کنکور عمومی ریاضی ۱۳۹۸ داخل کشور
ماده امتحانی: زبان و ادبیات فارسی
تعداد سوالات: ۲۵
از شماره ۱ تا شماره ۲۵
مدت پاسخگویی ۱۸ دقیقه
کد کنترل: ۱۱۱-A
۱- در کدام گزینه، معنی مقابل همه واژه‌ها، درست است؟
۱) (وَیله: ناله) (هژیر: هوشیار) (همّت: کوشش)
۲) (تقریر: بیان) (اشباه: سایه ها) (مبتنی: ساخته)
۳) (شوخ: آلودگی) (کام: زبان) (استرحام: رحم کردن به کسی)
۴) (عرش: سایبان) (تقریظ: فهرست کتاب) (وقب: بالای کمر)
پاسخ گزینه: ۱
۲- تمام معانی مقابل کدام واژه ها، درست است؟
الف) مقرون: پیوسته، قرینه
ب) مؤکد: تأکید شده، استوار
ج) متفق: موافق، همگرا
د) تمکن، توانگر، ثروت
هـ) محجوب: پنهان، مستور
۱) الف، ه
۲) ب، د
۳) ب، ه
۴) ج، ب
پاسخ گزینه: ۳
۳- «صاحب جمال، پسندیده، برتر، رواق» به ترتیب، معانی کدام واژه هاست؟
۱) وسیم، قداست، فراسو، طبق
۲) قسیم، صواب، ماورا، طاق
۳) جسپم، صواب، فایق، محراب
۴) تسیم، صفوت، ماسواء بخش قوسی هر چیز
پاسخ گزینه: ۲
۴- در میان گروه واژه های داده شده، چند غلط املایی یافت می شود؟
«رجز خوانی و مفاخره، مرتعش و لرزنده، هشم و خدمتکار، آذرم و حیا، کاذبه و جا کاغذی، غرس و نشاندن، تمط و طریقه، غرفه و بالاخانه، طیلسان و ردا، زماد و مرهم، چریق آفتاب، زی حیات و جاندار»
۱) چهار
۲) پنج
۳) شش
۴) هشت
پاسخ گزینه: ۳
۵- در کدام گزینه، هر دو بیت، غلط املایی دارد؟
الف) سحر چشمان تو باطل نکند چشم آویز *** مست چندان که بپوشند تباشد مسطور
ب) کسی کار طریق تواضع رود *** کند برصریر شرف سلطنت
ج) چونیکی کند باتو بر خویشتن *** همی خواند از تو ثناهای خود
د) بزد نعرهای پهلوان دلیر *** به سوی نریمان چوارغند شیر
۱) الف – ب
۲) الف – د
۳) ب – ج
۴) ج – د
پاسخ گزینه: ۱
۶- در کدام عبارت، غلط املایی وجود دارد؟
۱) ساغری چند شراب خورده بود و سورت مستی استیلا یافت.
۲) اقوال پسندیده، مدروس گشته و حرص غالب و قناعت مغلوب.
۳) اگر خردمندی به قلعه پناه گیرد و نفت افزاید، البته به عیبی منسوب نگردد.
۴) در چنین ورطهای اگر نه تصرفات ولایت شیخ دستگیر او شود، خوف ذوال ایمان باشد.
پاسخ گزینه: ۴
۷- هر یک از آثار زیر، به ترتیب، از چه کسی است؟
«سانتاماریا، در حیاط کوچک پاییز در زندان، تیرانا، دری به خانه خورشید»
۱) محمد بهمن بیگی، سید حسن حسینی، مهرداد اوستا، م. سرشک
۲) سید مهدی شجاعی، اخوان ثالث، محمدرضا رحمانی، سلمان هراتی
۳) باستانی پاریزی، سهراب سپهری، شفیعی کدکنی، سلمان هراتی
۴) احمد عربلو، م. امید، سیاوش کسرایی، قیصر امین پور
پاسخ گزینه: ۲
۸- در کدام تشبیه وجه شبه ذکر نشده است؟
۱) چون مار زخم خورده دل افتد به پیچ و تاب *** هرگه که یاد طره پیچان کند تو را
۲) چون رخ من شده است رنگ زمین *** چون دم من شده است طبع زمان
۳) جهان چون نی هزاران ناله دارد *** که یک نی دید از شکرستانی؟
۴) در وفای عشق تو مشهور خوبانم چو شمع *** شب نشین کوی سربازان و رندانم چو شمع
پاسخ گزینه: ۲
۹- آرایه های بیت زیر، کدام است؟
«جای خنده است سخن گفتن شیرین پیشت *** که آب شیرین چو بخندی برود از شکرت»
۱) استعاره، مجاز، کنایه، تلمیح
۲) تشبیه، ایهام، مجاز، حسن تعلیل
۳) استعاره، ایهام تناسب، تلمیح، تناقض
۴) تشبیه، ایهام، استعاره، ایهام تناسب
پاسخ گزینه: ۴
۱۰- بیت زیر «فاقد» کدام آرایه های ادبی است؟
