مقایسه دفیبریلاتورها و ضربان سازها: چه تفاوت هایی با هم دارند و به کدامیک نیاز دارید

دفیبریلاتور یک دستگاه پزشکی است که از شوک الکتریکی برای کمک به بازگرداندن ضربان قلب طبیعی استفاده می‌کند. همچنین می‌توان از آنها برای بازگرداندن ضربان قلب در صورت ایست قلبی ناگهانی استفاده کرد.

چندین نوع دفیبریلاتور وجود دارد: 

• دفیبریلاتورهای کاردیوورتر قابل کاشت (ICD). یک ICD با جراحی در داخل بدن شما کاشته می‌شود. ما در طول این مقاله بر روی ICD تمرکز خواهیم کرد.
• دفیبریلاتورهای پوشیدنی کاردیوورتر (WCD). WCD به عنوان جلیقه زیر لباس روی بدن پوشیده می‌شود. دارای حسگرهایی است که برای نظارت بر ریتم قلب به پوست شما متصل می‌شود.
• دفیبریلاتورهای خارجی خودکار (AED). می‌توانید AED‌ها را در مکان‌های عمومی‌مختلف پیدا کنید. آنها را می‌توان در مواقع اضطراری که در آن شخصی دچار ایست قلبی شده است استفاده کرد.

دفیبریلاتورها ریتم قلب شما را تشخیص می‌دهند. در یک ICD، یک ژنراتور حاوی باتری و مدار به حسگرهای سیمی‌متصل است. این حسگرها روی قلب یا درون قلب شما قرار می‌گیرند و به ICD کمک می‌کنند تا شدت شوک وارده را تعیین کند.

شوک کم انرژی ضربان قلب شما را تسریع یا کند می‌کند. در برخی شرایط، شوک با انرژی بالا مورد نیاز است، مانند موارد زیر:

• شوک کم انرژی موثر نیست
• قلب خیلی سریع یا نامنظم می‌تپد
• بطن‌ها شروع به فیبریلاسیون می‌کنند (لرز)

دفیبریلاتورهایی مانند ICD و WCD نیز می‌توانند ریتم قلب شما را ضبط کنند. این می‌تواند به پزشک شما کمک کند تا بفهمد که دفیبریلاتور شما چقدر خوب کار می‌کند تا از آریتمی‌های بالقوه خطرناک جلوگیری کند.

چرا به دفیبریلاتور نیاز دارید؟

ICD اغلب برای جلوگیری یا اصلاح آریتمی‌های تهدید کننده زندگی استفاده می‌شود. آریتمی‌جایی است که قلب شما می‌تواند خیلی سریع، خیلی آهسته یا با ریتم نامنظم بزند. انواع مختلفی از آریتمی‌وجود دارد. 

آریتمی‌های شدید می‌تواند عوارض جدی و بالقوه کشنده مانند ایست قلبی ناگهانی ایجاد کند. این جایی است که قلب به طور ناگهانی به دلیل اثرات آریتمی‌متوقف می‌شود.

در بیشتر مواقع، اگر به دلیل آریتمی‌تهدید کننده زندگی در معرض خطر ایست قلبی ناگهانی هستید، پزشک شما ICD را توصیه می‌کند. برخی از نمونه‌هایی از زمانی که ممکن است از ICD استفاده شود عبارتند از:

• قبلاً ایست قلبی ناگهانی را تجربه کرده بود
• پس از حمله قلبی دچار آریتمی‌شد
• آریتمی‌که به دلیل یک بیماری ژنتیکی یا یک مشکل ساختاری در قلب رخ می‌دهد
• مشکلات مربوط به مسیرهای سیگنال الکتریکی قلب شما

دفیبریلاتور چگونه کاشته می‌شود؟

ICD‌ها از طریق یک روش جراحی جزئی کاشته می‌شوند. این معمولاً در بیمارستان با استفاده از بی حسی موضعی انجام می‌شود و چند ساعت طول می‌کشد تا تکمیل شود.

