیدواژه‌های اختصاصی، مترادف‌ها، اصطلاحات MeSH و ترکیب آن‌ها (با عملگرهای بولی مانند AND، OR)، جستجوی هدفمند انجام دهید تا فقط مقالات مرتبط نمایش داده شوند.

۳. بررسی تاریخ انتشار

• نتایج را بر اساس تاریخ انتشار مرتب کنید تا به جدیدترین مطالعات دسترسی پیدا کرده و از به‌روز بودن خوراک پژوهش اطمینان یابید.

۴. تحلیل مقالات موجود

• مقالات به‌دست‌آمده را مرور کنید و بررسی نمایید که آیا این مطالعات به سؤال پژوهشی شما پاسخ می‌دهند و آیا زمینه‌ای برای انجام یک مرور سیستماتیک وجود دارد یا خیر. به خلأها، ناسازگاری‌ها و اختلاف نتایج توجه کنید.

۵. تعیین کیفیت مقالات

• صرف وجود تعداد زیاد مقاله کافی نیست؛ کیفیت مطالعات نیز اهمیت دارد. با نگاه اولیه به طراحی مطالعات، نمونه‌گیری، ابزارهای اندازه‌گیری و تحلیل داده‌ها، اعتبار علمی آن‌ها را بسنجید.

این مراحل به شما کمک می‌کند تا پیش از تدوین پروتکل سیستماتیک ریویو، از وجود “خوراک پژوهشی” کافی و مناسب اطمینان حاصل کنید و ریسک انتخاب موضوعی بدون پشتوانه علمی را کاهش دهید.

چگونه بفهمیم یک مقاله اورجینال با عنوان انتخابی ما در سیستماتیک ریویو مرتبط است؟

برای ارزیابی سریع و مؤثر ارتباط یک مقاله اورجینال با عنوان انتخابی خود در سیستماتیک ریویو، می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:

۱. تحلیل عنوان مقاله

• توجه به کلیدواژه‌های اصلی: عنوان مقاله باید شامل واژه‌ها و مفاهیم کلیدی مرتبط با موضوع سیستماتیک ریویو شما باشد.

• بررسی وضوح موضوع: مشخص کنید آیا عنوان، موضوع پژوهش را به‌صورت دقیق و مرتبط بیان کرده است یا خیر.

۲. بررسی دقیق چکیده (Abstract)

• مطالعه چکیده: چکیده باید خلاصه‌ای از اهداف، روش‌ها و نتایج مطالعه را ارائه دهد.

• شناسایی اهداف مطالعه: بررسی کنید آیا اهداف مقاله با پرسش یا هدف اصلی سیستماتیک ریویو شما هم‌راستا است یا خیر.

• تحلیل نتایج: نتایج ارائه‌شده در چکیده باید به سؤالات یا پیامدهایی که برای شما اهمیت دارند، پاسخ داده باشند.

۳. مقایسه با پرسش‌های پژوهشی

• عنوان و چکیده مقاله را با PICO یا دیگر اجزای پرسش پژوهشی خود مقایسه کنید تا میزان تطابق را ارزیابی کنید.

۴. بررسی روش‌شناسی (در چکیده یا متن کامل)

• اگر در چکیده اشاره‌ای به نوع مطالعه (RCT، cohort، case-control،…) یا جمعیت هدف شده، بررسی کنید که آیا این روش‌ها با معیارهای ورود سیستماتیک ریویو شما هماهنگ هستند.

نکته:
اگر پس از بررسی عنوان و چکیده، هنوز در ارتباط مقاله تردید دارید، مطالعه سریع مقدمه و بخش روش‌ها در متن کامل مقاله می‌تواند ابهامات را برطرف کند.

با استفاده از این فرآیند، می‌توانید با دقت و سرعت تشخیص دهید که آیا یک مقاله اورجینال، برای گنجاندن در سیستماتیک ریویو شما مناسب و مرتبط است یا خیر.

