هر آنچه که شما باید در مورد پسوریازیس بدانید
پسوریازیس چیست؟
پسوریازیس یک بیماری خودایمنی مزمن می‌باشد که منجر به تشکیل سریع سلول‌های پوستی در کنار هم می‌شود. این تجمع سلولی منجر به پوسته پوسته شدن سطح پوست می‌گردد.
التهاب و قرمزی اطراف این پوسته‌ها نسبتاً شایع می‌باشد. پوسته‌های پسوریاتیک معمولاً به رنگ سفید مایل به نقره‌ای می‌باشند و به صورت تکه‌های ضخیم و قرمز ظاهر می‌شوند. برخی مواقع این ورقه‌های پوستی ترک خورده و خونریزی می‌کنند.
پسوریازیس ناشی از تسریع فرآیند تولید پوست می‌باشد. بهب طور معمول سلول‌های پوستی در عمق پوست رشد کرده و به آرامی به سطح آن می‌آیند. در نهایت این پوست‌ها می‌ریزند. چرخه عمر معمول یک سلول پوستی یک ماه می‌باشد.
در افراد مبتلا به پسوریازیس، این فرآیند تولید پوست ممکن است تنها در عرض چند روز رخ بدهد. به همین دلیل سلول‌های پوست فرصت ریزش پیدا نمی‌کنند. این تولید پوست با سرعت بیش از حد باعث تجمع سلول‌های پوستی می‌گردد.
پوسته‌ها معمولاً بر روی مفاصل مانند آرنج و زانو به وجود می‌آیند. البته آنها ممکن است در هر نقطه‌ای از بدن به وجود بیایند:
• دست‌ها
• پا
• گردن
• پوست سر
• صورت
انواع کمتر شایع پسوریازیس، ناخن‌ها، دهان و ناحیه اطراف اندام تناسلی را درگیر می‌کند.
به گزارش یک مطالعه، حدود ۷.۴ میلیون آمریکایی به پسوریازیس مبتلا هستند. پسوریازیس معمولاً با چندین شرایط دیگر نیز همراه می‌باشد که عبارتند از:
• دیابت نوع ۲
• بیماری التهاب روده
• بیماری قلبی
• آرتریت پسوریاتیک
• اضطراب
• افسردگی
انواع مختلف پسوریازیس کدامند؟
پنج نوع مختلف پسوریازیس وجود دارد:
پسوریازیس پلاکی
پسوریازیس پلاکی شایع‌ترین نوع پسوریازیس می‌باشد.
آکادمی درماتولوژی آمریکا (AAD) برآورد کرده است که حدود ۸۰ درصد از افراد مبتلا، نوع پسوریازیس پلاکی آن را دارند. این نوع پسوریازیس منجر به قرمزی و التهاب در نواحی پوستی درگیر می‌شود. این تکه‌های پوستی اغلب با پلاک‌های سفید – نقره‌ای پوشیده شده‌اند. این پلاک‌ها معمولاً در نواحی آرنج، زانو و پوست سر مشاهده می‌شوند.
پسوریازیس روده‌ای
پسوریازیس روده‌ای در دوران کودکی شایع است. این نوع پسوریازیس منجر به ایجاد لکه‌های کوچک صورتی در پوست می‌شود. شایع‌ترین نقاط پسوریازیس روده‌ای عبارتند از تنه، بازوها و پاها. این لکه‌ها به ندرت ضخیم هستند یا مانند پسوریازیس پلاکی برجسته می‌شوند.
پسوریازیس پوسچولار
پسوریازیس پوسچولار در بزرگسالان شایع‌تر است. این نوع پسوریازیس منجر به ایجاد تاول‌های سفید و پر از چرک و قرمزی و التهاب در نواحی وسیعی از پوست می‌شود. پسوریازیس پوسچولار معمولاً به صورت موضعی در نواحی کوچک‌تر بدن مانند دست‌ها یا پاها تشکیل می‌شود، اما ممکن است گسترده‌تر هم بشود.
