علائم و نشانه های استرس بیش از حد

اکثر مردم در یک نقطه یا زمان دیگر با احساس استرس دست و پنجه نرم می‌کنند. در واقع، یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد که ۵۹٪ از بزرگسالان گزارش کردند که سطوح بالایی از استرس درک شده را تجربه می کنند (۲).

علائم استرس

کاهش انرژی و بی‌خوابی

استرس طولانی مدت (Prolonged stress) می‌تواند باعث خستگی مزمن و اختلال در خواب شود که ممکن است منجر به کاهش سطح انرژی شود.

به عنوان مثال، یک مطالعه اخیر روی بیش از ۷۰۰۰ بزرگسال شاغل نشان داد که خستگی “به طور قابل توجهی” با استرس ناشی از کار مرتبط است (۳).

استرس همچنین ممکن است خواب را مختل کند و باعث بی خوابی شود که می تواند منجر به کاهش انرژی شود.

یک بررسی در سال ۲۰۱۸ که در مجله تحقیقات خواب منتشر شد نشان داد که «نگرانی و نشخوار فکری مرتبط با استرس» (stress-related worry and rumination) می‌تواند منجر به اختلال در خواب و در نهایت خطر ابتلا به بی‌خوابی شود (۴).

مطالعه دیگری روی ۲۳۱۶ شرکت‌کننده نشان داد که قرار گرفتن در معرض استرس با افزایش خطر بی‌خوابی مرتبط است (۵).

هر دوی این مطالعات بر روی واکنش پذیری خواب، یا میزان تأثیر استرس بر توانایی خوابیدن یا به خواب ماندن تمرکز دارند.

در حالی که بدیهی است که استرس می تواند خواب را مختل کند، اما هرکسی که استرس را تجربه می کند یا دوران پر استرسی را پشت سر می گذارد، با بی خوابی یا اختلالات خواب مقابله نمی کند.

تغییرات در میل جنسی

بسیاری از افراد در طول دوره های استرس زا تغییراتی را در میل جنسی خود تجربه می کنند.

یک مطالعه کوچک سطح استرس ۳۰ زن را ارزیابی کرد و سپس برانگیختگی جنسی آنها را هنگام تماشای یک فیلم شهوانی اندازه‌گیری کرد. افرادی که دارای سطوح بالای استرس مزمن بودند، در مقایسه با افرادی که سطح استرس کمتری داشتند، برانگیختگی جنسی کمتری را تجربه کردند (۶).

یک مطالعه بسیار جدیدتر که در سال ۲۰۲۱ در مورد تأثیر همه گیر COVID-19 بر سلامت باروری زنان منتشر شد، نشان داد که ۴۵ درصد از بیش از ۱۰۰۰ زن مورد بررسی، کاهش میل جنسی را به دلیل استرس گزارش کردند (۷).

علاوه بر استرس، بسیاری از دلایل بالقوه دیگر برای تغییر در میل جنسی وجود دارد، از جمله:

• تغییرات هورمونی
• خستگی
• مسائل روانی

افسردگی

برخی از مطالعات نشان می دهد که استرس مزمن ممکن است با افسردگی و دوره های افسردگی مرتبط باشد.

یک مطالعه روی ۸۱۶ زن مبتلا به افسردگی اساسی نشان داد که شروع افسردگی به طور قابل توجهی با استرس حاد و مزمن مرتبط است (۸).

مطالعه دیگری نشان داد که سطوح بالای استرس با شروع افسردگی اساسی در نوجوانان مرتبط است (۹).

علاوه بر این، یک بررسی در سال ۲۰۱۸ ارتباط بین افسردگی و تجربه استرس مزمن یا غیرقابل اجتناب را برجسته کرد (۱۰).

علاوه بر استرس، برخی از عوامل بالقوه افسردگی عبارتند از:

• سابقه خانوادگی
• سن
• فاکتورهای محیطی
• حتی برخی داروها و بیماری ها

اثرات فیزیکی استرس بر بدن

آکنه

برخی از مطالعات نشان داده اند که سطوح بالاتر استرس با افزایش دوره های آکنه مرتبط است (۱۱).

یکی از دلایل این امر ممکن است این باشد که وقتی برخی از افراد احساس استرس می کنند، تمایل دارند بیشتر صورت خود را لمس کنند. این می تواند باکتری ها را گسترش دهد و به ایجاد آکنه کمک کند (۱۲).

چندین مطالعه نیز تایید کرده اند که آکنه ممکن است با سطوح بالاتر استرس مرتبط باشد.

