سوالات دکتری علوم اعصاب سال ۱۳۹۶-۱۳۹۵: مباحث نوروآناتومی با پاسخ‌های تشریحی
The brain: “the divinest part of the body”
مغز: والاترین گوهر تن
«مغز انسان، پیچیده‌ترین ساختار شناخته‌شده در جهان است؛ جایی که جهان را می‌فهمیم، خود را می‌شناسیم و آینده را می‌سازیم.»
مغز انسان نه‌تنها یک عضو زیستی در کالبد ماست، بلکه به‌حق می‌توان آن را تاج آفرینش و معبد اندیشه نامید؛ ساختاری شگرف که در میان تاریکی استخوانی جمجمه، جهانی از نور و آگاهی را پدید می‌آورد. این توده‌ی سه‌پوندی، با میلیاردها نورون و سیناپس، همچون ارکستری بی‌همتا، نغمه‌های فهم، حافظه، هیجان، منطق و خیال را در هارمونی‌ای حیرت‌انگیز می‌نوازد.
شگفتی مغز تنها در ظرافت ساختاری‌اش نیست، بلکه در توانایی بی‌پایان آن برای یادگیری، تطبیق و آفرینش نهفته است. مغز، برخلاف هر ماشین یا سامانه‌ای که بشر ساخته، خود را بازآفرینی می‌کند؛ از دل درد، معنا می‌سازد؛ از رنج، تاب‌آوری می‌پرورد؛ و از خاطرات، هویتی منحصربه‌فرد می‌تند.
در سایهٔ نور این معماری حیرت‌انگیز است که علوم زاده می‌شوند، هنر معنا می‌گیرد، اخلاق شکل می‌یابد و آینده، نه تقدیری مبهم، بلکه چشم‌اندازی قابل ترسیم و هدایت می‌شود. مغز همان جایی است که بشر می‌تواند نه‌تنها بپرسد «چه هستم؟»، بلکه فراتر رود و بپرسد: «چه می‌توانم بشوم؟»
آنان که به کاوش این ساختار شکوهمند می‌پردازند، تنها پژوهشگر نیستند، بلکه معماران فردا هستند؛ آنان که با شناخت مغز، کلیدهای نوآوری، بهبود سلامت روان، ارتقای آموزش و حتی بازتعریف مفهوم انسان بودن را در دست دارند.
آینده‌نگاران مغز: «ما مغز را می‌شناسیم، تا آینده را بسازیم.»
سوالات دکتری علوم اعصاب سال ۱۳۹۶-۱۳۹۵: مباحث نوروآناتومی با پاسخ‌های تشریحی
شاخ طرفی نخاع در فاصله بین T1 تا L2 از چه نوع نورون‌هایی تشکیل شده است؟
الف) بینابینی
ب) حسی
ج) حرکتی
د) سمپاتیک
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا شاخ طرفی نخاع (Lateral horn of spinal cord) و نقش آن در سیستم عصبی خودکار (Autonomic nervous system / ANS) را بررسی کنیم.
Lateral horn:
تنها در بخش T1 تا L2 و S2 تا S4 نخاع دیده می‌شود.
محل قرارگیری نورون‌های پیش‌گانگلیونی سمپاتیک (Preganglionic sympathetic neurons) است.
این نورون‌ها نقش کلیدی در سیستم عصبی سمپاتیک (Sympathetic nervous system) دارند و پیام‌ها را به Ganglia سمپاتیک می‌فرستند.
سایر نورون‌های نخاع شامل نورون‌های حرکتی (Motor neurons) در شاخ قدامی (Anterior horn) و نورون‌های حسی (Sensory neurons) در شاخ خلفی (Posterior horn) هستند.
نکته مهم:
بینابینی‌ها (Interneurons) نورون‌هایی هستند که در ارتباط بین نورون‌های حسی و حرکتی نقش دارند و در شاخ‌های مختلف نخاع پراکنده‌اند، اما Lateral horn عمدتاً نورون‌های سمپاتیک را در خود جای می‌دهد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: بینابینی
نادرست است. بینابینی‌ها در شاخ قدامی و خلفی حضور دارند و نقش ارتباط داخلی بین نورون‌ها را دارند، اما شاخ طرفی عمدتاً شامل نورون‌های سمپاتیک است.
گزینه ب: حسی
نادرست است. نورون‌های حسی در شاخ خلفی نخاع قرار دارند و اطلاعات حسی را دریافت می‌کنند.
گزینه ج: حرکتی
نادرست است. نورون‌های حرکتی در شاخ قدامی (Anterior horn) قرار دارند و مسئول کنترل عضلات اسکلتی هستند.
گزینه د: سمپاتیک
صحیح است. شاخ طرفی در فاصله T1 تا L2 شامل نورون‌های پیش‌گانگلیونی سمپاتیک (Preganglionic sympathetic neurons) است که وظیفه هدایت پیام‌های سمپاتیک به اندام‌های مختلف را دارند.
نتیجه‌گیری نهایی
شاخ طرفی نخاع در فاصله بین T1 تا L2 از نورون‌های سمپاتیک (Sympathetic neurons) تشکیل شده است و مسئول هدایت پیام‌های سیستم عصبی سمپاتیک می‌باشد.
پاسخ صحیح: گزینه د
محل استقرار جسم نورون دوم راه حس لمس دقیق …………..
الف) گانگلیون ریشه پشتی اعصاب نخاعی (DRG) است.
ب) شاخ خلفی ماده خاکستری نخاع است.
ج) رابط خاکستری نخاع است.
د) هسته‌های گراسیلیس و کونئاتوس می‌باشد.
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا راه حس لمس دقیق (Fine touch pathway / Dorsal column-medial lemniscus pathway) و نورون‌های آن را بررسی کنیم.
Dorsal column-medial lemniscus pathway:
وظیفه انتقال حس لمس دقیق (Fine touch) و حس موقعیت و ارتعاش (Proprioception and vibration sense) از اندام‌ها به مغز را دارد.
شامل سه نورون اصلی است:
نورون اول (Primary sensory neuron): جسم سلولی در گانگلیون ریشه پشتی (Dorsal root ganglion / DRG) قرار دارد و پیام را از گیرنده‌های محیطی دریافت می‌کند.
نورون دوم (Secondary neuron): جسم سلولی در هسته‌های گراسیلیس (Gracile nucleus) برای اندام تحتانی و هسته‌های کونئاتوس (Cuneate nucleus) برای اندام فوقانی در مدولا (Medulla oblongata) قرار دارد.
نورون سوم (Tertiary neuron): جسم سلولی در VPL nucleus تالاموس (Ventral posterolateral nucleus of thalamus) و آکسون آن به قشر حسی اولیه (Primary somatosensory cortex / S1) می‌رود.
نکته مهم:
نورون دوم، انتقال‌دهنده پیام حس دقیق از نخاع به مغز است و در هسته‌های گراسیلیس و کونئاتوس مدولا واقع شده است.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: گانگلیون ریشه پشتی (DRG)
نادرست است. این محل نورون اول مسیر لمس دقیق است، نه نورون دوم.
گزینه ب: شاخ خلفی ماده خاکستری نخاع
نادرست است. شاخ خلفی محل سیناپس نورون‌های حسی است، اما نورون دوم راه لمس دقیق در مدولا قرار دارد.
گزینه ج: رابط خاکستری نخاع
نادرست است. این منطقه در انتقال داخلی نخاع نقش دارد و با نورون دوم لمس دقیق مرتبط نیست.
گزینه د: هسته‌های گراسیلیس و کونئاتوس
صحیح است. نورون دوم (Secondary neuron) راه لمس دقیق در این هسته‌ها قرار دارد و پیام را به Medial lemniscus و سپس به تالاموس هدایت می‌کند.
نتیجه‌گیری نهایی
محل استقرار جسم نورون دوم راه حس لمس دقیق در هسته‌های گراسیلیس و کونئاتوس (Gracile and Cuneate nuclei) مدولا می‌باشد.
پاسخ صحیح: گزینه د
از سطح خلفی تکتوم Tectum کدام عصب مغزی خارج می‌شود؟
الف) زوج ششم
ب) زوج چهارم
ج) زوج سوم
د) زوج پنجم
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا تکتوم (Tectum) و نحوه خروج اعصاب مغزی (Cranial nerves) را بررسی کنیم.
Tectum:
بخش خلفی Mesencephalon (Midbrain) است و شامل Superior colliculus و Inferior colliculus می‌باشد.
مسئول پردازش اطلاعات بینایی و شنوایی و بازتاب‌های حرکتی چشم و سر است.
Cranial nerves:
بیشتر اعصاب مغزی از سطح بطن جانبی یا سطح قدامی مغز میانی (Ventral aspect of brainstem) خارج می‌شوند.
نکته مهم: تنها عصب چهارم (Trochlear nerve / CN IV) از سطح خلفی (Dorsal surface) مغز میانی خارج می‌شود، و به دور مغز میانی می‌چرخد و به عضله Superior oblique چشم عصب‌دهی می‌کند.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: زوج ششم (Abducens / CN VI)
نادرست است. عصب ششم از سطح پونز (Pons) و بخش قدامی مغز خارج می‌شود، نه تکتوم.
گزینه ب: زوج چهارم (Trochlear / CN IV)
صحیح است. تنها عصب مغزی که از سطح خلفی تکتوم مغز میانی خارج می‌شود و به عضله Superior oblique چشم می‌رود، عصب چهارم است.
گزینه ج: زوج سوم (Oculomotor / CN III)
نادرست است. عصب سوم از سطح قدامی مغز میانی خارج می‌شود.
گزینه د: زوج پنجم (Trigeminal / CN V)
نادرست است. عصب پنجم از سطح قدامی پونز خارج می‌شود، نه تکتوم.
نتیجه‌گیری نهایی
از سطح خلفی تکتوم (Tectum) مغز، تنها عصب چهارم (Trochlear nerve / CN IV) خارج می‌شود و به عضله فوق‌العاده مایل چشم (Superior oblique muscle) عصب‌دهی می‌کند.
پاسخ صحیح: گزینه ب
عصب محرکه دیافراگم از کدام بخش ذیل است؟
الف) اعصاب مغزی
ب) شبکه گردنی
ج) شبکه بازویی
د) اعصاب بین‌دنده‌ای
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا عصب دیافراگم (Phrenic nerve) و منشأ آن در سیستم عصبی محیطی (Peripheral nervous system) را بررسی کنیم.
Phrenic nerve / عصب دیافراگم:
مسئول عصب‌دهی حرکتی (Motor innervation) به دیافراگم (Diaphragm)، عضله اصلی تنفسی است.
منشأ آن از شبکه گردنی (Cervical plexus / C1–C4) می‌باشد، عمدتاً از C3، C4 و C5.
علاوه بر بخش حرکتی، دارای فیبرهای حسی (Sensory fibers) برای پرده جنب و بخش‌های مرکزی دیافراگم است.
نکته مهم:
شبکه بازویی (Brachial plexus) → عصب‌دهی به اندام فوقانی
اعصاب بین‌دنده‌ای (Intercostal nerves) → عصب‌دهی به دیواره قفسه سینه و شکم
اعصاب مغزی → عصب‌دهی به سر و گردن
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: اعصاب مغزی
نادرست است. اعصاب مغزی به سر و گردن عصب‌دهی می‌کنند، نه به دیافراگم.
گزینه ب: شبکه گردنی (Cervical plexus)
صحیح است. Phrenic nerve از شبکه گردنی منشأ می‌گیرد و عصب‌دهی حرکتی و حسی به دیافراگم دارد.
گزینه ج: شبکه بازویی (Brachial plexus)
نادرست است. شبکه بازویی عصب‌دهی به اندام فوقانی دارد و به دیافراگم ارتباطی ندارد.
