صرع و سایر اختلالات تشنجی؛ سندروم صرع مزیال لوب تمپورال: تعریف و درمان

سندرم صرع لوب تمپورال مزیال

تعریف و اهمیت بالینی

صرع لوب تمپورال مزیال (Mesial Temporal Lobe Epilepsy – MTLE) شایع‌ترین نوع صرع فوکال (Focal Epilepsy) در بین بزرگسالان محسوب می‌شود. این سندرم با تشنج‌های پارشیال کمپلکس (Complex Partial Seizures) مشخص می‌شود که اغلب با تغییر سطح هوشیاری، اتوماتیسم‌های حرکتی یا رفتاری (Motor or Behavioral Automatisms) همراه هستند. از جمله این اتوماتیسم‌ها می‌توان به لیسیدن لب‌ها، جویدن‌های بی‌هدف، حرکات تکراری دست‌ها یا رفتارهای غیرارادی اشاره کرد.

از آنجا که این نوع صرع اغلب با آسیب ساختاری در ناحیه هیپوکامپ (Hippocampus) همراه است، تشخیص به‌موقع آن از اهمیت بالینی بالایی برخوردار است، چرا که در بسیاری از موارد، امکان درمان جراحی موفق وجود دارد.

عوامل زمینه‌ساز و اختلالات همراه

بررسی سابقه بالینی بسیاری از بیماران نشان می‌دهد که در دوران کودکی دچار تشنج ناشی از تب (Febrile Seizures) شده‌اند. این نوع تشنج‌ها که معمولاً در کودکان زیر پنج سال رخ می‌دهد، در برخی موارد می‌تواند منجر به آسیب مزمن در ساختارهای داخلی لوب تمپورال به‌ویژه هیپوکامپ شود و زمینه‌ساز بروز MTLE در سال‌های بعدی زندگی گردد.

همچنین، در بخشی از بیماران، سابقه خانوادگی تشنج گزارش شده است. این یافته می‌تواند احتمال نقش عوامل ژنتیکی (Genetic Factors) در پاتوژنز بیماری را تقویت کند و نشان‌دهنده وجود مستعدکننده‌های وراثتی برای ایجاد یا تشدید این نوع صرع باشد.

یافته‌های تصویربرداری و تشخیص

بارزترین ویژگی تصویربرداری در بیماران مبتلا به صرع لوب تمپورال مزیال، وجود اسکلروز هیپوکامپ (Hippocampal Sclerosis) در تصاویر MRI است. این یافته شامل کاهش حجم هیپوکامپ و افزایش سیگنال در ناحیه مزبور می‌باشد که به‌عنوان یکی از مشخصه‌های کلیدی این سندرم شناخته می‌شود. شناسایی دقیق این تغییرات ساختاری می‌تواند به پزشکان در انتخاب مناسب‌ترین مسیر درمان کمک کند.

مقاومت دارویی و درمان جراحی

متأسفانه، MTLE در بسیاری از موارد جزو صرع‌های مقاوم به دارو (Drug-resistant Epilepsy) طبقه‌بندی می‌شود. یعنی علی‌رغم مصرف ترکیب‌های مختلف از داروهای ضدصرع، تشنج‌ها همچنان ادامه پیدا می‌کنند. این ویژگی، اهمیت توجه به درمان‌های جایگزین مانند جراحی لوب تمپورال (Temporal Lobe Resection) را دوچندان می‌کند.

در حال حاضر، جراحی‌های رزکتیو، به‌ویژه آمیگدالوهیپوکامپکتومی قدامی (Anterior Temporal Lobectomy or Selective Amygdalohippocampectomy)، از جمله مؤثرترین گزینه‌های درمانی برای این بیماران هستند. نتایج نشان می‌دهد که درصد قابل توجهی از بیماران پس از این جراحی‌ها، به‌طور کامل از حملات تشنجی رهایی می‌یابند یا کاهش چشمگیری در تعداد و شدت حملات را تجربه می‌کنند.

در ادامه، جدول خلاصه‌ای برای متن «سندرم صرع لوب تمپورال مزیال (Mesial Temporal Lobe Epilepsy – MTLE)» ارائه شده است:

جمع‌بندی نهایی

سندرم صرع لوب تمپورال مزیال با ویژگی‌های بالینی، ژنتیکی و تصویربرداری مشخصی شناخته می‌شود و یکی از شایع‌ترین انواع صرع فوکال مقاوم به درمان دارویی محسوب می‌شود. با شناسایی به‌موقع، تصویربرداری دقیق و ارزیابی کامل بالینی، امکان درمان مؤثر از طریق جراحی رزکتیو فراهم می‌شود. این موضوع امید تازه‌ای برای بیماران فراهم می‌کند تا زندگی روزمره‌ای بدون تشنج و با کیفیت بهتر را تجربه کنند.