سوالات امتحان نهایی تعلیمات دینی ویژه اقلیت ارامنه نوبت خرداد ۱۴۰۱

باسمه‌ تعالی

۱- درستی یا نادرستی عبارت‌های زیر را مشخص کنید. (۱/۵)

الف) در مکتب‌های مادی، مانند مارکسیسم، انسان به عنوان موجودی مادی و با بعد الهی و ماورای طبیعی معرفی می‌شود.

ب) وقتی عقیده‌ای به ‌صورت ایمان حقیقی در آمد، یقیناً منشأ عمل نیز خواهد شد.

پ) هویت واقعی و «من» حقیقی انسان وابسته به جسم اوست.

الف) نادرست

ب) درست

پ) نادرست

۲- عبارت‌های زیر را با کلمات مناسب کامل نمایید. (۱/۵)

الف) یکی از اصیل‌ترین کشش‌های فطری در انسان …………………. است، که باعث می‌شود آدمی به ‌طور طبیعی از فنا و نیستی بگریزد.

ب) رؤیاهای راستین قطعاً امری است …………………. که می‌تواند با سیر در عالم معنا به حقایقی دست یابد.

پ) پشیمانی قلبی از انجام گناه و تصمیم قاطع بر ترک آن و اقدام در جهت جبران آن را …………………. گویند.

الف) میل به جاودانگی

ب) غیر مادی

پ) توبه

۳- «انسان‌شناسی الهی» انسان را چگونه تصویر می‌کند؟ (۱/۵)

در جهان‌بینی الهی، انسان موجودی است که علاوه بر جنبه مادی و پیکر جسمانی، پرتوی از نور خدایی در وجود خود دارد و بهره‌ای از عالم معنا برده است. این بعد الهی است که جنبه اصیل شخصیت او را تشکیل داده و انسانیت او به خاطر دارا بودن این بعد الهی است. با این بیان روشن می‌شود که در مکتب الهی که زیربنای عقیدتی آن را ایمان به خدا تشکیل می‌دهد، انسانیت انسان تنها در رابطه با خدا قابل تعریف است.

۴- دوقطبی بودن انسان را در رابطه با «آگاهی و انتخاب» او توضیح دهید. (۱/۵)

هر عملی که در این عالم به اراده و اختیار آدمی انجام می‌پذیرد، در حکم دانه‌ای است که در زمین زندگی انسان کاشته می‌شود و در جهان آخرت میوه و بر می‌دهد و برای انسان بهره و نصیبی جز آن‌چه با تلاش و کوشش خویش به دست می‌آورد نیست. البته همراه نعمت اختیار که از سوی خداوند به انسان داده شده است، موهبت هدایت نیز در اختیار او قرار گرفته است بدین معنی که آگاهی‌های فطری و نیروی عقل و اندیشه و به دنبال آن تعالیم پیامبران راهنمای انسان بوده، راه حرکت به سوی کمال را به او می‌نمایاند و حجت خدا را بر او تمام می‌گرداند.

۵- در بینش خدایی و تعالیم انبیاء نقش انسان در جامعه و تاریخ چیست؟ (۱/۵)

انسان با آگاهی و ایمان آن‌گاه عمل خویش، که با اختیار و انتخاب انجام می‌دهد، سرنوشت خود را می‌سازد و در سرنوشت جامعه و تاریخ مؤثر واقع می‌شود. در بینش الهی انسان موجودی است دو بعدی که چگونگی ساختن و پرورش این دو بعد بر عهده خود اوست و به خاطر دارا بودن موهبت اختیار، قادر به ساختن شخصیت خود می‌باشد.

۶- اثرات معنوی دعا و نیایش را در زندگی انسان توضیح دهید. (۱/۵)

یاد خدا آرام‌بخش دل‌های متلاطم، تسلّی‌بخش قلب‌های رنجدیده و مرهمی بر دل‌های مجروح است. خداشناسان واقعی با یاد خدا کار و عبادت می‌کنند و وظایف فردی و اجتماعی خویش را انجام می‌دهند و تمامی مشکلات را در این راه تحمل می‌کنند. یاد خدا و توجه به او سرمایه‌ای است که خداشناسان از آن بهره‌ها می‌گیرند و خود را برای زندگی جاوید آماده می‌گردانند.

۷- ایمان مذهبی چگونه ایمانی است؟ توضیح دهید. (۱/۵)

تنها ایمان مذهبی است که در تار و پود روح و درون دل ما نفوذ می‌کند و سرچشمه قدرت و جاذبه پایان‌ناپذیر می‌شود. آن‌جا که پای ایمان مذهبی در میان است، فداکاری‌ها، بخشش‌ها، ایثارها و از خودگذشتگی‌ها بر اساس آرامش واقعی و رضای دل است. ایمان مذهبی همواره با نوعی محبت، عشق و عرفان همراه است و به همین علت، در طول تاریخ، سرچشمه عالی‌ترین تجلیات انسانی و جلوه‌های ملکوتی حیات بشری بوده است.

