۱۰ مورد از مرگبارترین بیماری ها

زمانی که مردم به مرگبارترین بیماری‌های جهان فکر می‌کنند، احتمالاً ذهنشان به سمت بیماری‌های سریع العلاج و غیرقابل درمان می‌رود که هر از گاهی سرفصل‌ها را به خود اختصاص می‌دهند. با این حال، بسیاری از این نوع بیماری‌ها در ۱۰ علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان قرار ندارند.

تخمین زده شد در سال ۲۰۱۹ در سراسر جهان، ۵۵.۴ میلیون نفر درگذشت و ۷۴ درصد از این مرگ‌ها به دلیل بیماری‌های غیرواگیر یا شرایط مزمنی بود که به کندی پیشرفت می‌کنند.

شاید حتی شگفت‌انگیزتر این باشد که چندین بیماری کشنده تا حدی قابل پیشگیری هستند. عوامل غیرقابل پیشگیری شامل محل زندگی فرد، دسترسی به مراقبت‌های پیشگیرانه و کیفیت مراقبت‌های بهداشتی است که همگی باعث ایجاد خطر می‌شوند.

اما چندین قدم وجود دارد که هر کسی می‌تواند برای کاهش ریسک خود انجام دهد.

برای مشاهده ۱۰ مورد از مرگبارترین بیماری‌ها در سراسر جهان به ادامه مطلب مراجعه کنید.

۱. بیماری ایسکمیک قلب یا بیماری عروق کرونر

کشنده ترین بیماری در جهان بیماری عروق کرونر (coronary artery disease :CAD) است.

بیماری ایسکمیک قلب (ischemic heart disease) نیز نامیده می‌شود، CAD زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی که به قلب خون می‌دهند باریک شوند. CAD درمان نشده می‌تواند منجر به درد قفسه سینه، نارسایی قلبی و آریتمی‌شود.

تاثیر CAD در سراسر جهان

اگرچه هنوز هم علت اصلی مرگ و میر است، اما میزان مرگ و میر در بسیاری از کشورهای اروپایی و در ایالات متحده کاهش یافته است.

این ممکن است به دلیل آموزش بهتر بهداشت عمومی، دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی و سایر اشکال پیشگیری باشد. با این حال، در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، نرخ مرگ و میر برای CAD در حال افزایش است.

افزایش طول عمر، تغییرات اجتماعی-اقتصادی و عوامل خطر سبک زندگی در این افزایش نقش دارند.

عوامل خطر و پیشگیری

عوامل خطر برای CAD عبارتند از:

• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• سیگار کشیدن
• سابقه خانوادگی CAD
• دیابت
• داشتن اضافه وزن

اگر یک یا چند مورد از این عوامل خطر را دارید با یک پزشک یا متخصص مراقبت‌های بهداشتی صحبت کنید. 

شما می‌توانید با داروها و با انجام اقداماتی برای بهبود سلامت قلب از CAD جلوگیری کنید. برخی از راه‌هایی که می‌توانید خطر خود را کاهش دهید عبارتند از:

• ورزش منظم
• رسیدن یا حفظ وزن متوسط
• خوردن یک رژیم غذایی متعادل که سدیم کم و میوه و سبزیجات زیاد باشد
• اجتناب از سیگار کشیدن، در صورت لزوم
• نوشیدن فقط در حد اعتدال

۲. سکته مغزی

سکته مغزی (stroke) زمانی اتفاق می‌افتد که یک شریان در مغز شما مسدود شده یا نشت می‌کند. این باعث می‌شود سلول‌های مغزی فاقد اکسیژن در عرض چند دقیقه شروع به مردن کنند.

در طول سکته مغزی، احساس کرختی و گیجی ناگهانی می‌کنید یا در راه رفتن و دیدن مشکل دارید. در صورت عدم درمان، سکته مغزی می‌تواند باعث ناتوانی طولانی مدت شود.

در واقع، سکته مغزی علت اصلی ناتوانی‌های طولانی مدت است. افرادی که در عرض ۳ ساعت پس از سکته تحت درمان قرار می‌گیرند، کمتر دچار ناتوانی می‌شوند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) گزارش می‌دهد که یک نظرسنجی نشان می‌دهد که ۹۳ درصد از مردم بی حسی ناگهانی در یک طرف را نشانه سکته مغزی می‌دانستند. با این حال، تنها ۳۸٪ از تمام علائمی‌که آنها را وادار می‌کند به دنبال مراقبت‌های اورژانسی باشند، می‌دانستند.

