باسمه تعالی
سؤالات امتحان نهایی درس: علوم اجتماعی
پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه
مدت امتحان: ۸۰ دقیقه
رشته: ریاضی فیزیک – علوم تجربی
ساعت شروع: ۸ صبح
تاریخ امتحان: ۱۴۰۰/۰۶/۱۰
تعداد صفحه: ۲
دانش آموزان روزانه، بزرگسال و داوطلبان آزاد سراسر کشور در شهریور ماه سال ۱۴۰۰
مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی
۱- در عبارات زیر موارد صحیح و غلط را مشخص کنید: (۲/۵ نمره) (هر مورد ۰/۵ نمره)
الف) برخی پیامدهای کنش، ارادی‌اند که این دسته پیامدها، خودشان کنش هستند.
صحیح (ص ۵)
ب) افراد با عمل کردن بر اساس ارزش‌ها و هنجارها، موجب تداوم و استمرار آنها می‌شوند.
صحیح (ص ۱۲)
ج) جامعه بدون فرهنگ وجود ندارد ولی فرهنگ بدون جامعه پدید می‌آید.
غلط (ص ۱۶)
د) موقعیت اجتماعی افراد صرفاً تابع مشاغل آن¬هاست.
غلط (ص ۴۵)
هـ) از کارکردهای مهم خانواده تأمین جمعیت است.
صحیح (ص ۷۸)
۲- جاهای خالی را با عبارات مناسب پر کنید: (۲/۵ نمره)
الف) کنش‌ها ممکن است با اشتیاق یا از روی اضطرار انجام شوند اما در هر حال ……………………..
ارادی‌اند (ص ۴)
ب) شیوه انجام کنش اجتماعی، ……………….. است که مورد قبول افراد جامعه قرار گرفته است.
هنجار اجتماعی (ص ۱۱)
ج) فرد با آموزش‌های اساسی و ماندگاری که در ………………………. می‌بیند، اولین و مهم‌ترین آشنایی‌ها را با جامعه خود پیدا می‌کند.
خانواده (ص ۴۲)
د) ایرانیان پس از آشنایی با اسلام، عناصر ………………………….. و اساطیری خود را کنار گذاشتند.
مشرکانه (ص ۵۹)
ه) قدرتی که با مقبولیت همراه باشد و به صورت رسمی پذیرفته شده باشد، …………………. نامیده می‌شود.
اقتدار (ص ۶۹)
۳- سؤالات چهار گزینه‌ای: (۲/۵ نمره) (هر مورد ۰/۵ نمره)
الف) عبارت‌های زیر بیانگر کدام ویژگی کنش است؟
– وقتی برای اولین بار برای استفاده از یک کالای پیچیده به دفترچه راهنمای آن مراجعه می‌کنیم،
– قرار گرفتن بر سر دو راهی
۱- ارادی بودن – هدف دار بودن
۲- معنادار بودن- هدف دار بودن
۳- معنادار بودن- آگاهانه بودن
۴- آگاهانه بودن- ارادی بودن
گزینه ۴ (آگاهانه بودن – ارادی بودن) (ص ۳)
ب) کدام گزینه تأثیر ابعاد هویتی مثال‌های زیر را به درستی نشان می‌دهد؟
“جهان اجتماعی مانع شکوفایی برخی اخلاقیات می‌شود.”
“برخی بیماری‌های جسمانی به کمک قوای روانی درمان می‌شوند.”
۱- نفسانی بر اجتماعی – نفسانی بر جسمانی
۲- اجتماعی بر نفسانی – نفسانی بر جسمانی ٣
۳- اجتماعی بر نفسانی – نفسانی بر اجتماعی
۴- نفساتی بر اجتماعی – جسمانی بر نفسانی
گزینه ۲ (اجتماعی بر نفسانی- نفسانی بر جسمانی (ص ۳۵)
ج) هویت فرهنگی جامعه بر اساس ……………… اجتماعی آن شکل می‌گیرد.
۱- هنجارها و عقاید
۲- عقاید و ارزش‌های
۳- آرمان‌ها و عقاید
۴- ارزش‌ها و هنجارهای
گزینه ۲ (عقاید و ارزش‌های) (ص ۵۱)
د) در نخستین رویارویی‌ها قدرت ……………. و ……………… جوامع غربی، جوامع اسلامی را به خودباختگی فرهنگی دچار ساخت.
