کتاب الکترونیکی «جامـــــــع‌ترین و آخــــــــرین پرسش‌های آزمون‌های نهایی زیست‌شناسی دوازدهم»
انتشارات: موسسه آموزشی تالیفی ارشدان
تعداد صفحه: ۱۱۵
این کتاب شامل
- بررسی تمامی‌امتحان‌های نهایی (از دی‌ماه ۱۳۹۷ تا دی‌ماه ۱۴۰۱) داخل کشور
- پاسخ تشریحی پرسش‌ها؛
- پاسخ کامل فعالیت‌های کتاب؛
- مطابق با جدیدترین تغییرات کتاب درسی
- تفکیک موضوعی پرسش‌ها براساس سرفصل‌های کتاب درسی
فصل از ماده به انرژی
شامل گفتارهای:
گفتار ۱: تأمین انرژی
گفتار ۲: اکسایش بیشتر
گفتار ۳: زیستن مستقل از اکسیژن
بارم‌بندی مربوط به این فصل:
نیمسال اول: ۰ نمره
نیمسال دوم و شهریور: ۲/۵ نمره
نام کامل ATP که شکل رایج و قابل استفاده انرژی در یاخته‌ها است، را بنویسید. (شهریور ۹۹؛ ٠/۲۵)
آدنوزین تری فسفات
دو راه تولید ATP در سلول‌ها را بنویسید. (دی ۸۹ و شهریور ۹۰؛ ٠/۵)
ساخته شدن ATP در سطح پیش ماده، ساخته شدن اکسایشی و ATP ساخته شدن نوری ATP
مفهوم عبارت «راه تولید ATP در سطح پیش ماده» در تنفس سلولی چیست؟ (شهریور ۹۴، دی ۹۶ و خرداد ۹۹ خارج صبح؛ ٠/۷۵)
برداشته شدن گروه فسفات (۰/۲۵) از یک ترکیب فسفات دار (پیش ماده) (۰/۲۵) و افزودن آن به ADP (0/25) است.
نمونه‌ای از ساخته شدن ATP در سطح پیش ماده، در ماهیچه‌ها دیده می‌شود. در‌این نمونه نام پیش ماده چیست؟ (دی ۹۷؛ ٠/۲۵)
کرآتین فسفات
یکی از راه‌های تأمین ATP در ماهیچه‌ها، برداشتِ فسفات از مولکولِ ……………. و انتقال آن به ADP است. (دی ۹۸؛ ٠/۲۵)
کرآتین فسفات
در مورد روش‌های ساخته شدن ATP به پرسش‌های زیر پاسخ دهید. (خرداد ۹۹: ٠/۵)
الف) در روش ساخته شدن ATP در سطح پیش ماده در ماهیچه‌ها، مولکول پیش ماده چیست؟
کرآتین فسفات
ب) ساخته شدن اکسایشی ATP در کدام قسمت یاخته انجام می‌شود؟ راکیزه (میتوکندری)
در ساخته شدن ………….ATP، از یون فسفات و انرژی حاصل از انتقال الکترون‌ها در راکیزه استفاده می‌شود. (دی ۹۹؛ ٠/۲۵)
اکسایش
اولین مرحله تنفس سلولی: گلیکولیز
قند کافت (گلیکولیز) به چه معناست و در کجا انجام می‌شود؟ (دی ۹۷ و شهریور ۹۸؛ ٠/۵)
تجزیه گلوکز – در ماده زمینه سیتوپلاسم
گلیکولیز، مرحله ی هوازی تنفس را تشکیل می‌دهد یا بی هوازی؟ (دی ۹٠ و شهریور ۹۷؛ ٠/۲۵)
بی هوازی
اولین مرحله تنفس یاخته‌ای، …………………. و به معنی تجزیه گلوکز است. (دی ۹۴ و شهریور ۹۹؛ ٠/۲۵)
گلیکولیز
اولین مرحله تنفس سلولی در کدام بخشِ سلول رخ می‌دهد؟ (خرداد ۹۲، دی ۹۳ و شهریور ۹۵؛ ٠/۲۵)
سیتوپلاسم
گلیکولیز در کدام بخش سلول‌های یوکاریوت انجام می‌شود؟ (خرداد ۹۹ خارج صبح و عصر؛ ٠/۲۵)
سیتوپلاسم
گلوکز در کدام مرحله از فرآیند تنفس سلولی به دو مولکول پیرووات تبدیل می‌شود؟ (شهریور ۹۶؛ ٠/۲۵)
گلیکولیز
کدام یک از اتفاقات زیر در مرحله اول گلیکولیز انجام می‌شود؟ (دی ۹۸؛ ٠/۲۵)
۱) انتقال دو گروه فسفات از دو مولکول ATP به یک مولکول گلوکز
۲) شکسته شدن ترکیب دو فسفاته به دو مولکول سه کربن فسفات دار
۳) تبدیل هر مولکول سه کربنه به پیرووات
۴) انتقال یک گروه فسفات به مولکول سه کربنه فسفات دار
گزینه ۱
در ضمن شکسته شدن گلوکز تعدادی از اتم‌های هیدروژن آن، به کدام گیرنده الکترونی منتقل می‌شود؟ (خرداد ۹۶؛ ٠/۲۵)
+NAD
از کلمات داخل پرانتز یک مورد را انتخاب کنید.
