تفاوت فلج مغزی با سندرم داون چیست
تفاوت اصلی فلج مغزی با سندرمداون
فلج مغزی (Cerebral Palsy) و سندرمداون (Down Syndrome) دو وضعیت پزشکی هستند که از بدو تولد به دلیل عوامل مختلف ایجاد میشوند. شناسایی افراد آسیب دیده در یک نگاه کار دشواری نیست. با این حال، شناسایی این دو بیماری با ویژگیهای مشخصه متعلق به هر یک از آنها، به منظور تشخیص، درمان و پیگیری مهم است. تفاوت اصلی بین فلج مغزی و سندرم داون این است که فلج مغزی در نتیجه آسیب به مغز قبل، حین یا بعد از تولد رخ میدهد در حالی که سندرم داون به دلیل تقسیم کروموزومی مشکلساز رخ میدهد.
فلج مغزی چیست؟
فلج مغزی به گروهی از اختلالات عصبی گفته میشود که معمولاً در دوران نوزادی یا اوایل کودکی با تأثیر دائمی بر حرکات بدن، هماهنگی عضلات و تعادل ظاهر میشود. این وضعیت عمدتاً بخشی از مغز ما را تحت تأثیر قرار میدهد که حرکات ماهیچهای (muscle movements) را کنترل میکند.
حتی اگر بیشتر کودکان مبتلا با این عارضه متولد میشوند، ممکن است تا ماهها یا سالها پس از تولد تشخیص داده نشود، به خصوص به دلیل عدم آگاهی و تکنیکهای غربالگری موجود در دنیای مدرن.
علائم اولیه فلج مغزی قبل از ۳ سالگی ظاهر میشود. عدم هماهنگی عضلانی هنگام انجام حرکات ارادی (آتاکسی: ataxia)، سفتی عضلانی و رفلکسهای اغراق آمیز (اسپاستیسیته: spasticity)، راه رفتن با یک پا، راه رفتن روی انگشتان پا یا با کشیدن پاها، راه رفتن خمیده یا قیچی و تون ماهیچهای که خیلی سفت یا خیلی شل است. نشانههای این وضعیت هستند.
سایر علائم عصبی عمده عبارتند از تنش، اختلال در شنوایی و بینایی، بی اختیاری مثانه و روده و احساسات غیرطبیعی.
اگرچه علت دقیق فلج مغزی هنوز شناخته نشده است، تصور میشود که تعداد کمیاز کودکان مبتلا در چند ماه یا سال اول زندگی به دلیل ضربه مغزی دچار آسیب مغزی شدهاند: عفونتهای مختلف مانند مننژیت باکتریایی، آنسفالیت ویروسی یا سر. آسیب ناشی از تصادف جاده ای، سقوط یا حتی کودک آزاری میتواند باعث این وضعیت شود. با این حال، وراثت قطعاً یک عامل خطر برای افزایش شانس تولد کودک مبتلا به فلج مغزی نیست.
تا آنجایی که به پیش آگهی مربوط میشود، فلج مغزی در طول زمان بدتر نمیشود و همیشه منجر به ناتوانیهای عمده ذکر شده در بالا نمیشود. برای اکثر افراد مبتلا، این اختلال به خودی خود امید به زندگی را تعیین نمیکند.
هیچ درمان دائمیبرای فلج مغزی وجود ندارد، اما روشهای مختلف درمان میتواند ناتوانیها را بهبود بخشد. در واقع، مداخله زودهنگام، تکنیکهای یادگیری حمایتی، پزشکی و جراحی تاثیر مثبتی بر بهبود هماهنگی عضلات در کودکان مبتلا دارند. درمان معمولا شامل درمان فیزیکی، شغلی و گفتار درمانی، داروهای ضد تشنج، شل کنندههای عضلانی برای جلوگیری از اسپاسم و تسکین درد است. علاوه بر این، مداخلات جراحی مختلفی نیز برای اصلاح ناهنجاریهای آناتومیک معرفی شده است. استفاده از بریس، ویلچر، رول واکر و وسایل کمکی ارتباطی مانند رایانههای دارای سینت سایزر صدا نیز ممکن است به عنوان اقدامات حمایتی برای تسهیل سبک زندگی کمک کند.
دستگاه شبیه سازی الکتریکی عملکردی راه رفتن را در کودکان فلج مغزی بهبود میبخشد
سندرمداون چیست؟
سندرمداون که به عنوان تریزومی۲۱ نیز شناخته میشود، به عنوان یک اختلال ژنتیکی تعریف میشود که به دلیل وجود کل یا بخشی از یک نسخه اضافی از کروموزوم ۲۱ ایجاد میشود. این بیماری معمولاً با تاخیر در رشد فیزیکی با ویژگیهای مشخصه صورت و خفیف همراه است. کم توانی ذهنی متوسط برخی از افراد مبتلا میتوانند مشکلات سلامتی شدیدی مانند نقص در قلب، لوسمی، زوال عقل و آپنه خواب را نشان دهند.
