بسمه تعالی
سؤالات امتحان نهایی درس: جامعه شناسی ۳
رشته: ادبیات و علوم انسانی
ساعت شروع: ۸ صبح مدت
امتحان: ۸۰ دقیقه
پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه
تعداد صفحه: ۳
تاریخ امتحان: ۱۳۹۹/۰۵/۲۸
دانش آموزان روزانه سراسر کشور در نوبت شهریور ماه سال ۱۳۹۹
مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی
الف) بخش الزامی دانش
آموز عزیز به سؤالات ۱ تا ۱۵ (جهت کسب ۱۶ نمره پاسخ دهید.)
۱- عبارت‌های صحیح و غلط را مشخص کنید. (۱ نمره)
الف) ما درباره دانش علمی کمتر می‌اندیشیم و بیشتر از آن استفاده می‌کنیم.
غ (ص ۴)
ب) موضوع علوم انسانی عام‌تر از موضوع علوم اجتماعی است و علوم اجتماعی خود بخشی از علوم انسانی محسوب می‌شوند.
ص (ص ۱۲)
ج) نظام اجتماعی همانند یک موجود زنده تلاش می‌کند با تغییر در خود و محیط نیازهای خود را تأمین کند.
ص (ص ۲۴)
د) تاکید افراطی بر نظم اجتماعی موجب سرکوب روحیه خلاق انسان‌ها در بسیاری عرصه هامانند هنر، ارتباط و اندیشه می‌شود.
ص (ص ۳۸) (هر مورد ۰/۲۵ نمره)
۲- جای خالی را با کلمات مناسب کامل کنید. (۲ نمره)
الف) خلاق و فعال بودن انسان‌ها در …………………. موجب پیدایش فرهنگ‌ها و جهان‌های اجتماعی مختلف می‌شود .
تولید معانی (ص ۵۱)
ب) مجموعه ساز و کارهایی که برای اعمال سیاست‌های جهان اجتماعی وجود دارد به ………………… شکل می‌دهد.
نظام سیاسی (ص ۶۰)
ج) روش جامعه شناسان تبیینی در مطالعه جامعه …………………………….. است.
حس و تجربه (نگاه از بیرون) (ص ۲۷)
د) علوم اجتماعی، کنش‌های اجتماعی و پیامدهای آن ، یعنی …………………… مطالعه می‌کند .
پدیده‌های اجتماعی (ص ۱۵) (هر مورد ۰/۵ نمره)
۳- پاسخ صحیح را مشخص کنید.
۱- ۳) قوم نگاری و مطالعه موردی در مقابل ……………………… قرار می‌گیرد که در جامعه شناسی تبیینی بکار می‌روند.
الف) روش تفسیری
ب) روش‌های کمی
ج) روش تفهمی
د) روش‌های کیفی
ب- روش‌های کمی (ص ۵۱)
۲- ۳) در گذشته نبرد بین دولت‌ها در قلمرو سرزمینی و با …………………………… صورت می‌گرفت.
الف) ابزار رسانه
ب) نظام آموزشی
ج) ابزار نظامی
د) نفوذ فرهنگی
ج- ابزار نظامی (ص ۵۹)
۳- ۳) کدام گزینه به تفاوت‌های رتبه‌ای اشاره می‌کند؟
الف) ضریب هوشی و قد
ب) رنگ پوست و لهجه
ج) ثروت و جنسیت
د) زبان و محل سکونت
الف- ضریب هوشی و قد (ص ۶۹)
۳- ۴) کدام الگوی هویتی به شناخت متقابل افراد و جوامع از یکدیگر توجه دارد؟
الف) الگوی تکثرگرا
ب) الگوی همانندسازی
ج) الگوی تنازع
د) الگوی تعارف
د- الگوی تعارف (ص ۸۷) (هر مورد ۵/۰ نمره)
۴- عبارات سمت راست را به مفاهیم سمت چپ وصل کنید .(یک مورد اضافی است ) (۱ نمره)
| عبارات | مفاهیم |
| ۱- جهان‌های اجتماعی مختلف بر اساس آن تعاریف متفاوتی از علم دارند. ۲- به علوم انسانی به دلیل انتقاداز کنش‌های ناپسند آدمیان نیز گفته می‌شود. ۳- در نتیجه قواعدی بر قرار می‌شود که ما انسان‌ها برای با هم زندگی کردن پذیرفته‌ایم. ۴- تعبیر وبر از نظمی که گویا هدفی جدا از انسان‌ها و نیازهای واقعی آنها دارد. | الف- علوم انتقادی ب- نظم اجتماعی ج- هویت فرهنگی د- علوم تفهمی ه- قفس آهنین |
۱- ج ( ص ۶)
۲- الف ( ص ۱۴)
۳- ب ( ص ۲۱)
۴- ه (ص ۳۸) (هر مورد ۰/۲۵ نمره)
۵- هر عبارت به کدام نوع جهان و دانش اشاره می‌کند؟ (۰/۵ نمره)
الف) دانش عمومی را در اختیار ما قرار می‌دهد .(…………………)
جهان اجتماعی (ص ۴)
ب) بروز مسائل و مشکلات در یک جامعه می‌تواند زمینه پیدایش و رشد آن را فراهم کند .(……………….)