۸- چرا اعتقاد به اصل معاد لازمه جهان‌بینی الهی است؟ (۱/۵)

اعتقاد به اصل معاد و حیات ابدی، به علت ارزش و اهمیت بی‌نظیر و تأثیر عمیقی که در نظام فکری و زندگی عملی انسان بر جای می‌گذارد، یکی از مهم‌ترین ارکان بینش دینی را تشکیل می‌دهد. اعتقاد به اصل معاد تحولی عظیم در فکر و روح انسان ایجاد می‌کند. دامنه اندیشه او را از سطح ظواهر فراتر برده و تا به سر حد ابدیت و بی‌نهایت می‌گستراند و او را با ارزش‌های متعالی و معیارهای برتری که به زندگی انسان معنی و قداست می‌بخشند، آشنا می‌گرداند و به یک‌باره تصویر حیات را در نظر او دگرگون ساخته و با واقعیت بس با عظمتی مأنوس می‌گرداند.

۹- آیا حیات دنیوی در نفس خود با ارزش است یا ارزش آن بسته به استفاده‌ای است که از آن به عمل می‌آوریم؟ توضیح دهید. (۱/۵)

انسان به علت دارا بودن موهبت اختیار می‌تواند در جهت تحصیل کمالات و رسیدن به مقام قرب او از آن سود جوید و لذا هر لحظه از لحظات عمر برای اهل ایمان ارزشی مافوق تصور دارد. زیرا که می‌داند اگر لحظه‌ای از عمرش به بطالت بگذرد یا مقدار اندکی از نیروی او به هدر رود، به همان اندازه رسیدنش به هدف به تأخیر افتاده و از این بابت مسئولیتی بزرگ بر دوش گرفته است. پس ارزش حیات به استفاده صحیح از آن است.

۱۰- چرا «گریز از خطر احتمالی» دستور عقل سلیم است؟ (۱/۵)

هرکس به طور خودآگاه و ناخودآگاه در زندگی روزمره خود یک دستورالعمل عقلی را مورد استفاده قرار می‌دهد و آن عبارت است از: «دفع ضرر احتمالی عقلاً واجب است». یعنی از نظر عقل سلیم انسانی، فرار از ضرر و خسارت، ولو جنبه احتمالی داشته باشد، لازم و ضروری است و نمی‌توان تنها به دلیل احتمالی بودنش، آن را نادیده گرفت.

۱۱- چرا اعتقاد به معاد مستلزم غیر مادی بودن روح است؟ و چرا غیر مادی بودن روح، حیات بعد از مرگ را اثبات می‌کند؟ (۲)

انسانی که در جهان ابدی به اراده خداوندی زنده می‌شـود، عیناً همین انسان دنیوی است که شخصیت او (که همانا روح اوست) از گزند هرگونه تباهی و نیستی در امان مانده و اینک در عرصه محشر با همان شخصیت قبلی خود (همراه با جسم) ظاهر گردیده و باید آثار اعمال خود را دریافت دارد. از این رو می‌توان دریافت که اعتقاد به معاد مستلزم غیر مادی بودن روح است. اگر بر اساس دلایل عقلی ثابت شود که انسان علاوه بر جسم، روح غیر مادی نیز دارد که مستقل از جسم بوده و با متلاشی شدن آن از میان نمی‌رود، در این صورت حیات بعد از مرگ نیز خودبه‌خود ثابت می‌گردد.

۱۲- با توجه به این‌که زندگی انسان در این دنیا محدود است، چگونه می‌توان عذاب همیشگی را توجیه کرد؟ (۱/۵)

هر عذابی که انسان در جهان آخرت می‌بیند مستقیماً از ناحیه اعمال و کرده‌های خویش است. آن‌چه از عذاب‌های دوزخ گفته شده است، هر یک تجسم صورت غیبی و چهره باطنی اعمالی است که ما در این جهان به میل و اختیار خود آن‌ها را برای همنشینی در حیات جاودانی برای خویش برمی‌گزینیم و در ایـن میان کسی جز خود ما مسئول آن‌ها نیست.

۱۳- والاترین سعادت در جهان آخرت چیست؟ (۱/۵)

والاترین سعادت در جهان آخرت رضای انسان از سعی خود در این جهان است. کسانی که از لحظات عمر خود در جهت انجام وظایف حداکثر استفاده را به عمل آورده و از اتلاف وقت خود پرهیز کرده‌اند، در جهان آخرت غرق در شادی بوده و در جوار رحمت الهی از انواع موهبت‌ها برخوردارند.

جمع نمره: ۲۰

«سربلند و پیروز باشید»