یک برش به منظور قرار دادن ژنراتور ICD ایجاد می‌شود. در بیشتر افراد، این در زیر جناغ سینه (استخوان سینه) یا در امتداد دنده‌های شما قرار می‌گیرد. در نوزادان ممکن است در شکم قرار گیرد.

پزشک شما از تصویربرداری برای کمک به قرار دادن مناسب حسگرهای ICD استفاده خواهد کرد. این‌ها می‌توانند در امتداد استخوان سینه قرار گیرند یا از طریق رگ‌های خونی شما و به قلب شما وارد شوند. برخی از انواع جدیدتر ممکن است زیر پوست قرار بگیرند.

هنگامی‌که ICD در جای خود قرار گرفت، پزشک قبل از بستن برش، آن را آزمایش می‌کند تا مطمئن شود که به درستی کار می‌کند. ممکن است بتوانید بعد از از بین رفتن داروهای جراحی خود بیمارستان را ترک کنید.

خطرات دفیبریلاتور چیست؟

در حالی که ICD می‌تواند به پیشگیری یا اصلاح ریتم‌های خطرناک قلب کمک کند، برخی از خطرات مرتبط نیز وجود دارد. بسیاری از این موارد مربوط به خود روش کاشت هستند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• تورم یا کبودی در ناحیه ای که ICD قرار داده شده است
• افزایش خونریزی در اطراف محل کاشت یا قلب
• لخته شدن خون
• عفونت در اطراف محل جراحی
• آسیب به قلب، عروق خونی اطراف یا اعصاب
• هواجَنبی (پنوموتوراکس: collapsed lung: Pneumothorax)
• یک واکنش آلرژیک به داروهای مورد استفاده در طول جراحی

علاوه بر این، یک ICD ممکن است شوک‌هایی را در زمان نامناسب یا با شدت بسیار قوی ایجاد کند. در صورت مشاهده علائم زیر با پزشک خود وقت ملاقات بگیرید:

• درد قفسه سینه
• تپش قلب
• تنگی نفس
• سرگیجه یا سبکی سر
• غش کردن

در بسیاری از موارد، پزشک می‌تواند با تنظیم برنامه‌ریزی دستگاه به رفع مشکلات ICD کمک کند. با این حال، زمانی که این موفقیت آمیز نباشد، ممکن است نیاز به تعویض ICD باشد.

چشم انداز افرادی که دارای دفیبریلاتور هستند چیست؟

داشتن ICD می‌تواند به طور قابل توجهی بقا را در طی چند سال بهبود بخشد. بیایید نگاهی به یک عکس فوری از برخی تحقیقات در مورد این موضوع بیندازیم.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۷، ۱۲۴۲۰ نفر را در مدیکر که برای جلوگیری از ایست قلبی ناگهانی ICD دریافت کرده بودند، مورد ارزیابی قرار داد. شرکت کنندگان به مدت ۲ سال پیگیری شدند.

به طور کلی، حدود ۴ نفر از ۵ شرکت کننده حداقل ۲ سال زنده ماندند. با این حال، محققان خاطرنشان کردند که مراقبت‌های پزشکی قابل توجهی پس از کاشت برای بسیاری از شرکت کنندگان، به ویژه آنهایی که مسن تر بودند، مورد نیاز بود.

یک مطالعه در سال ۲۰۲۰ شرکت کنندگان خود را برای مدت طولانی تری دنبال کرد. نتایج درازمدت ۱۸۵۵ فرد مبتلا به نارسایی قلبی را که دارونما، داروی آریتمی‌آمیودارون یا ICD دریافت کردند، ارزیابی کرد.

یک پیگیری قبلی با میانگین حدود ۴ سال (۴۵.۵ ماه) نشان داد که ICD مرگ ناشی از هر علتی را تا ۲۳ درصد کاهش می‌دهد. میانگین زمان پیگیری برای این تحلیل جدید به ۱۱ سال افزایش یافت. محققان دریافتند که:

• بقای طولانی مدت افرادی که ICD دریافت کردند در ۱۱ سال در مقایسه با افرادی که دارونما دریافت کردند، بهبود یافتند.
• مهمترین مزیت ICD در یک دوره ۶ ساله پس از کاشت مشاهده شد. پس از این دوره، هیچ مزیت اضافی برای بقا یافت نشد.
• مزایای ICD بسته به علت نارسایی قلبی متفاوت است، به طوری که افراد با علائم نارسایی قلبی خفیف (کلاس II) یا نارسایی ایسکمیک قلب بیشترین سود را از ICD در ۱۱ سالگی دریافت می‌کنند.