عوامل خطر و پیشگیری

عوامل خطر سکته مغزی عبارتند از:

• فشار خون بالا
• سابقه خانوادگی سکته مغزی
• سیگار کشیدن، به ویژه هنگامی‌که با داروهای ضد بارداری خوراکی ترکیب شود
• آفریقایی آمریکایی بودن
• زن بودن

برخی از عوامل خطر سکته مغزی را می‌توان با مراقبت‌های پیشگیرانه، داروها و تغییر سبک زندگی کاهش داد. به طور کلی، عادات بهداشتی خوب می‌تواند خطر شما را کاهش دهد. 

روش‌های پیشگیری از سکته مغزی ممکن است شامل کنترل فشار خون بالا با دارو باشد. شما همچنین باید یک سبک زندگی سالم را همراه با ورزش منظم و یک رژیم غذایی متعادل که سدیم کمی‌دارد، داشته باشید.

اگر سیگار می‌کشید، سیگار را ترک کنید و فقط در حد اعتدال بنوشید، زیرا این فعالیت‌ها خطر سکته را افزایش می‌دهند .

۳. عفونت‌های تنفسی تحتانی

عفونت دستگاه تنفسی تحتانی (lower respiratory infection) عفونت در مجاری هوایی و ریه‌ها است. می‌تواند ناشی از:

• آنفولانزا یا آنفولانزا
• پنومونی
• برونشیت
• سل (TB)

اگرچه ویروس‌ها معمولاً باعث عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی می‌شوند، اما می‌توانند توسط باکتری‌ها نیز ایجاد شوند.

سرفه علامت اصلی عفونت دستگاه تنفسی تحتانی است. ممکن است خلط خون تولید کند. همچنین ممکن است تب، عرق کردن، یا لرز داشته باشید یا دچار تنگی نفس، خس خس سینه و احساس سفت شدن در قفسه سینه شوید.

عوامل خطر و پیشگیری

عوامل خطر عفونت دستگاه تنفسی تحتانی عبارتند از:

• آنفولانزا
• کیفیت پایین هوا یا قرار گرفتن مکرر در معرض محرک‌های ریه
• سیگار کشیدن
• یک سیستم ایمنی ضعیف
• مراکز شلوغ مراقبت از کودک، که عمدتاً بر نوزادان تأثیر می‌گذارد
• آسم
• اچ‌آی‌وی

یکی از بهترین اقدامات پیشگیرانه ای که می‌توانید در برابر عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی انجام دهید، تزریق واکسن آنفولانزا است. افراد در معرض خطر بالای ذات الریه نیز می‌توانند واکسن دریافت کنند.

حتما دست‌های خود را به طور مرتب با آب و صابون بشویید تا از باکتری‌های منتقل شونده جلوگیری کنید، به خصوص قبل از دست زدن به صورت یا غذا خوردن.

اگر عفونت تنفسی دارید، در خانه بمانید و استراحت کنید تا زمانی که احساس بهتری پیدا کنید، زیرا استراحت باعث بهبود بهبودی می‌شود.

۴. بیماری انسدادی مزمن ریه

بیماری انسداد مزمن ریه (Chronic obstructive pulmonary disease: COPD) یک بیماری طولانی مدت و پیشرونده ریه است که تنفس را دشوار می‌کند. برونشیت مزمن و آمفیزم از انواع COPD هستند. 

در سال ۲۰۱۸، حدود ۱۶.۴ میلیون نفر در ایالات متحده تشخیص هر نوع COPD را گزارش کردند.

عوامل خطر و پیشگیری

عوامل خطر COPD عبارتند از:

• سیگار کشیدن یا دود دست دوم
• محرک‌های ریه مانند بخارات شیمیایی
• سابقه خانوادگی، با ژن کمبود آلفا-۱ آنتی تریپسین با COPD مرتبط است
• سابقه عفونت‌های تنفسی در کودکی

هیچ درمانی برای COPD وجود ندارد، اما پیشرفت آن را می‌توان با دارو کاهش داد.

بهترین راه برای جلوگیری از COPD، ترک سیگار، در صورت لزوم، و اجتناب از دود دست دوم و سایر محرک‌های ریه است. اگر علائم COPD را تجربه کردید، درمان در اسرع وقت باعث بهبود دیدگاه شما می‌شود.

۵. سرطان نای، برونش و ریه

سرطان‌های تنفسی شامل سرطان‌های نای، حنجره، برونش و ریه است.