«شود از مهر خموشی دل خامش گویا *** جوش می در جگر خم زسر بسته بود»
۱) ایهام، حس آمیزی
۲) استعاره، تناقض
۳) تشبیه، مراعات نظیر
۴) مجاز، اسلوب معادله
پاسخ گزینه: ۱
۱۱- ترتیب آرایه های «استعاره، تشبیه، پارادوکس و حسن تعلیل» در ابیات زیر کدام است؟
الف) دلم به پیش تو می خواست جان فرستادن *** ولی کبوتر جان را نبود قوت بال
ب) ز میوه گرچه در این بوستان سبکباریم *** همان چو سرو به آزادگی گرفتاریم
ج) مگرای زلف زحال دلم آگه شده ای *** که پراکنده و شوریده و سرگردانی
د) خواهم اندر پایش افتادن چوگوی *** ور به چوگانم زندهیچش مگوی
۱) الف، ب، د، ج
۲) الف، د، ب، ج
۳) ج، د، ب، الف
۴) د، ب، الف، ج
پاسخ گزینه: ۲
۱۲- در کدام بیت، حذف فعل وجود ندارد؟
۱) گر بر وجود عاشق صادق نهند تیغ *** گوید بکش که مال سبیل است و جان فدا
۲) توچه ارمغانی آری که به دوستان فرستی *** چه از این به ارمغانی که تو خویشتن بیایی
۳) گوش بر ناله بلبل کن و بلبل بگذار *** تا نگویدسخن از سعدی شیرازی به
۴) هرگز آن دل بنمیرد که توجانش باشی *** نیکبخت آن که تو در هر دو جهانش باشی
پاسخ گزینه: ۳
۱۳- معنی واژه ردیف در کدام بیت با سایر ابیات، تفاوت دارد؟
۱) از دل سنگین لیلی کعبه جان ساختند *** از غبار خاطر مجنون بیابان ساختند
۲) خضر را زخم نمایان گشت عمر جاودان *** تیغ سیراب تورا روزی که عریان ساختند
۳) از هوسناکان حذر کن کاین گروه بی ادب *** مصر را بر یوسف بی جرم زندان ساختند
۴) می توان درمان بوی گل گرفت از دست باد *** وای بر جمعی که وقت خود پریشان ساختند
پاسخ گزینه: ۱
۱۴- نقش واژه های مشخص شده د بیت زیر، به ترتیب، کدام است؟
«راز همه کرد افشا، ننموده رخ زیبا *** هم پرده درش بنگرهم پرده نشینش بین»
۱) قید، تهاد، مضاف الیه، مسند
۲) بدل، مفعول، مضاف الیه، مسند
۳) مضاف الیه، مسند، مفعول، مسند
۴) مضاف الیه، مفعول، مفعول، نهاد
پاسخ گزینه: ۳
۱۵- در همه ابیات، مضاف الیه مضاف الیه، وجود دارد، به جز:
۱) خواهی که سرفراز شوی همچو زلف یار *** در پای یار سرکش خورشید چهره أفت
۲) هر کس که دید قامت آن سرو سیم تن *** ای بس که خاک پای صنوبر به دیده رفت
۳) شد مدتی که دیده اخترشمار من *** یک شب ز عشق ترگس پرخواب او نخفت
۴) مرید جذبی بی اختیار منصورم *** که سر عشق تو را در میان میدان گفت
پاسخ گزینه: ۱
۱۶- مفهوم «ان» در کدام واژه ها به ترتیب: «نشانه جمع، صفت فاعلی، نسبت، پسوند زمان» است؟
۱) روندگان، سخن سرایان، گیلان، خزان
۲) مردان، کیان، سپندان، سپیده دمان
۳) سخنگویان، گرگان، کوهان، بامدادان
۴) نیاکان، خرامان، بابکان، نوبهاران
پاسخ گزینه: ۴
۱۷- مفهوم کلی کدام ابیات یکسان است؟
الف) نه هر آن غنچه که بشکفت گل سرخ شود *** نه هر آن شاخه که بر ژست صنوبر گردد
ب) هنگام زراعت آنچه کشتستی ]کشته ای [*** آنت برسد به موسم خرمن
ج) هرکه آزار روا داشت شد آزرده *** هرکه چه کند در افتاد به چاه اندر
د) عمل گردهی مرد منعم شناس *** که مفلس ندارد ز سلطان هرا
۱) الف، ب
۲) الف، د
۳) پ، چ
۴) ج، د
پاسخ گزینه: ۳
۱۸- متن زیر با همه ابیات قرابت مفهومی دارد: به جز:
«عامل شهری به خلیفه نبشت که دیوار شهر، خراب شده است، آن را عمارت باید کردن. جواب نیست که شهر را از عدل، دیوار کن که حاجت نیست به گل و خشت و سنگ و گچ.»
