آنچه باید در مورد میوکلونوس بدانید

میوکلونوس ممکن است به خودی خود یا در نتیجه موارد زیر ایجاد شود:

• عفونت
• سکته
• ضربه به نخاع یا سر
• تومورهای روی مغز یا نخاع
• نارسایی کلیه
• نارسایی کبد
• بیماری ذخیره چربی
• اثرات نامطلوب داروها یا مواد شیمیایی
• هیپوکسی (شرایطی که در آن بدن، از جمله مغز، از اکسیژن محروم است)
• شرایط التهابی خود ایمنی، مانند مولتیپل اسکلروزیس و سندرم سوء جذب بیماری سلیاک
• اختلالات متابولیک

میوکلونوس همچنین نشانه ای از اختلالات عصبی متعددی است مانند:

• صرع
• آنسفالیت
• کما
• بیماری پارکینسون
• زوال عقل اجسام لوی
• بیماری آلزایمر
• بیماری کروتسفلد جاکوب
• سندرم‌های پارانئوپلاستیک (شرایطی که برخی از بیماران سرطانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد)
• دژنراسیون کورتیکوبازال
• فراموشی پیشانی گیجگاهی
• آتروفی سیستم چندگانه

انواع میوکلونوس

انواع مختلفی از میوکلونوس وجود دارد. این وضعیت معمولاً با توجه به علل زمینه‌ای یا جایی که علائم منشأ می‌گیرند، توصیف می‌شود. در زیر برخی از رایج ترین انواع آن ذکر شده است:

• اکشن میوکلونوس (Action myoclonus) شدیدترین شکل است. ممکن است روی بازوها، پاها، صورت و صدا تاثیر بگذارد. تکان‌های عضلانی با تلاش برای انجام حرکات کنترل شده و ارادی بدتر می‌شود. اغلب به دلیل کمبود اکسیژن یا جریان خون در مغز ایجاد می‌شود.
• میوکلونوس رفلکس کورتیکال (Cortical reflex myoclonus) از لایه بیرونی بافت مغز منشا می‌گیرد. تصور می‌شود که این نوعی صرع است. اسپاسم ممکن است روی چند ماهیچه در یک قسمت بدن یا بسیاری از ماهیچه‌ها در سراسر بدن تأثیر بگذارد. می‌تواند با تلاش برای حرکت به روشی خاص بدتر شود.
• میوکلونوس اساسی (Essential myoclonus) بدون بیماری زمینه ای و با علت ناشناخته رخ می‌دهد. معمولاً بدون بدتر شدن در طول زمان ثابت می‌ماند.
• میوکلونوس کامی (Palatal myoclonus) بر کام نرم که قسمت پشتی سقف دهان است تأثیر می‌گذارد. باعث انقباضات منظم و ریتمیک در یک یا هر دو طرف کام می‌شود. همچنین ممکن است صورت، زبان، گلو و دیافراگم را تحت تاثیر قرار دهد. اسپاسم‌ها سریع هستند و تا ۱۵۰ در یک دقیقه می‌رسد. برخی از افراد با انقباض ماهیچه‌ها صدای تق تق در گوش می‌شنوند.
• میوکلونوس فیزیولوژیکی (Physiological myoclonus) در افراد سالم رخ می‌دهد. معمولاً نیازی به درمان ندارد. این نوع شامل سکسکه، شروع خواب، اسپاسم مربوط به اضطراب یا ورزش، و انقباض عضلات نوزاد در هنگام خواب است.
• صرع پیشرونده میوکلونوس (PME) (Progressive myoclonus epilepsy) گروهی از بیماری‌ها است که با گذشت زمان بدتر شده و ممکن است کشنده شود. آنها اغلب در کودکان یا نوجوانان شروع می‌شوند. آنها باعث میوکلونوس، تشنج صرع و علائم شدید می‌شوند که می‌تواند گفتار و حرکت را دشوار کند. انواع مختلفی از PME وجود دارد:
  • بیماری لافورا بدن ارثی است. باعث میوکلونوس، تشنج صرع و زوال عقل می‌شود.
  • بیماری‌های ذخیره‌سازی مغزی معمولاً باعث میوکلونوس، مشکلات بینایی و زوال عقل می‌شوند. آنها همچنین می‌توانند باعث دیستونی، انقباضات مداوم عضلانی شوند که باعث حرکات پیچشی و وضعیت نامنظم می‌شوند.
  • انحطاط سیستم باعث میوکلونوس عمل، تشنج و تعادل و راه رفتن نامنظم می‌شود.
• میوکلونوس رفلکس رتیکولار (Reticular reflex myoclonus) نوعی صرع است که از ساقه مغز شروع می‌شود. اسپاسم معمولاً کل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث واکنش‌هایی در عضلات دو طرف می‌شود. در برخی، تکان‌های شدید ممکن است بر تمام ماهیچه‌های تنها یک قسمت از بدن تأثیر بگذارد. یک حرکت ارادی یا یک محرک خارجی می‌تواند باعث ایجاد اسپاسم شود.
• میوکلونوس حساس به محرک (Stimulus-sensitive myoclonus) با انواع رویدادهای خارجی مانند نویز، حرکت و نور ایجاد می‌شود. غافلگیری ممکن است حساسیت فرد مبتلا را تشدید کند.
• میوکلونوس خواب (Sleep myoclonus) زمانی رخ می‌دهد که فرد در حال به خواب رفتن است. ممکن است نیازی به درمان نباشد. با این حال، ممکن است نشان دهنده یک اختلال خواب مهمتر مانند سندرم پای بی قرار باشد.
• میوکلونوس علامت دار (ثانویه) (Symptomatic (secondary) myoclonus) شکل شایعی است. این با یک وضعیت پزشکی زمینه ای یا رویداد آسیب زا همراه است.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به میوکلونوس هستند؟

میوکلونوس به میزان مساوی به مردان و زنان حمله می‌کند. داشتن سابقه خانوادگی میوکلونوس تنها عامل خطر شایعی است که شناسایی شده است، اما ارتباط ژنتیکی به وضوح مشخص و درک نشده است.