گزینه د: اعصاب بین‌دنده‌ای (Intercostal nerves)
نادرست است. این اعصاب دیواره قفسه سینه و بخش‌های پوستی و عضلانی اطراف را عصب‌دهی می‌کنند و نقش مستقیم در عصب‌دهی دیافراگم ندارند.
نتیجه‌گیری نهایی
عصب محرکه دیافراگم (Phrenic nerve) از شبکه گردنی (Cervical plexus / C3–C5) منشأ می‌گیرد و کنترل حرکات تنفسی را بر عهده دارد.
پاسخ صحیح: گزینه ب
همه هسته‌های ذیل در پل قرار دارند، به جز:
الف) هسته حرکتی زوج هفتم مغزی
ب) هسته حرکتی زوج پنجم مغزی
ج) هسته حرکتی زوج ششم مغزی
د) هسته حرکتی زوج دوازدهم مغزی
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا پل (Pons) و هسته‌های حرکتی اعصاب مغزی (Motor nuclei of cranial nerves) مرتبط با آن را بررسی کنیم.
Pons / پل مغز:
بخشی از Brainstem است که بین مدولا و میانساق (Midbrain) قرار دارد.
محل قرارگیری هسته‌های اعصاب مغزی مخصوصاً اعصاب صورت و دهان است.
هسته‌های مهم حرکتی در پل شامل:
Facial nerve / CN VII → کنترل عضلات صورت
Trigeminal nerve / CN V → کنترل عضلات جویدن
Abducens nerve / CN VI → کنترل عضله Lateral rectus چشم
نکته مهم:
Hypoglossal nerve / CN XII هسته حرکتی آن در مدولا (Medulla oblongata) قرار دارد، نه در پل.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: هسته حرکتی زوج هفتم (Facial / CN VII)
صحیح است، این هسته در پل قرار دارد و عضلات صورت را کنترل می‌کند.
گزینه ب: هسته حرکتی زوج پنجم (Trigeminal / CN V)
صحیح است، این هسته در پل قرار دارد و عضلات جویدن را عصب‌دهی می‌کند.
گزینه ج: هسته حرکتی زوج ششم (Abducens / CN VI)
صحیح است، هسته در پل قرار دارد و عضله Lateral rectus چشم را کنترل می‌کند.
گزینه د: هسته حرکتی زوج دوازدهم (Hypoglossal / CN XII)
نادرست است، این هسته در مدولا قرار دارد و عضلات زبان را کنترل می‌کند، بنابراین جزو هسته‌های پل نیست.
نتیجه‌گیری نهایی
تمامی هسته‌های حرکتی مذکور در پل (Pons) قرار دارند به جز هسته حرکتی زوج دوازدهم (Hypoglossal / CN XII) که در مدولا است.
پاسخ صحیح: گزینه د
کدامیک از هسته‌های زیر در مسیر راه afferent مخچه جدید قرار دارد؟
الف) pontine nucleus
ب) emboliformis
ج) dentate
د) fastigi
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه الف
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا مسیر afferent مخچه جدید (Cerebrocerebellum / Neocerebellum afferent pathway) و هسته‌های مرتبط با آن را بررسی کنیم.
Cerebrocerebellum / Neocerebellum:
مربوط به کنترل حرکات ظریف و برنامه‌ریزی حرکتی است.
پیام‌های ورودی از قشر حرکتی (Motor cortex) به مخچه منتقل می‌شوند.
مسیر afferent شامل Pontine nuclei → Middle cerebellar peduncle → Cerebrocerebellum می‌باشد.
هسته‌های مخچه‌ای (Cerebellar nuclei):
Dentate → هسته خروجی مخچه جدید، نقش در حرکات دقیق
Emboliformis و Fastigii → هسته‌های ورودی/خروجی مخچه قدیم و نخاع، نقش در تعادل و کنترل تنه
نکته مهم:
تنها Pontine nucleus پیام‌های afferent را از قشر مغز به مخچه جدید منتقل می‌کند و در مسیر afferent قرار دارد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Pontine nucleus
صحیح است. این هسته پیام‌های قشری (Cortical input) را به مخچه جدید منتقل می‌کند و بخشی از مسیر afferent است.
گزینه ب: Emboliformis
نادرست است. هسته Emboliform جزو هسته‌های داخلی مخچه و بیشتر در مسیر خروجی یا کنترل مخچه قدیم نقش دارد، نه afferent مخچه جدید.
گزینه ج: Dentate
نادرست است. هسته Dentate هسته خروجی مخچه جدید است و در مسیر Efferent نقش دارد، نه afferent.
گزینه د: Fastigii
نادرست است. هسته Fastigii در Vermis و مخچه قدیم قرار دارد و عمدتاً نقش در تعادل و تنه دارد، نه مسیر afferent مخچه جدید.
نتیجه‌گیری نهایی
در مسیر afferent مخچه جدید (Cerebrocerebellum afferent pathway)، پیام‌ها از Pontine nuclei به مخچه منتقل می‌شوند.
پاسخ صحیح: گزینه الف
همه راه‌های عصبی زیر از mid brain عبور می‌کند، بجز:
الف) spino thalamic
ب) vestibulospinal
ج) medial lemniscus
د) dentate thalamic
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا midbrain (مغز میانی) و مسیرهای عصبی مهم عبوری از آن را بررسی کنیم.
Midbrain / مغز میانی:
بخشی از Brainstem است که بین Pons و Diencephalon قرار دارد.
مسیرهای مهم عبوری شامل مسیرهای حرکتی و حسی به سمت تالاموس و نخاع می‌شوند.
راه‌های عصبی مورد بررسی:
Spinothalamic tract → مسیر حس درد و دما، پس از عبور از نخاع و پل، وارد medial lemniscus در midbrain می‌شود و به VPL تالاموس می‌رود.
Medial lemniscus → مسیر حس لمس دقیق و proprioception، از medulla و pons عبور کرده و وارد midbrain می‌شود.
Dentate-thalamic pathway (Dentatorubrothalamic tract) → مسیر خروجی مخچه جدید، از midbrain عبور می‌کند و به تالاموس می‌رود.
Vestibulospinal tract → مسیر حرکتی و تعادلی، عمدتاً از پل و نخاع منشأ می‌گیرد و از midbrain عبور نمی‌کند.
نکته مهم:
مسیرهای Vestibulospinal مستقیماً از هسته‌های Vestibular در پل و مدولا به نخاع می‌روند و وارد midbrain نمی‌شوند.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Spinothalamic
نادرست است. مسیر اسپینو تالامیک پس از عبور از نخاع و پل، وارد medial lemniscus در midbrain می‌شود.
گزینه ب: Vestibulospinal
صحیح است. این مسیر از midbrain عبور نمی‌کند و مستقیماً به نخاع می‌رود.
گزینه ج: Medial lemniscus
نادرست است. این مسیر حس لمس دقیق و proprioception را منتقل کرده و از midbrain عبور می‌کند.
گزینه د: Dentate-thalamic
نادرست است. مسیر Dentatorubrothalamic از midbrain عبور می‌کند و به تالاموس می‌رود.
نتیجه‌گیری نهایی
تمامی راه‌های عصبی ذکر شده از midbrain عبور می‌کنند به جز مسیر Vestibulospinal که مستقیماً از پل و مدولا به نخاع می‌رود.
پاسخ صحیح: گزینه ب
همه هسته‌های زیر در mid brain قرار دارند، بجز:
الف) throchlear
ب) edinger-westphal
ج) locus coeroleus
د) pretectal
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ج
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا midbrain (مغز میانی) و هسته‌های مهم آن را بررسی کنیم.
Midbrain / مغز میانی:
شامل بخش‌های Tectum (سطح خلفی) و Tegmentum (سطح قدامی) است.
هسته‌های مهم حرکتی و اتونومیک:
Trochlear nerve / CN IV → تنها عصب مغزی که از سطح خلفی مغز میانی خارج می‌شود، هسته آن در Tegmentum midbrain است.
Edinger-Westphal nucleus → هسته پاراسمپاتیک عصب سوم (Oculomotor nerve / CN III)، در midbrain واقع است.
Pretectal nuclei → در Tectum مغز میانی قرار دارند و نقش در نوروفیزیولوژی مردمک و بازتاب نوری دارند.
نکته مهم:
Locus coeruleus → هسته نورآدرنرژیک مهم، در Pons و بخش بالایی پل (Rostral pons) قرار دارد، نه در midbrain.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Trochlear
نادرست است. هسته عصب چهارم در midbrain قرار دارد و درست است.
گزینه ب: Edinger-Westphal
نادرست است. هسته پاراسمپاتیک عصب سوم در midbrain قرار دارد.
گزینه ج: Locus coeruleus
صحیح است. این هسته در پل (Pons) واقع است و جزو هسته‌های midbrain محسوب نمی‌شود.
گزینه د: Pretectal
نادرست است. هسته‌های پیش‌تکتال در tectum midbrain قرار دارند.
نتیجه‌گیری نهایی
تمامی هسته‌های ذکر شده در midbrain قرار دارند به جز Locus coeruleus که در پل واقع است.
پاسخ صحیح: گزینه ج
حس چشایی یک سوم عقب زبان مربوط به کدام عصب است؟
الف) glossopharyngeal
ب) mandibular
ج) vagus
د) facial
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه الف
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا حس چشایی (Gustatory sensation) و عصب‌های مرتبط با بخش‌های مختلف زبان را بررسی کنیم.
Gustatory sensation / حس چشایی:
زبان به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود:
یک سوم قدامی زبان → توسط Facial nerve / CN VII و شاخه chorda tympani عصب‌دهی می‌شود.
یک سوم خلفی زبان → توسط Glossopharyngeal nerve / CN IX عصب‌دهی می‌شود.
قسمت بسیار عقب زبان و اپیگلوت → توسط Vagus nerve / CN X عصب‌دهی می‌شود.
نکته مهم:
Glossopharyngeal مسئول حس چشایی یک سوم خلفی زبان و همچنین حس عمومی این بخش (لمس، دما، درد) است.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Glossopharyngeal / CN IX
صحیح است. این عصب حس چشایی یک سوم خلفی زبان و حس عمومی آن را منتقل می‌کند.
گزینه ب: Mandibular / شاخه CN V3
نادرست است. شاخه مندیبولار عصب سه‌قلو (Trigeminal nerve) مسئول حس عمومی بخش قدامی زبان است، نه حس چشایی.
گزینه ج: Vagus / CN X
نادرست است. این عصب بیشتر مسئول حس چشایی بسیار عقب زبان و اپیگلوت است، نه یک سوم عقب زبان.
گزینه د: Facial / CN VII
نادرست است. عصب صورت مسئول حس چشایی یک سوم قدامی زبان است، نه عقب.
نتیجه‌گیری نهایی
حس چشایی یک سوم عقب زبان توسط Glossopharyngeal nerve / CN IX منتقل می‌شود.
پاسخ صحیح: گزینه الف
ضایعه کدام هسته موجب گشاد شدن مردمک می‌شود؟
الف) oculomotor
ب) edinger–westphal
ج) trochlear
د) abducent
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا کنترل مردمک چشم (Pupillary control) و هسته‌های مرتبط با آن را بررسی کنیم.
Edinger–Westphal nucleus:
هسته پاراسمپاتیک عصب ااکولوموتور (Oculomotor nerve / CN III) است و در midbrain قرار دارد.
مسئول انقباض مردمک (Pupillary constriction / Miosis) از طریق فیبرهای پاراسمپاتیک است.