ضربان‌ساز چیست؟

ضربان‌ساز برای کمک به نگه داشتن ضربان قلب شما با سرعت و ریتم طبیعی کار می‌کند. این کار را با ارسال شوک الکتریکی ثابت و کم انرژی به قلب شما انجام می‌دهد. سرعتی که این شوک‌ها با آن ارسال می‌شوند، نرخ ضربان را فرا می‌خوانند.

مانند یک ICD، یک ضربان‌ساز دارای حسگرهایی است که ریتم قلب شما را ردیابی می‌کند و بر اساس آن پاسخ می‌دهد. برای مثال، اگر ضربان‌ساز احساس کند که قلب خیلی آهسته می‌زند، شوک‌های الکتریکی را با سرعت ثابت ارسال می‌کند تا به بازگشت آن به حالت عادی کمک کند.

یک ضربان‌ساز سنتی از سیم برای وارد کردن شوک استفاده می‌کند و از سه بخش تشکیل شده است:

• یک ژنراتور که حاوی باتری و مدار دستگاه است
• یک یا چند سیم، به نام لید، که معمولا از طریق رگ‌های شما عبور می‌کند و شوک الکتریکی را به قلب شما می‌رساند
• الکترودهایی که برای حس کردن ضربان و ریتم قلب شما کار می‌کنند و در صورت لزوم شوک‌های الکتریکی را وارد می‌کنند

چند نوع مختلف ضربان‌ساز وجود دارد. نوع پیشنهادی شما به شرایط خاص شما بستگی دارد:

• تک سیمی (Single-lead). ضربان‌سازهای تک لید دارای یک لید هستند که می‌توان آن را در دهلیز راست یا بطن راست قلب قرار داد. همچنین ممکن است این ضربان‌سازهای تک حفره ای را ببینید.
• دو سیمی (Double-lead). ضربان‌سازهای دو لید دارای دو لید هستند که در دهلیز راست و بطن راست قرار می‌گیرند. به آنها پیس میکر دو حفره ای نیز می‌گویند.
• دو حفره‌ای (Biventricular). یک ضربان‌ساز دو بطنی دارای سه لید متصل به دهلیز راست، بطن راست و بطن چپ است. این به هماهنگ کردن سیگنال بین هر دو بطن کمک می‌کند. یک ضربان‌ساز دو بطنی، یک دستگاه درمان همگام سازی مجدد قلب (CRT) نیز نامیده می‌شود.

ضربان‌سازهای بی سیم نیز در دسترس هستند. اینها بسیار کوچکتر هستند، به اندازه یک قرص بزرگ، و سرنخ ندارند. آنها در محفظه قلب شما قرار می‌گیرند و شوک الکتریکی را به بطن راست می‌فرستند.

ضربان‌سازها همچنین می‌توانند داده‌ها را ضبط کرده و برای پزشک شما ارسال کنند. پزشک شما می‌تواند از این برای نظارت بر عملکرد ضربان‌ساز شما برای شما استفاده کند. همچنین می‌تواند به آنها اطلاع دهد که آیا نیاز به تنظیم برنامه ضربان‌ساز شما دارند.

چرا به ضربان‌ساز نیاز دارید؟

مشابه ICD، ضربان‌سازها ممکن است برای درمان آریتمی‌استفاده شوند. آنها اغلب زمانی توصیه می‌شوند که ضربان قلب شما خیلی کند باشد (برادی کاردی) یا اگر مکرراً مکث می‌کند. آنها را می‌توان برای انواع دیگر آریتمی‌نیز استفاده کرد.

