کنکور انسانی ۱۳۹۹ داخل کشور
ماده امتحانی: زبان و ادبیات فارسی
تعداد سوالات: ۲۵
از شماره ۱ تا شماره ۲۵
مدت پاسخگویی ۱۸ دقیقه
۱- کدام گزینه می‌تواند معنای مناسبی برای تعداد بیشتری از واژه‌های زیر باشد؟
«بدسگال، عنود، تیمار، دلّاک، دوده، خیره، بردمیدن»
۱) بداندیش، اندیشه، برگردانیدن، متحیّر
۲) دشمن و بدخواه، خدمت، خاندان، خروشیدن
۳) بدبختی، غمخواری، طایفه، برگردانیدن
۴) بدخواه، مهیب، کیسه‌کش حمام، سرگشته
پاسخ گزینه: ۲
۲- در کدام گزینه تعداد واژه‌هایی که «غلط» معنی شده، کمتر است؟
۱ ) (برّ: خشک) ، (باره: حصار) ، (ویله: رها) ، (نژند: اندوهگین)
۲) (ایدون: اینجا) ، (اشباع: همانند) (وظیفه: معاش) ، (و وبال: بار گناه)
۳) (پایمردی: استقامت) ، (انگاره: طرح) ، (ادبار: نگون‌بخت) ، (موالات: دوستی)
۴) بیغوله: کنج)، (پدرام: آراستین)، (التهاب: زباله و شعله آتش)، (آستانه: آغاز)
پاسخ گزینه: ۴
۳- با توجه به واژه‌های زیر، در کدام موارد معنی بعضی واژه‌ها نادرست است؟
الف) (وجه: وجود)، (پوییدن: تلاش) ( محب:یار)
ب) (متقاعد: هم‌عقیده) ( تاک: رز) (تقصیر: کوتاه)
ج) (انبان: خیک) ( حریف: مبارز) (درهم: مسکوک طلا)
د) (سامان : امکان) (سر پَر زدن: توقف کوتاه) ( منّت : نیکویی)
۱) الف، ب
۲) الف، د
۳) ب، ج
۴) ب، د
پاسخ گزینه: ۳
۴- در متنِ زیر چند «غلط املایی» یافت می‌شود؟
«غافلی ضعیف که بر خواری کشیدن خو دارد و به هیچ تأویل منظور و محترم و متاع و مکّرم نگردد که در معرض حسد و عداوت افتد، بباید دانست که عاقل همیشه محروم است و محسود و من از این طبق نیستم و نه آزی غالب است که خیانت کنم.»
۱) یک
۲) دو
۳) سه
۴) چهار
پاسخ گزینه: ۲
۵- در متن زیر، چند غلط املایی وجود دارد؟
«با آن که به چنین واقعه هایل و مصیبت عام از وطن و قربت افتاده است و از مسرّت به ملالت و از کثرت و قلّت و از جمعیّت به تفرقت، نگویم از عزّت به مذلّت که عزّت فقر هرگز روی زلّت نبیند. امید به عنایت بی‌علّت و عاطفت حضرت جلّت، این کتاب در حضرت سلطنت منظور باشد نه مهجور.»