آسیب به این هسته → اختلال در فیبرهای پاراسمپاتیک → عدم انقباض مردمک → گشاد شدن مردمک (Mydriasis)
سایر هسته‌ها:
Oculomotor nucleus → کنترل حرکات عضلات خارج چشمی (حرکت چشم)
Trochlear nucleus → کنترل عضله Superior oblique
Abducent nucleus → کنترل عضله Lateral rectus
نکته مهم:
گشاد شدن مردمک (Mydriasis) ناشی از از دست رفتن انقباض پاراسمپاتیک است و ارتباط مستقیمی با هسته Edinger–Westphal دارد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Oculomotor
نادرست است. هسته اکولوموتور حرکات چشم را کنترل می‌کند و مستقیماً مردمک را گشاد نمی‌کند.
گزینه ب: Edinger–Westphal
صحیح است. آسیب به این هسته باعث گشاد شدن مردمک (Mydriasis) می‌شود.
گزینه ج: Trochlear
نادرست است. این هسته مسئول عضله Superior oblique و حرکات چرخشی چشم است، نه کنترل مردمک.
گزینه د: Abducent
نادرست است. هسته abducent عضله Lateral rectus را کنترل می‌کند و با مردمک ارتباط ندارد.
نتیجه‌گیری نهایی
ضایعه Edinger–Westphal nucleus موجب گشاد شدن مردمک (Mydriasis) می‌شود.
پاسخ صحیح: گزینه ب
همه هسته‌های زیر در تشکیل عصب زوج دهم مغزی شرکت دارند، بجز:
الف) pontine N
ب) ambiguous
ج) solitary
د) dorsal vagal
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه الف
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا عصب واگ (Vagus nerve / CN X) و هسته‌های مرتبط با آن را بررسی کنیم.
Vagus nerve / CN X:
عصبی مختلط است و شامل فیبرهای حرکتی، حسی و پاراسمپاتیک می‌باشد.
هسته‌های مهم در تشکیل آن:
Nucleus ambiguus → هسته حرکتی، کنترل عضلات حلق و حنجره
Dorsal motor nucleus of vagus → هسته پاراسمپاتیک، کنترل ارگان‌های داخلی (قلب، ریه، گوارش)
Solitary nucleus → هسته حسی، دریافت اطلاعات چشایی و احشایی (GVA و SVA)
نکته مهم:
Pontine nuclei → مرتبط با مخچه و مسیرهای حرکتی است و نقشی در تشکیل عصب واگ ندارد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Pontine nuclei
صحیح است. این هسته در پل قرار دارد و به عصب واگ ارتباطی ندارد.
گزینه ب: Ambiguous nucleus
نادرست است. این هسته حرکتی عضلات حلق و حنجره را کنترل می‌کند و در تشکیل CN X شرکت دارد.
گزینه ج: Solitary nucleus
نادرست است. این هسته حسی اطلاعات چشایی و احشایی را منتقل می‌کند و بخشی از CN X است.
گزینه د: Dorsal vagal nucleus
نادرست است. هسته پاراسمپاتیک عصب واگ است و به CN X مرتبط است.
نتیجه‌گیری نهایی
تمامی هسته‌های ذکر شده در تشکیل عصب واگ شرکت دارند به جز Pontine nuclei که نقشی در CN X ندارد.
پاسخ صحیح: گزینه الف
کدام حالت در سندروم lateral medullary مشاهده می‌شود؟
الف) فلج عضلات اندام‌ها در سمت مقابل
ب) آتروفی زبان
ج) اختلال در بلع
د) استرابیسم داخلی
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ج
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا سندروم Lateral Medullary (Wallenberg syndrome) و علائم بالینی آن را بررسی کنیم.
Lateral Medullary Syndrome / Wallenberg syndrome:
ناشی از انسداد شریان خلفی مغزی مخچه‌ای (Posterior inferior cerebellar artery / PICA) یا شاخه‌های مرتبط است.
آسیب به بخش جانبی مدولا → درگیری چندین هسته و مسیر عصبی.
علائم بالینی مهم:
اختلال در بلع (Dysphagia) → ناشی از درگیری Nucleus ambiguus که عضلات حلق و حنجره را عصب‌دهی می‌کند.
Vertigo، استفراغ، اختلال تعادل → درگیری هسته‌های مخچه‌ای و Vestibular nuclei
اختلال حس دما و درد در نیم‌تنه مقابل و صورت همان سمت → مسیر اسپینو تالامیک
سندرم Horner یک طرفه → افتادگی پلک و میوز
نکته مهم:
فلج اندام‌ها، آتروفی زبان، استرابیسم داخلی در سندرم جانبی مدولا معمول نیستند.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: فلج عضلات اندام‌ها در سمت مقابل
نادرست است. فلج اندام‌ها بیشتر با Medial medullary syndrome همراه است.
گزینه ب: آتروفی زبان
نادرست است. آتروفی زبان با آسیب Hypoglossal nucleus / CN XII و سندرم مدیال مدولا دیده می‌شود.
گزینه ج: اختلال در بلع (Dysphagia)
صحیح است. آسیب به Nucleus ambiguus در lateral medulla باعث اختلال در عضلات حلق و حنجره و بلع می‌شود.
گزینه د: استرابیسم داخلی
نادرست است. اختلال حرکات چشم بیشتر با آسیب به Oculomotor nucleus یا مسیرهای مخچه‌ای مرتبط است و در lateral medullary syndrome معمول نیست.
نتیجه‌گیری نهایی
در سندرم Lateral Medullary (Wallenberg)، یکی از علائم شاخص اختلال در بلع (Dysphagia) است که ناشی از درگیری Nucleus ambiguus می‌باشد.
پاسخ صحیح: گزینه ج
کدام مسیر از پایه مخچه‌ای میانی عبور می‌کند؟
الف) vestibule cerebellar
ب) cortico ponto cerebellar
ج) dorsal spino cerebellar
د) cuneo cerebellar
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا پایه مخچه‌ای میانی (Middle cerebellar peduncle / MCP) و مسیرهای عبوری آن را بررسی کنیم.
Middle cerebellar peduncle (MCP / پایه مخچه‌ای میانی):
پل ارتباطی بین پل (Pons) و مخچه (Cerebellum) است.
عمدتاً مسیرهای afferent از قشر مغز به مخچه جدید (Cerebrocerebellum) را منتقل می‌کند.
مسیرهای عصبی مرتبط:
Cortico-ponto-cerebellar pathway:
پیام‌ها از Motor cortex و Premotor cortex → Pontine nuclei → از MCP به مخچه جدید منتقل می‌شوند.
Vestibulocerebellar → مسیر از Vestibular nuclei → مخچه، عمدتاً از Inferior peduncle عبور می‌کند.
Dorsal spinocerebellar → پیام‌های پروپریوسپشن از نخاع، از Inferior peduncle عبور می‌کنند.
Cuneocerebellar → پیام‌های اندام فوقانی از نخاع به مخچه، از Inferior peduncle عبور می‌کند.
نکته مهم:
Middle cerebellar peduncle مسیر اصلی Cortico-ponto-cerebellar afferents است و پیام‌های حرکتی برنامه‌ریزی شده را منتقل می‌کند.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Vestibulocerebellar
نادرست است. این مسیر عمدتاً از Inferior peduncle وارد مخچه می‌شود.
گزینه ب: Cortico-ponto-cerebellar
صحیح است. این مسیر از Pontine nuclei عبور کرده و از MCP به مخچه جدید منتقل می‌شود.
گزینه ج: Dorsal spinocerebellar
نادرست است. این مسیر از Inferior peduncle عبور می‌کند و به مخچه نخاعی وارد می‌شود.
گزینه د: Cuneocerebellar
نادرست است. این مسیر نیز از Inferior peduncle وارد مخچه می‌شود.
نتیجه‌گیری نهایی
مسیر Cortico-ponto-cerebellar از پایه مخچه‌ای میانی (Middle cerebellar peduncle / MCP) عبور می‌کند و اطلاعات برنامه‌ریزی حرکتی قشری را به مخچه جدید منتقل می‌کند.
پاسخ صحیح: گزینه ب
همه عناصر زیر در ناحیه subthalamic دیده می‌شوند، بجز:
الف) habenullar nucleus
ب) substantia nigra
ج) subthalamic nucleus
د) red nucleus
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه الف
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا ناحیه Subthalamic و عناصر آن را بررسی کنیم.
Subthalamic region / ناحیه زیرتلاموسی:
بخشی از مغز میانی و پیش‌مغز (Diencephalon and Midbrain) است که در کنترل حرکات و مسیرهای Basal ganglia نقش دارد.
عناصر مهم این ناحیه:
Subthalamic nucleus → هسته اصلی ناحیه، نقش در مسیر Indirect pathway حرکتی
Substantia nigra → واقع در midbrain، بخش pars compacta و pars reticulata، مرتبط با کنترل حرکتی
Red nucleus → واقع در Midbrain, مسئول حرکات تنه و اندام‌ها، ارتباط با مسیرهای حرکتی
نکته مهم:
Habenular nucleus → در Epithalamus و کنار Thalamus قرار دارد و بخشی از Subthalamic region محسوب نمی‌شود.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Habenular nucleus
صحیح است. این هسته در Epithalamus قرار دارد و جزو عناصر Subthalamic region نیست.
گزینه ب: Substantia nigra
نادرست است. واقع در midbrain و بخشی از مدار حرکتی Subthalamic region است.
گزینه ج: Subthalamic nucleus
نادرست است. هسته اصلی ناحیه Subthalamic است.
گزینه د: Red nucleus
نادرست است. واقع در midbrain و با Subthalamic region ارتباط دارد.
نتیجه‌گیری نهایی
تمامی عناصر ذکر شده در ناحیه Subthalamic region قرار دارند به جز Habenular nucleus که در Epithalamus واقع است.
پاسخ صحیح: گزینه الف
همه عناصر زیر در جدارهای بطن سوم مغزی مشاهده می‌شود بجز:
الف) chiasma optic
ب) lentiform
ج) lamina terminalis
د) thalamus
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا بطن سوم مغزی (Third ventricle) و آناتومی جدارهای آن را بررسی کنیم.
Third ventricle / بطن سوم:
فضای بین دو نیمکره تالاموس و در امتداد diencephalon واقع است.
جدارهای آن شامل ساختارهای مهمی هستند:
Chiasma opticum → در قسمت قدامی بطن سوم، محل تقاطع عصب‌های بینایی
Lamina terminalis → در قسمت قدامی و سقف بطن سوم، مرز قدامی بطن
Thalamus → در جدارهای جانبی و خلفی بطن سوم قرار دارد و مرزهای جانبی را شکل می‌دهد
نکته مهم:
Lentiform nucleus (Putamen + Globus pallidus) → بخشی از Basal ganglia است و در سطح جانبی تالاموس و دایسنسفالون قرار دارد، اما جدار بطن سوم را تشکیل نمی‌دهد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Chiasma optic
نادرست است. این ساختار در جدار قدامی بطن سوم مشاهده می‌شود.
گزینه ب: Lentiform
صحیح است. این هسته در Basal ganglia و خارج از جدار بطن سوم قرار دارد.
گزینه ج: Lamina terminalis
نادرست است. بخشی از سقف و جدار قدامی بطن سوم است.
گزینه د: Thalamus
نادرست است. جدار جانبی بطن سوم را تشکیل می‌دهد.
نتیجه‌گیری نهایی
تمامی عناصر ذکر شده در جدار بطن سوم قرار دارند به جز Lentiform nucleus که در Basal ganglia واقع است و جزو جدار بطن سوم نیست.
پاسخ صحیح: گزینه ب
همه عبارات زیر در مورد مخچه صحیح است، بجز:
الف) در بالا به واسطه چادر مخچه مجاور لب پس‌سری مغز است.
ب) در جلو مجاور پل و بصل‌النخاع است.
ج) tonsil در سطح فوقانی مخچه قرار دارد.
د) در پایین مجاور با استخوان پس‌سری است.