دلایل اصلی آن، سیگار کشیدن، دود دست دوم سیگار و سموم محیطی هستند. با این حال، آلودگی‌های خانگی مانند سوخت و کپک نیز در این امر نقش دارند.

تاثیر سرطان‌های تنفسی در سراسر جهان

یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ گزارش می‌دهد که سالانه حدود ۱۸ میلیون مورد جدید سرطان ریه وجود دارد. در کشورهای در حال توسعه، محققان افزایش ۸۱ تا ۱۰۰ درصدی سرطان‌های تنفسی را به دلیل آلودگی و استعمال دخانیات پیش بینی می‌کنند.

بسیاری از کشورهای آسیایی به ویژه هند هنوز از زغال سنگ برای پخت و پز استفاده می‌کنند. انتشار سوخت جامد عامل ۱۷ درصد مرگ و میر ناشی از سرطان ریه در مردان و ۲۲ درصد در زنان است.

عوامل خطر و پیشگیری

سرطان‌های نای، برونش و ریه (Trachea, bronchus, and lung cancers) می‌توانند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهند، اما به احتمال زیاد بر افرادی که سابقه مصرف دخانیات یا دخانیات دارند تأثیر می‌گذارند.

از دیگر عوامل خطر این سرطان‌ها می‌توان به سابقه خانوادگی و قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی مانند دود گازوئیل اشاره کرد.

به غیر از پرهیز از دود و محصولات تنباکو، مشخص نیست که آیا کار دیگری می‌توان برای پیشگیری از سرطان ریه انجام داد یا خیر. با این حال، اسکن‌های معمول ریه و تشخیص زودهنگام می‌تواند منجر به درمان مؤثرتر و چشم‌اندازی بهتر شود.

۶. دیابت شیرین

دیابت گروهی از بیماری‌هاست که بر تولید یا استفاده از انسولین تاثیر می‌گذارد. 

در دیابت نوع ۱، پانکراس قادر به تولید انسولین نیست. اعتقاد بر این است که این نوع دیابت در اثر یک واکنش خود ایمنی ایجاد می‌شود.

در دیابت نوع ۲، لوزالمعده انسولین کافی تولید نمی‌کند یا انسولین نمی‌تواند به طور موثر استفاده شود. دیابت نوع ۲ می‌تواند ناشی از عوامل متعددی از جمله رژیم غذایی نامناسب و عدم تحرک بدنی باشد.

تاثیر دیابت در سراسر جهان

با گذشت زمان، دیابت کنترل نشده می‌تواند باعث آسیب به اعصاب و عروق خونی شود. این می‌تواند منجر به عوارضی مانند اختلال در ترمیم زخم، نارسایی کلیه و نابینایی شود.

افراد در کشورهای با درآمد کم و متوسط ​​به دلیل دسترسی محدود به داروها و فناوری‌های مورد نیاز برای مدیریت سطح قند خون، بیشتر در معرض خطر مرگ ناشی از عوارض دیابت هستند.

عوامل خطر و پیشگیری

عوامل خطر ابتلا به دیابت عبارتند از:

• داشتن اضافه وزن یا چاقی
• فشار خون بالا
• سن بالاتر
• ورزش نکردن منظم
• یک رژیم غذایی ناسالم

در حالی که دیابت همیشه قابل پیشگیری نیست، شما می‌توانید با ورزش منظم و پیروی از یک رژیم غذایی کامل و مغذی، شدت علائم را کنترل کنید . افزودن فیبر بیشتر به رژیم غذایی می‌تواند به کنترل سطح قند خون نیز کمک کند.

۷. بیماری آلزایمر و سایر زوال عقل

بیماری آلزایمر یک بیماری پیشرونده است که حافظه را از بین می‌برد، در تصمیم گیری اختلال ایجاد می‌کند و عملکردهای شناختی طبیعی را مختل می‌کند. اینها شامل تفکر، استدلال و سایر رفتارهای روزمره است.

بیماری آلزایمر شایع ترین نوع زوال عقل است و حدود 60 تا ۷۰ درصد موارد را تشکیل می‌دهد.

این بیماری با ایجاد مشکلات خفیف حافظه، مشکل در یادآوری اطلاعات و لغزش در حافظه شروع می‌شود. اما با گذشت زمان، بیماری پیشرفت می‌کند و ممکن است دوره‌های زمانی زیادی را به خاطر نداشته باشید.