چگونه بفهمیم یک سیستماتیک ریویو قابل انجام است یا خیر؟

برای اطمینان از امکان‌پذیری و منطقی بودن اجرای یک سیستماتیک ریویو، لازم است پیش از شروع رسمی، ارزیابی دقیقی از شرایط علمی و منابع موجود داشته باشید. مراحل زیر راهنمای شماست:

۱. جستجوی دستی اولیه

• با استفاده از کلیدواژه‌های مناسب، در پایگاه‌های معتبری مانند PubMed، Scopus، Web of Science جستجوی اولیه انجام دهید.

• یافتن حداقل ۸ تا ۱۰ مقاله اورجینال مرتبط، یک نشانه اولیه از وجود خوراک پژوهشی مناسب است.

۲. بررسی کیفیت مقالات موجود

• ارزیابی کنید که آیا مقالات دارای طراحی مناسب، جمعیت هدف درست، روش تحلیلی قوی و نتایج قابل‌اعتماد هستند یا خیر.

• از ابزارهایی مانند CASP یا JBI checklists برای بررسی کیفیت استفاده کنید.

۳. تنوع منابع و مطالعات

• مقالات از کشورهای مختلف، طراحی‌های متفاوت (RCT، cohort و غیره)، و دیدگاه‌های متنوع داشته باشند تا بتوان تحلیل جامعی ارائه کرد.

• عدم تمرکز بیش از حد روی یک منطقه یا نوع مطالعه خاص نشان‌دهنده غنای ادبیات است.

۴. شناسایی خلاهای پژوهشی

• بررسی کنید که آیا با وجود مطالعات متعدد، هنوز سؤالات مهمی بی‌پاسخ مانده‌اند یا داده‌ها متناقض هستند.

• این خلاها، دلیل قانع‌کننده‌ای برای انجام سیستماتیک ریویو فراهم می‌کنند.

۵. انطباق با معیارهای ورود و خروج

• پس از تدوین معیارهای دقیق، بررسی کنید که تعداد مناسبی از مقالات با این معیارها مطابقت دارند.

• اگر بیشتر مقالات با معیارهای شما ناسازگارند، ممکن است نیاز به بازنگری معیارها یا تغییر عنوان داشته باشید.

۶. مرور اولیه (نقد ادبیات)

• یک نگاه اجمالی و نقادانه به ادبیات داشته باشید تا مطمئن شوید که موضوع شما به‌روز، مهم، و دارای منابع معتبر کافی است.

جمع‌بندی:
اگر این شش مرحله را طی کرده‌اید و شواهد حاکی از وجود مقالات مرتبط، کافی و با کیفیت است و در عین حال نیاز به تجمیع یا تفسیر مجدد نتایج وجود دارد، سیستماتیک ریویوی شما قابل انجام است.
در غیر این صورت، ممکن است لازم باشد موضوع، عنوان یا سؤال پژوهشی را بازنگری کنید.

بررسی وجود مقالات سیستماتیک ریویوی مشابه

یکی از گام‌های کلیدی در انتخاب عنوان برای یک سیستماتیک ریویو، بررسی دقیق وجود یا عدم وجود مقالات مشابه است. این کار به شما کمک می‌کند مطمئن شوید موضوع شما قبلاً به‌طور جامع بررسی نشده و پژوهش‌تان ارزش افزوده علمی و نوآوری دارد. مراحل بررسی عبارت‌اند از:

۱. جستجو در پایگاه‌های علمی معتبر

• ابتدا در پایگاه‌هایی مانند PubMed، Cochrane Library، Scopus، Web of Science و Google Scholar جستجوی دقیق انجام دهید.

• از کلیدواژه‌های ترکیبی، معادل‌ها و اصطلاحات MeSH برای یافتن مقالات سیستماتیک ریویو استفاده کنید.

۲. بررسی پوشش موضوعی مقالات موجود

• اگر سیستماتیک ریویوهای مشابه وجود دارد، بررسی کنید آیا تمام ابعاد سوال پژوهشی شما را پوشش داده‌اند یا خیر.

