«باسمه تعالی»
سوالات امتحان نهایی درس: جامعه‌شناسی ۳
پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه
مدت امتحان: ۸۰ دقیقه
رشته: ادبیات و علوم انسانی
ساعت شروع: ۱۰ صبح
تاریخ امتحان: ۱۳۹۸/۱۰/۱۰
تعداد صفحه: ۲
دانش‌آموزان روزانه، بزرگسال و داوطلبان آزاد سراسر کشور در نوبت دی ماه سال ۱۳۹۸
مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی
۱) عبارت‌های صحیح و غلط را مشخص کنید. (۱)
الف) برخی تفاوت‌ها میان افراد تفاوت‌های اسمی نامیده می‌شود و نمی‌توان افراد را بر اساس آن‌ها رتبه‌بندی کرد.
ب) در مدل تکثرگرا، تفاوت‌های موجود میان گروه‌های قومی و زبانی حفظ و حتی تشدید می‌گردد.
ج) رویکرد ابن خلدون انتقادی است و جامعه‌شناسی او با جامعه‌شناسی فارابی تفاوتی ندارد.
د) فقه شیعه در قرن بیستم توانسته است نظریات لازم برای دو انقلاب اجتماعی در ایران را پدید آورد.
الف) صحیح (ص ۶۹)
ب) صحیح (ص ۸۶)
ج) غلط (ص ۱۰۰)
د) صحیح (ص ۱۰۸)
۲) جاهای خالی را با کلمات مناسب کامل کنید. (۳/۵)
الف) کسی که دانش علمی دارد به درک عمیقی از ……………………. جهان اجتماعی می‌رسد.
شناخت عمومی (ص ۵)
ب) علوم اجتماعی زمینه فهم متقابل انسان‌ها و جوامع مختلف از یکدیگر را فراهم می کند و به افزایش ………………………… و ………………………… انسان‌ها کمک می‌کند.
همدلی و همراهی (ص ۱۳)
ج) ارتباط میان پدیده‌های اجتماعی ………………………. نامیده می‌شود.
ساختار اجتماعی (ص ۲۳)
د) نظریه‌پردازان کنش اجتماعی ………………… و ………………… را مهم‌ترین ویژگی کنش اجتماعی می‌دانند.
آگاهی و معنا‌داری (ص ۴۱)
ه) جهان‌های اجتماعی مختلف معانی ………………… و ………………… متفاوتی را پدید می‌آورند.
ذهنی و فرهنگی (ص ۵۱)
و) هنگامی که قدرت بر خلاف حکم و قانون الهی باشد اما تبعیت از آن از روی رضایت باشد، قدرتی ………………… و ………………… شکل می‌گیرد.
مقبول و غیر مشروع (ص ۵۸)
ز) جامعه‌شناسان انتقادی بر ضرورت انتقاد علمی ………………… از ………………… تأکید می‌کنند.
ساختارهای سرکوب‌گر (ص ۷۷)
۳) پاسخ صحیح را مشخص کنید. (۳)
۱- عبارت مقابل به کدام مفهوم اشاره دارد؟ «هنر جامعه‌شناسان برای شناختن نظم در کنار بی‌نظمی»
الف) هویت‌زدایی
ب) ارزش‌زدایی
ج) آشنایی‌زدایی
د) معنازدایی
آشنایی‌زدایی (ص ۲۰)
۲- منظور از خشت بنای جامعه، ………………………… است.
الف) نظام اجتماعی
ب) کنش اجتماعی
ج) ساختار اجتماعی
د) نظم اجتماعی
کنش اجتماعی (ص ۳۴)
۳- کدام رویکرد به نابرابری، نه با رهاسازی مطلق موافق است و نه با کنترل مطلق؟
الف) مخالفان قشربندی اجتماعی
ب) طبیعی دانستن قشربندی اجتماعی
ج) طرفداران قشربندی اجتماعی
د) طرفداران عدالت اجتماعی
طرفداران عدالت اجتماعی (ص ۷۴)
۴- رشد و شکوفایی جهان اسلام از قرن سوم و چهارم به دلیل پیروی از الگوی …………………………. بود.
الف) تکثرگرا
ب) تعارف
ج) همانندسازی
د) تنازع
تعارف (ص ۸۸)
۵- فارابی علوم اجتماعی را زیر مجموعه علوم انسانی می‌دانست و آن را چه می‌نامید؟
الف) علم عمران
ب) علم ابزاری
ج) علم مدنی
د) علم طبیعی
علم مدنی (ص ۹۷)
۶- در جهان اسلام …………………. نه تنها ویژگی‌های جامعه مطلوب و آرمانی را مشخص می‌کند بلکه راه‌های برون‌رفت از وضعیت موجود به سوی وضعیت مطلوب را نیز تجویز می‌کند.
الف) علم فقه
ب) علوم انسانی
ج) علوم اجتماعی
د) علم عمران
علم فقه (ص ۱۰۷)
۴) به سوالات زیر پاسخ کوتاه دهید. (۳/۵)
الف) در یک جهان اجتماعی دست برداشتن از بخشی از ذخیره دانشی به نفع بخش دیگر، نتیجه چیست؟
تعارض‌های میان دانش عمومی و دانش علمی (ص ۶)
ب) چگونه علوم اجتماعی فرصت موضع‌گیری مناسب و صحیح را برای دانشمندان فراهم آورد؟
با داوری درباره پدیده‌های اجتماعی و انتقاد از آن‌ها (ص ۱۳)
ج) همراهی همدلانه به چه معنایی نیست؟
به معنای تأیید کنشگران نیست. (ص ۴۰)
د) برای فهم کنش انسان‌ها از چه روش‌هایی استفاده می‌شود؟ نام ببرید.