ضربان‌ساز می‌تواند به تپش حفره‌های قلب شما کمک کند تا هماهنگ‌تر شوند. این به نوبه خود به قلب شما کمک می‌کند تا خون را به طور موثرتری پمپاژ کند.

برخی از علل شایع آریتمی‌که ممکن است نیاز به ضربان‌ساز داشته باشد عبارتند از:

• مشکلات ساختاری خاصی در قلب شما
• مشکلات مربوط به مسیرهای سیگنال الکتریکی قلب شما
• حمله قلبی
• داشتن انواع خاصی از دیستروفی عضلانی

افراد مبتلا به نارسایی قلبی، کاردیومیوپاتی یا در انتظار پیوند قلب احتمالا ICD دریافت خواهند کرد. مدل‌های جدیدتر ICD ممکن است دارای عملکرد ضربان‌ساز باشند.

ضربان‌ساز چگونه کاشته می‌شود؟

برای قرار دادن ضربان‌ساز، پزشک از اکوکاردیوگرافی یا اشعه ایکس استفاده می‌کند تا به آنها کمک کند تا سرنخ‌ها را از طریق رگ‌های شما عبور دهند تا بتوانند به حفره‌های قلب برسند. وریدهای گردن، سینه یا ران ممکن است برای این منظور استفاده شوند.

هنگامی‌که سیم‌ها قرار می‌گیرند، پزشک برشی در قفسه سینه یا شکم شما ایجاد می‌کند. ژنراتور ضربان‌ساز به این برش لغزیده می‌شود تا درست در زیر پوست شما قرار گیرد.

پس از اتصال لیدها به ژنراتور، پزشک ضربان‌ساز را آزمایش می‌کند تا مطمئن شود که درست کار می‌کند. سپس، برش را می‌بندند.

کل عمل قرار دادن چند ساعت طول می‌کشد و معمولاً می‌تواند تحت بی حسی موضعی انجام شود. ممکن است لازم باشد قبل از بازگشت به خانه، چند ساعت یا یک شب در بیمارستان بمانید.

خطرات ضربان‌ساز چیست؟

مشابه با قرار دادن ICD، احتمال بروز عوارض در حین یا بعد از قرار دادن پیس میکر وجود دارد. بسیاری از این موارد به ندرت رخ می‌دهند و می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• درد یا ناراحتی شانه
• لخته شدن خون
• هماتوم
• عفونت اطراف محل ضربان‌ساز
• تشکیل بافت اسکار در اطراف دستگاه
• سرنخ‌های جابجا شده که ممکن است عضله قلب را فشار دهد
• تحریک عضلات غیر از قلب
• تحریک تنها یک بطن (سندرم ضربان‌ساز) که باعث علائمی‌مانند:
  • خستگی
  • مشکل در تنفس
  • فشار خون پایین (افت فشار خون)
• مایع یا هوایی که در اطراف ریه‌ها محبوس می‌شود (اختلال پلور)
• هواجَنبی (پنوموتوراکس)
• تجمع مایع در اطراف قلب (پریکاردیت)
• یک واکنش آلرژیک به داروهای مورد استفاده در طی روش قرار دادن

همچنین ممکن است ضربان‌ساز شما دچار مشکل شود یا یکی از لیدها از جای خود خارج شود. در حالی که برخی از نقص‌ها را می‌توان با برنامه ریزی مجدد پیس میکر برطرف کرد، گاهی اوقات ممکن است بخشی یا تمام دستگاه نیاز به تعویض داشته باشد.

در صورت بروز علائمی‌که نشان می‌دهد ضربان‌ساز شما ممکن است آنطور که باید کار نکند، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید، مانند:

• خستگی
• تنگی نفس
• سرگیجه یا سبکی سر
• غش کردن

چشم انداز افرادی که ضربان‌ساز دارند چیست؟

همانند ICD، کاشت ضربان‌ساز می‌تواند چشم انداز را بهبود بخشد. بیایید نگاهی به تحقیقاتی در این زمینه بیندازیم.

