«باسمه تعالی»
سوالات امتحان نهایی درس: تعلیمات دینی ۳
رشته: ادبیات و علوم انسانی
ساعت شروع: ۱۰ صبح
تاریخ امتحان: ۱۴۰۰/۱۰/۰۲
پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه
مدت امتحان: ۸۰ دقیقه
تعداد صفحه: ۲
دانش‌آموزان روزانه، بزرگسال و داوطلبان آزاد سراسر کشور در نوبت دی ماه سال ۱۴۰۰
مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی
۱) تدبر در آیات قرآن و حدیث
الف) عبارت قرآنی «یا اَیُّهَا النّاسُ اَنتُمُ الفُقَراءُ اِلَی اللّهِ وَ اللّهُ هُوَ الغَنِیُّ الحَمیدُ» را ترجمه کنید. (۱)
ای مردم شما به خدا نیازمند هستید و خداوند بی‌نیاز و ستوده است. (درس ۱ ص ۱۰)
ب) با توجه به آیه شریفه «وَ الَّذِینَ جَاهَدُوا فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الْمُحْسِنِینَ» خداوند کسانی را که در راه او قدم بردارند، به طور خاص ………………….. می‌کند. (۰/۵)
هدایت (درس ۶ ص ۶۷-۶۸)
ج) آیه شریفه «قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ» به کدام معیار تمدن اسلامی اشاره دارد؟ (۰/۵)
علم آموزی (دانش و آموختن) (درس ۱۰ ص ۱۲۸)
د) آیه شریفه «اللَّهُ خالِقُ کُلِّ شَیْءٍ…» به کدام یک از مراتب توحید برمی‌گردد؟ (۰/۵)
الف) توحید در خالقیت
ب) توحید در مالکیت
الف (درس ۲ ص ۱۹)
ه) طبق فرمایش امام علی (ع) «تمام …………….. در دوری از گناهان جمع شده است.» (۰/۵)
الف) ایمان
ب) اخلاص
ب (درس ۴ ص ۴۸)
۲) درستی یا نادرستی گزاره‌های زیر را با (ص / غ) مشخص کنید:
الف) عادت و تکرار گناهان کبیره زمینه‌ساز رفتن انسان به گناهان صغیره است. (۰/۵)
ب) میان سعادت انسان در جهان آخرت و باید و نبایدهای دین، ارتباط و هماهنگی برقرار است. (۰/۵)
ج) احکام الهی انسان را از توجه به امیال مادی منع می‌کند و توصیه به استفاده معتدل از آن‌ها می‌نماید. (۰/۵)
د) گذر از عصر جاهلیت به عصر اسلام، نیازمند تحولی بنیادین در شیوه زندگی فردی و اجتماعی مردم بود. (۰/۵)
الف- غ (درس ۷ ص ۸۹)
ب- ص (درس ۹ ص ۱۱۰)
ج- غ (درس ۷ ص ۸۵)
د- ص (درس ۱۰ ص ۱۲۴)
۳) عبارت‌های زیر را با کلمات مناسب تکمیل کنید.
الف) آنان که بیشتر از گناهان دوری می‌کنند، ………………. قوی‌تر است. (۰/۵)
ب) درِ توبه همیشه باز است، اما ………………. توبه همواره میسر نیست. (۰/۵)
ج) توبه گناهان را از قلب خارج می‌کند و آن را شست و شو می‌دهد، به همین جهت این عمل را ………………. نیز می‌گویند. (۰/۵)
د) از اهداف مهم پیامبر (ص) ارتقای جایگاه ………………. به عنوان کانون رشد انسان‌ها و مانع اصلی فساد بود. (۰/۵)
الف- ایمانشان (درس ۷ ص ۸۷)
ب- توفیق (درس ۸ ص ۹۷)
ج- تخلیه یا پیرایش (درس ۸ ص ۹۶)
د- خانواده (درس ۱۰ ص ۱۲۵)
۴) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
الف) در چه صورتی یک جامعه توحیدی می‌باشد؟ (۰/۵)
حاکم آن بر اساس قوانین الهی به قدرت رسیده باشد و بکوشد قوانین الهی را در جامعه به اجرا در بیاورد. (درس ۳ ص ۳۴)
ب) دو مورد از شواهد وجود اختیار را نام ببرید. (۰/۵)
۱- تفکر و تصمیم ۲- احساس رضایت یا پشیمانی ۳- مسئولیت‌پذیری (درس ۵ ص ۵۶)
ج) خداوند با چه چیزهایی ما را امتحان می‌کند؟ (۰/۵)
خداوند با هر امر خیر یا شری ما را می‌آزماید. (درس ۶ ص ۷۰)
د) نام دو جبهه‌ای که در تمدن اسلامی در مقابل یکدیگر قرار دارند، بنویسید. (۰/۵)
جبهه حق – جبهه باطل (درس ۱۰ ص ۱۲۶)
ه) دو مورد از حقوق معنوی انسان‌ها را که موجب حق الناس می‌شود، بنویسید. (۰/۵)
اگر با دروغ، غیبت و تهمت آبروی انسان ریخته شود، اگر قلب پدر و مادری بر اثر بی‌حرمتی فرزندی شکسته شده، اگر با توزیع کتاب یا راه انداختن یک شبکه اجتماعی گمراه‌کننده در فضای مجازی فساد و تباهی در جامعه گسترش یافته، اگر رفتار ناپسند برخی افراد سبب بدبینی دیگران به دین شده و… (درس ۸ ص ۱۰۱)
و) عقیده به توانایی پیامبر (ص) و اولیای دین (ع) در برآوردن حاجت انسان، در چه صورتی شرک است؟ (۰/۵)
زمانی که این توانایی را از خود آن‌ها و مستقل از خدا بدانیم. (درس ۲ ص ۲۳)
ز) یکی از مهم‌ترین مصداق‌های قاعده «نفی سبیل» را بنویسید. (۰/۵)
مانع سلطه رسانه‌ای و ارتباط بیگانگان بر کشور شویم. (درس ۹ ص ۱۱۵)
۵) کشف ارتباط:
هر یک از موارد سمت راست با کدام یک از موارد سمت چپ ارتباط دارد؟ (در سمت چپ یک مورد اضافی است) (۱/۵)
| الف) از سنت‌های حاکم بر زندگی معاندان و غرق‌شدگان | ۱- سنت امداد خاص (توفیق الهی) |
| ب) رضایت سریع خدا از کسی که طلب آمرزش کرده | ۲- سنت املاء و استدراج |
| ج) حمایت خدا از انسان تلاشگر و مجاهد | ۳- سنت رحمت بر غضب |
| ۴- سنت امداد عام الهی |
الف) ۲ (درس ۶ ص ۷۴)
ب) ۳ (درس ۶ ص ۷۴-۷۳)
ج) ۱ (درس ۶ ص ۷۳)
۶) اصطلاحات زیر را تعریف کنید.