روش قوم‌نگاری، مطالعه موردی (ص ۵۱)
ه) مقبولیت قدرت نتیجه چیست؟
نتیجه قدرتی که بدون استفاده از تهدید و با رضایت طرف مقابل به دست می‌آید. (ص ۵۸)
و) ابوریحان بیرونی با کدام روش فرهنگ جامعه هند را توصیف کرد؟
روش تجربی و تفهمی (ص ۹۹)
ز) دو مورد از آرمان‌های اجتماعی که فقه اسلامی عهده‌دار بیان آن‌هاست را بنویسید.
مدارا، مقاومت و عدالت (دو مورد کافی است) (ص ۱۰۶)
۵) هر عبارت به کدام مفهوم اشاره دارد ؟ (۳)
الف) جهان متجدد این علوم را علم محسوب نمی‌کند. (…………………………………….)
ب) دلیل شکل‌گیری رویکردهای مختلف در جامعه‌شناسی (…………………………………….)
ج) تقلیل دادن انسان‌ها به پیچ و مهره‌های نظم اجتماعی (…………………………………….)
د) علت پیدایش خرده فرهنگ‌ها و گروه‌های مختلف با معانی گوناگون (…………………………………….)
ه) قدرتی که مطابق یک نظام عقیدتی و ارزشی است. (…………………………………….)
و) دوره‌ای که هویت از منظر گروه‌های اجتماعی مختلف و توسط آن‌ها تعریف می‌شود. (…………………………………)
الف) علوم عقلانی و وحیانی (ص ۶)
ب) دوری و نزدیکی به علوم طبیعی (ص ۱۶)
ج) یکسان دانستن طبیعت و جامعه (ص ۲۹)
د) فعالیت و خلاقیت کنشگران (ص ۵۰)
ه) مشروعیت قدرت (ص ۵۸)
و) دوره پسامدرن (ص ۸۷)
۶) هر یک از عبارات سمت راست به کدام یک از مفاهیم سمت چپ اشاره دارد؟ (یک مورد اضافی است.) (۱)
| عبارات | مفاهیم |
| الف) قرآن کریم مسلمانان را به آموختن آن تشویق کردند. | ۱) تفاوت‌های اسمی |
| ب) تفاوت در قد، هوش و تحصیلات | ۲) سیاست هویت |
| ج) تأکید بر تفاوت‌ها و هویت‌های خاص و محلی | ۳) تفاوت‌های رتبه‌ای |
| د) تبیین نظام مشروطه | ۴) علم نافع |
| ۵) میرزای نائینی |
الف) ۴ (ص ۹۴)
ب) ۳ (ص ۶۹)
ج) ۲ (ص ۵۸)
د) ۵ (ص ۱۰۹)
به سوالات زیر پاسخ کامل دهید.
۷) ملاک‌های دسته‌بندی نظام‌های سیاسی از نظر ارسطو چیست؟ و از چند نوع حکومت نام می‌برد؟ (۱)
ارسطو دو ملاک برای دسته‌بندی نظام‌های سیاسی استفاده کرده است:
۱- تعداد افراد تأثیرگذار و تصمیم‌گیرنده ۲- روش تصمیم‌گیری/
از شش نوع حکومت نام برده است. (ص ۵۹ و ۶۰)
۸) علت نابرابری‌های اجتماعی در دیدگاه جامعه‌شناسان چیست؟ (۱)
علت نابرابری‌های اجتماعی در دیدگاه جامعه‌شناسان این است که: مزایای اجتماعی یعنی ثروت، قدرت و دانش به صورت نابرابر میان افراد توزیع شده‌اند. (ص ۷۰)
۹) مدل همانندسازی به معنای چیست؟ (۱)
به معنای پذیرش ارزش‌ها و سبک زندگی یک گروه توسط سایر گروه‌های جامعه بود، به گونه‌ای که همه گروه‌ها همسان شوند. (ص ۸۴)
۱۰) ویژگی‌های مدینه ضالّه در دیدگاه فارابی را بنویسید. (۱)
جامعه‌ای است که در اثر انحراف نظری از مدینه فاضله شکل می‌گیرد و نظرات علمی پذیرفته شده در مدینه فاضله هم تحریف می‌گردد و آرمان‌ها و ارزش‌ها و امور غیر عقلانی، آرمان‌ها و ارزش عقلانی معرفی می‌شود. (ص ۱۰۹)
۱۱) در پایان قرن بیستم امام خمینی در ادامه تلاش و مبارزه برای تشکیل جامعه مطلوب به کدام نتیجه رسید؟ (۱)
به این نتیجه رسید که مردم ایران می‌توانند با مشارکت و حضور فعال خود، جامعه‌ای ایجاد کنند که هر دو ویژگی جامعه مطلوب را داشته باشد. (ص ۱۰۹)
(جمع نمرات: ۲۰)
«موفق باشید.»