مولکول حامل الکترون که در قندکافت تشکیل می‌شود، (FADH2 – NADH) است. (خرداد ۹۹؛ ٠/۲۵)
NADH
نام اسید ۳ کربنه حاصل از گلیکولیز چیست؟ (خرداد ۹۵؛ ٠/۲۵)
پیروویک اسید
در مرحله‌ی بی‌هوازی تنفس سلولی (گلیکولیز) چه موادی تولید می‌شوند؟ (٠/۷۵)
پیرووات، ATP و NADH
محصولات گلیکولیز را نام ببرید. (٠/۵)
پیرووات، ATP و NADH
دومین مرحله تنفس سلولی: داخل میتوکندری
الف) اکسایش پیرووات
در کدام بخش از سلول ماهیچه، در حضور اکسیژن، از پیرووات و گیرنده‌های الکترونی برای ساختن مقادیر فراوانی ATP استفاده می‌شود؟ (٠/۲۵)
میتوکندری
در سلول‌های یوکاریوت، مرحله دوم تنفس هوازی در کدام بخش‌این سلول‌ها انجام می‌شود؟ (خرداد ۹٠)
میتوکندری
در چه صورت پیرووات حاصل از گلیکولیز به میتوکندری وارد می‌شود؟ (دی ۹۵؛ شهریور ۹۷؛ ٠/۲۵)
وجود اکسیژن
در مرحله دوم تنفس سلولی، حضور کدام ماده تعیین کننده ادامه فرآیند در مسیر زنجیره انتقال الکترون، در میتوکندری است؟ (خرداد ۹۳؛ ٠/۲۵)
اکسیژن
پیرووات حاصل از قندکافت با چه روشی وارد راکیزه می‌شود؟ (خرداد ۹۹ خارج صبح؛ ٠/۲۵)
انتقال فعال
چرا راکیزه (میتوکندری) برای انجام نقش خود در تنفس یاخته‌ای نمی‌تواند مستقل از هسته عمل کند؟ (دی ۹۹؛ ٠/۵)
راکیزه برای انجام نقش خود در تنفس یاخته‌ای به پروتئین‌هایی وابسته است که ژن‌های آنها در هسته قرار دارند و به وسیلۀ رِناتَن‌های سیتوپلاسمی‌ساخته می‌شوند.
اولین CO2 تولیدی، طی کدام مرحله آزاد می‌شود؟ (دی ۹۹؛ ٠/۲۵)
اکسایش پیرووات
پیرووات حاصل از گلیکولیز در صورت وجود اکسیژن وارد……………… می‌شود، و در آنجا به یک ترکیب……………….. به نام بنیان استیل تبدیل می‌شود. (خرداد ۹۱؛ ٠/۵)
دو کربنی – میتوکندری
طی فرایند تبدیل پیرووات به بنیان استیل چه مولکول‌هایی تشکیل می‌شوند؟ (شهریور ۹۸؛ ٠/۵)
CO2 _ NADH
پیرووات در راکیزه (میتوکندری) یک کربن دی اکسید از دست می‌دهد و به…………….. تبدیل می‌شود. (خرداد ۹۸ و شهریور ۹۹؛ ٠/۲۵)
بنیان استیل
پیرووات حاصل از گلیکولیز در صورت وجود اکسیژن و ورود به میتوکندری‌ها به چه ترکیبی تبدیل می‌شود؟ (دی ۹۶؛ ٠/۲۵)
بنیان استیل
اولین CO2 در تنفس هوازی طی کدام مرحله آزاد می‌شود؟ (خرداد ۹۵؛ ٠/۲۵)
پاسخ کتاب پیش دانشگاهی: استیل کوانزیم A
بنیان استیل، ماده‌ای چند کربنی است؟ (٠/۲۵)
۲ کربنی
برای تولید استیل کوآنزیم A علاوه بر کوآنزیم A، به چه مواد دیگری نیاز است؟ (خرداد ۹٠؛ ٠/۵)
پیرووات، +NAD
ب) چرخه کربس
در تنفس هوازی، چه فرایندهایی علاوه بر قندکافت (گلیکولیز) باید انجام شوند، تا مولکول گلوکز به مولکول‌های CO2 تجزیه شود؟ (خرداد ۹۹؛ ٠/۵)
اکسایش پیرووات و چرخۀ کربس
درون میتوکندری‌ها کدام واکنشِ زیر زودتر انجام می‌شود؟ (خرداد ۹۳؛ ٠/۲۵)
۱- تشکیل استیل کوآنزیم
۲- تبدیل پیرووات به بنیان استیل A
۳- تشکیل مولکول شش کربنی
گزینه ۲
در چه مرحله‌ای از تنفس یاخته‌ای FADH2 ساخته می‌شود؟ (شهریور ۹۸؛ ٠/۲۵)
چرخه کربس
در چرخه کربس ضمن ترکیب استیل کوآنزیم A با مولکولی چهار کربنی، کدام مولکول جدا و کدام مولکول‌ایجاد می‌شود؟ (دی ۹۷؛ ٠/۵)
کوانزیم A جدا و مولکول ۶ کربنی‌ایجاد می‌شود.
