دعای مطالعه [ نمایش ]
بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحیمِ
اَللّهُمَّ اَخْرِجْنى مِنْ ظُلُماتِ الْوَهْمِ
خدايا مرا بيرون آور از تاريكىهاى وهم،
وَ اَكْرِمْنى بِنُورِ الْفَهْمِ
و به نور فهم گرامى ام بدار،
اَللّهُمَّ افْتَحْ عَلَيْنا اَبْوابَ رَحْمَتِكَ
خدايا درهاى رحمتت را به روى ما بگشا،
وَانْشُرْ عَلَيْنا خَزائِنَ عُلُومِكَ بِرَحْمَتِكَ يا اَرْحَمَ الرّاحِمينَ
و خزانههاى علومت را بر ما باز كن به امید رحمتت اى مهربانترين مهربانان.
کتاب «مجموعه جامع سوالات تشریحی زیست‌شناسی دوازدهم ـ گفتار به گفتار، ویژه آزمون‌های نهایی» اثری متمایز در حوزه آموزش زیست‌شناسی است که با گردآوری تمامی سوالات تشریحی آزمون‌های نهایی سال‌های گذشته و تفکیک علمی آنها براساس گفتارهای کتاب درسی، مسیری دقیق و نظام‌مند برای یادگیری مفهومی فراهم می‌سازد.
تدوین این مجموعه توسط برند علمی آینده‌نگاران مغز به مدیریت داریوش طاهری، گامی ارزشمند در جهت ارتقای آموزش هدفمند، تقویت تفکر تحلیلی، و دستیابی دانش‌آموزان به درک عمیق‌تر از زیست‌شناسی دبیرستان است؛ تلاشی درخشان برای پیوند میان تجربه آموزشی و روش‌شناسی علمی در مسیر موفقیت تحصیلی.
فصل جریان اطلاعات در یاخته
گفتار رونویسی
فصل جریان اطلاعات در یاخته
شامل گفتارهای:
گفتار ۱: رونویسی
گفتار ۲: به سوی پروتئین
گفتار ۳: تنظیم بیان ژن
بارم‌بندی مربوط به این فصل:
نیمسال اول: ۵ نمره
نیمسال دوم و شهریور: ۲/۵ نمره
گفتار 1: رونویسی
دِنا چگونه نوع آمینواسیدهای پلی‌پپتید را تعیین می‌کند؟
نقش مولکول رِنا به عنوان میانجی
1- علت مورد زیر را بنویسید. (شهریور 1400)
در یاخته‌های دارای هسته، فرایند ساخت پلی‌پپتید در هسته انجام نمی‌شود.
چون رِناتَنها درون هسته حضور ندارند. (البته جمله صحیح‌تر رِناتَن فعال است.) (0/25)
2- چه تفاوتی بین فرایند رونویسی و همانندسازی از نظر تعداد دفعات انجام شدن آنها در چرخه یاخته‌ای وجود دارد؟ (شهریور 1401)
برخلاف همانندسازی که در هر چرخۀ یاخته‌ای یکبار انجام میشود، رونویسی یک ژن می‌تواند در هر چرخه بارها انجام شود و چندین رشته رنا ساخته شود. (0/25)
آنزیم‌های ویژه‌ای رونویسی را تسهیل می‌‌کنند
3- براي كامل كردن عبارت زير، از بين كلمات داخل پرانتز، كلمه‌ی مناسب را انتخاب كنيد. (خرداد 1401)
در پروکاریوت‌ها (یک نوع – انواع) رنابسپاراز [RNAپلیمراز]، وظیفه ساختن انواع رنا را بر عهده دارد.
يك نوع (0/25)
4- در مورد رونویسی به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی 1397 و خرداد 1398)
در یوکاریوت‌ها رنای رِناتَنی (rRNA) توسط کدام آنزیم رنابسپاراز ساخته میشود؟
توسط رنابسپاراز 1 [RNAپلیمراز I] (0/25)
5- هریک از آنزیم‌های جدول زیر، وظیفه ساخت کدام نوع رِنا (RNA) را بر عهده دارد؟ (خرداد 1400)
نوع رنا (RNA) | آنزیمی که وظیفه ساخت این مولکول را دارد. |
rRNA یا رنای رناتنی | رناپسپاراز 1 |
الف:……………. | رنابسپاراز 2 |
ب:………………. | رنابسپاراز 3 |
الف) mRNA یا رناي پیک (0/25) ب) tRNA یا رناي ناقل (0/25)
مراحل رونویسی: مرحله آغاز، مرحله طویل شدن، مرحله پایان
6- در مورد رونویسی به پرسش زیر پاسخ دهید. (خرداد 1398)
در کدام مرحله، رنابسپاراز راه‌انداز را شناسایی می‌کند؟
مرحله آغاز (0/25)
7- در ارتباط با رونویسی به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی 1400)
توالی‌های نوکلئوتیدی ویژه در دنا که رنابسپاراز آن را جهت آغاز رونویسی ژن از محل صحیح خود، شناسایی می‌کند، چه نام دارند؟
راه‌انداز (0/25)
8- چرا برای رونویسی از ژن به راه انداز نیاز است؟ (شهریور 1398)
راه‌انداز موجب میشود رنابسپاراز اولین نوکلئوتید مناسب را به طور دقیق پیدا و رونویسی را از آنجا آغاز کند. (0/25)
9- به پرسش زیر پاسخ دهید. (خرداد 1399 روزانه)
یک تفاوت همانندسازي و رونویسی را بنویسید.
