ممکن است ژن KDM6A دلیل عمر طولانی‌تر زنان مبتلا به آلزایمر نسبت به مردان باشد
- محققان می‌گویند ژنی به نام KDM6A ممکن است توضیح دهد که چرا زنان مبتلا به بیماری آلزایمر نسبت به مردان مبتلا به همان بیماری بیشتر عمر می‌کنند.
- آنها شواهدی یافتند که پروتئین KDM6A به کند کردن زوال شناختی و بهبود بقا در مبتلایان به بیماری آلزایمر کمک می‌کند.
- در مقایسه با مردان، زنان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر هستند. زنان تقریباً دو سوم آمریکایی‌هایی را تشکیل می‌دهند که تحت تأثیر آن قرار دارند.
- بیماری آلزایمر در مردان با سرعت بیشتری پیشرفت می کند. آنها تمایل دارند زوال شناختی سریع تری را تجربه کنند و زودتر بمیرند.
زنان مبتلا به بیماری آلزایمر بیشتر از مردان مبتلا به این بیماری عمر می کنند – و یک مطالعه جدید نشان می دهد که یک ژن در کروموزوم X ممکن است به توضیح علت آن کمک کند.
هر فرد معمولاً در هر سلول بدن خود یک جفت کروموزوم جنسی دارد. افرادی که در بدو تولد به آنها زن اختصاص داده شده است، معمولاً دارای دو کروموزوم X هستند، در حالی که افرادی که در بدو تولد به آنها مرد اختصاص داده شده است، معمولاً دارای یک کروموزوم X و یک کروموزوم Y هستند.
محققان می گویند ژنی به نام KDM6A ممکن است توضیح دهد که چرا زنان مبتلا به بیماری آلزایمر نسبت به مردان مبتلا به همان بیماری بیشتر عمر می کنند.
این ژن فقط در کروموزوم های X یافت می شود. این به بدن می گوید که چگونه پروتئین KDM6A را تولید کند، که نقش مهمی در شناخت دارد.
در مطالعه ای که هفته گذشته در مجله Science Translational Medicine منتشر شد، محققان اثرات ژن KDM6A را در انسان و موش بررسی کردند.
آنها شواهدی یافتند که پروتئین KDM6A به کند کردن زوال شناختی و بهبود بقا در مبتلایان به بیماری آلزایمر کمک می کند.
میشل ام میلکه، دکتر، مدیر مرکز تخصصی تعالی تحقیقات در مورد تفاوت‌های جنسی در کالج پزشکی مایو کلینیک در روچستر، مینه‌سوتا که در مطالعه شرکت نداشت به هلث‌لاین گفت: «ژن KDM6A اثرات محافظتی روی مغز دارد. بنابراین، هر چه دوزهای بیشتری از ژن – یعنی XX در مقابل XY – تاب‌آوری بهتری داشته باشد».
میلکه افزود: «گام بعدی در این تحقیق، شناسایی ژن‌های دیگر روی کروموزوم‌های X یا Y است که برای مغز مفید یا مضر هستند.» این به متخصصان کمک می کند تا “درک بهتری از برخی از مسیرهایی که می توانند از مغز محافظت کنند و در نتیجه اهداف دارویی بالقوه باشند” ایجاد کنند.
بیماری آلزایمر بر زنان تأثیر متفاوتی می‌گذارد
در مقایسه با مردان، زنان بیشتر در معرض ابتلا به بیماری آلزایمر هستند. زنان تقریباً دو سوم آمریکایی‌هایی را تشکیل می‌دهند که تحت تأثیر آن قرار دارند.
از سوی دیگر، بیماری آلزایمر در مردان با سرعت بیشتری پیشرفت می‌کند. آنها تمایل دارند زوال شناختی سریع تری را تجربه کنند و زودتر بمیرند.
مطالعات گذشته نشان داده‌اند که تفاوت‌های مرتبط با جنسیت در هورمون‌ها، عملکرد سیستم ایمنی و متابولیسم انرژی ممکن است به توضیح این شکاف‌ها کمک کند.
مطالعه جدید روی KDM6A قطعه دیگری به این پازل اضافه می کند و نقشی را که ژن های غیر مرتبط با هورمون روی کروموزوم های جنسی ممکن است ایفا کنند، برجسته می کند.
هدر اسنایدر، نایب رئیس انجمن آلزایمر در امور پزشکی و علمی، به Healthline گفت: «انجمن آلزایمر در سال ۲۰۱۵ یک اتاق فکر برای بررسی بیولوژیکی که ممکن است به تفاوت‌های جنسی در بیماری آلزایمر کمک کند، تشکیل داد.