• اگر تحقیق شما به بخش خاص، جمعیت متفاوت، یا متغیر جدیدی می‌پردازد، می‌تواند وجه تمایز محسوب شود.

۳. ارزیابی به‌روز بودن مطالعات قبلی

• تاریخ انتشار مقالات را بررسی کنید. اگر آخرین سیستماتیک ریویو بیش از ۳ تا ۵ سال قبل انجام شده باشد، به‌روزرسانی آن ضروری است.

• می‌توانید عنوان خود را بر پایه داده‌ها و مطالعات جدید تنظیم کنید.

۴. شناسایی خلاهای موجود

• مقالات مشابه را دقیق مطالعه کنید و خلاهای محتوایی یا روش‌شناسی را استخراج کنید.

• بررسی کنید که چگونه تحقیق شما می‌تواند این خلاها را پر کند و ارزش جدیدی خلق کند.

۵. ارزیابی کیفیت سیستماتیک ریویوهای قبلی

• برخی مقالات ممکن است با رویکردی ضعیف، بدون چارچوب شفاف، یا با خطاهای روش‌شناسی نگارش شده باشند.

• با بررسی ابزارهای ارزیابی مانند AMSTAR 2 می‌توانید ضعف‌های مقالات قبلی را شناسایی کرده و پژوهش خود را بر پایه استانداردهای قوی‌تری طراحی کنید.

جمع‌بندی:
با اجرای این مراحل، می‌توانید از تکراری نبودن موضوع خود اطمینان حاصل کرده و موقعیتی متمایز و نوآورانه برای سیستماتیک ریویوی خود ایجاد کنید؛ پژوهشی که نه‌تنها جدید، بلکه کاربردی، به‌روز و علمی خواهد بود.

آیا ما اجازه تکرار سیستماتیک ریویوها را داریم؟

تکرار سیستماتیک ریویوها باید با دلایل علمی انجام شود تا از اتلاف منابع و کاهش بهره‌وری پژوهشی جلوگیری شود.

نکات کلیدی

تکرار غیرضروری

تکرار سیستماتیک ریویوها بدون دلیل موجه می‌تواند منابع مالی و زمانی پژوهشگران را هدر دهد و به اشباع اطلاعات تکراری در ادبیات علمی منجر شود.

نیاز به به‌روزرسانی

در برخی موارد، تکرار سیستماتیک ریویوها ضروری است، به ویژه در صورتی که داده‌های جدید یا به‌روزرسانی‌های مهمی پس از مطالعه‌های قبلی در دسترس باشند.

جلوگیری از دوباره‌کاری

سیستماتیک ریویوها باید در زمینه‌هایی انجام شوند که هنوز به طور کامل بررسی نشده‌اند و از دوباره‌کاری و تکرار بی‌دلیل پرهیز شود.

توصیه به پژوهشگران

پژوهشگران باید قبل از انجام یک سیستماتیک ریویو جدید، بررسی کنند که آیا ریویو مشابهی در آن زمینه وجود دارد یا خیر و آیا نیاز به تکرار آن هست یا نه.

ارزش افزوده

در صورت وجود سیستماتیک ریویو مشابه، پژوهشگران باید بررسی کنند که آیا تحقیق جدید آن‌ها می‌تواند ارزش افزوده‌ای به علم ارائه دهد، مانند تحلیل‌های بیشتر، معیارهای متفاوت یا به‌روزرسانی داده‌ها.

خلاصه دستورالعمل‌ها

در دستورالعمل‌ها به اهمیت اجتناب از تکرار غیرضروری سیستماتیک ریویوها تأکید شده و پیشنهاد می‌شود که پژوهشگران قبل از انجام چنین تحقیقاتی، وجود کارهای مشابه را بررسی کرده و در صورت نیاز، آن‌ها را به‌روزرسانی یا گسترش دهند.