در چرخه کربس ضمن ترکیب یک استیل کوآنزیم A با مولکولی چهار کربنی، چند مولکول CO2 آزاد می‌شود؟ (خرداد ۹۹ خارج عصر؛ ٠/۲۵)
صفر (هیچ CO2 آزاد نمی‌شود)
چرخه کربس با ورود کدام مولکول آغاز می‌شود؟ (شهریور ۹۷؛ ٠/۲۵)
استیل کوآنزیم A
چرخه کربس با حضور کدام ماده شروع می‌شود؟ (پیرووات – مولکول ۴ کربنی) (خرداد ۹۱؛ ٠/۲۵)
مولکول ۴ کربنی
چرخه کربس چگونه آغاز می‌شود؟ (دی ۸۹؛ ٠/۵)
ترکیب شدن استیل کوانزیم A با یک مولکول ۴ کربنی
چرخه کربس با انجام کدام واکنش شروع می‌شود؟ (شهریور ۹٠؛ ٠/۵)
ترکیب شدن استیل کوانزیم A با یک مولکول ۴ کربنی
در چرخه کربس، چگونه مولکولی شش کربنی‌ایجاد می‌شود؟ (شهریور ۹۹؛ ٠/۵)
در‌این چرخه، ضمن ترکیب استیل کوآنزیم A (۰/۲۵) با مولکولی چهار کربنی (۰/۲۵) کوآنزیم A جدا و مولکولی شش کربنی‌ایجاد می‌شود.
چرخه کربس با ترکیب کدام مولکول‌ها شروع می‌شود؟
در‌این چرخه، ضمن ترکیب استیل کوآنزیم A (۰/۲۵) با مولکولی چهار کربنی (۰/۲۵) کوآنزیم A جدا و مولکولی شش کربنی‌ایجاد می‌شود.
ترکیب شدن استیل کوانزیم A با یک مولکول ۴ کربنی مولکول حاصل چند کربنی است؟ (دی ۹۵ و خرداد ۹۷؛ ٠/۲۵)
۶ کربنی
در چرخه کربس، مولکول شش کربنی، از ترکیب کدام مولکول‌ها تولید می‌شود؟ (دی ۹۱؛ ۰/۵)
ترکیب شدن استیل کوانزیم A با یک مولکول ۴ کربنی
در چرخه کربس، کربن‌های بنیان استیل در نهایت به چه ماده‌ای تبدیل می‌شود؟ (خرداد ۸۹؛ ٠/۲۵)
کربن دی اکسید
طی واکنش‌های متفاوت چرخه کربس، چه مولکول گازی آزاد و چه مولکولی بازسازی می‌شود؟ (دی ۹۸؛ ٠/۵)
CO2 – مولکول چهارکربنی
طی واکنش‌های (زنجیره انتقال الکترون _ چرخه کربس) مولکول NADH به وجود می‌آید. (دی ۹۹؛ ٠/۲۵)
چرخه کربس
پس از تشکیل مولکول شش کربنی در ادامه چرخه کربس، با انجام مجموعه،ای از واکنش‌های آنزیمی‌و طی مراحل مختلف …………….. مولکول کربن دی اکسید آزاد می‌شود. (شهریور ۹۷؛ ٠/۲۵)
دو
ج) زنجیره انتقال الکترون
در تنفس هوازی الکترون‌های کدام مولکول‌ها از زنجیره‌ی انتقال الکترون می‌گذرد، تا در نهایت ATP ساخته می‌شود؟ (نام ببرید) (خرداد ۹۱؛ ٠/۵)
NADH+H و FADH2
در زنجیره ی انتقال الکترونِ میتوکندری، الکترون‌های کدام مولکول‌ها از زنجیره می‌گذرند؟ (خرداد ۹۲؛ ٠/۵)
NADH+H و FADH2
زنجیره‌ی انتقال الکترونِ سلول‌های یوکاریوتی، در کدام بخش از سلول قرار دارد؟ (شهریور ۹۳؛ ٠/۵)
غشای داخلی میتوکندری
زنجیره‌ی انتقال الکترون سلول‌های یوکاریوتی در کدام بخش میتوکندری قرار دارد؟ (دی ۹٠، خرداد ۹۴ و خرداد ۹۸؛ ٠/۲۵)
غشای داخلی میتوکندری
زنجیره انتقال الکترون سلول‌های یوکاریوتی در ……………… میتوکندری‌ها قرار دارد. (شهریور۹۷؛ ٠/۲۵)
غشای داخلی میتوکندری
در سلول پوششی روده، زنجیره‌ی انتقال الکترون در ………….. میتوکندری قرار دارد. (دی ۹۵؛ ٠/۲۵)
۱- غشای خارجی
۲- بخش داخلی
۳- غشای داخلی
۴- فضای میان دو غشای داخلی و خارجی
پاسخ گزینه: ۳- غشای داخلی
در زنجیره انتقال الکترون، هنگام عبور یون‌های هیدروژن از طریق نوعی پروتئین، به بخش درونی میتوکندری، کدام مولکول ساخته می‌شود؟ (خرداد ۹۳؛ ٠/۲۵)
ATP
دلیل تمایل یون‌های هیدروژن به بخش درونی میتوکندری چیست؟ (دی ۹۸؛ ۱)
انرژی الکترون‌هایی که از زنجیره غشای داخلی میتوکندری در سلول‌های یوکاریوتی می‌گذرد سبب تلمبه کردن یون‌های هیدروژن از بخش داخلی میتوکندری به بخش خارجی آن می‌شود و شیب غلظتی را بین دو سوی غشا‌ایجاد می‌کند.