یکی از سؤالات برجسته آن اتاق فکر این بود که ما هنوز ابزاری برای ارزیابی کامل تأثیر کروموزوم X یا Y نداریم.»
او افزود که مطالعه جدید با استفاده از “فناوری های نوظهور برای بررسی پیچیدگی کروموزوم X” به شروع به پرداختن به برخی سوالات مهم علمی کمک می کند.
به دنبال بینش موش‌ها هستیم
برای ارزیابی نقش بالقوه کروموزوم‌های X در بیماری آلزایمر، نویسندگان مطالعه جدید مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را در مدل موشی این بیماری انجام دادند.
آنها دریافتند که موش‌های نر مبتلا به بیماری آلزایمر اختلالات شناختی بیشتری از خود نشان دادند و سریعتر از موش‌های ماده می‌میرند.
وقتی موش‌های نر مبتلا به آلزایمر را مهندسی ژنتیکی کردند تا دو کروموزوم X داشته باشند، این موش‌ها در آزمایش‌های شناختی بهتر عمل کردند و نسبت به موش‌های نر با یک کروموزوم X بیشتر عمر کردند.
برعکس، موش‌های ماده‌ای که برای داشتن تنها یک کروموزوم X طراحی شده بودند، نسبت به موش‌هایی که دو کروموزوم X داشتند، اختلال شناختی بیشتری نشان دادند و سریعتر مردند.
میلکه توضیح داد: «نویسندگان نشان می‌دهند که افزودن X منجر به انعطاف‌پذیری مغز می‌شود. قابل ذکر است که ژن Y لزوماً مضر نیست، فقط داشتن دو کروموزوم X که نشان دهنده زنان است، محافظت بیشتری از مغز ارائه می دهد.»
بررسی نقش KDM6A
نویسندگان مطالعه جدید مشکوک بودند که ژن KDM6A ممکن است به توضیح تفاوت‌های مشاهده شده در موش‌های دارای کروموزوم یک در مقابل دو کروموزوم X کمک کند.
وقتی موش‌ها دو کروموزوم X دارند، بیشتر ژن‌های کروموزوم X دوم غیرفعال می‌شوند. اما KDM6A یکی از گروه کوچکی از ژن هاست که روی هر دو کروموزوم فعال باقی می ماند.
پس از بررسی مجموعه داده های عمومی از مطالعات بیان ژن، محققان دریافتند که حدود ۱۴ درصد از افراد دارای یک نوع فعال خاص از ژن KDM6A هستند.
این نوع از ژن با خطر کمتر ابتلا به بیماری آلزایمر مرتبط نبود، اما با کاهش آهسته‌تر کاهش شناختی در افرادی که به این بیماری مبتلا هستند مرتبط بود.
هنگامی که محققان موش‌های نر مبتلا به آلزایمر را برای تولید پروتئین KDM6A بیش از حد معمول مهندسی کردند، متوجه شدند که موش‌ها در تست‌های شناختی بسیار بهتر از حد متوسط عمل کردند.
توسعه راهبردهای جدید برای درمان آلزایمر
یافته های این مطالعه ممکن است به متخصصان کمک کند تا بفهمند چرا علائم بیماری آلزایمر در برخی افراد سریعتر از سایرین ایجاد می شود.
دکتر گایاتری دوی، متخصص مغز و اعصاب در لنوکس هیل گفت: «همانطور که بیشتر در مورد آسیب شناسی آلزایمر می دانیم، می دانیم که برخی از بیماران با آسیب شناسی قابل توجه ممکن است علائم بالینی نداشته باشند – و محافظت در برابر ژن هایی مانند KDM6A ممکن است سرنخ هایی در مورد علت ارائه دهد. بیمارستانی در شهر نیویورک و نویسنده کتاب «طیف امید: رویکردی خوش‌بینانه و جدید به بیماری آلزایمر و سایر دمانس‌ها».
به نوبه خود، شناسایی ژن‌های محافظ و سایر عوامل بیولوژیکی که پیشرفت بیماری را شکل می‌دهند ممکن است به محققان کمک کند تا راهبردهای پیشگیری، تشخیص و درمان مؤثرتری را توسعه دهند.
اسنایدر گفت: “درک تفاوت های بیولوژیکی آلزایمر بین دو جنس به طور بالقوه یک مزیت بزرگ برای این رشته در تحقیق و توسعه ابزارهای تشخیصی خاص، درمان ها و پیشگیری ها خواهد بود.”