دانش علمی (ص ۵)
۶- هر عبارت به کدامیک از انواع علوم اشاره می‌کند؟ (۰/۵ نمره)
الف) درباره فرصت‌ها و محدویت های فناوری به انسان‌ها آگاهی می‌دهد.(……………….)
علوم اجتماعی(ص ۱۳)
ب) پیش بینی حوادث طبیعی برای پیشگیری و تسلط بر طبیعت (………………………..)
علوم ابزاری (ص ۱۴)
۷- هر عبارت بیانگر چه مفهومی است؟ (۰/۵ نمره)
الف) ارتباط میان پدیده‌های اجتماعی (……………………………………..)
ساختار اجتماعی (ص ۲۳)
ب) جامعه شناسان از دید یک فرد غریبه به موضوعات روزمره اطراف خود نگاه می‌کنند. (………………………)
آشنایی زدایی (ص ۲۱)
۸- هر عبارت به کدامیک از رویکردهای جامعه شناسی اشاره دارد. (۰/۵ نمره)
الف) بر آنچه مشاهده می‌شود تمرکز می‌کنند (………………………………….)
تبیینی (ص ۳۸)
ب) آگاهی و معناداری را مهم‌ترین ویژگی کنش اجتماعی می‌دانند( …………………………………..)
تفسیری (ص ۴۱)
۹- به هر یک از سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید. (۲ نمره)
الف) مسئله معنادر مورد کدام پدیده‌ها مطرح است؟
پدیده‌های اجتماعی(ص ۴۴)
ب) در سلطه هژمونیک از کدام نوع ابزارها و شیوه‌ها استفاده می‌شود؟
ابزارهای فرهنگی یا هنر و رسانه (ص ۶۰)
ج) کسی که دانش علمی دارد به کدام توانمندی‌ها دست می‌یابد، یک مورد را بنویسید.
یک مورد از موارد: به درک عمیقی از شناخت عمومی جهان اجتماعی خود می‌رسد و آسیبها و اشکالاتی را که به شناخت عمومی راه پیدا کرده‌اند شناسایی می‌کند و قدرت پیدا می‌کند که از حقایق موجود در شناخت عمومی دفاع کند. (ص ۵)
د) برای فهم انگیزه اعتیاد جوانان و نوجوانان به اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای چه باید کرد؟
باید همدلانه با جوانان همراه شد تا مسائل زندگی و آرزوهای آنها را فهمید و آنها را یاری داد. (ص ۴۰)
۱۰- به سؤالات زیر پاسخ کامل دهید. (۱ نمره)
جامعه شناسی تفسیری امور سیاسی را چگونه مطالعه می‌کنند؟
صرفاً به توصیف ارزش‌ها و نظام‌های سیاسی بسنده می‌کند و ملاک و معیاری برای ارزیابی علمی آنها ارائه نمی‌دهد. (ص ۶۶)
۱۱- کدام نوع قدرت اجتماعی همراه با مقبولیت اجتماعی و مشروعیت است؟ (۲ نمره)
قدرت مطابق قانون و حکم الهی باشد و تبعیت از آن نیز با رضایت و میل همراه است. (ص ۵۸)
۱۲- مهم‌ترین هدف جامعه شناسان انتقادی چیست؟ (۱ نمره)
نقد وضعیت موجود جهان اجتماعی و تجویز راه حل‌هایی برای رسیدن به یک وضعیت بهتر. (ص ۷۶)
۱۳- نتیجه طبیعی دانستن قشربندی اجتماعی بر نقش انسان از سوی طرفداران قشربندی چه بود؟ (۱ نمره)
نقش انسان‌ها و جوامع در پدید آمدن و ادامه یافتن قشربندی اجتماعی را نادیده می‌گیرند و تغییر در آن را چندان امکان پذیر نمی‌دانند. (ص ۷۳)
۱۴- نتایج جهانی شدن و توسعه ارتباطات را بر هویت بنویسید.(ذکر دو مورد) (۱ نمره)
از سوی زمینه شکل گیری جهانی بدون مرز را فراهم کرده است که در آن در هم آمیختن فرهنگ‌ها موجب می‌شود که فرهنگ‌ها دیگر کاملاً خالص و ثابت نباشند و هویت‌ها به شدت دستخوش تغییر شود، از سوی دیگر بسیاری از جوامع و گروه‌ها به دفاع از خود برخاسته‌اند و با ساختن هویتی خاص برای خود یا بازگشت به هویت واقعی خویش در برابر هویتی که فرایند جهانی شدن به آنها تحمیل می‌کند مقاومت می‌کنند و خواهان رهایی از این هویت تحلیلی هستند. (ذکر دو مورد از موارد فوق) (ص ۸۶)
۱۵- چگونه حکومت می‌تواند امکان همدلی مردم را با یکدیگر فراهم کند؟ (۱ نمره)
با زمینه سازی برای شناخت مردم از یکدیگر در سطح محلی، ملی و منطقه‌ای، بسیاری از مشکلات حل کند و امکان همدلی مردم با یکدیگر را فراهم آورد. (ص ۸۸)
بخش انتخابی
دانش آموز عزیز جهت کسب ۴ نمره از سؤالات ۱۶ تا ۲۳ فقط ۴ سؤال را به دلخواه انتخاب کرده و پاسخ دهید.