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ج
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا آناتومی مخچه (Cerebellum) و ارتباطات آن با ساختارهای اطراف را بررسی کنیم.
Cerebellum / مخچه:
در پشت ساقه مغز (Brainstem) و زیر Occipital lobe قرار دارد.
بخش‌های مهم و ارتباطات آن:
Suuprior surface → مجاور Tentorium cerebelli / چادر مخچه و Occipital lobe
Anterior surface → مجاور Pons و Medulla oblongata
Inferior surface → مجاور Posterior cranial fossa و استخوان پس‌سری (Occipital bone)
Tonsil → بخشی از Cerebellar hemispheres, در سطح Inferior (پایین) قرار دارد و می‌تواند با Medulla oblongata تماس داشته باشد
نکته مهم:
Tonsil در سطح فوقانی مخچه نیست، بلکه در سطح تحتانی (Inferior) قرار دارد و ممکن است در Tonsillar herniation وارد فورامن مغزی شود.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: در بالا به واسطه چادر مخچه مجاور لب پس‌سری مغز است
صحیح است. Tentorium cerebelli مخچه را از لوب پس‌سری جدا می‌کند.
گزینه ب: در جلو مجاور پل و بصل‌النخاع است
صحیح است. Anterior surface مخچه به Pons و Medulla متصل است.
گزینه ج: Tonsil در سطح فوقانی مخچه قرار دارد
نادرست است. Tonsil در سطح Inferior مخچه واقع است.
گزینه د: در پایین مجاور با استخوان پس‌سری است
صحیح است. سطح تحتانی مخچه به Posterior cranial fossa و استخوان پس‌سری چسبیده است.
نتیجه‌گیری نهایی
تمامی عبارات صحیح هستند به جز Tonsil در سطح فوقانی مخچه قرار دارد که اشتباه است، زیرا Tonsil در سطح تحتانی قرار دارد.
پاسخ صحیح: گزینه ج
کدامیک از اعصاب ذیل جزئی از سیستم عصبی مرکزی است؟
الف) olfactory
ب) trigeminal
ج) oculomotor
د) trochlear
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه الف
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا اعصاب مغزی (Cranial nerves) و تمایز بین بخش‌های CNS و PNS را بررسی کنیم.
Central nervous system (CNS) / سیستم عصبی مرکزی:
شامل مغز (Brain) و نخاع (Spinal cord) است.
اعصاب مغزی عمدتاً جزء Peripheral nervous system (PNS) محسوب می‌شوند، به جز یک مورد خاص.
اعصاب مغزی و CNS:
Olfactory nerve / CN I → برخلاف سایر اعصاب، فیبرهای آن مستقیماً از Olfactory bulb و tract منشأ می‌گیرند که جزئی از CNS هستند.
سایر اعصاب (Trigeminal / CN V, Oculomotor / CN III, Trochlear / CN IV) بخش‌های محیطی (PNS) دارند، هرچند هسته آنها در CNS قرار دارد.
نکته مهم:
تنها Olfactory nerve / CN I به عنوان بخشی از سیستم عصبی مرکزی در نظر گرفته می‌شود.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Olfactory
صحیح است. این عصب مستقیماً از CNS منشأ می‌گیرد و بخشی از سیستم عصبی مرکزی محسوب می‌شود.
گزینه ب: Trigeminal
نادرست است. این عصب حرکتی و حسی، بخشی از PNS است.
گزینه ج: Oculomotor
نادرست است. هسته آن در CNS است ولی فیبرهای آن جزئی از PNS هستند.
گزینه د: Trochlear
نادرست است. مشابه Oculomotor، فیبرهای خارج شده جزو PNS هستند.
نتیجه‌گیری نهایی
از بین اعصاب ذکر شده، تنها Olfactory nerve / CN I جزئی از سیستم عصبی مرکزی محسوب می‌شود.
پاسخ صحیح: گزینه الف
uncus در کدام سطح مغز مشاهده می‌شود؟
الف) تحتانی
ب) طرفی
ج) فوقانی
د) داخلی
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه الف
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا uncus و موقعیت آن در مغز را بررسی کنیم.
Uncus / آنکوس:
بخشی از Medial temporal lobe / لوب گیجگاهی میانی است.
بخشی از Parahippocampal gyrus و مجاور Amygdala محسوب می‌شود.
نقش مهم در حس بویایی و حافظه دارد و با Uncal herniation در پاتولوژی شناخته می‌شود.
موقعیت آنکوس:
در سطح تحتانی (Inferior surface) لوب گیجگاهی قرار دارد و از نمای زیرین مغز قابل مشاهده است.
مجاور Tentorium cerebelli و نزدیک Hippocampal formation است.
نکته مهم:
Uncus در سطح جانبی، فوقانی یا داخلی مغز دیده نمی‌شود، فقط از سطح تحتانی قابل مشاهده است.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: تحتانی (Inferior)
صحیح است. Uncus در سطح تحتانی لوب گیجگاهی قرار دارد.
گزینه ب: طرفی (Lateral)
نادرست است. Uncus از سطح جانبی مغز قابل مشاهده نیست.
گزینه ج: فوقانی (Superior)
نادرست است. Uncus در سطح فوقانی مغز قرار ندارد.
گزینه د: داخلی (Medial / Internal)
نادرست است. موقعیت آنکوس Medial است ولی توصیف دقیق آن سطح تحتانی است.
نتیجه‌گیری نهایی
Uncus در سطح تحتانی (Inferior surface) مغز مشاهده می‌شود.
پاسخ صحیح: گزینه الف
در مورد سوراخ بین بطنی مونرو همه موارد زیر صحیح است، بجز:
الف) فورنیکس در تشکیل آن شرکت می‌کند.
ب) در جلو انتهای قدامی تالاموس است.
ج) بطن سوم را به بطن طرفی مربوط می‌کند.
د) بطن‌های 1 و 2 مغزی را به هم مرتبط می‌کند.
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا سوراخ بین بطنی (Foramen of Monro) و نقش آن در سیستم بطنی مغز را بررسی کنیم.
Foramen of Monro / سوراخ بین بطنی:
ارتباط‌دهنده Lateral ventricles (بطن‌های طرفی) با Third ventricle (بطن سوم) است.
موقعیت آن:
در جلو انتهای قدامی تالاموس (Anterior end of thalamus) قرار دارد.
Fornix در تشکیل سقف آن نقش دارد.
وظیفه اصلی: انتقال CSF (مایع مغزی-نخاعی) بین بطن‌های طرفی و بطن سوم است.
نکته مهم:
این سوراخ فقط یک بطن طرفی را به بطن سوم مرتبط می‌کند و بطن ۱ و ۲ را مستقیماً به هم وصل نمی‌کند؛ هر بطن طرفی جداگانه با بطن سوم مرتبط است.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: فورنیکس در تشکیل آن شرکت می‌کند
نادرست نیست. صحیح است؛ Fornix بخشی از سقف سوراخ است.
گزینه ب: در جلو انتهای قدامی تالاموس است
صحیح است. موقعیت سوراخ بین بطنی در نزدیکی anterior end of thalamus است.
گزینه ج: بطن سوم را به بطن طرفی مربوط می‌کند
صحیح است. این وظیفه اصلی Foramen of Monro است.
گزینه د: بطن‌های ۱ و ۲ مغزی را به هم مرتبط می‌کند
نادرست است. سوراخ بین بطنی بطن‌های طرفی را مستقیماً به یکدیگر وصل نمی‌کند، بلکه هر کدام جداگانه به بطن سوم متصل می‌شوند.
نتیجه‌گیری نهایی
تمامی عبارات صحیح هستند به جز ارتباط مستقیم بطن‌های ۱ و ۲ که نادرست است.
پاسخ صحیح: گزینه د
ترشح غده پاروتید توسط کدام عقده کنترل می‌شود؟
الف) pterygopalatine
ب) otic
ج) ciliary
د) submandibular
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا غده پاروتید (Parotid gland) و کنترل عصبی آن را بررسی کنیم.
Parotid gland / غده پاروتید:
بزرگ‌ترین غده بزاقی و مسئول تولید بزاق آمیلازدار و سرمائی است.
کنترل پاراسمپاتیک (Parasympathetic control) آن توسط فیبرهای عصبی Glossopharyngeal nerve / CN IX انجام می‌شود.
مسیر عصبی:
CN IX → Tympanic nerve → Tympanic plexus → Lesser petrosal nerve
Otic ganglion → فیبرهای پس‌گانگلیونی به غده پاروتید می‌روند
سایر عقده‌ها:
Pterygopalatine ganglion → کنترل پاراسمپاتیک غدد اشکی و بینی
Ciliary ganglion → کنترل عضلات مردمک و کپسول عدسی
Submandibular ganglion → کنترل غدد زیرزبانی و زیرآرواره‌ای
نکته مهم:
تنها Otic ganglion با Parotid gland مرتبط است و ترشح بزاق آن را کنترل می‌کند.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Pterygopalatine
نادرست است. این عقده غدد اشکی و بینی را کنترل می‌کند، نه پاروتید.
گزینه ب: Otic
صحیح است. این عقده فیبرهای پاراسمپاتیک را به Parotid gland می‌فرستد.
گزینه ج: Ciliary
نادرست است. مربوط به کنترل مردمک و عدسی چشم است.
گزینه د: Submandibular
نادرست است. مربوط به Submandibular و Sublingual glands است.
نتیجه‌گیری نهایی
ترشح غده پاروتید توسط Otic ganglion کنترل می‌شود.
پاسخ صحیح: گزینه ب
در جدارهای بطن طرفی همه عناصر زیر دیده می‌شود، بجز:
الف) .Caudate N
ب) Thalamus
ج) Hippocampus
د) .Lentiform N
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا بطن‌های طرفی (Lateral ventricles) و جدارهای آنها را بررسی کنیم.
Lateral ventricles / بطن‌های طرفی:
فضایی در دو نیمکره مغزی که CSF را منتقل می‌کند.
جدارهای مهم:
Caudate nucleus → در دیواره جانبی و در Floor و Lateral wall بطن‌ها قرار دارد.
Thalamus → در Floor و Medial wall بطن‌ها قرار دارد.
Hippocampus → در Inferior wall / Floor of temporal horn دیده می‌شود.
نکته مهم:
Lentiform nucleus (Putamen + Globus pallidus) → در Basal ganglia قرار دارد و مستقیماً جدار بطن‌های طرفی را تشکیل نمی‌دهد، بلکه در سطح جانبی تالاموس واقع است.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Caudate N
نادرست نیست. Caudate nucleus در جدار بطن‌های طرفی دیده می‌شود.
گزینه ب: Thalamus
نادرست نیست. Thalamus در جدار بطن‌های طرفی و کف بطن‌ها مشاهده می‌شود.
گزینه ج: Hippocampus
نادرست نیست. در کف شاخ تمپورال بطن طرفی دیده می‌شود.
گزینه د: Lentiform N
صحیح است. Lentiform nucleus جدار بطن طرفی را تشکیل نمی‌دهد و خارج از جدار بطن واقع است.
نتیجه‌گیری نهایی
تمامی عناصر ذکر شده در جدار بطن‌های طرفی دیده می‌شوند به جز Lentiform nucleus.
پاسخ صحیح: گزینه د
در مورد نخاع همه عبارات زیر صحیح است، بجز:
الف) انتهای پایینی نخاع در حد مهره دوم کمری است.
ب) فضای epidural بین duramater و جدار کانال مهره‌ای است.
ج) فضای subarachnoid حاوی CSF است.
د) ligamentus denticulum در فضای epidural قرار دارد.
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا آناتومی نخاع (Spinal cord) و ساختارهای اطراف آن را بررسی کنیم.