در زنجیره انتقال الکترون تنفس هوازی، آخرین پذیرنده الکترون، مولکول ……….. می‌باشد. (خرداد ۹۱ و خرداد ۹۴؛ ٠/۲۵)
اکسیژن
در زنجیره انتقال الکترون میتوکندری‌ها، کدام ماده نقش آخرین پذیرنده الکترونی را بر عهده دارد؟ (دی ۹٠؛ ٠/۲۵)
اکسیژن
محل تشکیل مولکول آب در کدام بخش از زنجیره انتقال الکترون می‌باشد؟ (خرداد ۹۶؛ ٠/۲۵)
انتهای زنجیره
در زنجیره انتقال الکترون، پروتون‌ها در چند محل از بخش داخلی به فضای بین دو غشا پمپ می‌شوند؟ (شهریور ۹۹؛ ٠/۲۵)
سه محل
در زنجیره انتقال الکترون، تنها راه پیشِ روی پروتون‌ها برای برگشتن به بخش داخلی راکیزه چه پروتئینی است؟ (دی ۹۸ و خرداد ۹۹؛ ٠/۲۵)
آنزیم ATPساز
در زنجیره انتقال الکترون، بر چه اساسی پروتون‌های متراکم شده در فضای بین دو غشای راکیزه تمایل دارند به بخش داخلی برگردند؟ (شهریور ۹۹؛ ٠/۲۵)
بر اساس شیب غلظت
با توجه به نقش غشای درونی راکیزه در تنفس یاخته ای، چین خورده بودن آن چه ارزشی برای یاخته دارد؟ (خرداد ۹۹؛ ٠/۵)
چین خوردگی‌ها به افزایش سطح (۰/۲۵) و در نتیجه امکان وجود بیشتر زنجیره‌های انتقال الکترون می‌انجامد.
مقدار ATP تولید شده در ازای تجزیۀ کامل گلوکز در بهترین شرایط در یاخته یوکاریوت، حداکثر چند ATP است؟ (دی ۹۷ و خرداد ۹۹؛ ٠/۲۵)
۳۰ATP
اگر مقدار ATP در یاخته زیاد باشد، چگونه تولید ATP کم می‌شود؟ (خرداد ۹۹ خارج عصر؛ ٠/۵)
آنزیم‌های درگیر در قندکافت و چرخه کربس مهار می‌شوند تا تولید ATP کم شود.
یاخته‌های بدن انسان به طور معمول از چه منابعی برای تأمین انرژی استفاده می‌کنند؟ (دی ۹۸؛ ٠/۵)
گلوکز (٠/۲۵) و ذخیره قندی کبد (٠/۲۵)
تنفس بی‌هوازی (تخمیر)
نام مرحله مشترک بین تنفس یاخته‌ای هوازی و تخمیر چیست؟ (خرداد ۹۸؛ ٠/۲۵)
گلیکولیز (قندکافت)
مرحله مشترک بین تنفس هوازی و بی‌هوازی چیست؟ (خرداد ۹۹؛ ٠/۲۵)
گلیکولیز
در چه شرایطی در گیاهان و سلول‌های جانوری به مدت کوتاهی تنفس بی‌هوازی رخ می‌دهد؟ (دی ۸۹؛ ٠/۲۵)
کمبود اکسیژن
در تخمیر الکلی و لاکتیکی، برای تداوم قندکافت، …………… ضروری است و اگر نباشد قندکافت متوقف می‌شود. (دی ۹۹؛ ٠/۲۵)
+NAD
در فرایند تخمیر کدام ماده بازسازی می‌شود؟ (خرداد ۹۱؛ ٠/۲۵)
+NAD
تخمیر را تعریف کنید. (شهریور ۸۹؛ ٠/۵)
بازسازی +NAD با استفاده از یک پذیرنده آلی هیدروژن.
یا
تخمیر از روش‌های تأمین انرژی در شرایط کمبود یا نبود اکسیژن است که در انواعی از جانداران رخ می‌دهد.