۱) چو خشنود داری جهان را به داد *** وانگر بمانی و از داد شاد
۲) همه داد کن توبه گیتی درون *** که از داد هرگز نشد کس نگون
۳) به داد و دهش کوش و نیکی سگال *** ولی را بپرور عدو را بمال
۴) اگر دادگر چند بیکس بود *** ورا راستی پاسبان بس بود
پاسخ گزینه: ۴
۱۹- مفهوم بیت زیر از کدام بیت، دریافت می شود؟
«از سر تعمیر دل بگذر که معماران عشق *** روز اول، رنگ این ویرانه، ویران ساختند»
۱) عافیت می طلبی رو سر خود گیر که عشق *** قهرمانی است که از دار بود چوگانش
۲) دل خواست تا برآید با عشق و پرنیامد *** مردانه رفته باشی با عشق اگر برآیی
۳) نه مرد عشق او بودی دلا گفتیم و نشنیدی *** طریق عشق ورزیدی و حال خویشتن دیدی
۴) خانه از پای بست ویران است *** خواجه در بند نقش ایران است
پاسخ گزینه: ۱
۲۰ کدام بیت، «فاقد» مفهوم بیت زیر است؟
«یک بار هم ای عشق من از عقل میندیش *** بگذار که دل حل بکند مسئله ها را »
۱) در کارگاه عشق است تدبیر عقل بیکار *** طوفان نمی کند گوش تعلیم تاخدا را
۲) عقل گوید که از عالم وحدت مگذر *** که بسی دوست نما دشمن بدخواه بود
۳) نقد جان بر سر سودای جنون باخته ایم *** ایمن از وسوسه عقل زیان کار شدیم
۴) به زور عقل گذشتن ز خود میسر نیست *** مگر بلند شود دست و تازیانه عشق
پاسخ گزینه: ۲
۲۱- مفاهیم «غبطه خوردن بر عاشق، پذیرفتن سختی عشق، فراغت به واسطه عشق، توکل» به ترتیب، از کدام ابیات دریافت می شود؟
الف) این که از لغزش مستانه نمی اندیشد *** می توان یافت که دل تکیه به جایی دارد
ب) سمندر سالم از آتش بر آید *** به اهل عشق باشد مهربان درد
ج) ای که با زلف و رخ بارگذاری شب و روز *** فرصتت باد که خوش صبح و شامی داری
د) بند همه غم های جهان بر دل من بود *** در بند تو افتادم و از جمله برستم
۱) د، ج، الف، ب
۲) د، ب، ج، الف
۳) ج، ب، د، الف
۴) ج، د، الف،ب
پاسخ گزینه: ۳
۲۲- بیت زیر، با کدام بیت قرابت مفهومی دارد؟
«پیش از من و تو بسیار بودند و نقش بستند *** دیوار زندگی را زین گونه یادگاران»
۱) بسیار در دل آمد از اندیشه ها و رفت *** نقشی که آن نمی رود از دل نشان توست
۲) کرد تصویر تو را صورتگر چین آرزو *** بست چندین صورت و صورت نبست این آرزو
۳) نقاش ازل نقش بدیعت چو بساخت *** از ساختن نقش دگروا پرداخت
۴) این جهان آینه و هستی ما نقش و نگار *** نقش در آینه آخر چه قدر خواهد ماند؟
پاسخ گزینه: ۴
۲۳- همه ابیات با بیت زیر قرابت مفهومی دارد: به جز:
«با اهل فنادارد هرکس سریک رنگی *** باید که به رنگ شمع از رفتن سر خندد»
۱) جان که نه عشقش بود آن بازی است *** عشق نه بازی است که جان بازی است
۲) اگر از کمند عشقت بروم کجا گریزم *** که خلاص بی تو بند است و حیات بیتو زندان
۳) مثال عاشق و معشوق شمع و پروانه است *** سرهلاک نداری مگرد پیرامون
۴) مردن اندر کوی عشق از زندگانی خوش تر است *** تا نمیری دست مهرش کوته از دامن مکن
پاسخ گزینه: ۲
۲۴- ویژگی حماسه در کدام بیت، با سایر ابیات متفاوت است؟
۱) چرا رزم جستی ز اسفندیار *** که او هست رویین تن و نامدار
۲) چوده ساله شد در زمین کس نبود *** که پارست باوی نبرد آزمود
۳) بر او ضحاک سال بگذشت مانا هزار *** به فرجام کار آمدش خواستار
۴) فرستاد موبد بدانها سوار *** شتر خواست از دشت جهرم هزار
پاسخ گزینه: ۴
۲۵- در همه ابیات به عدم تعلق و وابستگی سفارش شده است؛ به جز:
۱) گر بو بری زان روشنی آتش به خواب اندر زنی *** کز شب روی و بندگی زهره حریف ماه شد
۲) تن را بدیدی جان نگر، گوهر بدیدی کان نگر *** این نادره ایمان نگر، که ایمان در او گمراه شد
۳) خود را بیفشان چون شجر، از برگ خشک و برگ تر *** بی رنگ نیک و رنگ بد توحید و یک تویی بود
۴) یک سو رو از گرداب تن، پیش از دم غرقه شدن *** زیرا بقا و خرمی زان سوی شش سویی بود
پاسخ گزینه: ۲