۱) دو
۲) سه
۳) چهار
۴) پنج
پاسخ گزینه: ۱
۶- در کدام بیت غلط املایی یافت می‌شود؟
۱) چون درآمد علّتی اندر قضا تیغ را دیدم نهان کردن سزا
۲) صلتش بزم خوان هشت بهشت صولتش رزم هفت خوان ملوک
۳) شب همه شب انتظار صبح رویی می‌رود کان صباحت نیست این صبح جهان‌افروز را
۴) نادان که از قضای خدا می‌کند حذر غافل که رو به تیر قضا جلوه می‌کند
پاسخ گزینه: ۱
۷- ابیات زیر، به ترتیب، سروده چه کسانی هستند؟
الف) تا ز بَر خاکی ¬ای درخت تنومند مگسل از این آب و خاک ریشه پیوند
ب) زور داری چون نداری علم کار لاف آن نتوان به آسانی زدن
۱) ابن‌حسام خوسفی، سنایی
۲) عطار نیشابوری، خواجوی کرمانی
٣) ادیب الممالک فراهانی، مجد خوافی
۴) ابن‌حسام خوسفی، جلال‌الدین محمّد مولوی
پاسخ گزینه: ۳
۸- تعداد تشبیهات کدام بیت بیشتر است؟
۱) واله و شیداست دائم همچو بلبل در قفس طوطی طبعم ز عشق شکر و بادام دوست
٢) بمال بر لب خوانخوار حرص، خاک قناعت وگرنه تشنگی افزاست آب شور و تمنّا
٣) چون سنگ سرمه، خاکش پیرایه نظرهاست چشمی که یک نظر دید آن چشم سرمه‌سا را
۴) به هر شورش مده چون موج از کف دامن دریا که باشد عقد گوهر خوشه‌ای از خرمن دریا
پاسخ گزینه: ۴
۹- در کدام بیت همه آرایه‌های «تشبیه، استعاره، جناس» به کار رفته است؟
۱) حافظ در این کمند سر سرکشان بسى است سودای کج مّپز، که نباشد مجال تو
۲) در چین زلفش ای دل مسکین چگونه‌ای؟ کآشفته گفت باد صبا شرح حال تو
۳) صحن سرای دیده بشستم ولی چه سود؟ کاین گوشه نیست درخور خیل خیال تو
۴) چون پیاله، دلم از توبه که کردم، بشکست همچو لاله، جگرم بی می و خم‌خانه بسوخت
پاسخ گزینه: ۳
۱۰- آرایه‌های مقابلِ ابیّات در همه گزینه‌ها تماماً درست است: به جز:
۱ ) نازنین تر می‌شوی هر روز از روز دگر ناز چندانی که می‌ریزد ز سر تا پای تو (حسن تعلیل، واج آرایی)
۲ ) باغبان همچو نسیم ز در خویش مران کآب گلزار تو از اشک چو گلنار من است (ایهام، کنایه)
۳) در غبار خاطر مجنون حصار گشته است دیده آهو ز شرم نرگس شهلای تو (استعاره، تشبیه)
۴) پرده‌های دیده‌اش پیراهن یوسف شود هر که یک شب را به روز آورد در سودای تو (تلمیح، ایهام تناسب)
پاسخ گزینه: ۱
۱۱- آرایه‌های «تشبیه، استعاره، حس آمیزی و ایهام تناسب» به ترتیب هر کدام ابیات آمده است؟
الف) چون شبنم است بستر و بالین من ز گل در خارزار از نظر پاک بین خویش
ب) ناله نی راست صد تنگ شکر در آستین بند بندش گر پر از شکّر نباشد گو مباش
ج) چرا از دست می‌رفتم چرا بیمار می‌بودم؟ اگر می‌بود بر بالین من سیب زنخدانش
د) کجا تاب نگاه گرم دارد سایه پروردی که گردد آفتابی چهره از گلگشت مهتابش
۱)ب،الف، د، ج،
۲) ب، د، ج، الف
۳) ج، الف، ب، د
۴) ج، الف، د، ب
پاسخ گزینه: ۴
۱۲- با توجه به مصراع‌های زیر، اجزای کدام مصرع‌ها از «نهاد + فعل» تشکیل شده است؟
الف) بسیار فرق باشد از اندیشه تا وصول
ب) دلیل صدق نباشد نظر به لاله و سنبل
ج) سعدی از این پس نه عاقل است نه هشیار
ه) دی به چمن برگذشت سرو سخنگوی من