هدف نهایی از انجام تخمیر چیست؟ (٠/۲۵)
بازسازی +NAD
نقش تخمیر در تنفس سلولی را شرح دهید. (خرداد ۹۳؛ ٠/۵)
تخمیر سبب تولید مجدد +NAD می‌شود، که برای ادامه روند تولید ATP در گلیکولیز و در غیاب O2 ضروری است.
در نبود اکسیژن با انجام تخمیر (+NADH – NAD) بازسازی می‌شود. (شهریور ۹۷؛ ٠/۲۵)
+NAD
در فرآیند تخمیر کدام ماده، تولید می‌شود؟ (دی ۱۳۹۷؛ ٠/۲۵)
۱- +NAD
۲- NADH
۳- FADH2
۴- +FAD
پاسخ: +NAD
فرایندهای زیر توسط کدام نوع تخمیر،ایجاد می‌شوند؟ (دی ۹۷، خرداد و شهریور ۹۸؛ ٠/۵)
۱- ور آمدن خمیر نان: تخمیر الکلی
۲- تولید خیار شور: تخمیر لاکتیکی
تخمیر الکلی و تخمیر ………………… انواعی از تخمیرند که در صنایع متفاوت از آنها بهره می‌بریم. (خرداد ۹۹؛ ٠/۲۵)
لاکتیکی
برای تولید انواعی از پنیر کدام روش تخمیر صورت می‌گیرد؟ (شهریور ۹۵؛ ٠/۲۵)
تخمیر لاکتیکی
باکتری‌ها از کدام نوع تخمیر برای تولید ماست استفاده می‌کنند؟ (شهریور ۹۶؛ ٠/۲۵)
تخمیر لاکتیکی
به چه علت در نبود اکسیژن، زنجیره انتقال الکترون کارآمد نخواهد بود؟ (خرداد ۹٠؛ ٠/۲۵)
چون آخرین پذیرنده الکترون (اکسیژن) در زنجیره انتقال الکترون وجود ندارد.
در نبود اکسیژن، مولکول +NAD با انجام کدام فرآیند بازسازی می‌شود؟ (شهریور ۹۰؛ ٠/۲۵)
تخمیر
در ماهیچه اسکلتی در شرایط اکسیژن ناکافی، پیرووات حاصل از قندکافت به (لاکتات – اتانول) تبدیل می‌شود. (خرداد ۹۹ خارج صبح؛ ٠/۲۵)
لاکتات
در فعالیت شدید ماهیچه‌ها، اگر اکسیژن کافی نباشد، پیرووات به چه ماده‌ای تبدیل می‌شود؟ (شهریور و دی ۱۳۹۸؛ ٠/۲۵)
لاکتات
پس از ورزش شدید تجمع کدام ماده در سلول‌های ماهیچه‌ای موجب درد ماهیچه‌ای می‌شود؟ (دی ۹۴ و خرداد ۹۵؛ ٠/۲۵)
لاکتات
چرا در هنگام ورزش شدید دچار درد ماهیچه‌ای می‌شویم؟ (توضیح دهید) (شهریور ۹۱؛ ٠/۷۵)
فعالیت شدید ماهیچه‌ها به اکسیژن فراوان نیاز دارد. اگر اکسیژن کافی نباشد، پیرووات حاصل از قندکافت وارد میتوکندری (راکیزه‌ها) نمی‌شود، بلکه با گرفتن الکترون‌های NADH به لاکتات تبدیل می‌شود.
هنگام ورزش شدید، پیرووات موجود در ماهیچه‌های بدن انسان در صورت کمبود اکسیژن به چه مولکولی تبدیل می‌شود؟ (شهریور ۸۹، خرداد ۹۲ و دی ۹۳؛ ٠/۲۵)
لاکتات
در تخمیر الکلی، اتانال برای‌ایجاد اتانول از کدام مولکول الکترون می‌گیرد؟ (خرداد ۹۹ خارج عصر؛ ٠/۲۵)
NADH
دو مرحله فرآیند تخمیر الکلی را بنویسید. (شهریور ۹۶؛ ۱)
پیرووات حاصل از گلیکولیز (قندکافت) با از دست دادن CO2، (۰/۲۵) به اتانال (۰/۲۵) تبدیل می‌شود. اتانال با گرفتن الکترون‌های NADH (0/25) اتانول‌ایجاد می‌کند. (۰/۲۵)
در تخمیر الکلی، اتانال چگونه اتانول را‌ایجاد می‌کند؟ (شهریور ۹۹؛ ٠/۲۵)
اتانال با گرفتن الکترون‌های NADH اتانول را ایجاد می‌کند.
در کدام نوع تخمیر، CO2 تولید می‌شود؟ (شهریور ۹۵ و خرداد ۹۹ خارج صبح؛ ٠/۲۵)
الکلی
به پرسش‌های زیر در رابطه با شکل پاسخ دهید. (دی ۹۲؛ ٠/۷۵)
الف) شکل زیر چه نوع تخمیری را نشان می‌دهد؟
لاکتیکی
ب) شماره‌های ۱ و ۲ را نام گذاری کنید.