در رونویسی نیز با توجه به نوکلئوتیدهاي رشته دنا، نوکلئوتیدهاي مکمل در زنجیره رنا قرار میگیرد و به هم متصل می‌شوند. فقط در رونویسی، نوکلئوتید یوراسیل‌دار رنا به عنوان مکمل در برابر نوکلئوتید آدنین‌دار دنا قرار میگیرد. برخلاف همانندسازي که در هر چرخۀ یاخته‌اي یک بار انجام میشود، رونویسی یک ژن می‌تواند در هر چرخه بارها انجام شود. (ذکر یک مورد) (0/5) (به تفاوتهاي صحیح دیگر نمره تعلق میگیرد.)
10- درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (خرداد 1399)
در رونویسی، نوکلئوتید تیمین‌دار به عنوان مکمل در برابر نوکلئوتید آدنین‌دار دنا قرار میگیرد.
نادرست (0/25)
11- با توجه به شکل روبه‌رو به پرسش پاسخ دهید. (شهریور 1399)
الف) کدام مرحله از رونویسی را نشان می‌دهد؟
آغاز (0/25)
ب) شماره‌های (1) و (2) را نام گذاری کنید.
1- راه انداز (0/25)، 2- رنابسپاراز (RNA پلیمراز) (0/25)
12- شکل زیر ساخته شدن همزمان چندین رنا از روی یک ژن را نشان می‌دهد. (دی 1401)
محل راه انداز این ژن، کدام مورد است؟ «الف یا ب»
«الف» (0/25)
فقط یکی از دو رشته دنا در هر ژن رونویسی میشود
13- درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (دی 1398)
فقط یکی از دو رشته هر ژن رونویسی میشود.
درست (0/25)
14- در مورد رونویسی به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی 1397)
به رشته مکمل رشته الگو در مولکول دنا، چه گفته میشود؟
رشته رمزگذار (0/25)
15- در شکل روبرو، (؟) را نامگذاري کنید. (خرداد 1399)
رشته رمزگذار (0/25)
16- در ارتباط با رونویسی به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی 1400 و خرداد 1400)
به چه دلیل به رشته دنای مکمل رشته الگو در محل رونویسی ژن، رشتۀ رمزگذار گفته میشود؟
زیرا توالی نوکلئوتیدی آن شبیه رشتۀ رنایی است که از روی رشته الگوی آن ساخته شده است. (0/5)
17- در رابطه با جریان اطلاعات در یاخته به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور 1400)
رشته رنا (RNA) با رشته رمزگذار چه تفاوت‌هایی دارد؟
تفاوت در نوکلئوتیدهای مورد استفاده است؛ مثلاً به جای نوکلئوتید تیمین‌دار در دنا، نوکلئوتید یوراسیل‌دار در رنا قرار دارد. یا قند DNA دئوکسی ریبوز و در RNA ریبوز است. (0/5)
18- رشته رنايي كه از روي رشته‌ی الگوي دنا ساخته شده است با رشته رمزگذار چه تفاوتي مي‌تواند داشته باشد؟ (خرداد 1401)
به جاي نوكلئوتيد تيمين‌دار در دنا، نوكلئوتيد يوراسيل‌دار در رنا قرار دارد. (0/5) (در صورتي كه به نوع قند اشاره شود، نمره لحاظ گردد).
19- درستی یا نادرستی جمله زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (دی 1401)
رشته مورد رونویسی یک ژن ممکن است با رشته مورد رونویسی ژنهای دیگر یکسان یا متفاوت باشد.
درست (0/25)
رناهای ساخته شده دچار تغییر می‌شوند
20- درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (شهریور 1399)
در یاخته‌هاي یوکاریوتی، رناهاي ساخته شده در رونویسی براي انجام کارهاي خود، دستخوش تغییراتی می‌شوند.