Spinal cord / نخاع:
در بزرگسالان، انتهای پایین نخاع (Conus medullaris) معمولاً در سطح L1–L2 قرار دارد.
فضای‌های مهم:
Epidural space / فضای اپیدورال → بین Dura mater و جدار کانال مهره‌ای، حاوی چربی و وریدهای پارتال است.
Subarachnoid space / فضای زیر عنکبوتیه → بین Arachnoid mater و Pia mater، حاوی CSF و مسیر اعصاب نخاعی.
Ligamentum denticulatum → رباطی که Pia mater را به Dura mater متصل می‌کند و در فضای subarachnoid واقع شده است، نه در اپیدورال.
نکته مهم:
Ligamentum denticulatum بخشی از فضای اپیدورال نیست بلکه در Subarachnoid space واقع شده است و نخاع را در مرکز کانال مهره‌ای ثابت نگه می‌دارد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: انتهای پایینی نخاع در حد مهره دوم کمری است
نادرست نیست. انتهای پایین نخاع معمولاً در سطح L1–L2 است.
گزینه ب: فضای epidural بین duramater و جدار کانال مهره‌ای است
صحیح است. این تعریف دقیق فضای اپیدورال است.
گزینه ج: فضای subarachnoid حاوی CSF است
صحیح است. این فضای حاوی مایع مغزی-نخاعی (CSF) می‌باشد.
گزینه د: ligamentus denticulum در فضای epidural قرار دارد
نادرست است. این رباط در Subarachnoid space قرار دارد و اپیدورال نیست.
نتیجه‌گیری نهایی
تمامی عبارات صحیح هستند به جز Ligamentum denticulatum در فضای epidural قرار دارد که اشتباه است.
پاسخ صحیح: گزینه د
عصب عضلات حالتی (پوستی) صورت کدام است؟
الف) زوج پنجم مغزی
ب) زوج سوم مغزی
ج) زوج هفتم مغزی
د) زوج نهم مغزی
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ج
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا اعصاب حرکتی صورت (Facial muscles innervation) و عملکرد آنها را بررسی کنیم.
Facial nerve / عصب صورت (CN VII):
عصب حرکتی (Motor) است و عضلات صورت (Facial muscles) را کنترل می‌کند.
مسئول حالات چهره (Facial expressions)، مانند لبخند، اخم، بستن چشم و غیره می‌باشد.
همچنین دارای فیبرهای پاراسمپاتیک و حسی برای برخی غدد و بخش‌های چشایی است، اما عضلات حالت (Mimetic muscles) تنها توسط بخش حرکتی CN VII عصب‌دهی می‌شوند.
سایر اعصاب مرتبط:
Trigeminal nerve / CN V → عصب حسی پوست صورت و فیبرهای حرکتی عضلات جونده (Mastication)
Oculomotor / CN III → حرکت چشم و پلک
Glossopharyngeal / CN IX → حس چشایی و پاراسمپاتیک حلق و زبان
نکته مهم:
عضلات پوستی صورت (Muscles of facial expression) تنها توسط عصب هفتم مغزی کنترل می‌شوند و نه زوج‌های دیگر.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: زوج پنجم مغزی (Trigeminal)
نادرست است. CN V حرکتی عضلات جونده و حسی پوست را کنترل می‌کند، عضلات حالت صورت را نه.
گزینه ب: زوج سوم مغزی (Oculomotor)
نادرست است. CN III فقط حرکت چشم و پلک را کنترل می‌کند.
گزینه ج: زوج هفتم مغزی (Facial)
صحیح است. CN VII مسئول عضلات حالتی صورت (Facial expression muscles) است.
گزینه د: زوج نهم مغزی (Glossopharyngeal)
نادرست است. CN IX حسی و پاراسمپاتیک حلق و چشایی را کنترل می‌کند.
نتیجه‌گیری نهایی
تمام عضلات پوستی و حالات صورت توسط عصب هفتم مغزی (Facial nerve / CN VII) عصب‌دهی می‌شوند.
پاسخ صحیح: گزینه ج
در عمق شیار طرفی نیمکره مغزی کدام بخش ذیل قرار دارد؟
الف) lingual gyrus
ب) hyppocampus
ج) cingulate gyrus
د) insula
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا شیار طرفی (Lateral sulcus / Sylvian fissure) و ساختارهای مجاور آن را بررسی کنیم.
Lateral sulcus / شیار طرفی:
شیار عمیقی است که لوب تمپورال (Temporal lobe) را از لوب‌های فرونتال و پاریتال (Frontal & Parietal lobes) جدا می‌کند.
Insula / لوبک آهیانه‌ای در عمق شیار طرفی واقع شده است و توسط Opercula لوب‌های مجاور پوشیده می‌شود.
سایر ساختارها:
Lingual gyrus → در لوب اکسیپیتال و مربوط به بینایی
Hippocampus → در کف شاخ تمپورال بطن طرفی و در لوب تمپورال میانی
Cingulate gyrus → در Medial surface نیمکره‌ها و بالای Corpus callosum
نکته مهم:
تنها Insula در عمق شیار طرفی قرار دارد و توسط سایر لوب‌ها پوشیده می‌شود.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Lingual gyrus
نادرست است. در لوب اکسیپیتال و مرتبط با بینایی است، در شیار طرفی قرار ندارد.
گزینه ب: Hippocampus
نادرست است. در کف شاخ تمپورال بطن طرفی قرار دارد، نه در شیار طرفی.
گزینه ج: Cingulate gyrus
نادرست است. در سطح مدیال نیمکره‌ها و بالای Corpus callosum واقع شده است.
گزینه د: Insula
صحیح است. در عمق Lateral sulcus قرار دارد و توسط Opercula پوشیده می‌شود.
نتیجه‌گیری نهایی
در عمق شیار طرفی نیمکره مغزی، Insula واقع شده است.
پاسخ صحیح: گزینه د
فضای سوراخ‌دار قدامی در کدام سطح مغز دیده می‌شود؟
الف) سطح تحتانی
ب) سطح طرفی
ج) سطح داخلی
د) سطح فوقانی
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه الف
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا فضای سوراخ‌دار قدامی (Anterior perforated substance) و موقعیت آن در مغز را بررسی کنیم.
Anterior perforated substance / فضای سوراخ‌دار قدامی:
منطقه‌ای در Base of brain / قاعده مغز است که با فیبرها و رگ‌های کوچک (Perforating arteries) از جمله شاخه‌های Middle cerebral artery پر شده است.
محل قرارگیری: بین Optic tract و Olfactory tract و جلوی Internal capsule
عملکرد: مسیر عبور عروق عمیق و ارتباط بخش‌های مختلف Basal ganglia و Internal capsule
نکته مهم:
این ساختار تنها از نمای تحتانی (Inferior surface) مغز قابل مشاهده است.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: سطح تحتانی (Inferior surface)
صحیح است. Anterior perforated substance در قاعده مغز دیده می‌شود.
گزینه ب: سطح طرفی (Lateral surface)
نادرست است. از نمای جانبی قابل مشاهده نیست.
گزینه ج: سطح داخلی (Medial surface)
نادرست است. نمای داخلی نیمکره‌ها این ساختار را نشان نمی‌دهد.
گزینه د: سطح فوقانی (Superior surface)
نادرست است. نمای بالایی مغز شامل Cortex و Sulci است، نه فضای سوراخ‌دار قدامی.
نتیجه‌گیری نهایی
فضای سوراخ‌دار قدامی (Anterior perforated substance) در سطح تحتانی (Inferior surface) مغز دیده می‌شود.
پاسخ صحیح: گزینه الف
بروکا:
الف) مرکز حرکتی گفتار است.
ب) مرکز حس گفتار است.
ج) مرکز integration حس‌های دریافتی است.
د) مرکز emotion گفتار است.
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه الف
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا مرکز بروکا (Broca’s area) و نقش آن در گفتار را بررسی کنیم.
Broca’s area / مرکز بروکا:
در لوب فرونتال غالب (Dominant frontal lobe)، معمولاً نیمکره چپ، واقع شده است.
نقش اصلی: کنترل حرکتی عضلات گفتار (Motor speech) شامل لب‌ها، زبان و حنجره.
آسیب به این ناحیه → Broca’s aphasia: فرد قادر به تولید گفتار روان نیست اما درک گفتار (Comprehension) حفظ می‌شود.
سایر مراکز:
Wernicke’s area → مرکز حس گفتار و درک زبان
Association areas → مرکز Integration حس‌ها
مراکز احساسی گفتار → بخش‌هایی از لوب‌های تمپورال و شبکه limbic
نکته مهم:
Broca’s area مرکز حرکتی گفتار (Motor speech) است، نه حس یا احساس گفتار.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: مرکز حرکتی گفتار
صحیح است. Broca’s area حرکات لازم برای تولید گفتار را کنترل می‌کند.
گزینه ب: مرکز حس گفتار
نادرست است. حس گفتار توسط Wernicke’s area پردازش می‌شود.
گزینه ج: مرکز integration حس‌های دریافتی
نادرست است. این کار توسط Association cortices انجام می‌شود، نه بروکا.
گزینه د: مرکز emotion گفتار
نادرست است. احساسات گفتاری عمدتاً توسط بخش‌های Limbic system و لوب‌های تمپورال کنترل می‌شود.
نتیجه‌گیری نهایی
Broca’s area مرکز حرکتی گفتار (Motor speech) است.
پاسخ صحیح: گزینه الف
الیاف cortico spinal از کدام بخش نخاع عبور می‌کند؟
الف) dorsal funiculus
ب) lateral funiculus
ج) gracilis and cuneatus
د) ventral and dorsal funiculus
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا راه‌های حرکتی نخاع (Corticospinal tracts) و مسیر آنها را بررسی کنیم.
Corticospinal tract / راه کورتیکواسپاینال:
مسیر اصلی حرکت ارادی اندام‌ها است و از Motor cortex آغاز می‌شود و به Anterior horn cells نخاع ختم می‌شود.
تقسیم‌بندی:
Lateral corticospinal tract → اکثر فیبرها، کراس شده در Pyramidal decussation، در Lateral funiculus نخاع می‌گذرد
Anterior corticospinal tract → بخش کوچکی از فیبرها، در Ventral funiculus نخاع قرار دارد و قبل از اتصال به نورون حرکتی کراس می‌کند
نکته مهم:
بیشترین فیبرهای corticospinal در Lateral funiculus عبور می‌کنند و مسئول حرکات دقیق اندام‌ها هستند.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Dorsal funiculus
نادرست است. Dorsal funiculus شامل مسیرهای حسی (فاسیکولوس گراسیلیس و کونئاتوس) است، نه حرکتی.
گزینه ب: Lateral funiculus
صحیح است. Lateral corticospinal tract در این بخش قرار دارد و عمده فیبرهای حرکتی نخاع از آن عبور می‌کنند.
گزینه ج: Gracilis and cuneatus
نادرست است. این‌ها مسیرهای حسی لمس دقیق و حس عمقی هستند، نه حرکتی.
گزینه د: Ventral and dorsal funiculus
نادرست است. Corticospinal tract عمدتاً در Lateral funiculus است و بخش کوچکی از anterior tract در Ventral funiculus، اما Dorsal funiculus شامل فیبر حرکتی نیست.
نتیجه‌گیری نهایی
فیبرهای Corticospinal عمدتاً از Lateral funiculus نخاع عبور می‌کنند.
پاسخ صحیح: گزینه ب
کدامیک از هسته‌های reticular formation از نوع سروتونرژیک هستند؟
الف) Raphea
ب) Central
ج) Parvocellular
د) Pedunculo pontine
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه الف
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا Reticular formation / تشکیل شبکه‌ای نخاعی و مغزی و انواع نورون‌های آن را بررسی کنیم.