پسوریازیس معکوس
پسوریازیس معکوس باعث ایجاد نواحی قرمز، براق و ملتهب در پوست می‌شود. پوسته‌های پسوریازیس معکوس معمولاً در ناحیه زیربغل یا سینه، کشاله ران و اطراف چین‌های پوستی در اندام‌های تناسلی تشکیل می‌شود.
پسوریازیس اریتورودرمیک
پسوریازیس اریترودرمیک نوع شدید و بسیار نادر پسوریازیس می‌باشد.
این نوع پسوریازیس اغلب به صورت ناگهانی بخش‌های بزرگی از بدن را می‌پوشاند. پوست در این نوع پسوریازیس به صورت آفتاب سوخته به نظر می‌رسد. فلس‌هایی بر روی پوست ایجاد می‌شود که اغلب داخل ورقه‌های بزرگ‌تر پوست فرو می‌روند. تب کردن یا بیمار شدن حاد فرد مبتلا به این نوع پسوریازیس غیر معمول نمی‌باشد.
این نوع پسوریازیس ممکن است تهدید کننده حیات نیز باشد و از این رو فرد باید فوراً به پزشک مراجعه نمایند.
تصاویر انواع مختلف پسوریازیس را در این اینجا مشاهده نمایید.
علائم بیماری کدامند؟
علائم پسوریازیس از فردی به فرد دیگر متفاوت است و به نوع پسوریازیس بستگی دارد. نواحی دچار پسوریازیس ممکن است به کوچکی چند پوسته بر روی پوست سر یا آرنج باشند و یا نواحی بیشتری از بدن را درگیر کنند.
شایع‌ترین علائم پسوریازیس پلاکی عبارتند از:
• ورقه‌های برآمده و ملتهب که در پوست‌های روشن به رنگ قرمز و در پوست‌های تیره به صورت قهوه‌ای یا بنفش به نظر می‌رسند.
• فلس‌ها یا پلاک‌های سفید – نقره‌ای بر روی پوسته‌های قرمز و یا فلس‌های خاکستری رنگ بر روی پوسته‌های بنفش و قهوه‌ای
• پوست خشک ممکن است ترک خورده و خونریزی نماید
• درد اطراف پوسته‌ها
• احساس خارش و سوزش در اطراف پوسته‌ها
• ناخن‌های ضخیم و فرورفته
• مفاصل دردناک و متورم
همه افراد تمام این علائم را تجربه نمی‌کنند. برخی از افراد نیز در صورتی که نوع کمتر رایج پسوریازیس را داشته باشند، ممکن است علائم کاملاً متفاوتی را تجربه نمایند.
اکثر افراد مبتلا به پسوریازیس یک چرخه از علائم را پشت سر می‌گذارند. در این چرخه ممکن است برای چند روز یا چند هفته علائم شدیدی به وجود بیاید و سپس علائم برطرف شده و یا بی اهمیت گردند. سپس مجدداً در عرض چند هفته در صورت مواجهه با محرک‌های رایج پسوریازیس عود پیدا کنند. گاهی اوقات علائم پسوریازیس به طور کامل از بین می‌روند.
در صورتی که شما هیچ نشانه فعالی از این بیماری ندارید، ممکن است در دوره کمون بیماری قرار داشته باشید. این بدان معنا نیست که پسوریازیس در شما عود نخواهد کرد، بلکه فقط در حال حاضر بدون علامت می‌باشید.
آیا پسوریازیس مسری است؟
پسوریازیس مسری نیست. شما نمی‌توانید این بیماری پوستی را از فردی به فرد دیگر منتقل کنید. لمس یک ضایعه پسوریاتیک در یک شخص دیگر منجر به انتقال این بیماری به شما نمی‌شود.
مهم است که آموزش‌های لازم در مورد این بیماری داده شود، چرا که بسیاری از مردم تصور می‌کنند پسوریازیس مسری است.
چه چیزی باعث پسوریازیس می‌شود؟
پزشکان در مورد علت پسوریازیس چیزی نمی‌دانند. با این حال آنها به لطف دهه‌ها تحقیق توانسته‌اند یک ایده کلی از دو عامل کلیدی به دست بیاورند: ژنتیک و سیستم ایمنی.