اهمیت تکرار سیستماتیک ریویوها (مطالعه BMJ)

در سال ۲۰۱۲، مجله BMJ بر اهمیت تکرار سیستماتیک ریویوها تأکید کرده و آن را مشابه تکرار مقالات اورجینال می‌داند. برخی نکات کلیدی عبارتند از:

ضرورت تکرار

تکرار سیستماتیک ریویوها می‌تواند به اعتبار و استحکام یافته‌های علمی کمک کند، به ویژه زمانی که شواهد جدید یا داده‌های جدیدی به وجود می‌آید.

شناسایی خلاها

تکرار سیستماتیک ریویوها می‌تواند به شناسایی و پر کردن خلاهای موجود در ادبیات علمی کمک کند.

به‌روزرسانی شواهد

تکرار سیستماتیک ریویوها می‌تواند به ارائه اطلاعات به‌روزتر به محققان و تصمیم‌گیرندگان کمک کند.

بررسی کیفیت مقالات قبلی

تکرار می‌تواند به ارزیابی و نقد کیفیت سیستماتیک ریویوهای قبلی کمک کند و مشخص کند که آیا یافته‌های آن‌ها همچنان معتبر هستند یا خیر.

پیشنهادات برای پژوهشگران

پژوهشگران باید قبل از شروع یک سیستماتیک ریویو جدید، بررسی کنند که آیا مطالعات مشابهی وجود دارد و اگر وجود دارد، آیا تکرار آن‌ها ارزش افزوده‌ای به علم خواهد داد یا خیر.

 

مراحل یافتن پرسش تحقیقاتی

یافتن یک پرسش تحقیقاتی قوی و معنادار گام نخست و مهم در فرآیند پژوهش است. برای رسیدن به یک پرسش مناسب، می‌توانید مسیرهای زیر را طی کنید:

۱. توجه به علاقه شخصی
انتخاب موضوعی که به آن علاقه دارید، باعث حفظ انگیزه در طول پروژه خواهد شد. علاقه‌مندی به موضوع، کیفیت کار پژوهشی را نیز افزایش می‌دهد.

۲. مشاوره با اساتید و متخصصان
گفت‌وگو با افراد باتجربه در حوزه علمی شما می‌تواند ایده‌های مفیدی را در اختیار شما بگذارد. آن‌ها معمولاً با نیازهای پژوهشی روز آشنا هستند و می‌توانند مسیر درستی را پیشنهاد دهند.

۳. مرور مقالات علمی در ژورنال‌های معتبر
مطالعه مقالات اخیر منتشرشده در حوزه مورد نظر به شما کمک می‌کند تا با موضوعات داغ، روش‌های رایج و سوالات پژوهشی رایج آشنا شوید.

• به بخش “discussion” یا “limitations” در مقالات دقت کنید؛ زیرا اغلب پژوهشگران در این بخش به سوالات باز و فرصت‌های تحقیقاتی اشاره می‌کنند.

۴. تحلیل خلاهای پژوهشی
با شناسایی خلأها در ادبیات موجود (مثل کمبود داده، نادیده‌گرفتن گروه خاص، یا نبود مطالعات در یک زمینه جغرافیایی خاص) می‌توانید زمینه‌ای برای طرح یک پرسش جدید فراهم کنید.

۵. جستجو در منابع آنلاین و پایگاه‌های داده
پایگاه‌هایی مانند PubMed، Scopus، Google Scholar، و Web of Science به شما اجازه می‌دهند تا ترندهای موضوعی و پژوهش‌های پرارجاع را پیدا کنید.

۶. بررسی نیازهای جامعه و مشکلات واقعی
بسیاری از سوالات پژوهشی از مسائل واقعی و نیازهای درمانی یا اجتماعی نشأت می‌گیرند. به مشکلات بالینی، سیاست‌های بهداشتی یا نیازهای بیماران توجه کنید.

۷. ترکیب موضوعات مختلف برای نوآوری
گاهی ترکیب دو حوزه متفاوت می‌تواند منجر به طرح سوالات نو و میان‌رشته‌ای شود؛ برای مثال ترکیب روانشناسی و فناوری یا آموزش و سلامت.