۱- پیرووات ۲- گلوکز
با توجه به شکل به سؤالات زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۸؛ ٠/۵)
الف) شکل مقابل چه نوع تخمیری را نشان می‌دهد؟
الکلی
ب) نام ماده مشخص شده (۱) را بنویسید.
اتانول
درباره تنفس سلولی به پرسش‌های زیر پاسخ دهید.
در طرح مقابل هر شماره نام چه ماده‌ای است؟
۱- CO2
۲- پیرووات
در مورد زیستن مستقل از اکسیژن، چرا الکل یا لاکتیک اسید باید از یاخته‌های گیاهی دور شوند؟ (خرداد ۱۳۹۹ خارج عصر)
زیرا تجمع‌این مواد در سلول گیاهی باعث مرگ آن می‌شود.
سلامت بدن: آنتی اکسیدان
چگونه امکان تشکیل رادیکال‌های آزاد از اکسیژن در فرایند تنفس هوازی وجود دارد؟ (خرداد ۱۳۹۹؛ ٠/۵)
گاه پیش می‌آید که درصدی از اکسیژن‌ها وارد واکنش تشکیل آب نمی‌شوند، بلکه به صورت رادیکال آزاد درمی‌آیند.
چرا خوردن میوه‌ها و سبزیجات در حفظ سلامتی بدن نقش دارند؟ (دی ۹۸؛ ٠/۲۵)
این مواد غذایی دارای پاداکسنده‌هایی مانند کاروتنوئیدها هستند.
کاروتنوئید موجود در میوه‌ها و سبزیجات چه نقشی در حفظ سلامت بدن دارند؟ (شهریور ۹۸؛ ۰/۵)
کاروتنوئید در واکنش با رادیکال‌های آزاد (۰/۲۵) مانع از اثر تخریبی آنها بر مولکول‌های زیستی و در نتیجه تخریب بافت‌های بدن می‌شوند. (۰/۲۵)
اگر به هر علت سرعت تشکیل رادیکال‌های آزاد در راکیزه‌ها از سرعت مبارزه با آنها بیشتر باشد، چه اتفاقی می‌افتد؟ (شهریور ۹۹؛ ٠/۷۵)
در چنین شرایطی، رادیکال‌های آزاد در راکیزه تجمع می‌یابند (۰/۲۵) و آن را تخریب می‌کنند (٠/۲۵) در نتیجه یاخته هم تخریب می‌شود. (۰/۲۵)
چه عواملی در عملکرد راکیزه در خنثی‌سازی رادیکال‌های آزاد مشکل‌ایجاد می‌کنند؟ (خرداد ۹۸ و ۹۹ خارج عصر؛ ٠/۵)
الکل – انواعی از نقص‌های ژنی
نقص ژنی چگونه باعث تشکیل رادیکال‌های آزاد می‌شود؟ (دی ۹۹؛ ٠/۵)
گاه نقص در ژن‌های مربوط به پروتئین‌های زنجیره انتقال الکترون، به ساخته شدن پروتئین‌های معیوب می‌انجامد. راکیزه ای که‌این پروتئین‌های معیوب را داشته باشد در مبارزه با رادیکال‌های آزاد، عملکرد مناسبی ندارد.
رادیکال‌های آزاد چگونه باعث بافت مردگی (نکروز) کبد می‌شوند؟ (دی ۹۷؛٠/۵)
رادیکال‌های آزاد با حمله به DNA راکیزه، سبب تخریب راکیزه و در نتیجه مرگ یاخته‌های کبدی و بافت مردگی (نکروز) کبد می‌شوند.
یک ترکیب که با مهار انتقال الکترون به O2 باعث توقف زنجیره انتقال الکترون می‌شود را بنویسید. (شهریور ۹۸؛ ٠/۲۵)
سیانید – مونوکسید کربن
سیانید چگونه باعث توقف تنفس یاخته‌ای می‌شود؟ (خرداد ۹۹ خارج صبح و شهریور ۹۹؛ ٠/۵)
سیانید واکنش نهایی مربوط به انتقال الکترون‌ها (۰/۲۵) به O2 را مهار (۰/۲۵) و در نتیجه باعث توقف زنجیره انتقال الکترون می‌شود.
مونواکسیدکربن سبب توقف کدام واکنش زنجیره انتقال الکترون می‌شود؟ (خرداد ۹۸؛ ٠/۲۵)
واکنش مربوط به انتقال الکترون‌ها به اکسیژن
درست یا نادرست
درستی یا نادرستی هر یک از عبارت‌های زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید.