سیستم ایمنی
پسوریازیس یک بیماری خود ایمنی است. بیماری‌های خود ایمنی ناشی از حمله بدن به خودش می‌باشد. در مورد پسوریازیس، گلبول‌های سفید خون به نام سلول‌های T به اشتباه به سلول‌های پوست حمله می‌کنند.
در یک بدن سالم، گلبول‌های سفید خون به باکتری‌های مهاجم حمله کرده و با عفونت‌ها مبارزه می‌کنند. این حمله اشتباه در بیماری پسوریازیس باعث می‌شود که فرآیند تولید سلول‌های پوست بیش از حد سریع گردد. افزایش سرعت تولید سلول‌های پوست باعث می‌شود که سلول‌های جدید ایجاد شده در پوست با سرعت خیلی زیادی رشد کنند. آنها به سطح پوست هل داده داده و در نتیجه روی هم انباشته می‌گردند.
این امر منجر به تشکیل پلاک‌هایی می‌شود که در نهایت پسوریازیس نامیده می‌شود. حمله به سلول‌های پوست نیز منجر به ایجاد نواحی قرمز و ملتهب می‌گردد.
ژنتیک
برخی از افراد ژن‌هایی را به ارث می‌برند که احتمال ابتلا به پسوریازیس را در آنها افزایش می‌دهد. اگر یکی از اعضای خانواده شما به این بیماری پوستی مبتلا هستند، ریسک ابتلا به پسوریازیس در شما بالاست. با این حال درصد افرادی که پسوریازیس دارند و استعداد ژنتیکی نیز در آنها وجود دارد خیلی کم است. طبق گزارش بنیاد ملی پسوریازیس (NPF) تقریباً ۲ تا ۳ درصد از افراد ژن این بیماری را به ارث می‌برند.
تشخیص پسوریازیس
دو آزمایش یا معاینه ممکن است برای تشخیص پسوریازیس لازم باشد.
معاینه فیزیکی
اکثر پزشکان با یک معاینه فیزیکی ساده می‌توانند بیماری را تشخیص بدهند. علائم پسوریازیس معمولاً مشهود می‌باشد و با راحتی از سایر بیماری‌هایی که علائم مشابهی دارند قابل تمییز می‌باشد.
در هنگام معاینه مطمئن شوید که تمام نواحی درگیر را به پزشک خودتان نشان بدهید. علاوه بر این در صورتی که هر کدام از اعضای خانواده‌تان نیز به این بیماری مبتلا هستند، حتماً این موضوع را به پزشکتان اطلاع بدهید.
بیوپسی
اگر علائم نامشخص هستند یا اگر پزشک به بیماری مشکوک شده باشد، ممکن است نمونه کوچکی از پوست شما بگیرد. این نمونه گیری با عنوان بیوپسی خوانده می‌شود.
پوست به آزمایشگاه فرستاده می‌شود و در آنجا زیر میکروسکوپ بررسی می‌گردد. معاینه می‌تواند پسوریازیس شما را تشخیص بدهد. همچنین می‌تواند سایر اختلالات یا عفونت‌های احتمالی را نیز رد کند.
بیشتر بیوپسی‌ها در مطب پزشک و روز ویزیت انجام می‌شود. پزشک شما احتمالاً یک داروی بی حس کننده موضعی را به پوستتان تزریق می‌کند تا بیوپسی با درد کمتری همراه باشد. سپس بیوپسی را برای آنالیز به آزمایشگاه می‌فرستد.
بعد از رسیدن نتیجه آزمایشگاه، پزشک شما ممکن است یک قرار ملاقات برای بحث در مورد یافته‌ها و گزینه‌های درمانی با شما ترتیب بدهد.
محرک‌های پسوریازیس: استرس، الکل و موارد دیگر
محرک‌های خارجی ممکن است باعث یک حمله پسوریازیس جدید بشوند. این محرک‌های برای همه یکسان نمی‌باشند. آنها همچنین ممکن است در طول زمان‌های مختلف تغییر یابند.