یک مطالعه کوچک شدت آکنه را در ۲۲ دانشجو قبل و در حین امتحان اندازه گیری کرد. در طول دوره های معاینه که استرس افزایش می یافت، آکنه شدیدتر می شد (۱۳).

مطالعه دیگری روی ۹۴ نوجوان نشان داد که سطح استرس بالاتر با آکنه بدتر، به ویژه در پسران مرتبط است (۱۴).

این مطالعات ارتباطی را نشان می‌دهند، اما عوامل دیگری را که ممکن است دخیل باشند، در نظر نمی‌گیرند. تحقیقات بیشتری برای بررسی ارتباط بین آکنه و استرس مورد نیاز است.

علاوه بر استرس، سایر علل بالقوه آکنه عبارتند از:

• التهاب
• تغییرات هورمونی
• باکتری ها
• تولید نفت اضافی
• منافذ مسدود شده

سردرد

بسیاری از مطالعات نشان داده اند که استرس می تواند منجر به سردرد شود، وضعیتی که با درد در ناحیه سر، صورت یا گردن مشخص می شود.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ نشان داد که افزایش شدت استرس با افزایش تعداد روزهای سردرد تجربه شده در ماه مرتبط است (۱۵).

مطالعه دیگری با بررسی ۱۷۲ سرباز در کلینیک سردرد، نشان داد که ۶۷ درصد گزارش کردند که سردردهایشان ناشی از استرس است و آن را به دومین محرک رایج سردرد تبدیل می کند (۱۶).

یک مطالعه کوچکتر در سال ۲۰۲۰ همچنین نشان داد که استرس می تواند عامل محرک در سردردهای تنشی باشد (۱۷). 

سایر محرک های رایج سردرد می تواند شامل کمبود خواب، رژیم غذایی، مصرف الکل، تغییرات هورمونی و غیره باشد.

درد مزمن

درد و درد یک شکایت رایج است که می تواند ناشی از افزایش سطح استرس باشد. برخی از مطالعات نشان داده اند که درد مزمن ممکن است با سطوح بالاتر استرس و همچنین افزایش سطح کورتیزول، که هورمون اصلی استرس بدن است، مرتبط باشد.

به عنوان مثال، یک مطالعه بسیار کوچک، افراد مبتلا به کمردرد مزمن را با گروه کنترل مقایسه کرد. این نشان داد که کسانی که درد مزمن داشتند سطوح بالاتری از کورتیزول داشتند (۱۸).

مطالعه دیگری نشان داد که افراد مبتلا به درد مزمن سطوح بالاتری از کورتیزول در موهای خود داشتند که این مطالعه به عنوان یک شاخص جدید از استرس طولانی مدت توصیف کرد (۱۹).

به خاطر داشته باشید که این مطالعات ارتباطی را نشان می‌دهند، اما به عوامل دیگری که ممکن است دخیل باشند توجه نکنید.

علاوه بر استرس، عوامل متعدد دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند در ایجاد درد مزمن نقش داشته باشند، مانند:

• سالخورده
• صدمات
• وضعیت نامناسب مزمن
• آسیب عصبی

بیماری مکرر

اگر احساس می‌کنید که دائماً در حال مبارزه با یک مورد بوییدن یا سایر بیماری‌ها هستید، استرس ممکن است مقصر باشد.

استرس ممکن است بر سیستم ایمنی بدن شما تأثیر بگذارد. مطالعات نشان می دهد که سطوح بالاتر استرس با افزایش حساسیت به عفونت مرتبط است.

در یک مطالعه، ۱۱۶ فرد مسن واکسن آنفولانزا داده شد. افراد مبتلا به استرس مزمن پاسخ ایمنی ضعیفی به واکسن داشتند که نشان می‌دهد استرس ممکن است با کاهش ایمنی مرتبط باشد (۲۰).

به طور مشابه، یک تجزیه و تحلیل که به ۲۷ مطالعه نگاه می کند نشان داد که استرس با افزایش استعداد ابتلا به عفونت تنفسی فوقانی مرتبط است (۲۱).

فصلی از کتاب ۲۰۱۹ «تأثیر استرس روزمره بر سیستم ایمنی و سلامت» بیان می‌کند که استرس روانی می‌تواند بر طیفی از عملکردهای بدن، مانند پاسخ‌های التهابی، بهبود زخم، و توانایی بدن برای مبارزه با عفونت و بیماری تأثیر بگذارد (۲۲).