۱) الف، ب، د
۲) الف، د، ه
۳) ب، ج، ه
۴) ب، د، ه
پاسخ گزینه: ۲
۱۳- در کدام گروه واژه، رابطه معنایی واژه‌ها، با سایر گروه‌ها متفاوت است؟
۱) آسمان و ماه – دریا و ماهی – شعر و قصیده
۲) تفوّق و برتری – عقده و گره – صواب و صلاح
۳) حیوان و چنگال – آشپزخانه و چاقو – رمضان و تشنگی
۴) خانواده و همسر، مدرسه و تخته سیاه – پادگان و سرباز
پاسخ گزینه: ۲
۱۴- بیشترین «صفت مرکب» در کدام بیت یافت می‌شود؟
۱) دوست کُش بیگانه پرور دیرجوش و زودرنج سست پیمان سخت‌دل مشکل‌پسند آسان گسل
۲) لفظ آتش¬بار او یأس‌آور و امید سوز نرگس بیمار او درد افکن و درمان گسل
۳) غمزه‌اش در دلبری یغماگر و مردم فریب طرّه¬اش در کافری تقواکش و ایمان گسل
۴) لعل گوهربیز او گاه سخن مرجان فروش مژه خون‌ریز او وقت غضب شریان گسل
پاسخ گزینه: ۱
۱۵- در کدام ابیات، «صفت مضاف الیه» وجود دارد؟
الف) غنیمت دان در این عالم وصال سبز خطّان را که باغ خلد این ریحان جان پرور نمی‌دارد
ب ) نگردیده است چشم خویش نگاه آن سمن بر را؟ زمین خانه بر دوشان عمارت برنمی‌دارد
ج) نپیچد سر ز زخم گاز شمع ما سیه روزان گل این باغ شبنم از لطافت برنمی‌دارد
د) دل خود را به صد امیّد کردم چاک از این غافل که بار شانه آن زلف معنبر برنمی‌دارد
ه) عرق رخساره آن خورشید طلعت برنمی‌دارد که چشم از پشت پا نرگس ز خجلت برنمی‌دارد
۱ ) الف، ب، ه
۲) الف، ج، د
۳) ب، ج، د
۴) ب، ج، ه
پاسخ گزینه: ۴
۱۶- با توجه به ابیاتِ زیر، کدام مورد «غلط» است؟
«با لعل لبت شراب را مستی نیست با قد تو سرو را بجز پستی نیست
مارا دهن تو نیست می‌پندارد با آن که به یک ذرّه در او هستی نیست»
۱) «مستی، پستی و هسته‌ای» همگی مسند هستند.
۲) در ابیات «وابسته وابسته» و یک ترکیب وصفی وجود دارد.
۳) «را» هم در معنای حرف اضافه و هم در معنای حرف نشانه‌ها آمده است.
۴) اجزای تشکیل دهنده یکی از جمله‌ها «نهاد + مفعول + مسند + فعل» است.
پاسخ گزینه: ۱
۱۷- مفهومِ کدام بیت در مقابل آن «غلط» آمده است؟
۱) تا صورتت نکو بود افعال زشت کردی پس فعل را نکو کن اکنون که زشت گشتی (دریافتن باقی‌مانده عمر)
٢) باده‌نوشی که در او روی و ریایی نبود بهتر از زهدفروشی که در او روی و ریاست (مذمت تزویر)
۳) گر چه فرهاد به تلخی جان برآید باک نیست بس حکایت‌های شیرین بازمی‌ماند زمن (توصیه به داستان‌پردازی)
۴) از جان طمع بریدن آسان بود ولیکن از دوستان جانی مشکل توان بریدن (تاثیر عشق)
پاسخ گزینه: ۳
۱۸- مفهومِ کدام بیت با سایر ابیات، متفاوت است؟
۱) گر به دیدن شوى از دست درازی قانع می‌توان از گل ناچیده چه گل‌ها چیدن
۲) هر که گردید ز عبرت به تماشا قانع به کف پوچ شد از گوهر دریا قانع
٣) زود عاجز شود از دیدن یوسف چشمی که به دیدار نگردد چو زلیخا قانع
۴) منم به گوشه چشمی ز آشنا قانع به خاک پای قناعت ز توتیا قانع
پاسخ گزینه: ۲
۱۹- مفهوم کدام بیت با بقیه متفاوت است؟
۱) شکفته لاله نعمان به سان خوب رخساران به مشک اندر زده دل‌ها به خون اندر زده سرها