مطالعه ۲۰۱۶، ۱۰۳۵ نفر را با ضربان‌ساز تک لید یا ضربان‌ساز دو لید به طور متوسط ​​طی حدود ۴ سال (۴۶.۵ ماه) دنبال کردند. محققان مشاهده کردند:

• میزان مرگ و میر سالانه برای پیس میکرهای تک لید و دو لید به ترتیب ۴.۷ درصد و ۳.۷ درصد بود. این از نظر آماری معنی دار نبود.
• خطر سالانه مرگ ناشی از علل قلبی عروقی برای ضربان‌سازهای تک سرب و دو سرب به ترتیب ۱.۹ درصد و ۱.۵ درصد بود. این نیز از نظر آماری معنی دار نبود.
• در حالی که نوع قدم زدن استفاده شده تأثیری بر مرگ و میر نداشت، برخی از عواملی که با افزایش خطر مرگ مرتبط بودند عبارتند از:
  • نارسایی قلبی
  • سکته
  • مرحله پایانی بیماری کلیوی
  • سرطان

مطالعه ۲۰۲۰ نتایج را در ۶۳۶۲ نفر با پیس میکر ارزیابی کرد. این نشان داد که برخی از بیماری‌های زمینه‌ای می‌توانند بر چشم‌انداز تأثیر بگذارند:

• جایگزینی لیدها یا کل ضربان‌ساز با شرایط سلامتی از جمله:
  • بیماری عروق کرونر
  • فشار خون بالا (هیپرتانسیون)
  • سطوح بالای کلسترول یا تری گلیسیرید
  • نارسایی قلبی
  • بیماری دریچه قلب
  • آریتمی‌های دهلیزی
  • اندوکاردیت
  • سکته قبلی
  • بیماری مزمن کلیوی
• ابتلا به دیابت یا دریافت قبلی پیوند بای پس عروق کرونر با جایگزینی کل ضربان‌ساز همراه بود.
• بقا در زنان نسبت به مردان افزایش یافته بود.
• کاهش بقای ۱۰ ساله با فشار خون بالا، بیماری مزمن کلیوی و نارسایی تریکوسپید پس از قرار دادن ضربان‌ساز همراه بود.

مطالعه ۲۰۱۸ از افرادی که دارای ضربان‌ساز هستند خواسته شد تا نتیجه درک شده خود را گزارش کنند. در مجموع، ۳۴۲ پاسخ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. محققان دریافتند:

• به طور کلی، پاسخ دهندگان نتیجه مطلوب کاشت ضربان‌ساز را گزارش کردند و مردان رضایت بیشتری را نسبت به زنان گزارش کردند.
• اکثر پاسخ دهندگان به طور قابل توجهی تحت تأثیر درد، مشکلات خواب یا نگرانی در مورد عملکرد نادرست ضربان‌ساز خود قرار نگرفتند.
• در مجموع ۶۵ عارضه نیاز به جراحی طی یک دوره پیگیری ۵.۶ ساله گزارش شد.

کلام آخر

دفیبریلاتورها و ضربان‌سازها می‌توانند برای کمک به شرایطی مانند آریتمی و نارسایی قلبی استفاده شوند. آنها با استفاده از یک روش جراحی جزئی در بدن شما کاشته می‌شوند.

دفیبریلاتورها به جلوگیری یا توقف آریتمی‌بالقوه خطرناک که می‌تواند منجر به ایست قلبی ناگهانی شود، کمک می‌کند. برای رسیدن به این هدف می‌توانند از شوک‌های الکتریکی کم و پر انرژی استفاده کنند.

ضربان‌سازها برای کمک به قلب شما برای حفظ ضربان و ریتم طبیعی کار می‌کنند. برای انجام این کار، آنها شوک‌های الکتریکی ثابت و کم انرژی را به قلب شما ارسال می‌کنند.

کاشت دفیبریلاتور یا ضربان‌ساز می‌تواند چشم انداز کلی افراد مبتلا به آریتمی‌یا نارسایی قلبی را بهبود بخشد. اگر یکی از این شرایط را دارید، پزشک به شما اطلاع می‌دهد که آیا یکی از این دستگاه‌ها به شما توصیه شده است یا خیر.