درست (0/25)
تغییرات رنای پیک
21- علت مورد زیر را بنویسید. (دی 1399)
در بعضی ژنهای یوکاریوتی، رنای پیک (mRNA) بالغ، کوتاه‌تر از رنای پیک اولیه (نابالغ) است.
در بعضی ژنها، توالی‌های معینی از رنای ساخته شده، جدا و حذف میشود و سایر بخشها به هم متصل می‌شوند و به علت حذف اینترونها یک رنای پیک بالغ کوتاه‌تر ساخته میشود. (0/5)
22- فرایند جداسازی و حذف بخش‌هایی از رنای اولیه و ساخته شدن رنای بالغ را چه می‌گویند؟
پیرایش (0/25)
23- شکل زیر طرح ساده‌ای از رشته الگوی مولکول دنا و رنای بالغ حاصل از آن را نشان می‌دهد. با توجه به شکل به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور 1398)
این طرح در یاخته یوکاریوتی دیده میشود یا یاخته پروکاریوتی؟
یاخته یوکاریوتی (0/25)
24- در عبارت زیر، جواب صحیح را از بین کلمات داخل پرانتز انتخاب کنید. (دی 1398)
به بخش‌هایی از مولکول دنا که رونوشت آنها در رنای پیک سیتوپلاسمی حذف شده، (میانه – بیانه) می‌گویند.
میانه (0/25)
25- شکل زیر طرح ساده‌ای از رشته الگوی مولکول دنا و رنای بالغ حاصل از آن را نشان می‌دهد. با توجه به شکل به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور 1398)
بخش‌هایی از مولکول دنا که به شکل حلقه در آمده، چه نام دارد؟
میانه (اینترون) (0/25)
26- شکل زیر طرح ساده‌ای از رشته الگوی مولکول دنا و رنای بالغ حاصل از آن را نشان می‌دهد. با توجه به شکل به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور 1401)
حلقه‌ها میانه (اینترون) هستند یا بیانه (اگزون)؟
میانه (اینترون) (0/25)
27- در عبارات زیر جای خالی را با کلمه مناسب پر کنید.
به بخش‌هایی که در مولکول دنا وجود دارند و رونوشت آنها در رنای پیک سیتوپلاسمی حذف نمی‌شوند، …………………….. می‌گویند. (دی 1397)
بیانه (اگزون) (0/25)
28- رناي رونویسی شده از رشته الگو، در ابتدا داراي رونوشتهای میانۀ دنا است. به این رنا، ……………. گفته میشود. (خرداد 1399)
رناي نابالغ یا اولیه (0/25)
29- اصطلاح زیر را تعریف کنید. (خرداد 1398)
رنای (RNA) بالغ
با حذف رونوشت میانه‌ها (اینترونها) از رنای اولیه و پیوستن بخش‌های باقیمانده به هم، رنای بالغ ساخته میشود. (0/5)
شدت و میزان رونویسی
30- در عبارت زیر، جواب صحیح را از بین کلمات داخل پرانتز انتخاب کنید. (خرداد 1399)
ژنهای سازنده (رِنای رِناتَنی – رِنای ناقل) در یاخته‌های تازه تقسیم شده بسیار فعال‌اند.
رِنای رِناتَنی (0/25)
31- شکل زیر ساخته شدن همزمان چندین رنا از روی یک ژن را نشان می‌دهد. (دی 1401)
الف) کدام شماره «1 یا 2» جهت رونویسی از این ژن را نشان می‌دهد؟
«1» (0/25)
انتشار یا بازنشر هر بخش از این محتوای «آینده‌نگاران مغز» تنها با کسب مجوز کتبی از صاحب اثر مجاز است.
کتاب الکترونیکی «جامـــــــع‌ترین و آخــــــــرین پرسش‌های آزمون‌های نهایی زیست‌شناسی دوازدهم»
انتشارات: موسسه آموزشی تالیفی ارشدان
تعداد صفحه: ۱۱۵
این کتاب شامل
- بررسی تمامی امتحان‌های نهایی (از دی‌ماه ۱۳۹۷ تا دی‌ماه ۱۴۰۱) داخل کشور
- پاسخ تشریحی پرسش‌ها؛
- پاسخ کامل فعالیت‌های کتاب؛
- مطابق با جدیدترین تغییرات کتاب درسی
- تفکیک موضوعی پرسش‌ها براساس سرفصل‌های کتاب درسی
مجموعه پرسش‌های نهایی زیست
📘 زیست‌شناسی را بازی کنید و موفقیت را تجربه کنید
با جای‌خالی‌های تعاملی، متن‌ها را خودتان کامل کنید، فکر کنید و یاد بگیرید. فوراً کلیک کنید و تجربه یادگیری تعاملی را آغاز کنید!