در تخمیر الکلی، نخست پیرووات با آزاد شدن CO2، به ترکیبی سه کربنی تبدیل می‌شود. (شهریور ۹۳)
نادرست
زنجیره انتقال الکترون سلول‌های یوکاریوتی، در غشای داخلی میتوکندری‌ها قرار دارد. (شهریور ۹۳)
درست
فرآیند گلیکولیز درون ماده زمینه‌ای میتوکندری رخ می‌دهدـ (دی ۹۲)
نادرست
در فرآیند تخمیر، باکتری‌ها از پذیرنده‌های آلی یکسانی برای بازسازی +NAD استفاده می‌کنند. (شهریور ۹۴)
نادرست
به ازای هر مولکول استیل COA وارد شده به فرآیند چرخه کربس، ۳ مولکول CO2 آزاد می‌شود. (خرداد ۹۶)
نادرست
پیرووات از طریق انتشار وارد راکیزه (میتوکندری) می‌شود و در آنجا اکسایش می‌یابد. (دی ۹۸؛ ٠/۲۵)
نادرست
ساخته شدن ATP در زنجیره انتقال الکترون در راکیزه (میتوکندری)، از نوع ساخته شدن ATP در سطح پیش ماده است. (شهریور ۹۸)
نادرست
راکیزه (میتوکندری) همراه با یاخته و نیز مستقل از آن تقسیم می‌شود. (خرداد ۹۹؛ ٠/۲۵)
درست
راکیزه (میتوکندری) برای ساخت پروتئین‌های مورد نیاز در تنفس یاخته‌ای، به ژن‌های هسته‌ای نیز وابسته است. (خرداد ۹۹ خارج صبح؛ ٠/۲۵)
درست
تخمیر لاکتیکی همواره سبب فساد مواد غذایی می‌شود. (شهریور ۱۳۹۹؛ ٠/۲۵)
نادرست
اگر ATP زیاد باشد، آنزیم‌های درگیر در قندکافت و چرخۀ کربس مهار می‌شوند. (دی ۱۳۹۹؛ ٠/۲۵)
درست
تنفس سلولی مرحله ۱ گلیکولیز: گلیکولیز (پیرووات)
(درون سیتوپلاسم، بی هوازی)
مصرف: NAD+ – ADP – گلوکز
تولید: NADH – ATP – پیرووات
مرحله ۲
اگر اکسیژن باشد: تنفس هوازی
(درون میتوکندری) ۱- اکسایش پیرووات: مصرف: NAD+ – کوآنزیم A
تولید: CO2 و NADH – استیل کوآنزیم A
۲- چرخه کربس:
مصرف: NAD+ – FAD – ADP – استیل کوآنزیم A
تولید: NADH – ATP – FADH2 – CO2– کوآنزیم A
۳- زنجیره انتقال الکترون
اگر اکسیژن نباشد: تنفس بی هوازی (تخمیر)
(درون سیتوپلاسم)
۱- تخمیر الکلی: تولید CO2 – اتانول – +NAD
۲- تخمیر لاکتیکی: تولید لاکتات – +NAD
در تنفس هوازی، مولکول‌های زیر در کدام مراحل تولید می‌شوند؟
ATP در سطح پیش ماده: گلیکولیز – چرخه کربس
NADH: گلیکولیز – اکسایش پیرووات – چرخه کربس
FADH2: چرخه کربس
CO2: اکسایش پیرووات – چرخه کربس
انتقال +H از درون میتوکندری به فضای بین دو غشا:
انرژی می‌خواهد (از انرژی الکترون‌های عبوری حاصل از تجزیه NADH و FADH2 استفاده می‌کند)
انتقال +H از فضای بین دو غشا به درون میتوکندری:
انرژی نمی‌خواهد (بر اساس شیب غلظت است)
تعداد کربن‌های هر کدام را بنویسید.
گلوکز – فروکتوز فسفاته – پیرووات – استیل کوانزیم A – اتانال – اتانول – لاکتات یا لاکتیک اسید
۶
۶
۳
۲ (البته تعداد کربن استیل ۲ است وگرنه تعداد کربن استیل کوآنزیم A بیش از‌اینهاست.)
۲
۲
۳
سه مولکول‌های ناقل (حامل) الکترون نام ببرید.
NADH، NADPH، FADH2
از هر یک از موارد زیر چند CO2 تولید می‌شود؟
گلوکز – پیرووات – استیل کوانزیم A – چرخه کربس
۶
۳
۲
۲
| دهنده الکترون (e) | گیرنده الکترون (e) | |
| تنفس هوازی | NADH و FADH2 (آلی) | O2 (معدنی) |
| تخمیر الکلی | NADH (آلی) | اتانال: ۲ کربنی (آلی) |
| تخمیر لاکتیکی | NADH (آلی) | پیرووات: ۳ کربنی (آلی) |
| فتوسنتز | H2O (معدنی) | +NADP (آلی) |
بارم‌بندی زیست‌شناسی دوازدهم
بارم بندی زیست‌شناسی ۳ سال تحصیلی ۱۴۰۲ – ۱۴۰۱
درس زیست‌شناسی دوازدهم
ارزشیابی از دانش آموزان در این درس به دو صورت مستمر و پایانی انجام می‌شود.