با این حال، استرس تنها بخشی از پازل در مورد سلامت سیستم ایمنی است. ضعف سیستم ایمنی نیز می تواند نتیجه موارد زیر باشد:

• یک رژیم غذایی کم مغذی
• مصرف مواد
• عدم تحرک بدنی
• اختلالات سیستم ایمنی مانند ایدز

مسائل گوارشی

برخی از مطالعات نشان داده اند که استرس ممکن است با مشکلات گوارشی مانند یبوست، سوزش سر دل، اسهال و همچنین اختلالات گوارشی مرتبط باشد.

به عنوان مثال، یک مطالعه قدیمی در سال ۲۰۱۰ که بر روی ۲۶۹۹ کودک متمرکز بود، نشان داد که قرار گرفتن در معرض رویدادهای استرس زا با افزایش میزان یبوست مرتبط است (۲۳).

استرس ممکن است به ویژه بر افرادی که دارای اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یا بیماری التهابی روده (IBD) هستند، تأثیر بگذارد.

در یک مطالعه، افزایش علائم ناراحتی گوارشی با سطوح استرس روزانه بالاتر در ۱۸۱ زن مبتلا به IBS همراه بود ().

علاوه بر این، یک تجزیه و تحلیل از ۱۸ مطالعه که نقش استرس را بر بیماری التهابی روده بررسی می‌کرد، اشاره کرد که ۷۲ درصد از مطالعات ارتباطی بین استرس و پیامدهای بالینی و علائم منفی پیدا کردند (۲۵).

مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۷ همچنین ارتباط مستقیم بین استرس و علائم IBS را برجسته می‌کند و می‌گوید استرس «نقش عمده‌ای» در بروز و بدتر شدن علائم گوارشی دارد (۲۶).

به خاطر داشته باشید که بسیاری از عوامل دیگر می توانند باعث مشکلات گوارشی شوند، مانند رژیم غذایی، باکتری ها، عفونت ها، برخی داروها و غیره.

تغییر اشتها و افزایش وزن

تغییرات در اشتها در زمان استرس رایج است.

وقتی احساس استرس می کنید، ممکن است متوجه شوید که اصلا اشتها ندارید یا بدون اینکه متوجه شوید پرخوری می کنید.

یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۰۶ روی ۲۷۲ دانشجوی دختر نشان داد که ۸۱ درصد گزارش کردند که در هنگام استرس دچار تغییراتی در اشتها شدند و ۶۲ درصد اظهار داشتند که اشتهایشان افزایش یافته است (۲۷).

تغییر در اشتها همچنین ممکن است باعث نوسانات وزن در دوره های استرس زا شود. به عنوان مثال، مطالعه ای با ۱۳۵۵ نفر در ایالات متحده نشان داد که استرس با افزایش وزن در بزرگسالانی که قبلاً با وزن اضافی زندگی می کردند، مرتبط است (۲۸).

مطالعه سوم در سال ۲۰۱۷ نشان داد که افرادی که سطح کورتیزول و انسولین بالاتری دارند و سطوح بالاتری از استرس مزمن دارند، احتمال افزایش وزن در آینده بیشتر است (۲۹). با این حال، این مطالعه از نظر دامنه تحقیقات محدود بود، زیرا شرکت کنندگان عمدتاً زنان سفیدپوست بودند.

در حالی که این مطالعات ارتباط بین استرس و تغییرات در اشتها یا وزن را نشان می دهد، مطالعات بیشتری برای درک سایر عوامل احتمالی و چگونگی تأثیر استرس بر افراد مختلف مورد نیاز است.

ضربان قلب تند

چندین مطالعه نشان داده اند که سطح استرس بالا می تواند باعث ضربان قلب سریع یا ضربان قلب شود. رویدادها یا
کارهای استرس زا نیز ممکن است ضربان قلب را افزایش دهند (۳۰).

در یک مطالعه مشابه در سال ۲۰۰۱، قرار دادن ۸۷ دانش آموز در معرض یک کار استرس زا برای افزایش ضربان قلب و فشار خون مشخص شد. به اندازه کافی جالب توجه است، پخش موسیقی آرامش بخش در حین کار در واقع به جلوگیری از این تغییرات کمک کرد (۳۱).

طبق گفته انجمن قلب آمریکا، انجام یک رویداد استرس زا می تواند باعث ترشح آدرنالین در بدن شود، هورمونی که به طور موقت باعث تندتر شدن ضربان قلب و افزایش فشار خون می شود. این یکی از دلایلی است که زندگی با استرس افزایش یافته ممکن است باعث ایجاد ضربان قلب سریع شود (۳۲).

