هر آنچه که باید در مورد کلونوس بدانید
کلونوس (Clonus) نوعی بیماری عصبی (neurological condition) است که باعث ایجاد انقباضات غیرارادی عضلات (involuntary muscle contractions) میشود. این منجر به حرکات غیرقابل کنترل (uncontrollable)، ریتمیک (rhythmic) و لرزان (shaking) میشود. افرادی که کلونوس را تجربه میکنند، انقباضات مکرر را گزارش میکنند که به سرعت رخ میدهد. این همان انقباض گاه به گاه عضلانی نیست.
کلونوس عمدتاً در عضلات کنترل کننده زانو و مچ پا رخ میدهد. معمولاً با کشش بیش از حد این ماهیچهها ایجاد میشود.
به طور معمول، کلونوس میتواند سایر نواحی بدن را نیز تحت تأثیر قرار دهد، مانند:
- مچ دست
- انگشتان دست
- فک
- آرنجها
برای آشنایی بیشتر با این وضعیت به ادامه مطلب مراجعه کنید.
علل
علت دقیق کلونوس به طور کامل شناخته نشده است. معمولاً مشکلی در مسیر الکتریکی درگیر در حرکت عضلات وجود دارد. اغلب در شرایطی که شامل اسپاسم عضلانی است دیده میشود.
شرایطی که اغلب منجر به کلونوس میشود عبارتند از:
- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، یک بیماری عصبی نادر است که کنترل و حرکات ماهیچهای را تحت تأثیر قرار میدهد، که گاهی به عنوان بیماری لو گریگ شناخته میشود.
- آسیب مغزی
- فلج مغزی
- برخی بیماریهای متابولیک مانند بیماری کرابه
- بیماریهای عصبی ارثی، مانند پاراپلژی اسپاستیک ارثی، گروهی از اختلالات ژنتیکی نادر که بر نخاع تأثیر میگذارد و باعث از دست دادن تدریجی تون و کنترل ماهیچهها میشود.
- مولتیپل اسکلروزیس (MS)
- سمیت سروتونین
- آسیب نخاعی
- سکته
در برخی موارد، نارسایی کبد یا کلیه میتواند به دلیل تجمع مواد زائد در بدن منجر به کلونوس شود. این تجمع زباله میتواند بر عملکرد طبیعی مغز تأثیر بگذارد.
کلونوس و اسپاستیسیتی
اسپاستیسیتی اغلب با کلونوس رخ میدهد. این شامل سفتی عضلانی طولانی مدت است.
اسپاستیسیتی، همانطور که در کلونوس دیده میشود، به دلیل آسیب اعصاب مغز، نخاع و عضلات ایجاد میشود. تصور میشود که این فعالیت غیرطبیعی با ایجاد انقباضات غیرارادی، سفتی و درد، حرکت عضلات را مختل میکند.
سایر مشکلات عصبی و عضلانی که ممکن است در کنار کلونوس رخ دهد میتواند شامل موارد زیر باشد:
- رفلکسهای تاندون عمیق بیش فعال
- مفاصل ثابت که به عنوان انقباض شناخته میشوند
- افزایش تون عضلانی که به عنوان هیپرتونیک شناخته میشود
- عبور غیر ارادی پا که گاهی اوقات قیچی نامیده میشود
کلونوس و ام اس
یک بیماری شایع مرتبط با کلونوس، مولتیپل اسکلروزیس (MS) است. این یک بیماری سیستم عصبی مرکزی است که سیگنالهای بین مغز و بدن را مختل میکند. ام اس میتواند باعث حرکات غیر ارادی عضلات شود.
ام اس یک بیماری پیشرونده است، به این معنی که میتواند در طول زمان بدون درمان بدتر شود. درمان ام اس میتواند به کنترل اسپاستیسیتی عضلانی و کلونوس کمک کند.
چگونه تشخیص داده میشود
کلونوس یک بیماری طولانی مدت است. قبل از اینکه بتوانید آن را درمان کنید، پزشک شما باید شرایط را تشخیص دهد.
ابتدا پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام میدهد. آنها به مناطقی که بیشترین انقباضات و درد را دارند نگاه میکنند. اگر در مطب پزشک انقباض عضلانی داشته باشید، پزشک تعداد ضربان یا انقباضات را اندازه میگیرد.
پزشک شما ممکن است آزمایشهای خاصی را برای تشخیص کلونوس نیز تجویز کند. این آزمایشها همچنین میتوانند به پزشک شما کمک کنند تا هرگونه بیماری تشخیص دادهنشدهای که ممکن است داشته باشید را شناسایی کند. امکانات عبارتند از:
- تست تعادل و هماهنگی
- آزمایش خون
- ام آر آی مغز
- نمونههای مایع نخاعی
هیچ آزمایشی نمیتواند علت کلونوس را تشخیص دهد. ممکن است لازم باشد قبل از تشخیص پزشک، یک سری آزمایشات را انجام دهید.