علائم میوکلونوس چیست؟

علائم میوکلونوس می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. اسپاسم ممکن است به ندرت یا اغلب رخ دهد. یک ناحیه از بدن یا تمام گروه‌های عضلانی ممکن است تحت تاثیر قرار گیرد. ماهیت علائم به شرایط زمینه ای بستگی دارد.

به طور معمول، علائم میوکلونوس شامل تکان یا اسپاسم است که عبارتند از:

• غیرقابل پیش بینی
• ناگهانی
• کوتاه مدت
• غیرقابل کنترل
• شبیه به تکان‌های شوک مانند
• از نظر شدت و فرکانس نامنظم است
• موضعی در یک قسمت از بدن
• در تمام بدن پخش می‌شود
• تداخل در خوردن، گفتار یا حرکت عادی

چگونه میوکلونوس تشخیص داده می‌شود؟

چندین آزمایش می‌تواند به شناسایی و تشخیص علت میوکلونوس کمک کند. پس از معاینه فیزیکی اولیه، پزشک ممکن است هر یک از آزمایشات زیر را درخواست کند:

• الکتروانسفالوگرافی (EEG) برای ثبت فعالیت الکتریکی مغز
• ام آر آی یا سی تی اسکن برای تعیین وجود مشکلات ساختاری یا تومور
• الکترومیوگرام (EMG) برای اندازه گیری تکانه‌های الکتریکی در عضلات به منظور تعیین الگوی میوکلونوس
• آزمایشات آزمایشگاهی برای بررسی وجود شرایطی که ممکن است در ایجاد میوکلونوس نقش داشته باشند، مانند:
  • دیابت قندی
  • اختلالات متابولیک
  • بیماری خودایمنی
  • بیماری کلیوی یا کبدی
  • داروها یا سموم

میوکلونوس چگونه درمان می‌شود؟

اگر میوکلونوس ناشی از یک بیماری زمینه ای باشد، پزشک ابتدا سعی می‌کند آن عارضه را درمان کند. اگر این اختلال قابل درمان نباشد، درمان برای کاهش شدت و دفعات علائم طراحی شده است.

داروها

پزشک ممکن است یک داروی آرام بخش (آرام بخش) یا ضد تشنج را برای کمک به کاهش اسپاسم تجویز کند.

جراحی‌ها

اگر میوکلونوس مربوط به تومور یا ضایعه قابل عمل در مغز یا نخاع باشد، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. جراحی همچنین ممکن است برای موارد خاصی از میوکلونوس که صورت یا گوش را هدف قرار می‌دهد مفید باشد.

درمان‌های جایگزین

تزریق onabotulinumtoxinA (بوتاکس) ممکن است در درمان موارد میوکلونوس که یک ناحیه خاص را تحت تأثیر قرار می‌دهند مؤثر باشد. این می‌تواند مانع از انتشار پیام رسان شیمیایی شود که باعث اسپاسم عضلانی می‌شود.

شواهدی وجود دارد که ۵-هیدروکسی تریپتوفان (۵-HTP)، یک انتقال دهنده عصبی که به طور طبیعی در بدن شما وجود دارد، ممکن است به کاهش علائم برای برخی از بیماران کمک کند. اما مطالعات دیگر نشان می‌دهد که این ماده شیمیایی ممکن است علائم را بدتر کند و این درمان دیگر به طور معمول استفاده نمی‌شود.

برای برخی افراد، هورمون درمانی با هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH)، ممکن است در بهبود پاسخ به برخی داروها موثر باشد.

پیشگیری از میوکلونوس

در حالی که همیشه نمی‌توان از میوکلونوس جلوگیری کرد، می‌توانید اقدامات احتیاطی را برای کاهش خطر آسیب پذیری خود در برابر علل شناخته شده انجام دهید. ممکن است خطر ابتلا به میوکلونوس را کاهش دهید اگر:

• با استفاده از کلاه ایمنی یا روسری در حین فعالیت‌هایی مانند دوچرخه سواری یا موتورسیکلت از خود در برابر آسیب مغزی محافظت کنید.
• اگر پس از شروع یک داروی جدید دچار لرزش شدید، با پزشک خود تماس بگیرید تا تغییراتی ایجاد شود.

چشم انداز میوکلونوس چیست؟

در حالی که داروها می‌توانند در کاهش علائم شدید میوکلونوس مفید باشند، عوارض جانبی مانند خواب آلودگی، سرگیجه، خستگی و بی ثباتی ممکن است رخ دهد. علاوه بر این، فواید برخی داروها ممکن است در صورت مصرف طولانی مدت کاهش یابد.