شایع‌ترین محرک‌های پسوریازیس عبارتند از:
استرس
استرس بالای غیر معمول می‌تواند باعث شعله ور گشتن این بیماری بشود. اگر شما یاد بگیرید که استرس خودتان را کاهش داده و مدیریت نمایید، می‌توانید میزان شعله ور شدن آن را کاهش داده و احتمالاً از آن جلوگیری نمایید.
الکل
مصرف زیاد الکل می‌تواند باعث تشدید پسوریازیس بشود. اگر شما بیش از حد الکل استفاده می‌کنید، شیوع پسوریازیس ممکن است در شما بالا باشد. کاهش مصرف الکل علاوه بر حفاظت از پوست شما می‌تواند به دلیل برخی مزایای دیگر آن نیز هوشمندانه باشد. در صورت نیاز به کمک، پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا برنامه‌ای برای ترک الکل داشته باشید.
جراحت
یک تصادف، بریدگی یا خراش می‌تواند منجر به شعله ور شدن این بیماری بشود. آمپول‌ها، واکسن‌ها و آفتاب سوختگی نیز می‌تواند باعث یک عود جدید بشود.
داروها
برخی از داروها محرک پسوریازیس می‌باشند. این داروها عبارتند از:
• لیتیوم
• داروهای ضد مالاریا
• داروهای فشارخون بالا
عفونت
پسوریازیس حداقل تا حدی به دلیل حمله اشتباه سیستم ایمنی به سلول‌های سالم پوست بروز می‌کند. اگر شما بیمار هستید یا با عفونت مبارزه می‌کنید، سیستم ایمنی بدنتان به میزان بیش از حدی برای مبارزه با عفونت تلاش می‌کند. همین امر می‌تواند باعث تشدید پسوریازیس بشود. گلودرد استرپتوکوکی یک محرک رایج برای این بیماری می‌باشد.
گزینه‌های درمانی پسوریازیس
پسوریازیس درمان ندارد. هدف از درمان کاهش التهاب و پوسته‌ها، کند کردن رشد سلول‌های پوستی و حذف پلاک‌ها می‌باشد. درمان پسوریازیس به سه دسته تقسیم می‌شود:
درمان‌های موضعی
کرم‌ها و پمادهایی که مستقیماً بر روی پوست استفاده می‌شوند می‌توانند برای کاهش پسوریازیس خفیف تا متوسط مفید باشند.
درمان‌های موضعی پسوریازیس عبارتند از:
• کورتیکواستروئیدهای موضعی
• رتینوئیدهای موضعی
• آنترالین
• آنالوگ‌های ویتامین D
• اسید سالیسیلیک
• مرطوب کننده
داروهای سیستمیک
افراد مبتلا به پسوریازیس متوسط تا شدید و کسانی که به سایر انواع درمان‌ها پاسخ خوبی نداده‌اند، ممکن است نیاز به استفاده از داروهای خوراکی یا تزریقی داشته باشند. بسیاری از این داروها عوارض جانبی شدیدی دارند. پزشکان معمولاً این داروها را برای مدت زمان کوتاهی تجویز می‌کنند.
این داروها عبارتند:
• متوترکسات (ساندیمون)
• سیکلوسپورین
• بیولوژیک‌ها
• رتینوئیدها
نور درمانی
این درمان پسوریازیس از اشعه ماوراء بنفش (UV) یا نور طبیعی استفاده می‌کند. نور خورشید گلبول‌های سفید خون را که بیش از حد فعال شده و به سلول‌های سالم پوست حمله می‌کنند و باعث رشد سریع سلول‌ها می‌شوند، می‌کُشد. هر دو نور UVA و UVB می‌تواند در کاهش علائم پسوریازیس خفیف تا متوسط مفید باشد.
اکثر افراد مبتلا به پسوریازیس متوسط تا شدید از ترکیب درمان‌های مختلف سود می‌برند. این نوع درمان بهتر از درمان تکی برای کاهش علائم مفید می‌باشد. برخی از افراد ممکن است در کل طول زندگی خودشان از این نوع درمان استفاده کنند. برخی دیگر نیز در صورتی که پوستشان به درمان حاضر پاسخ ندهد، ممکن است نیاز به تغییر در درمان داشته باشند.