درمان
درمان کلونوس شامل ترکیبی از داروها و روشهای درمانی است. در مورد تمام گزینههای زیر با پزشک خود صحبت کنید. درمانهای کلونوس را میتوان به صورت آزمون و خطا مورد استفاده قرار داد تا زمانی که شما و پزشکتان آنچه را که برای شما مفید است پیدا کنید.
داروها
داروها، در درجه اول شل کنندههای عضلانی و آرام بخشها، به کاهش علائم کلونوس و اسپاسم کمک میکنند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- باکلوفن ، شل کننده عضلات
- کلونازپام (کلونوپین)، نوعی آرام بخش
- دیازپام (والیوم)، نوعی آرام بخش
- تیزانیدین (Zanaflex)، شل کننده عضلانی است که اغلب زمانی که باکلوفن کار نمیکند تجویز میشود
این نوع داروها میتوانند باعث خواب آلودگی شوند. هنگام مصرف این داروها نباید وسیله نقلیه رانندگی کنید.
سایر عوارض جانبی میتواند شامل موارد زیر باشد:
- سرگیجه
- گیجی
- خستگی
- سبکی سر
- مشکلات راه رفتن
حتما با پزشک خود در مورد تمام مزایا و خطرات مرتبط با این نوع داروها صحبت کنید.
سایر روشهای درمانی
تزریق بوتاکس میتواند به برخی از افراد مبتلا به کلونوس کمک کند. در حالی که بوتاکس به طور گسترده به عنوان یک درمان چین و چروک شناخته میشود، در واقع با شل کردن گروههای عضلانی اصلی عمل میکند. این نوع تزریقها باید به طور منظم انجام شوند زیرا اثرات آنها به مرور زمان از بین میرود.
فیزیوتراپی ممکن است مکمل مزایای ارائه شده توسط داروهای شما باشد. فیزیوتراپیست ممکن است از ورزش برای افزایش دامنه حرکتی و همچنین کشش عضلات شما استفاده کند. به نوبه خود، احتمالاً بهبودی در علائم خود خواهید دید.
درمانهای خانگی
شما همچنین میتوانید به مدیریت علائم کلونوس در خانه کمک کنید. به عنوان مثال، بستههای سرد میتوانند به تسکین درد عضلات کمک کنند، در حالی که پدهای گرمایی میتوانند درد را تسکین دهند. تمرینات کششی ممکن است علائم کلونوس را کاهش دهد. آتلهای توصیه شده حرفه ای برای مچ دست و مچ پا ممکن است به افراد خاصی نیز کمک کند.
عمل جراحی
در صورتی که داروها و فیزیوتراپی تسکین ندهند، پزشک جراحی را تنها به عنوان آخرین راه حل توصیه میکند. جراحی برای کلونوس اغلب شامل بریدن گذرگاههای عصبی است که باعث حرکت غیر طبیعی ماهیچه میشود.
چشم انداز
چشم انداز کلی کلونوس به علت زمینه ای بستگی دارد. در شرایط کوتاه مدت، مانند صدمات یا بیماریهای حاد، کلونوس و اسپاسم عضلانی ممکن است اضافه کاری برطرف شود. شرایط عصبی مزمن، مانند ام اس، برای کمک به کنترل علائم به درمانهای طولانی مدت متکی است. گاهی اوقات، اگر وضعیت شما پیشرفت کند، مشکلات عضلانی میتواند بدتر شود. مداخله زودهنگام برای درمان مناسب و مراقبتهای بعدی حیاتی است.
منابع
- Boyraz I, et al. (2015). Clonus: Definition, mechanism, treatment.
ljkzedo.ba/sites/default/files/Glasnik/12-01-feb2015/03%20Boyraz.pdf - Medicines to treat muscle spasms and pain. (2016).
consumerhealthchoices.org/wp-content/uploads/2016/03/BBDfactsheet-musclespasm-EN.pdf - Multiple sclerosis: Symptoms and diagnosis. (n.d.).
nationalmssociety.org/Symptoms-Diagnosis - Rabchevsky AG, et al. (2011). Latest approaches for the treatment of spasticity and autonomic dysreflexia in chronic spinal cord injury. DOI:
doi.org/10.1007/s13311-011-0025-5 - Sharma B, et al. (2012). Wrist clonus mimicking as action-induced tremors: an important clinical lesson. DOI:
doi.org/10.1136/bcr-2012-006804 - Shulman C. (2013). Clonus after a stroke. DOI:
۱۰.۱۰۵۶/NEJMicm1203111 - Spasticity information page. (n.d.).
ninds.nih.gov/Disorders/All-Disorders/Spasticity-Information-Page