عرق کردن

تحقیقات نشان می دهد قرار گرفتن در معرض استرس نیز ممکن است باعث تعریق بیش از حد شود.

یک مطالعه کوچک روی ۲۰ فرد مبتلا به هیپرهیدروزیس کف دست، وضعیتی که با تعریق بیش از حد در دست ها مشخص می شود، مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه میزان تعریق آنها را در طول روز با استفاده از مقیاس ۰ تا ۱۰ ارزیابی کرد.

استرس به طور قابل توجهی میزان تعریق را در افراد مبتلا به هیپرهیدروزیس کف دست و همچنین در گروه کنترل به میزان دو تا پنج امتیاز افزایش داد (۳۳).

مطالعه دیگری نشان داد که ۴۰ نوجوانی که در معرض استرس قرار داشتند، مقادیر زیادی عرق و بوی بد را تجربه کردند (۳۴).

یک بررسی در سال ۲۰۱۳ در مورد “تعریق روانی” اشاره می کند که چنین تعریقی در پاسخ به استرس و اضطراب رخ می دهد و بیان می کند که این نوع عرق معمولا در صورت، کف دست ها، کف پاها و زیر بغل ظاهر می شود (۳۵).

گزینه‌های درمان

هر چقدر هم که داشتن یک قرص منفرد که بتواند تمام استرس ها را از بین ببرد خوب است، زیرا عوامل مختلفی وجود دارد که باعث ایجاد استرس می شوند، هیچ راه یکسانی برای درمان آن وجود ندارد.

صحبت کردن با پزشک یا یک درمانگر اولین قدم عالی است، زیرا آنها می توانند به شما کمک کنند تا بفهمید دقیقاً چه چیزی باعث استرس شما می شود و راه هایی برای مدیریت و درمان آن پیشنهاد می کند. آنها همچنین می توانند به شما کمک کنند تا بفهمید که آیا علائم شما واقعاً ناشی از استرس است یا یک بیماری قبلی دیگر.

با توجه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، چند انتخاب سبک زندگی وجود دارد که می تواند به مدیریت استرس نیز کمک کند. برخی از این موارد عبارتند از (۳۶):

• فاصله گرفتن از اخبار
• استراحت از دستگاه های خود (کامپیوتر، تلفن، تلویزیون)
• داشتن ورزش و خواب کافی
• استراحت کنید تا بدنتان استراحت کند
• افزایش غذاهای غنی از مواد مغذی در رژیم غذایی
• انجام تمرینات تنفس عمیق
• مدیتیشن
• اجتناب از مصرف بیش از حد مواد
• صحبت کردن با دوستان، یک مشاور قابل اعتماد، یا یک درمانگر
• ایجاد جامعه از طریق سازمان ها یا فعالیت های مبتنی بر ایمان که از آنها لذت می برید

اگر احساس می کنید از استرس غرق شده اید و مطمئن نیستید که چه کاری انجام دهید، یا احساس آسیب به خود دارید، مهم است که با فردی که به او اعتماد دارید یا یک درمانگر صحبت کنید.

همچنین می توانید با شماره ۸۲۵۵-۲۷۳-۸۰۰، ۲۴ ساعت شبانه روز، با خط نجات ملی پیشگیری از خودکشی تماس بگیرید.

راهنما همیشه در دسترس است.

عوارض استرس طولانی مدت

استرس مزمن می تواند کل بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد، و اگر به درستی مدیریت نشود، می تواند باعث مشکلات جدی شود، مانند (۳۷):

• کمر درد
• تنش عضلانی
• تشدید علائم آسم
• تشدید علائم بیماری انسدادی ریه (COPD).
• افزایش خطر ابتلا به فشار خون بالا، سکته مغزی یا حمله قلبی
• شرایط سلامت روان

رویدادهای استرس زا گاه به گاه بخشی از زندگی هر فرد است.

کار بر روی این رویدادها و پردازش آنها – با یک سیستم پشتیبانی، در صورت نیاز – کلیدی برای دور نگه داشتن استرس مزمن است.

استرس مزمن می تواند بر سلامت روحی و جسمی شما تأثیر بگذارد و طیف گسترده ای از علائم مانند سطح انرژی پایین، سردرد، تغییرات خلق و خو و کاهش میل جنسی را ایجاد کند.

خوشبختانه راه های زیادی برای کمک به کاهش استرس وجود دارد، مانند صحبت با دوستان یا درمانگر، ورزش و مدیتیشن.