۱- اقتصادی و سیاسی
۲- اقتصادی و نظامی
۳- فرهنگی و سیاسی
۴- سیاسی و نظامی
گزینه ۴ (سیاسی و نظامی) (ص ۶۱)
ه) در چه صورت فرهنگ، گسترش بیشتری می‌یابد؟
۱- حاملان و عاملان آن، بیشتر باشند
۲- دینی باشد
۳- بعد اقتصادی مطلوبی داشته باشد
۴- دنیوی باشد
گزینه ۱ (حاملان و عاملان آن، بیشتر باشند) (ص ۷۷)
۴- به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید. (۳ نمره) (هر مورد ۰/۵ نمره)
الف) به کنش اجتماعی و پیامدهای آن چه می‌گویند؟
پدیده اجتماعی (ص ۱۱)
ب) کدام لایه‌های فرهنگ کمتر در معرض تغییر قرار می‌گیرند؟
لایه‌های عمیق (ص ۱۶)
ج) جوامع اسلامی در مواجهه با امپراتوری‌های یونان و روم، کدام عناصر را از فرهنگ آنها اخذ کردند؟
عقلی (ص ۵۳)
د) نظریه پردازان غربی طی قرن بیستم، چه نوع فرهنگی را سرنوشت مشترک و حتمی بشریت می‌دانستند؟
دنیوی شدن (ص ۶۴)
ه) ارسطو حکومتی را که در آن اکثریت بر اساس حقیقت و فضیلت حضور و فعالیت دارند چه می‌نامد؟
جمهوری (ص ۷۳)
و) تدابیر و راه حل‌هایی که برای حل مشکل جمعیتی اندیشیده می‌شود چه نام دارد؟
سیاست‌های جمعیتی (ص ۷۹)
۵- هر یک از تعاریف ستون اول به کدام یک از مفاهیم ستون دوم اشاره دارد؟ (۱ مورد اضافی است) (۱ نمره) (هر مورد ۰/۲۵ نمره)
| تعاریف | مفاهیم |
| الف: شیوه زندگی گروهی از انسان‌ها که با یکدیگر زندگی می‌کنند. | ۱- فرهنگ |
| ب: آداب و رسوم عروسی اقوام مختلف | ۲- فرهنگ واقعی |
| ج: آن بخش از فرهنگ که مردم به آن عمل می‌کنند. | ۳- خرده فرهنگ موافق |
| د: آن بخش از فرهنگ که از نظر علمی صحیح و مطابق فطرت انسان باشد. | ۴- فرهنگ حق |
| ۵- فرهنگ آرمانی |
الف) ۱ (ص ۱۶)
ب) ۳ (ص ۱۸)
ج) ۲ (ص ۲۴)
د) ۴ (ص ۲۶)
سؤالات تشریحی
۶- چگونه جوامع مختلف حقیقت را به فرهنگ آرمانی و واقعی خود وارد می‌کنند؟ (۱ نمره)
جوامع مختلف با ایمان به حق، حقیقت را به فرهنگ آرمانی خود وارد می‌کنند و با عمل کردن براساس این عقاید و ارزش‌ها، آنها را به فرهنگ واقعی‌شان وارد می‌نمایند. (ص ۳۰)
۷- نگاه دنیوی فرهنگ جدید غرب نسبت به طبیعت و بدن آدمی را بنویسید. (۱ نمره)
نگاه دنیوی فرهنگ جدید غرب و ارزش‌های آن به گونه‌ای است که هر دخل و تصرفی را در طبیعت و بدن مجاز می‌داند. انسان در این فرهنگ هر نوع تصرفی را برای بهره برداری بیشتر از طبیعت انجام می‌دهد. (ص ۳۶)
۸- روش‌های پیشگیری از کجروی های اجتماعی را نام ببرید. (۱/۵ نمره)
تبلیغ و اقناع تشویق و پاداش تنبیه و مجازات (ص ۴۳)
۹- پیامدهای خودباختگی فرهنگی را بنویسید. (۱/۵ نمره)
۱– عناصر فرهنگی جامعه دیگر را بدون تحقیق و گزینش می‌پذیرد.
۲- چنین جامعه‌ای به روش تقلیدی عمل می‌کند.
۳- ارتباطش را با تاریخ و فرهنگ خود از دست می‌دهد.
۴- نه می‌تواند فرهنگ خود را تداوم ببخشد نه قادر است به جامعه دیگری که شیفته و مبهوت آن شده است، ملحق شود. (از این جا مانده و از آنجا رانده) (ص ۵۴) ( ذکر ۳ مورد کافی است)
۱۰- انقلاب اسلامی چه تأثیری بر جوامع اسلامی داشته است؟ (۱ نمره)
جوامع اسلامی دیگر با الهام گرفتن از انقلاب اسلامی ایران، هویت خود را بیرون از تصاویری که فرهنگ غربی القا می‌کرد، جست وجو می‌کنند. (ص ۶۴)
۱۱- نظام‌های سیاسی بر اساس تعداد افراد تأثیرگذار و تصمیم گیرنده به چند دسته تقسیم می‌شوند؟ توضیح دهید. (۱/۵ نمره)
– نظام‌هایی که در آنها یک فرد حاکم است و تصمیم می‌گیرد؛
– نظام‌هایی که در آنها اقلیتی تصمیم گیرنده است؛
– نظام‌هایی که در آنها اکثریت مردم در سرنوشت سیاسی خود تأثیرگذارند. (ص ۷۲)
۱۲- چرا رفاه حاصل از اقتصاد نفتی پایدار نیست؟ (۱ نمره)
– ایجاد در آمدی هنگفت و بدون زحمت
– شکل گیری تولید ملی ضعیف و شکننده وابسته به نفت
– به وجود آمدن دولت بزرگی که به کمک درآمدهای نفتی رفاه اقتصادی را ایجاد می‌کند نه رواج کسب و کار
– فراهم شدن زمینه سوء استفاده قدرت‌های جهانی (ذکر ۲ مورد کافیست) (ص ۸۱)
جمع نمرات ۲۰
“به پاسخ‌هایی که از نظر مصحح محترم به راهنمای تصحیح نزدیک است نمره تعلق می‌گیرد”.
سربلند و پیروز باشید.