الف) «اخلاص در کاربرد دینی»: (۰/۵)
شخص عملش را فقط برای رضای خداوند و همان‌گونه که او دستور داده است، انجام دهد. (درس ۴ ص ۴۴)
ب) «قدر و قضای الهی»: (۰/۵)
قدر به معنای اندازه است؛ قضا به معنای به انجام رساندن، پایان دادن، حکم کردن و حتمیت بخشیدن است. (یکی از موارد) (درس ۵ ص ۵۸)
۷) به سوالات احکام زیر پاسخ دهید.
حکم هر یک از موارد زیر را بنویسید: حرام – حلال و جایز – مستحب – واجب – واجب کفایی (یک مورد اضافی است.) (۲)
الف) نخریدن کالاهای خارجی به سبب وابستگی کشور
ب) استفاده از موسیقی مناسب مجالس لهو و لعب
ج) فراهم کردن امکانات ورزشی برای دور شدن افراد جامعه از فساد و بی‌بندوباری
د) شرکت در مجالس شادی مانند جشن‌های مذهبی و ملی، به موجب تبلیغ دین
الف- واجب (درس ۹ ص ۱۱۷)
ب- حرام (درس ۹ ص ۱۱۵)
ج- واجب کفایی (درس ۹ ص ۱۱۶)
د- مستحب (درس ۹ ص ۱۱۵-۱۱۶)
۸) به پرسش‌های زیر پاسخ کامل دهید.
الف) موقعیت و جایگاه زن پس از اسلام را شرح دهید. (۱)
با گرویدن مردم به اسلام، زن منزلت انسانی خود را کسب کرد و استقلال مالی به دست آورد. حضور زن در جامعه با عفاف و پاکدامنی توأم شد، رابطه زناشویی در چارچوب خانواده و به شکل ازدواج قرار گرفت و استفاده ابزاری از زن لغو شد تا خانواده کانون رشد فضایل اخلاقی، دوستی و مودت گردد و محیط جامعه از فساد و بی‌بندوباری محفوظ بماند و حریم عفاف و عزت حفظ شود. (درس ۱۰ ص ۱۲۶)
ب) چرا دوره جوانی بهترین زمان برای توبه است؟ (۱)
دوره جوانی دوره انعطاف‌پذیری، تحول و دگرگونی و دوره پیری دوره کم شدن انعطاف و تثبیت خوی و خصلت‌هاست. اگر در دوره جوانی خصلت‌هایی در انسان پدید آمد و ماندگار شد، خارج کردن آن‌ها در پیری بسیار سخت و طاقت‌فرسا خواهد بود. (درس ۸ ص ۱۰۳)
ج) چرا قمار در اسلام یک کار بیهوده و حرام می‌باشد؟ (۱)
قمار علاوه بر این‌که کار بیهوده است، پول و ثروت مردم را در مسیر که هیچ فایده‌ای برای جامعه ندارد به کار می‌گیرد. از طرف دیگر، این عمل میان برنده و بازنده کینه و دشمنی به وجود می‌آورد. (درس ۹ ص ۱۱۲)
د) از آثار نامطلوب گناه بر زندگی دنیوی و اخروی انسان «از بین بردن آرامش خاطر» را توضیح دهید. (۱)
گناه بر وجدان انسان اثر می‌گذارد و شخص را از درون ناراحت می‌کند. اگر گناهکار، در همین مرحله توبه کند، خود را از اندوه درونی نجات داده است؛ اما اگر گناه را تکرار کند، برای راحت کردن وجدان خود، پیوسته دست به توجیه می‌زند تا بالاخره بر وجدان خود چیره شود و گناه را به آسانی انجام دهد. (درس ۷ ص ۹۰)
ه) طبق فرموده پیامبر اکرم (ص) چهار رفتار نسبت به گناه، از خود گناه بدتر است؛ هر چهار مورد را بنویسید. (۱)
۱- کوچک شمردن گناه ۲- افتخار کردن به گناه ۳- شادمانی کردن بر گناه ۴- اصرار بر گناه (درس ۷ ص ۸۹-۸۸)
«در پناه ایزد منان سلامت و سربلند باشید.» (جمع نمره: ۲۰)