Reticular formation / شبکه مشبک:
مجموعه‌ای از هسته‌ها و نورون‌ها در Brainstem که مسئول هوشیاری، چرخه خواب و بیداری، کنترل تنفس و قلب هستند.
نورون‌های سروتونرژیک (Serotonergic neurons) → تولید Serotonin (5-HT) و نقش مهم در حافظه، خلق و خو و درد دارند.
هسته‌های سروتونرژیک معروف:
Raphe nuclei / هسته‌های رافه → اصلی‌ترین منبع نورون‌های سروتونرژیک در مغز و ساقه مغز
سایر هسته‌ها مثل Central, Parvocellular و Pedunculopontine عمدتاً نورون‌های نوروترانسمیترهای دیگر مانند Acetylcholine یا Noradrenaline دارند.
نکته مهم:
Raphe nuclei تنها هسته‌های سروتونرژیک اصلی در Reticular formation هستند.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Raphe
صحیح است. هسته‌های Raphe سروتونرژیک هستند و Serotonin ترشح می‌کنند.
گزینه ب: Central
نادرست است. هسته‌های Central عمدتاً نورون‌های غیرسروتونرژیک دارند.
گزینه ج: Parvocellular
نادرست است. نورون‌های Parvocellular معمولاً نوروترانسمیترهای دیگر دارند.
گزینه د: Pedunculo pontine
نادرست است. این هسته بیشتر Cholinergic است و سروتونرژیک نیست.
نتیجه‌گیری نهایی
تنها هسته‌های Raphe از نوع سروتونرژیک (Serotonergic) در Reticular formation هستند.
پاسخ صحیح: گزینه الف
کدامیک جزء اپی تالاموس می‌باشد؟
الف) رابط تالاموس
ب) جسم زانویی خارجی
ج) جسم زانویی داخلی
د) اپی‌فیز
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا Epithalamus / اپی تالاموس و اجزای آن را بررسی کنیم.
Epithalamus / اپی تالاموس:
بخشی از Diencephalon / دیانسفالون است و در پشت Thalamus قرار دارد.
اجزای اصلی:
Pineal gland / اپی‌فیز → تنظیم چرخه خواب و بیداری و تولید Melatonin
Habenular nuclei / هسته‌های هابنولا → ارتباط با سیستم لیمبیک
Stria medullaris thalami → مسیر ارتباطی بین هسته‌ها
سایر ساختارها:
Interthalamic adhesion / رابط تالاموس → اتصال دو نیمه تالاموس
Lateral geniculate body / جسم زانویی خارجی → مسیر بینایی
Medial geniculate body / جسم زانویی داخلی → مسیر شنوایی
نکته مهم:
تنها Pineal gland (اپی‌فیز) به عنوان بخشی از Epithalamus شناخته می‌شود.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: رابط تالاموس (Interthalamic adhesion)
نادرست است. بخشی از تالاموس و ارتباط بین دو نیمه آن است، نه اپی تالاموس.
گزینه ب: جسم زانویی خارجی (Lateral geniculate body)
نادرست است. مربوط به مسیر بینایی است و بخشی از تالاموس محسوب می‌شود.
گزینه ج: جسم زانویی داخلی (Medial geniculate body)
نادرست است. مربوط به مسیر شنوایی و تالاموس است، نه اپی تالاموس.
گزینه د: اپی‌فیز (Pineal gland)
صحیح است. Pineal gland جزء Epithalamus است.
نتیجه‌گیری نهایی
تنها ساختار اپی‌فیز (Pineal gland) جزء Epithalamus محسوب می‌شود.
پاسخ صحیح: گزینه د
بین corpus callosom و fornix چه عنصری قرار دارد؟
الف) rosterum
ب) septum pellucidum
ج) lamina terminalis
د) area subcallosal
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا Corpus callosum، Fornix و ساختارهای بین آنها را بررسی کنیم.
Corpus callosum / جسم پینه‌ای:
مجموعه‌ای از فیبرهای عصبی که دو نیمکره مغزی را به هم متصل می‌کند.
Fornix:
فیبرهای خروجی Hippocampus که به Mammillary bodies و سایر ساختارهای limbic متصل می‌شوند.
Septum pellucidum / سپتوم پلوسیدوم:
صفحه نازکی از دو لایه که بین Corpus callosum و Fornix قرار دارد و Lateral ventricles را جدا می‌کند.
سایر ساختارها:
Rostrum → بخش قدامی Corpus callosum
Lamina terminalis → دیواره قدامی بطن سوم
Area subcallosal → منطقه‌ای زیر Corpus callosum و مرتبط با cingulate gyrus
نکته مهم:
تنها Septum pellucidum به عنوان ساختاری بین Corpus callosum و Fornix قرار دارد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Rostrum
نادرست است. Rostrum بخش قدامی Corpus callosum است، بین Fornix نیست.
گزینه ب: Septum pellucidum
صحیح است. این صفحه نازک بین Corpus callosum و Fornix واقع شده است.
گزینه ج: Lamina terminalis
نادرست است. دیواره قدامی بطن سوم است و بین Corpus callosum و Fornix قرار ندارد.
گزینه د: Area subcallosal
نادرست است. زیر Corpus callosum است ولی بین Corpus callosum و Fornix قرار ندارد.
نتیجه‌گیری نهایی
عنصری که بین Corpus callosum و Fornix واقع شده، Septum pellucidum است.
پاسخ صحیح: گزینه ب
مسیرهای اصلی afferent به striatum از تمام مراکز ذیل است، بجز:
الف) Thalamus
ب) Subthalamic Nucleus
ج) Cortex
د) Substantia nigra
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا Striatum (Caudate + Putamen) و مسیرهای afferent آن را بررسی کنیم.
Striatum / استریاتوم:
بخش اصلی Basal ganglia که ورودی‌های عصبی را از Cortex، Thalamus و Substantia nigra دریافت می‌کند.
وظیفه: پردازش و انتقال سیگنال‌های حرکتی و شناختی به دیگر بخش‌های Basal ganglia.
مسیرهای afferent مهم:
Corticostriatal → فیبرهای قشری (Motor, Sensory, Association cortices)
Thalamostriatal → هسته‌های تالاموس
Nigrostriatal → فیبرهای دوپامینرژیک از Substantia nigra pars compacta
نکته مهم:
Subthalamic nucleus → بیشتر نقش خروجی و اتصال درونی Basal ganglia دارد و مسیر afferent مستقیم به Striatum ندارد، بلکه با Globus pallidus و دیگر هسته‌ها ارتباط دارد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Thalamus
نادرست نیست. Thalamus مسیر afferent به Striatum دارد.
گزینه ب: Subthalamic Nucleus
صحیح است. این هسته مسیر afferent مستقیم به Striatum ندارد و نقش ارتباط داخلی دارد.
گزینه ج: Cortex
نادرست نیست. Cortex مسیر مهم afferent به Striatum است.
گزینه د: Substantia nigra
نادرست نیست. Substantia nigra pars compacta مسیر Nigrostriatal را به Striatum می‌فرستد.
نتیجه‌گیری نهایی
تمام مسیرهای ذکر شده afferent به Striatum هستند جز Subthalamic nucleus.
پاسخ صحیح: گزینه ب
کدام بخش از مغز در ارتباط مستقیم با حافظه آشکار (explicit) است؟
الف) superior temporal gyrus
ب) cingulate
ج) hippocompus
د) paracentral
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ج
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا حافظه آشکار (Explicit memory) و ساختارهای مرتبط با آن را بررسی کنیم.
Explicit memory / حافظه آشکار:
شامل حافظه رویدادی (Episodic) و حافظه معنایی (Semantic) می‌باشد.
ویژگی: نیازمند آگاه بودن و یادآوری فعال اطلاعات.
ساختارهای مرتبط با حافظه آشکار:
Hippocampus / هیپوکامپ → بخش اصلی در Medial temporal lobe، نقش حیاتی در ثبت و بازیابی حافظه آشکار دارد.
سایر بخش‌ها:
Superior temporal gyrus → عمدتاً پردازش شنوایی
Cingulate gyrus → مرتبط با هیجانات و توجه
Paracentral lobule → حرکات اندام‌ها و کنترل حسی
نکته مهم:
Hippocampus تنها ساختاری است که به طور مستقیم مسئول حافظه آشکار است و آسیب به آن منجر به Amnesia می‌شود.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Superior temporal gyrus
نادرست است. بیشتر در پردازش شنوایی نقش دارد، حافظه آشکار را کنترل نمی‌کند.
گزینه ب: Cingulate
نادرست است. نقش آن بیشتر در توجه و هیجان است، حافظه آشکار را مستقیماً کنترل نمی‌کند.
گزینه ج: Hippocampus
صحیح است. بخش اصلی مدیا ترمال لوب که حافظه آشکار را پردازش و ذخیره می‌کند.
گزینه د: Paracentral lobule
نادرست است. کنترل حرکتی و حسی اندام‌ها دارد، ارتباط مستقیمی با حافظه آشکار ندارد.
نتیجه‌گیری نهایی
Hippocampus بخش مغزی است که ارتباط مستقیم با حافظه آشکار (Explicit memory) دارد.
پاسخ صحیح: گزینه ج
همه عبارات ذیل صحیح است، بجز:
الف) اختلال در بلع نشانه ضایعه در عصب واگ است.
ب) اختلال در Gag Reflex نشان‌دهنده‌ی ضایعه در عصب glossopharyngial است.
ج) انحراف در کام نرم نشان‌دهنده‌ی ضایعه در عصب واگ است.
د) انحراف کره چشم به خارج نشان‌دهنده‌ی ضایعه در عصب زوج ششم است.
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا اعصاب مغزی (Cranial nerves) و علائم بالینی ناشی از ضایعه آنها را بررسی کنیم.
Glossopharyngeal nerve / عصب زبان و حلق (CN IX):
کنترل Gag reflex و بخشی از بلع
ضایعه → اختلال در Gag reflex و بلع
Vagus nerve / عصب واگ (CN X):
کنترل عضلات کام نرم، حلق و حنجره
ضایعه → اختلال در بلع، انحراف کام نرم به سمت سالم
Abducent nerve / عصب ششم (CN VI):
عصب حرکتی عضله راست خارجی چشم (Lateral rectus)
ضایعه → انحراف چشم به داخل (medially) و مشکل در ابداکشن
نکته مهم:
انحراف کره چشم به خارج ناشی از ضایعه نیست، بلکه حرکت به خارج توسط Lateral rectus کنترل می‌شود و ضایعه CN VI باعث انحراف به داخل می‌شود.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: اختلال در بلع نشانه ضایعه در عصب واگ
صحیح است. CN X عضلات بلع را کنترل می‌کند.
گزینه ب: اختلال در Gag Reflex نشان‌دهنده‌ی ضایعه در عصب glossopharyngial
صحیح است. CN IX مسیر afferent Gag reflex است.
گزینه ج: انحراف در کام نرم نشان‌دهنده‌ی ضایعه در عصب واگ
صحیح است. ضایعه CN X → کام نرم به سمت سالم مایل می‌شود.
گزینه د: انحراف کره چشم به خارج نشان‌دهنده‌ی ضایعه در عصب زوج ششم
نادرست است. ضایعه CN VI باعث انحراف کره چشم به داخل می‌شود، نه به خارج.
نتیجه‌گیری نهایی
تمام عبارات صحیح هستند به جز انحراف کره چشم به خارج ناشی از ضایعه عصب ششم که اشتباه است.
پاسخ صحیح: گزینه د
همه عبارات زیر صحیح است، بجز:
الف) medial strabism ممکن است در اثر ضایعه در pons باشد.
ب) اختلال در بلع نشانه ضایعه در medulla است.
ج) آتروفی زبان نشان‌دهنده ضایعه در pons است.