٢) وقت است از شکوفه چمن سیم تن شود هر خار خشک یوسف گل پیرهن شود
٣) سنبل او می‌خرامد دست بر دوش بهار تا کند در وقت فرصت حلقه در گوش بهار
۴) شده است چون رخ لیلی و سینه مجنون ز جوش لاله و گل دامن بیابان‌ها
پاسخ گزینه: ۳
۲۰- همه ابیات با بیتِ زیر قرابت مفهومی دارد؛ به جز:
«سخن گفته دگر باز نیاید به دهن اوّل اندیشه کند مرد که عاقل باشد»
۱) سخن چون برابر شود با خرد روان سراینده رامش برد
۲) سخن گر چو گوهر برآرد فروغ چو ناباور افتد نماید دروغ
۳) بدان که از زبان است مردم به رنج چو رنجش نخواهی سخن را بسنج
۴) سخن پیش فرهنگیان سخته گوی به هر کس نوازنده و تازه روی
پاسخ گزینه: ۲
۲۱- مفهوم کدام بیت با بیت زیر، هم‌خوانی دارد؟
«وصلت آن کس یافت کز خود شد فنا هرکه فانی شد ز خود مردانه‌ای است»
۱) بیا گر خواهیم دیدند که دور از روی خوب تو بقای خویش چندانی نمی‌بینم نمی‌بینم
۲) بی فنا ره نتوان برد به سر منزل دوست هستى ناقص من موجب حرمان من است
۳) ما چو قدر وصلت ای جان و جهان نشناختیم لاجرم در بوته هجران تو بگداختیم
۴) مکن از ظلمت پر وحشت فقر و فنا دهشت نظر چون خضر بر سرچشمه آب بقا بگشا
پاسخ گزینه: ۲
۲۲- مفهومِ کدام بیت با سایر ابیات، تفاوت دارد؟
۱) تخم راز عشق را در خاک کردن مشکل است چون شرر از سنگ بیرون می‌جهد اسرار عشق
٢) که راه زهره است راز عشق را در دل نگه دارد؟ صدف را سینه چاک آرد به ساحل گوهر عاشق
٣) از خاک اهل عشق نظر خیره می‌شود از ابر پردگی نشود آفتاب عشق
۴) به هر بی‌پرده‌ای اظهار نتوان کرد راز خود دل شب‌ها بود گنجینه اسرار عاشق را
پاسخ گزینه: ۴
۲۳- مفهوم کدام بیت با بیتِ زیر، یکسان است؟
«دعای صبح و آه شب کلید گنج مقصود است بدین راه و روش می رو که با دلدار پیوندی»
۱) شاها به سوی خصمت تیر دعا فکندم از کردگار خواهم تاثیر این دعا را
۲) فروغی از دعای پادشه فارغ نباید شد دعا کن که از لب روح‌الامین آمین شود پیدا
۳) به هر قفلی کلید صبح خیزان راست می‌آید مشو دل‌های شب زنهار از دست دعا غافل
۴) به جان خواجه و حق قدیم و عهد درست که مونس دم صبحم دعای دولت توست
پاسخ گزینه: ۳
۲۴- مفهومِ همه ابیات یکسان است؛ به جز:
۱) بر چهره وصفش چه محل زیور تقریر دریاب که حاجت به بیان نیست عیان را
۲) در روی تو گفتم سخنی چند بگویم روباز گشادی و در نطق ببستی
٣) هیچ نقّاشت نمی‌بیند که نقشی برکند وان که دید از حیرتش کلک از بنان افکنده‌ای
۴) صورت یوسف نادیده صفت می‌کردند با میان آمد و بی‌عقل و زبان گردیدم
پاسخ گزینه: ۱
۲۵- مفهوم حدیث «حاسبوا قبل ان تُحاسبوا» از کدام بیت، دریافت می‌شود؟
۱) در زمانِ خط، مدار چشم او بر مردمی است گردن عامل بود باریک در پای حساب
٢) زان خلایق که درآیند به دیوان حساب مثل سلمان عجب ار ز آنچه درآید به حساب
۳) صبح پیری نیست گر صبح قیامت، از چه کرد پیش چشم من ز عینک نصب، میزان حساب
۴) سنگ کم در پلّه میزان خجالت می‌کشد خود حساب آسوده است از پرسش روز حساب
پاسخ گزینه: ۴