عوامل خطر و پیشگیری

عوامل خطر برای بیماری آلزایمر عبارتند از: 

• بالای ۶۵ سال بودن
• سابقه خانوادگی این بیماری
• ژنتیک
• اختلال شناختی خفیف موجود
• سندرم داون
• سبک زندگی ناسالم
• زن بودن
• ضربه قبلی به سر
• تنهایی یا انزوای اجتماعی

در حال حاضر راهی برای پیشگیری از بیماری آلزایمر وجود ندارد و محققان مطمئن نیستند که چرا برخی افراد به آن مبتلا می‌شوند و برخی دیگر نه. همانطور که آنها برای درک این موضوع تلاش می‌کنند، آنها همچنین برای یافتن تکنیک‌های پیشگیرانه کار می‌کنند.

یکی از مواردی که ممکن است در کاهش خطر ابتلا به این بیماری مفید باشد، پیروی از یک رژیم غذایی سالم است. در واقع، برخی تحقیقات نشان می‌دهد که خوردن مقدار زیادی میوه، سبزیجات، غلات کامل، چربی‌های سالم برای قلب و حبوبات می‌تواند از عملکرد مغز حمایت کرده و از زوال شناختی جلوگیری کند.

۸. کم آبی بدن در اثر بیماری‌های اسهالی

اسهال زمانی است که سه بار یا بیشتر مدفوع شل در روز دفع می‌کنید. اگر اسهال شما بیش از چند روز طول بکشد، بدن شما آب و نمک زیادی از دست می‌دهد. این باعث کم آبی بدن می‌شود که در موارد شدید می‌تواند کشنده باشد.

اسهال معمولاً توسط یک ویروس یا باکتری روده ای ایجاد می‌شود که از طریق آب یا غذای آلوده منتقل می‌شود. به ویژه در مناطقی که شرایط بهداشتی نامناسبی دارند، گسترده است.

تاثیر بیماری‌های اسهالی در سراسر جهان

بیماری اسهالی، علت دوممرگ در کودکان کمتر از ۵ سال است. سالانه حدود ۵۲۵۰۰۰ کودک بر اثر بیماری‌های اسهالی جان خود را از دست می‌دهند.

عوامل خطر و پیشگیری

عوامل خطر بیماری‌های اسهالی عبارتند از:

• زندگی در منطقه ای با شرایط بهداشتی بد
• عدم دسترسی به آب تمیز
• سن، به طوری که کودکان بیشترین احتمال ابتلا به علائم شدید بیماری‌های اسهالی را دارند
• سوء تغذیه
• یک سیستم ایمنی ضعیف

بهترین روش پیشگیری، رعایت بهداشت است. شستن دست‌ها، بهبود بهداشت و کیفیت آب و دسترسی به درمان‌های اولیه پزشکی نیز می‌تواند به پیشگیری از بیماری‌های اسهالی کمک کند.

۹. سل

سل یک بیماری ریوی است که توسط باکتری به نام مایکوباکتریوم توبرکلوزیس ایجاد می‌شود . این یک باکتری قابل درمان در هوا است، اگرچه برخی از سویه‌ها به درمان‌های معمولی مقاوم هستند.

سل یکی از علل اصلی مرگ و میر در افراد مبتلا به HIV است. علاوه بر این، افرادی که HIV دارند ۱۸ برابر بیشتر در معرض ابتلا به سل فعال هستند.

تاثیر سل در سراسر جهان

موارد سل بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۰ هر سال 2 درصد کاهش یافته است.

یکی از اهداف اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، پایان دادن به اپیدمی‌سل تا سال ۲۰۳۰ است.

عوامل خطر و پیشگیری

عوامل خطر برای سل عبارتند از:

• دیابت
• عفونت HIV
• وزن بدن کمتر
• نزدیکی به افراد مبتلا به سل
• استفاده منظم از برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی

بهترین پیشگیری در برابر سل، دریافت واکسن باسیل Calmette-Guerin است که معمولاً به نوزادان و کودکان در مناطقی که سل شایع است تزریق می‌شود.

اگر فکر می‌کنید در معرض باکتری سل قرار گرفته اید، پزشک می‌تواند داروهای پیشگیرانه (شیمی‌پروفیلاکسی) را برای کاهش احتمال ابتلا به عفونت فعال تجویز کند.

۱۰. سیروز

سیروز در نتیجه اسکار مزمن یا طولانی مدت و آسیب به کبد است. این آسیب ممکن است نتیجه یک بیماری کلیوی باشد یا می‌تواند ناشی از شرایطی مانند هپاتیت، بیماری کبد الکلی یا بیماری کبد چرب غیرالکلی باشد.