۱۶- دو مورد از پیامدهای تعارض در ذخیره دانشی جوامع را بنویسید. (۱ نمره)
در چنین شرایطی ارتباط دو سویه دانش عمومی و دانش علمی قطع می‌شود – دانش عمومی به طور همه جانبه از دانش علمی حمایت نمی‌کند دانش علمی از رشد و رونق لازم باز می‌ماند و دغدغه و توان لازم برای حل مشکلات دانش عمومی را از دست می‌دهد. (ذکر دو مورد) (ص ۶)
۱۷- چرا پیش بینی در علوم اجتماعی نسبت به علوم طبیعی پیچیده‌تر است؟ (۱ نمره)
به سبب آگاهانه و ارادی بودن کنش‌ها و سایر پدیده‌های اجتماعی و تنوع آنها. (ص ۱۳)
۱۸- از دیدگاه مخالفان قشربندی اجتماعی نتایج از بین رفتن مالکیت خصوصی را بنویسید. (۱ نمره)
اگر مالکیت خصوصی از بین برود: دیگر طبقه پایین نخواهیم داشت و بدین ترتیب همگان شرایطی یکسان خواهند داشت. (ص ۷۳)
۱۹- چرا برخی رویکردهای اجتماعی هویت زدایی می‌کنند؟ (۱ نمره)
برخی رویکردها برای دستیابی به پاسخ‌های ساده و کاملاً قابل پیش بینی در باره چرایی وقوع پدیده‌های اجتماعی، پیچیدگی و عمق این پدیده را نادیده می‌گیرند و از پدیده‌های اجتماعی و انسانی هویت زدایی می‌کنند. (ص ۴۷)
۲۰- دو مورد از ویژگی‌های علم مدنی فارابی را بنویسید. (۱ نمره)
۱- به توصیف و فهم کنش‌ها و ساختارهای جوامع مختلف می‌پردازد. ۲- به تبیین یعنی علت یابی واقعیت‌های اجتماعی و بررسی تغییرات و تحولات آنها می‌پردازد. (ذکر دو مورد از ص ۹۸)
۲۱- چگونه علم به جامعه و تاریخ (علوم اجتماعی) می‌توانند در گروه علوم نافع باشند؟ (۱ نمره)
اگر به قصد درس آموختن از رفتار گذشتگان و شناخت قوانین اجتماعی، برای استفاده از آن قوانین در حال و آینده آموخته شوند. (ص ۹۵)
۲۲- چگونه در انقلاب اجتماعی در قرن بیستم در جامعه ایران شکل گرفت؟ (۱ نمره)
مقبولیت و مرجعیت علم فقه در فرهنگ عمومی جامعه ایران موجب شد که بر اساس دو نظریه فقهی (نظریه مشروطه میرزای نایینی و نظریه ولایت فقیه و انقلاب اسلامی امام خمینی) دو انقلاب اجتماعی در یک قرن در جامعه ایران شکل بگیرد. (ص ۱۰۹)
۲۳- چرا علوم اجتماعی اندیشمندان مسلمان از نوع تفسیری نیست؟ (۱ نمره)
آنان دانش علمی را به دانش حسی و تجربی محدود نمی‌کنند از این رو بر خلاف رویکرد تفسیری تفسیر را در تقابل با تبیین نمی‌دانند بلکه هر تفسیری را نوعی تبیین به شمار می‌آورند زیرا تفسیر راهم نیازمند استدلال می‌دانند. (ص ۱۱۵)
جمع کل ۲۴
” درنهایت، نظر همکاران محترم صائب است”
“موفق باشید”