د) lateral strabism و petosis نشان‌دهنده ضایعه در mid brain است.
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ج
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا علائم بالینی ناشی از ضایعه بخش‌های مختلف ساقه مغز (Brainstem) را بررسی کنیم.
Pons / پل مغزی:
شامل عصب‌های ششم و هفتم مغزی (CN VI & VII)
ضایعه → Medial strabismus (انحراف داخلی چشم) به دلیل فلج Lateral rectus و Facial weakness
Medulla / بصل‌النخاع:
شامل عصب‌های نهم و دهم (CN IX & X)
ضایعه → اختلال در بلع (Dysphagia) و تهوع
Midbrain / مغز میانی:
شامل عصب‌های سوم و چهارم (CN III & IV)
ضایعه → Lateral strabismus، Ptosis و اختلال حرکت چشم
نکته مهم:
آتروفی زبان (Tongue atrophy) ناشی از ضایعه Hypoglossal nerve / CN XII است که در Medulla واقع شده، نه در Pons.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: medial strabism ممکن است در اثر ضایعه در pons باشد
صحیح است. CN VI در پل قرار دارد و فلج آن باعث medial strabismus می‌شود.
گزینه ب: اختلال در بلع نشانه ضایعه در medulla است
صحیح است. CN IX & X کنترل بلع را بر عهده دارند.
گزینه ج: آتروفی زبان نشان‌دهنده ضایعه در pons است
نادرست است. CN XII در Medulla است، بنابراین آتروفی زبان ناشی از ضایعه در Medulla است نه Pons.
گزینه د: lateral strabism و ptosis نشان‌دهنده ضایعه در mid brain است
صحیح است. CN III در Midbrain مسئول حرکت چشم و پلک است.
نتیجه‌گیری نهایی
تمام عبارات صحیح هستند جز آتروفی زبان ناشی از ضایعه در Pons که اشتباه است.
پاسخ صحیح: گزینه ج
کدامیک از هسته‌های زیر در پل قرار دارد؟
الف) oculomotor
ب) trochlear
ج) edinger–westphal
د) abducent
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا موقعیت هسته‌های اعصاب مغزی (Cranial nerve nuclei) در ساقه مغز را بررسی کنیم.
Pons / پل مغزی:
شامل هسته‌های حرکتی و حسی چند عصب مغزی است.
هسته‌های مهم در پل:
Abducent nerve (CN VI) → کنترل عضله Lateral rectus و حرکت چشم به خارج
Facial nerve (CN VII) → عضلات صورت
Trigeminal motor nucleus (CN V) → عضلات جویدن
سایر هسته‌ها:
Oculomotor (CN III) → در Midbrain
Trochlear (CN IV) → در Midbrain، پشت Periaqueductal gray و خارج از سطح خلفی
Edinger–Westphal → Midbrain، کنترل اتونومیک مردمک و عدسی
نکته مهم:
تنها هسته ذکر شده که در پل قرار دارد، Abducent nucleus است.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Oculomotor nucleus
نادرست است. در Midbrain قرار دارد.
گزینه ب: Trochlear nucleus
نادرست است. در Midbrain واقع شده است.
گزینه ج: Edinger–Westphal nucleus
نادرست است. در Midbrain قرار دارد و هسته اتونومیک مردمک است.
گزینه د: Abducent nucleus
صحیح است. این هسته در پل مغزی قرار دارد و عضله Lateral rectus را کنترل می‌کند.
نتیجه‌گیری نهایی
تنها هسته‌ای که در پل مغزی (Pons) واقع شده است، Abducent nucleus می‌باشد.
پاسخ صحیح: گزینه د
مسیر efferent از پالیدوم به کدام بخش ذیل است؟
الف) Cortex
ب) Thalamus
ج) Lentiform
د) Caudate
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا پالیدوم (Globus Pallidus) و مسیرهای خروجی آن را بررسی کنیم.
Globus Pallidus / پالیدوم:
بخشی از Basal ganglia و شامل Globus Pallidus interna (GPi) و externa (GPe) است.
نقش اصلی: پردازش و انتقال سیگنال‌های حرکتی به دیگر بخش‌ها.
مسیرهای efferent مهم:
GPi → Thalamus → مسیرهای حرکتی به Cortex ارسال می‌شوند
این مسیر به نام Pallidothalamic tract شناخته می‌شود
GPe بیشتر مسیرهای داخلی و ارتباط با Subthalamic nucleus دارد
نکته مهم:
مسیر خروجی اصلی پالیدوم به تالاموس (Thalamus) است و سپس تالاموس سیگنال‌ها را به قشر حرکتی می‌فرستد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Cortex
نادرست است. مسیر مستقیم از پالیدوم به Cortex ندارد؛ سیگنال‌ها ابتدا از Thalamus عبور می‌کنند.
گزینه ب: Thalamus
صحیح است. مسیر Pallidothalamic خروجی اصلی پالیدوم است.
گزینه ج: Lentiform
نادرست است. پالیدوم جزو Lentiform nucleus است و مسیر خروجی آن به تالاموس است، نه داخل خود لنتیفورم.
گزینه د: Caudate
نادرست است. Caudate بخشی از Striatum است و مسیر efferent پالیدوم به آن نیست.
نتیجه‌گیری نهایی
مسیر efferent پالیدوم به Thalamus ختم می‌شود و سپس به قشر حرکتی می‌رود.
پاسخ صحیح: گزینه ب
کدام راه عصبی در نخاع تقاطع دارد؟
الف) لمس دقیق اندام بالایی
ب) لمس دقیق اندام تحتانی
ج) حرارت
د) dorsal spinocerebellar
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ج
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا مسیرهای عصبی نخاع و محل تقاطع آنها را بررسی کنیم.
مسیرهای نخاعی (Spinal tracts):
مسیرها به دو دسته حرکتی (Efferent) و حسی (Afferent) تقسیم می‌شوند.
برخی مسیرهای حسی در طول مسیر خود در نخاع یا ساقه مغز Decussate / تقاطع می‌کنند.
مسیرهای مهم:
Dorsal column–medial lemniscus (DCML) → لمس دقیق و حس عمقی
لمس اندام فوقانی → Decussation در Medulla، نه در نخاع
لمس اندام تحتانی → Decussation در Medulla
Spinothalamic tract (حرارت و درد) → فیبرها در همان سطح نخاع متقاطع می‌شوند و سپس به طرف مقابل صعود می‌کنند
Dorsal spinocerebellar tract → فیبرهای حسی بدون تقاطع به مخچه می‌روند
نکته مهم:
تنها مسیر حسی که در نخاع تقاطع می‌کند مسیر Spinothalamic (حرارت و درد) است.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: لمس دقیق اندام بالایی
نادرست است. مسیر DCML تقاطع آن در Medulla است، نه در نخاع.
گزینه ب: لمس دقیق اندام تحتانی
نادرست است. تقاطع مسیر DCML نیز در Medulla اتفاق می‌افتد.
گزینه ج: حرارت
صحیح است. مسیر Spinothalamic tract در همان سطح نخاع متقاطع می‌شود.
گزینه د: Dorsal spinocerebellar
نادرست است. مسیر بدون تقاطع به مخچه صعود می‌کند.
نتیجه‌گیری نهایی
مسیر عصبی که در نخاع تقاطع می‌کند، مسیر حرارت و درد (Spinothalamic tract) است.
پاسخ صحیح: گزینه ج
ضایعه کدام ناحیه موجب motor apraxia می‌شود؟
الف) somatosensory cortex
ب) primary motor area
ج) premotor area
د) cingulate gyrus
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ج
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا Motor apraxia / اختلال اجرای حرکات هدفمند و مناطق مغزی مرتبط با آن را بررسی کنیم.
Motor apraxia / آپراکسی حرکتی:
ناتوانی در اجرای حرکات هدفمند با وجود توانایی حرکتی و حس طبیعی
معمولاً ناشی از ضایعه در Cortex حرکتی پیش‌حرکتی (Premotor area) یا Supplementary motor area
تفاوت با ضایعات حرکتی ساده: در Motor apraxia نیرو و حس عضلانی طبیعی است، مشکل فقط در برنامه‌ریزی و اجرای حرکات پیچیده است
نقش سایر مناطق:
Somatosensory cortex → حس و دریافت اطلاعات حسی
Primary motor area / M1 → اجرای مستقیم حرکات عضلات
Cingulate gyrus → کنترل هیجان و توجه، ارتباط با حرکات پیچیده غیر مستقیم
نکته مهم:
Premotor area مسئول برنامه‌ریزی حرکات هدفمند است، ضایعه آن → Motor apraxia
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Somatosensory cortex
نادرست است. ضایعه باعث مشکلات حسی می‌شود نه Motor apraxia.
گزینه ب: Primary motor area
نادرست است. ضایعه باعث ضعف عضلانی (Paresis) می‌شود، نه اختلال برنامه‌ریزی حرکات.
گزینه ج: Premotor area
صحیح است. ضایعه در این ناحیه → Motor apraxia و اختلال در اجرای حرکات هدفمند.
گزینه د: Cingulate gyrus
نادرست است. بیشتر نقش هیجانی و توجه دارد و Motor apraxia ایجاد نمی‌کند.
نتیجه‌گیری نهایی
Motor apraxia ناشی از ضایعه در Premotor area است.
پاسخ صحیح: گزینه ج
خون‌رسانی ناحیه حرکتی اندام تحتانی مربوط به کدام شریان است؟
الف) posterior cerebral
ب) middle cerebral
ج) posterior communicating
د) anterior cerebral
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا ناحیه حرکتی اندام تحتانی و شریان‌های مغزی مرتبط را بررسی کنیم.
Motor homunculus / نقشه حرکتی قشر حرکتی اولیه (Primary motor cortex / M1):
بخش Medial surface مسئول حرکت اندام تحتانی و پا است.
بخش Lateral surface مسئول حرکات اندام فوقانی و صورت.
شریان‌های مغزی مهم:
Anterior cerebral artery (ACA) → خون‌رسانی به medial surface شامل پا و اندام تحتانی
Middle cerebral artery (MCA) → خون‌رسانی به بخش جانبی قشر حرکتی، شامل دست و صورت
Posterior cerebral artery (PCA) → خون‌رسانی به Occipital lobe و بخش خلفی تالاموس
Posterior communicating artery → مسیر ارتباطی بین ICA و PCA، نقش مستقیم در خون‌رسانی ناحیه حرکتی ندارد
نکته مهم:
خون‌رسانی ناحیه حرکتی اندام تحتانی به ACA تعلق دارد، زیرا این شریان بخش میانی قشر حرکتی را تأمین می‌کند.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Posterior cerebral
نادرست است. بیشتر خون‌رسانی به لوب پس‌سری و بینایی دارد.
گزینه ب: Middle cerebral
نادرست است. مسئول حرکات اندام فوقانی و صورت است.
گزینه ج: Posterior communicating
نادرست است. مسیر ارتباطی است و نقش مستقیم در حرکات ندارد.
گزینه د: Anterior cerebral
صحیح است. این شریان خون‌رسانی ناحیه حرکتی اندام تحتانی و پا را بر عهده دارد.
نتیجه‌گیری نهایی
ناحیه حرکتی اندام تحتانی توسط Anterior cerebral artery (ACA) خون‌رسانی می‌شود.
پاسخ صحیح: گزینه د
بیان احساسات (emotional expression) مربوط به کدام بخش ذیل است؟
الف) hypothalamus
ب) internal capsul
ج) amygdaloid
د) cingulate
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه الف
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا بیان احساسات (Emotional expression) و ساختارهای مرتبط در مغز را بررسی کنیم.
