آهن بیش از حد در مغز ممکن است عاملی در ابتلا به بیماری آلزایمر باشد
مگنتیت معمولا در مغز انسان یافت نمی‌شود، اما محققان می‌گویند این فلز در مغز افراد مبتلا به آلزایمر وجود دارد.
دانشمندان می گویند که مگنتیت در خوشه های پروتئینی غیرطبیعی (abnormal protein clusters) موسوم به پلاک های آمیلوئید (amyloid plaques) یافت می شود که نشانه این بیماری است.
درک اینکه چرا آنها آنجا هستند می تواند به درمان موثرتری منجر شود.
طبق گزارش انجمن آلزایمر، تقریباً ۶ میلیون نفر در ایالات متحده با این بیماری زندگی می کنند
آلزایمر ششمین علت مرگ و میر در کشور است.
این انجمن همچنین گزارش می دهد که مرگ و میر ناشی از بیماری آلزایمر بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۵، ۱۲۳ درصد افزایش یافته است، در حالی که مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی (علت شماره یک مرگ) ۱۱ درصد کاهش یافته است.
مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (Centers for Disease Control and Prevention) (CDC) گزارش می دهد که سن عامل خطر اصلی برای ابتلا به آلزایمر است، اگرچه ژنتیک نیز نقش مهمی ایفا می‌کند.
دکتر Eric B. Larson، مدیر اجرایی موسسه تحقیقات بهداشتی Kaiser Permanente واشنگتن و MPH تصریح می‌کند که «برخی از انواع آلزایمر، به‌ویژه نوع زودرس (early onset)، با ژن‌های غیرطبیعی خاصی مرتبط هستند».
لغت MPH مخفف Master of Public Health است، که به معنی دوره عالی بهداشت عمومیه
شواهد دقیق
محققان قبلا نشان داده بودند که مواد معدنی زمانی تشکیل می شوند که آهن و پروتئین آمیلوئید با یکدیگر تعامل کنند.
با این حال، با استفاده از امکانات اشعه ایکس سنکروترون (synchrotron X-ray) با قابلیت‌های اندازه‌گیری پیشرفته در ایالات متحده و بریتانیا، این تیم توانست شواهد دقیقی را نشان دهد که این فرآیندها در مغز افرادی که بر اثر بیماری آلزایمر مرده‌اند رخ می‌دهد.
مشاهدات منحصر به فرد در مورد اشکال مواد معدنی کلسیم موجود در پلاک های آمیلوئید نیز ثبت شد.
دکتر جیمز هندریکس، مدیر ابتکارات علمی جهانی در انجمن آلزایمر گفت: «آهن یک عنصر ضروری در مغز است، بنابراین جمع‌آوری داده‌های بیشتر در مورد اینکه چگونه مدیریت آن می‌تواند بر بیماری آلزایمر تأثیر بگذارد، بسیار مهم است.»
نه زیاد، نه خیلی کم
برای چندین دهه، آهن رایج ترین کمبود تغذیه ای در ایالات متحده بود، بنابراین بسیاری از غذاها در حال حاضر به طور معمول با آهن غنی می‌شوند.
غذاهای کودک، غلات صبحانه، نان، حتی برنج و ماکارونی، آهن اضافه کرده اند.
کمبود آهن در حال حاضر به احتمال زیاد در نوزادانی که به طور انحصاری با شیر مادر تغذیه می‌شوند، همچنین زنان در دوران قاعدگی و باردار، گیاه‌خواران سخت‌گیر (strict vegetarians) و افرادی که داروهایی مصرف می‌کنند که باعث خونریزی داخلی یا اختلال در جذب آهن می‌شوند، وجود دارد.
با این حال، آهن بیش از حد در رژیم غذایی با بیماری هایی مانند دیابت، سرطان و بیماری های قلبی مرتبط است.
اخیرا مطالعه از دانشگاه کالیفرنیا لس آنجلس (UCLA) نیز سطوح بالای آهن را با بیماری آلزایمر مرتبط دانست.
محققان آنجا گفتند که این ارتباط ممکن است به این دلیل باشد که آهن اضافی می تواند باعث استرس اکسیداتیو شود، نوعی آسیب که مغز به ویژه به آن حساس است.
نقش اساسی آهن
هندریکس (Hendrix) می گوید درک این نکته مهم است که مطالعه اخیر نشان نداد که خوردن غذاهای حاوی آهن باعث بیماری آلزایمر می شود.
لارسون (Larson) تصریح می کند که این مطالعه در مورد آهن رژیم غذایی نبود.
این مطالعه در مورد یک تکنیک جدید برای کشف نقش احتمالی آهن در پلاک هایی است که مشخصه بیماری آلزایمر هستند.
او در مورد نقشی که ممکن است در آلزایمر داشته باشد، می‌گوید: «شایان ذکر است که ما افراد زیادی را پیدا کرده‌ایم که بدون هیچ مدرکی از زوال عقل، حتی در اواخر عمر، می‌میرند و این پلاک‌ها را نیز دارند.»
مطالعات اخیر نشان داده اند که کمبود آهن می تواند بر حافظه تأثیر منفی بگذارد، اگرچه نقش مهمی در حفظ مغز و سیستم عصبی دارد.
هندریکس می گوید:«این تحقیقات اولیه است و ما هنوز نمی‌دانیم آهن چگونه وارد پلاک های آمیلوئید می شود. اما مصرف کم آهن در رژیم غذایی می تواند تأثیر جدی بر سلامتی داشته باشد.»
آیا می‌توانیم از بیماری آلزایمر پیشگیری کنیم؟
لارسون معتقد است که هیچ راه مطلقی برای پیشگیری از آلزایمر وجود ندارد، همانند راهی که بتوانیم با واکسن از فلج اطفال جلوگیری کنیم.
هندریکس تاکید می کند که این بیشتر ژنتیک است که تعیین می کند چه کسی به این بیماری مبتلا خواهد شد.
با این حال، استراتژی هایی وجود دارد که ممکن است کمک کند.
ما می‌دانیم که رژیم غذایی مدیترانه‌ای (Mediterranean diet) می‌تواند فوایدی داشته باشد. ورزش منظم نیز کمک می کند.» هندریکس گفت. “آنچه برای قلب شما خوب است برای مغز شما نیز مفید است.”
او خواندن ۱۰ راه برای دوست داشتن مغز خود را در وب سایت انجمن آلزایمر توصیه می کند تا روش های بیشتری برای حفظ سلامت شناختی و کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر را بیاموزید.