جمع‌بندی
با تلفیق علاقه شخصی، نیازهای علمی و خلاهای موجود در ادبیات، می‌توانید به پرسش‌های تحقیقاتی ارزشمند، نوآورانه و قابل انجام برسید که مبنای یک تحقیق اثربخش قرار گیرند. در صورت تمایل، می‌توانم به کمک اطلاعات شما چند پرسش پیشنهادی طراحی کنم.

بررسی پلتفرم‌های PROSPERO و The Cochrane Library برای تایید نهایی عنوان سیستماتیک ریویو

برای اطمینان از نوآوری، عدم تکرار، و علمی بودن عنوان انتخابی سیستماتیک ریویو و متاآنالیز، بررسی دو پلتفرم کلیدی یعنی PROSPERO و The Cochrane Library ضروری است. این بررسی نقش مهمی در افزایش اعتبار و شفافیت پژوهش ایفا می‌کند.

۱. PROSPERO
پایگاه ثبت پروتکل‌های سیستماتیک ریویو

• ثبت پروتکل‌ها: محققان می‌توانند طرح و روش‌شناسی سیستماتیک ریویو خود را ثبت کنند تا از دوباره‌کاری جلوگیری شود.

• شفافیت و اعتبار: با ثبت پروتکل، مسیر پژوهش کاملاً شفاف می‌شود و امکان بررسی انحرافات احتمالی از روش اولیه فراهم می‌گردد.

• راهنمایی برای انتخاب عنوان: بررسی پروتکل‌های ثبت‌شده کمک می‌کند تا مشخص شود آیا عنوان مورد نظر شما قبلاً توسط پژوهشگر دیگری ثبت شده یا نه.

نحوه جستجو در PROSPERO:

• به وب‌سایت PROSPERO بروید.

• از بخش Search، کلیدواژه‌های عنوان خود را جستجو کنید.

• نتایج را بررسی کرده و به تاریخ ثبت، جمعیت مورد مطالعه، مداخله‌ها و اهداف توجه کنید.

۲. The Cochrane Library
مرجع جهانی برای سیستماتیک ریویوهای معتبر در حوزه بهداشت و درمان

• شواهد معتبر: کوکرین یکی از معتبرترین منابع برای انتشار ریویوهایی است که طبق روش‌های استاندارد و دقیق انجام می‌شوند.

• تصمیم‌سازی بالینی: اطلاعات موجود در کوکرین اغلب مبنای دستورالعمل‌های درمانی است.

• تشخیص تکراری بودن عنوان: با جستجو در این پایگاه می‌توان فهمید آیا عنوان شما قبلاً در قالب یک Cochrane Review منتشر شده یا نه.

نحوه جستجو در Cochrane Library:

• به سایت The Cochrane Library مراجعه کنید.

• از نوار جستجو، عنوان یا کلیدواژه‌های مدنظر را وارد کنید.

• بر روی Cochrane Database of Systematic Reviews تمرکز کنید.

• مقالات را بررسی کرده و ببینید آیا موضوع شما کاملاً پوشش داده شده یا بخشی از آن هنوز جای کار دارد.

---

۳. تحلیل نهایی نتایج بررسی

• اگر پروتکل یا سیستماتیک ریویوی مشابه با عنوان شما وجود داشت، به دنبال تفاوت‌های ظریف، جمعیت خاص‌تر، نوع مداخله متفاوت یا بازه زمانی جدید بگردید.

• اگر هیچ مطالعه‌ای با عنوان یا ساختار مشابه نیافتید، این یک نشانه مثبت برای ادامه کار و ثبت رسمی عنوان است.

• بررسی کنید آیا امکان به‌روزرسانی یک ریویوی قدیمی وجود دارد یا خیر.

جمع‌بندی:
با بررسی PROSPERO و The Cochrane Library می‌توانید از تکراری نبودن، به‌روز بودن و علمی بودن عنوان خود اطمینان حاصل کنید. این کار نه تنها اعتبار تحقیق شما را افزایش می‌دهد، بلکه شما را در مسیر انجام یک سیستماتیک ریویوی دقیق و حرفه‌ای قرار می‌دهد.