یک کبد سالم مواد مضر خون را فیلتر می‌کند و خون سالم را به بدن شما می‌فرستد. همانطور که مواد به کبد آسیب می‌رسانند، بافت اسکار تشکیل می‌شود. با تشکیل بافت اسکار بیشتر، کبد برای عملکرد صحیح باید سخت‌تر کار کند و در نهایت ممکن است از کار بیفتد.

عوامل خطر و پیشگیری

عوامل خطر سیروز عبارتند از:

• مصرف مزمن الکل
• تجمع چربی در اطراف کبد (بیماری کبد چرب غیر الکلی)
• هپاتیت مزمن ویروسی

تعدیل مصرف الکل می‌تواند به جلوگیری از آسیب کبدی و سیروز کمک کند.

به همین ترتیب، می‌توانید با بهره مندی از یک رژیم غذایی مغذی غنی از میوه‌ها و سبزیجات و قند و چربی کم، از بیماری کبد چرب غیر الکلی پیشگیری کنید.

در نهایت، می‌توانید با استفاده از روش‌های بازدارنده در هر بار فعالیت جنسی و با اجتناب از اشتراک‌گذاری هر چیزی که می‌تواند آثار خونی داشته باشد، مانند سوزن، تیغ یا مسواک، احتمال ابتلا به هپاتیت ویروسی را کاهش دهید.

سوالات متداول

چند بیماری نادر وجود دارد؟

یک بیماری نادر معمولاً به عنوان بیماری یا وضعیتی تعریف می‌شود که کمتر از ۲۰۰۰۰۰ نفر در ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

به گفته اکثر دانشمندان و پزشکان، حدود ۷۰۰۰ بیماری نادر مختلف وجود دارد. با این حال، این تخمین می‌تواند از ۵۰۰۰ تا ۸۰۰۰ بیماری نادر بسته به منبع متفاوت باشد.

اعتقاد بر این است که از هر ۱۰ نفر در ایالات متحده یک نفر یا در کل حدود ۳۰ میلیون نفر به یک بیماری نادر مبتلا هستند.

برخی از بیماری‌های نادر ارثی هستند و می‌توانند از والدین به فرزند منتقل شوند. برخی ممکن است از بدو تولد قابل مشاهده باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است بعداً در زندگی ظاهر شوند.

کدام بیماری درمان ندارد؟

هیچ درمان شناخته شده ای برای بسیاری از بیماری‌ها، از جمله چندین مورد در لیست مرگبارترین بیماری‌ها وجود ندارد.

این همچنین شامل شرایطی مانند سرطان، بیماری آلزایمر، مولتیپل اسکلروزیس و دیستروفی عضلانی است.

در بسیاری از موارد، برخی از عوامل سبک زندگی، مانند ترک سیگار و اصلاح رژیم غذایی یا ورزش، ممکن است خطر ابتلا به برخی از این شرایط را کاهش دهد.

در موارد دیگر، ترکیبی از تغییرات سبک زندگی، داروها و سایر روش‌های درمانی ممکن است به مدیریت یا کاهش علائم یک بیماری کمک کند، اگرچه ممکن است لزوماً آن را درمان نکند.

کشنده‌ترین بیماری چیست؟

بیماری ایسکمیک قلب علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است. سایر بیماری‌ها مانند سکته مغزی، COPD، عفونت‌های دستگاه تنفسی تحتانی و سرطان‌های تنفسی نیز سهم قابل توجهی از مرگ و میر را در هر سال به خود اختصاص می‌دهند.

نکته و ایده

در حالی که مرگ و میر ناشی از بیماری‌های خاص افزایش یافته است، مرگ و میر ناشی از بیماری‌های جدی تر نیز کاهش یافته است.

عوامل متعددی، مانند افزایش طول عمر، به طور طبیعی شیوع بیماری‌های مرتبط با افزایش سن مانند CAD، سکته مغزی و بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.

با این حال، بسیاری از بیماری‌های موجود در این فهرست قابل پیشگیری و درمان هستند، و با ادامه پیشرفت پزشکی و رشد آموزش پیشگیری، ممکن است شاهد نتایج بهتری برای بسیاری از این بیماری‌ها باشیم.

یک رویکرد خوب برای کاهش خطر ابتلا به هر یک از این شرایط، پیروی از یک رژیم غذایی متعادل، داشتن یک سبک زندگی سالم و فعال ماندن است.

تعدیل مصرف الکل و ترک سیگار، در صورت لزوم، می‌تواند کمک کننده باشد.

برای عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی، شستن صحیح دست‌ها می