به غیر از نقص در تقسیم کروموزومیکه میتواند به تریزومی۲۱، سندرم موزائیک داون و سندرم جابجایی داون تقسیم شود، هیچ عامل ایجاد کننده رفتاری یا محیطی دیگری که منجر به سندرمداون شود وجود ندارد. با این حال، سن بالای مادر و سابقه خانوادگی مثبت میتواند باعث افزایش بروز فرزند مبتلا به سندرمداون شود.
ظاهر متمایز صورت افراد داون ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد، اما رایجترین آنها عبارتند از: صورت صاف، سر کوچک و گردن کوتاه، زبان بیرون زده، چشمهای مایل به سمت بالا، گوشهای شکل غیرمعمول، تون عضلات ضعیف، کف دستهای پهن و کوتاه، سیمان چین خوردگی، افزایش انعطاف پذیری غیرعادی، لکههای کوچک سفید روی عنبیه (نقاط براشفیلد) و ارتفاع نسبتاً کوچک.
مشاوره ژنتیک قبل از بارداری به عنوان یک گزینه برای مادران دارای حداقل یک فرزند مبتلا به سندرمداون ارائه میشود و به گفته کالج آمریکایی زنان و زایمان، ارائه تستهای غربالگری و تشخیصی برای سندرمداون برای همه زنان باردار، صرف نظر از سن مادر اینها شامل روشهای غربالگری مانند آزمایش خون برای اندازه گیری پروتئین پلاسما (PAPP-A) و گنادوتروپین جفتی انسانی (HCG)، غربالگری شفافیت اسکن اولتراسوند، آنالیز DNA جنین و آزمایشهای تشخیصی شامل آمنیوسنتز، کوردوسنتز و نمونه برداری از پرزهای کوریونی است.
پس از تولد، ظاهر فیزیکی نوزاد یا آزمایشی به نام کاریوتایپینگ کروموزومیمیتواند برای شناسایی سندرمداون انجام شود.
اگرچه هیچ درمان دائمیبرای این سندرم وجود ندارد، مداخلات زودهنگام برای جلوگیری از مسائل مربوط به سلامتی و اقدامات حمایتی قطعا میتواند کیفیت زندگی را بهبود بخشد. جدای از مراقبتهای پزشکی، مسئولیت بزرگی برای والدین وجود دارد که با اختلالات عاطفی و اجتماعی کودک کنار بیایند و در عین حال اقدامات حمایتی را برای محدود کردن ناتوانیها ارائه دهند.
نقاشی از ویژگیهای صورت سندرمداون
تفاوت بین فلج مغزی و سندرمداون
وضعیت
فلج مغزی: فلج مغزی گروهی از اختلالات عصبی است که با اختلال در هماهنگی در حرکت و مهارتهای حرکتی مرتبط با اختلال بینایی و شنوایی مشخص میشود.
سندرمداون: سندرمداون یک اختلال ژنتیکی است که کل بدن را با ناتوانی ذهنی خفیف تا متوسط درگیر میکند.
علت
فلج مغزی: فلج مغزی در نتیجه آسیب به مغز قبل، حین یا بعد از تولد رخ میدهد که معمولاً منجر به کمبود اکسیژن در مغز میشود.
سندرمداون: سندرمداون به دلیل تقسیم کروموزومیمشکل ساز با وجود یک نسخه اضافی در کروموزوم ۲۱ به جای دو ژن طبیعی رخ میدهد.
علائم و نشانهها
فلج مغزی: عدم هماهنگی عضلانی، سفتی عضلات و رفلکسهای اغراق آمیز (اسپاستیسیته)، راه رفتن با یک پا یا روی انگشتان پا یا با کشیدن پاها، راه رفتن خمیده یا قیچی، تون ماهیچه خیلی سفت یا شل علائم همچنین شامل تنش، اختلال در شنوایی و بینایی، بی اختیاری مثانه و روده و احساسات غیرطبیعی است.
سندرمداون: ظاهر متمایز صورت مانند صورت صاف، سر کوچک و گردن کوتاه، زبان برآمده، چشمهای مایل به سمت بالا و گوشهای شکل غیرعادی، تون عضلانی ضعیف، کف دستهای پهن و کوتاه، چینهای میمون، افزایش انعطافپذیری غیرمعمول، لکههای سفید کوچک روی عنبیه (لکههای براشفیلد)، و ارتفاع نسبتاً کوچک.
پیش بینی
فلج مغزی: امید به زندگی افراد مبتلا به فلج مغزی به طور غیرمعمول محدود نمیشود اگر شرایط سلامت مرتبط دیگری وجود نداشته باشد.
سندرمداون: افراد مبتلا به سندرمداون میانگین امید به زندگی ۶۰ سال دارند.
منابع
Image Courtesy:
“Cerebral palsy” By The National Institutes of Health (Public Domain) via Commons Wikimedia
“Down syndrome lg” By Centers for Disease Control and Prevention, National Center on Birth Defects and Developmental Disabilities – (Public Domain) via Commons Wikimedia
سلام و احترام
با تشکر از زحمات شما
بسیار استفاده میبریم از اطلاعات شما