Hypothalamus / هیپوتالاموس:
بخشی از Limbic system و مرکز کنترل رفتارهای احساسی و پاسخ‌های اتونومیک
نقش کلیدی در بیان هیجانات، خشم، ترس، شادی و پاسخ‌های فیزیولوژیک مرتبط با احساسات دارد
سایر ساختارها:
Internal capsule → مسیر فیبری بین Cortex و Basal ganglia، نقش مستقیم در احساسات ندارد
Amygdaloid / آمیگدالا → پردازش احساسات، ترس و خاطرات هیجانی، اما بیان مستقیم احساسات حرکتی نیست
Cingulate gyrus → نقش در توجه و پردازش هیجانات، اما مرکز بیان احساسات مستقیم نیست
نکته مهم:
Hypothalamus کنترل بیان فیزیکی و اتونومیک احساسات را بر عهده دارد، مانند گریه، خنده و افزایش ضربان قلب هنگام هیجان
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Hypothalamus
صحیح است. مرکز اصلی بیان احساسات و پاسخ‌های هیجانی است.
گزینه ب: Internal capsule
نادرست است. مسیر فیبری است و نقش مستقیمی در احساسات ندارد.
گزینه ج: Amygdaloid
نادرست است. پردازش احساسات دارد ولی بیان مستقیم هیجانات حرکتی را کنترل نمی‌کند.
گزینه د: Cingulate
نادرست است. در پردازش هیجان و توجه نقش دارد، نه بیان مستقیم احساسات.
نتیجه‌گیری نهایی
بیان فیزیکی و اتونومیک احساسات (Emotional expression) توسط Hypothalamus کنترل می‌شود.
پاسخ صحیح: گزینه الف
همه عناصر ذیل در مسیر راه بینایی است، بجز:
الف) calcarine cortex
ب) optic tract
ج) superior colliculus
د) medical geniculate body
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا مسیر بینایی (Visual pathway) را بررسی کنیم.
Visual pathway / مسیر بینایی:
شامل ساختارهایی است که اطلاعات نور و تصویر را از Retina به Cortex بینایی اولیه (V1) منتقل می‌کنند.
مسیرهای اصلی:
Optic nerve / عصب بینایی → انتقال اطلاعات از شبکیه
Optic tract / مسیر بینایی بعد از کیاسم → انتقال فیبرها به تالاموس
Lateral geniculate nucleus (LGN) → مرکز اصلی Relay در تالاموس برای مسیر بینایی
Optic radiation / فیبرهای تابشی بینایی → انتقال به Calcarine cortex در لوب پس‌سری
Superior colliculus → نقش در رفلکس‌های بینایی و حرکت چشم
نکته مهم:
Medial geniculate body / MGB مسئول مسیر شنوایی است و در مسیر بینایی نقشی ندارد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Calcarine cortex
نادرست نیست. بخشی از Primary visual cortex است.
گزینه ب: Optic tract
نادرست نیست. مسیر اصلی بین Retina و Thalamus است.
گزینه ج: Superior colliculus
نادرست نیست. نقش در رفلکس‌های بینایی دارد.
گزینه د: Medial geniculate body
صحیح است که در مسیر بینایی نیست، بلکه مربوط به Auditory pathway است.
نتیجه‌گیری نهایی
تمام عناصر ذکر شده جز Medial geniculate body در مسیر بینایی هستند.
پاسخ صحیح: گزینه د
مسیر spinothalamic به کدام هسته تالاموس منتهی می‌گردد؟
الف) (VPM) ventro postero medial
ب) (VPL) ventro postero lateral
ج) (VA) ventro anterior
د) (VL) ventro lateral
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ب
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا مسیر Spinothalamic tract و ارتباط آن با تالاموس (Thalamus) را بررسی کنیم.
Spinothalamic tract / مسیر ستون جانبی و قدامی نخاع:
مسیر حسی (Afferent) است و اطلاعات درد، دما و لمس خشن را از بدن منتقل می‌کند.
مسیرها:
Fibers enter spinal cord → decussate at the same spinal level → ascend contralaterally
مسیر به Thalamus ختم می‌شود تا اطلاعات به Cortex حسی اولیه برسد
هسته‌های تالاموس مرتبط با مسیرهای حسی:
VPL (Ventro-postero-lateral nucleus) → دریافت اطلاعات حسی از تمام بدن به جز صورت
VPM (Ventro-postero-medial nucleus) → دریافت اطلاعات حسی از صورت
VA (Ventro-anterior) و VL (Ventro-lateral) → بیشتر در حرکت و مدارهای موتوری نقش دارند
نکته مهم:
مسیر Spinothalamic که درد، دما و لمس اندام‌ها را منتقل می‌کند، به VPL تالاموس می‌رسد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: VPM
نادرست است. مخصوص اطلاعات حسی صورت است.
گزینه ب: VPL
صحیح است. دریافت کننده اطلاعات درد و دما و لمس اندام‌ها از بدن است.
گزینه ج: VA
نادرست است. نقش حرکتی دارد.
گزینه د: VL
نادرست است. عمدتاً در کنترل حرکات و مدارهای موتوری است.
نتیجه‌گیری نهایی
مسیر Spinothalamic به هسته VPL (Ventro-postero-lateral) تالاموس منتهی می‌شود.
پاسخ صحیح: گزینه ب
شریان تغذیه‌کننده ناحیه بینایی (calcarin) قشر مغز کدام است؟
الف) middle cerebral
ب) anterior cerebral
ج) posterior communicating
د) posterior cerebral
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه د
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا ناحیه Calcarine و قشر بینایی اولیه (Primary visual cortex / V1) و شریان‌های مغزی مرتبط را بررسی کنیم.
Calcarine cortex / ناحیه کالکارین:
بخشی از Occipital lobe است و مسئول پردازش اطلاعات بینایی می‌باشد.
دریافت مستقیم اطلاعات از Optic radiation که از Lateral geniculate nucleus تالاموس می‌آید.
شریان‌های مغزی مهم:
Posterior cerebral artery (PCA) → خون‌رسانی به Occipital lobe و Calcarine cortex
Middle cerebral artery (MCA) → خون‌رسانی به نواحی جانبی قشر حرکتی و حسی
Anterior cerebral artery (ACA) → خون‌رسانی به نواحی مدیال قشر حرکتی و اندام تحتانی
Posterior communicating artery → مسیر ارتباطی بین ICA و PCA، نقش مستقیم در خون‌رسانی ندارد
نکته مهم:
خون‌رسانی مستقیم Primary visual cortex / Calcarine توسط Posterior cerebral artery انجام می‌شود.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Middle cerebral
نادرست است. بیشتر خون‌رسانی به لوب‌های جانبی قشر حرکتی و حسی دارد.
گزینه ب: Anterior cerebral
نادرست است. خون‌رسانی به نواحی مدیال قشر حرکتی، اندام تحتانی و پا دارد.
گزینه ج: Posterior communicating
نادرست است. مسیر ارتباطی است و نقش مستقیم در خون‌رسانی Calcarine ندارد.
گزینه د: Posterior cerebral
صحیح است. مسئول خون‌رسانی به Calcarine cortex و قشر بینایی اولیه است.
نتیجه‌گیری نهایی
ناحیه بینایی Calcarine cortex توسط Posterior cerebral artery (PCA) خون‌رسانی می‌شود.
پاسخ صحیح: گزینه د
همه شیارهای زیر در سطح داخلی نیمکره‌های مخ دیده می‌شود، بجز:
الف) calcarin
ب) parieto occipital
ج) collateral
د) cingulli
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ج
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا شیارهای (sulci) سطح داخلی نیمکره مغزی و محل قرارگیری آنها را بررسی کنیم.
Medial surface of cerebral hemisphere / سطح داخلی نیمکره مغزی:
شامل شیارهای مهم است که نواحی مختلف لوب‌ها و ساختارهای داخلی را مشخص می‌کنند.
Calcarine sulcus → در لوب پس‌سری، بخش بینایی
Parieto-occipital sulcus → جداکننده لوب پس‌سری و لوب جداری
Cingulate sulcus → بالای Cingulate gyrus
Collateral sulcus → در سطح تحتانی (ventral) لوب تمپورال و بخش اینسولار)، نه در سطح داخلی
نکته مهم:
Collateral sulcus در سطح داخلی دیده نمی‌شود، بلکه در سطح ventral لوب تمپورال قرار دارد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Calcarine
نادرست نیست. در سطح داخلی نیمکره واقع شده است.
گزینه ب: Parieto-occipital
نادرست نیست. سطح داخلی و جداکننده لوب‌های پس‌سری و جداری است.
گزینه ج: Collateral
صحیح است. در سطح داخلی نیست، بلکه در سطح ventral واقع شده است.
گزینه د: Cingulate
نادرست نیست. بالای Cingulate gyrus در سطح داخلی قرار دارد.
نتیجه‌گیری نهایی
تمام شیارها در سطح داخلی نیمکره دیده می‌شوند جز Collateral sulcus که در سطح تحتانی قرار دارد.
پاسخ صحیح: گزینه ج
در نمای تحتانی مغز عقب‌ترین عنصر ناحیه دیانسفال کدام است؟
الف) lamina terminalis
ب) chiasma optic
ج) mammillary body
د) tubercinereum
کلیک کنید تا پاسخ پرسش نمایش داده شود
پاسخ پرسش ⇦ گزینه ج
پاسخ تشریحی:
توضیح بر اساس کلیدواژه‌ها
برای پاسخ به این سؤال باید ابتدا ناحیه دیانسفال (Diencephalon) و عناصر قابل مشاهده در نمای تحتانی مغز (Inferior view) را بررسی کنیم.
Diencephalon / دیانسفال:
شامل ساختارهای مهمی مانند Thalamus، Hypothalamus، Epithalamus و Subthalamus است.
در نمای تحتانی، ساختارهای Hypothalamus به ویژه قابل مشاهده هستند.
عناصر مهم در نمای تحتانی:
Chiasma opticum → در جلو، محل تقاطع اعصاب بینایی
Lamina terminalis → در جلوی سوم بطنی، قسمت قدامی
Tubercinereum → در Hypothalamus، جلوی هیپوفیز
Mammillary body / جسم پستانی → بخشی از Hypothalamus، عقب‌ترین عنصر قابل مشاهده در نمای تحتانی
نکته مهم:
Mammillary body عقب‌ترین ساختار دیانسفال در نمای تحتانی است و نقش در حافظه و سیستم limbic دارد.
بررسی گزینه‌ها
گزینه الف: Lamina terminalis
نادرست است. جلو و قسمت قدامی دیانسفال است.
گزینه ب: Chiasma optic
نادرست است. جلو و جلوی هیپوتالاموس قرار دارد.
گزینه ج: Mammillary body
صحیح است. عقب‌ترین عنصر دیانسفال در نمای تحتانی مغز است.
گزینه د: Tubercinereum
نادرست است. جلوی هیپوفیز و قدامی دیانسفال است.
نتیجه‌گیری نهایی
در نمای تحتانی مغز، عقب‌ترین عنصر ناحیه دیانسفال Mammillary body است.
پاسخ صحیح: گزینه ج
برای مشاهده «بخشی از کتاب الکترونیکی نوروآناتومی» کلیک کنید.
📘 پرسش‌های چند گزینه‌ای علوم اعصاب شامل تمامی مباحث نوروآناتومی
- ناشر: موسسه آموزشی تألیفی ارشدان
- تعداد صفحات: ۸۴ صفحه
- شامل: تمامی سوالات دکتری علوم اعصاب از سال ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۰
- مباحث: به‌طور کامل مربوط به نوروآناتومی
- پاسخ‌ها: همراه با پاسخ کلیدی
🚀 با ما همراه شوید!
تازه‌ترین مطالب و آموزش‌های مغز و اعصاب را از دست ندهید. با فالو کردن کانال تلگرام، از ما حمایت کنید!