ارزشیابی مستمر بر اساس فعالیت‌های گروهی یا انفرادی دانش آموزان در کلاس یا خارج از کلاس و در طول سال تحصیلی انجام می‌شود. این ارزشیابی بر اساس مشاهدات معلم و تعامل بین معلم و دانش آموز در هنگام انجام هر فعالیت و بر اساس عملکرد دانش آموزان در انجام فعالیت‌ها، مانند ارائه گزارش، مشارکت در بحث‌های گروهی، پاسخ به پرسش‌های کتبی و شفاهی انجام می‌شود.
نمره این ارزشیابی برای هر نوبت (نوبت اول سال و نوبت دوم سال) ۲۰ نمره است.
ارزشیابی پایانی به صورت آزمون کتبی انجام می‌شود. در نوبت اول ۲۰ نمره از چهار فصل اول کتاب (تا پایان صفحه ۶۲) و در نوبت خرداد، شهریور و دی ماه ۲۰ نمره از همه کتاب مطابق با جدول زیر پیشنهاد می‌شود.
نکات قابل توجه:
۱- طرح پرسش از مطالب مربوط به بیشتر بدانید، واژه شناسی، پاورقی ها و پیوست‌های آخرکتاب در همه آزمون‌ها ممنوع است.
۲- گرچه نمره جداگانه‌ای برای فعالیت‌های کتاب زیست شناسی ۳ منظور نشده، اما بدیهی است که بخشی از نمره هر فصل به فعالیت‌های آن فصل اختصاص دارد. بر این اساس طراحان محترم در طراحی پرسش مربوط به هر فصل، فعالیت‌ها و نتایج آنها را مد نظر قرار دهند.
| شماره فصل و عنوان | نیمسال اول | نیمسال دوم و شهریور |
| ۱- مولکول‌های اطلاعاتی | ۶ | ۲/۵ |
| ۲- جریان اطلاعات در یاخته | ۵ | ۲/۵ |
| ۳- انتقال اطلاعات در نسل ها | ۴ | ۲/۵ |
| ۴- تغییر در اطلاعات وراثتی | ۵ | ۲/۵ |
| ۵- از ماده به انرژی | – | ۲/۵ |
| ۶- از انرژی به ماده | – | ۲/۵ |
| ۷- فناوری‌های نوین زیستی | – | ۲/۵ |
| ۸- رفتارهای جانوران | – | ۲/۵ |
| جمع | ۲٠ | ۲۰ |
کتاب زیست‌شناسی ۳
فصل ۱- مولکول‌های اطلاعاتی
نوکلئیک اسیدها
همانندسازی دِنا
پروتئین‌ها
فصل ۲- جریان اطلاعات در یاخته
رونویسی
به سوی پروتئین
تنظیم بیان ژن
فصل ۳- انتقال اطلاعات در نسل‌ها
مفاهیم پایه
انواع صفات
فصل ۴- تغییر در اطلاعات وراثتی
تغییر در مادۀ وراثتی جانداران
تغییر در جمعیت‌ها
تغییر در گونه‌ها
فصل ۵- از ماده به انرژی
تأمین انرژی
اکسایش بیشتر
زیستن مستقل از اکسیژن
فصل ۶- از انرژی به ماده
فتوسنتز: تبدیل انرژی نور به انرژی شیمیایی
واکنش‌های فتوسنتزی
فتوسنتز در شرایط دشوار
فصل ۷- فناوری‌های نوین زیستی
زیست فناوری و مهندسی ژنتیک
فناوری مهندسی پروتئین و بافت
کاربردهای زیست فناوری
فصل ۸- رفتارهای جانوران
اساس رفتار
انتخاب طبیعی و رفتار
ارتباط و زندگی گروهی
آزمون‌های آنلاین زیست ۳
فصل مولکول‌های اطلاعاتی
نوکلئیک اسیدها
همانندسازی دِنا
پروتئین‌ها
مولکول‌های اطلاعاتی
فصل جریان اطلاعات در یاخته
رونویسی
به سوی پروتئین
تنظیم بیان ژن
جریان اطلاعات در یاخته
فصل انتقال اطلاعات در نسل‌ها
مفاهیم پایه
انواع صفات
انتقال اطلاعات در نسل‌ها
فصل تغییر در اطلاعات وراثتی
تغییر در مادۀ وراثتی جانداران
تغییر در جمعیت‌ها
تغییر در گونه‌ها
تغییر در اطلاعات وراثتی
فصل از ماده به انرژی
تأمین انرژی
اکسایش بیشتر
زیستن مستقل از اکسیژن
از ماده به انرژی
فصل از انرژی به ماده
فتوسنتز: تبدیل انرژی نور به انرژی شیمیایی
واکنش‌های فتوسنتزی
فتوسنتز در شرایط دشوار
از انرژی به ماده
فصل فناوری‌های نوین زیستی
زیست فناوری و مهندسی ژنتیک
فناوری مهندسی پروتئین و بافت
کاربردهای زیست فناوری
فناوری‌های نوین زیستی
فصل رفتارهای جانوران
اساس رفتار
انتخاب طبیعی و رفتار
رفتارهای جانوران
ارتباط و زندگی گروهی
