حذف شود

---

---

---

---

برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.

---

---

برای مشاهده «کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.

---

پرسش‌های تشریحی با فونت و نگارش عالی و بر اساس کتاب‌های جدید به زودی منتشر خواهد شد.

۱. کدام جانور فاقد دهان و دستگاه گوارش است؟ این جانور، مواد مغذی را چگونه جذب می‌کند؟

کرم کدو، فاقد دهان و دستگاه گوارش است و مواد مغذی را از سطح بدن جذب می‌کند.

۲. نوع گوارش پارامسی چیست؟

گوارش درون یاخته ای

۳. در کدام نوع گوارش کریچه غذایی تشکیل می‌شود؟

درون یاخته ای

۴. انواع کریچه (واکوئل)‌های پارامسی کدامند؟

غذایی، گوارشی و دفعی

۵. در پارامسی حرکت چه عاملی غذا را از محیط به حفره دهانی منتقل می‌کند؟

مژک‌ها

۶. در پارامسی، در انتهای حفره دهانی کدام کریچه تشکیل می‌شود؟

واکوئل غذایی

۷. کدام اندامک پارامسی دارای آنزیم‌های گوارشی است؟

لیزوزوم (کافنده تن)

۸. کدام اندامک پارامسی با پیوستن به کریچه غذایی، آنزیم‌های خود را به درون آن آزاد می‌کند؟

لیزوزوم (کافنده تن)

۹. کریچه گوارشی از پیوستن کدام اندامک‌ها به یکدیگر تشکیل می‌شود؟

واکوئل غذایی و لیزوزوم

۱۰. کریچه دفعی چگونه در پارامسی تشکیل می‌شود؟

پس از خروج مواد گوارش یافته از واکوئل گوارشی و باقی ماندن مواد گوارش نیافته

۱۱. محتویات کریچه دفعی از چه راه و چگونه دفع می‌شود؟

از راه منفذ دفعی و به روش اگزوسیتوز (برون رانی)

۱۲. گوارش در کدام جانوران در حفره گوارشی صورت می‌گیرد؟

در بی‌مهرگانی مانند هیدر از گروه مرجان‌ها

۱۳. در کدام جانوران گوارش ابتدا برون سلولی سپس درون سلولی است؟

بی مهرگانی مانند هیدر از گروه مرجان‌ها

۱۴. ذرات غذایی با چه فرایندی وارد یاخته پوشاننده حفره گوارشی هیدر می‌شوند؟

درون بری (آندوسیتوز) یا ذره خواری (فاگوسیتوز)

۱۵. انواع یاخته ی پوشاننده حفره گوارشی هیدر چیست؟

تاژکدار و بدون تاژک

۱۶. حفره گوارشی چند سوراخ برای ورود و خروج مواد دارد؟

فقط یک

۱۷. در هیدر فرایند گوارش درون یاخته ای چگونه ادامه می‌یابد؟

ابتدا ذرات غذایی با فرایند فاگوسیتوز وارد یاخته پوشاننده حفره گوارشی می‌شود. سپس گوارش در کریچه‌های غذایی ادامه می‌یابد.

۱۸. در هیدر، گردش مواد چگونه صورت می‌گیرد؟

درون حفره گوارشی

۱۹. لوله گوارش در اثر تشکیل چه عاملی شکل می‌گیرد؟ و چه امکاناتی در آن فراهم شده است؟

این لوله در اثر تشکیل مخرج، شکل می گیرد و امکان جریان یک طرفۀ غذا را بدون مخلوط شدن غذای گوارش یافته و مواد دفعی فراهم می‌کند.

۲۰. در کدام جانوران دستگاه گوارش کامل شکل گرفته است؟

جانوران دارای لوله گوارش

۲۱. کدام عامل لوله گوارش ملخ را برای عبور مواد غذایی لغزنده می‌کند؟

بزاق

۲۲. گوارش شیمیایی کدام نوع ماده آلی از دهان ملخ آغاز می‌شود؟ توسط کدام آنزیم؟

کربوهیدرات-آمیلاز بزاق

۲۳. در ملخ غذای خرد شده از طریق مری به کدام بخش وارد می‌شود؟

چینه دان

۲۴. ملخ قبل از انتقال غذا به دهان چه کاری انجام می دهد؟

با استفاده از آرواره‌ها، مواد غذایی را خرد و به دهان منتقل می‌کند.

۲۵. بخش حجیم انتهای مری ملخ چه نام دارد؟

چینه دان

۲۶. غذا در کدام اندام لوله گوارش ملخ دخیره و نرم می‌شود؟

چینه دان

۲۷. گوارش کدام ترکیبات آلی در چینه دان کربوهیدرات ادامه می یابد؟

کربوهیدرات

۲۸. غذا پس از چینه دان به کدام بخش لوله گوارش ملخ وارد می‌شود؟

پیش معده

۲۹. پیش معده ملخ چگونه به خرد شدن بیشتر مواد غذایی کمک می‌کند؟

دیوارۀ پیش معده دندانه‌هایی دارد که به خرد شدن بیشتر مواد غذایی کمک می کنند.

۳۰. آنزیم‌های ترشحی کدام بخش‌ها به پیش معده وارد می شوند؟

معده و کیسه‌های معده

۳۱. کدام عوامل باعث تبدیل مواد غذایی به ذرات ریزی در پیش معده ملخ می شوند؟

حرکات مکانیکی پیش معده و عملکرد آنزیم‌های معده و کیسه‌های معده

۳۲. ذرات غذایی حاصل از گوارش در پیش معده ملخ به کدام بخش وارد می شوند؟

کیسه‌های معده

۳۳. کدام بخش لوله گوارش ملخ دارای دندانه‌هایی در دیواره اش است؟

پیش معده

۳۴. در کدام جانور جذب اصلی در معده صورت می گیرد؟

ملخ

۳۵. گوارش برون یاخته ای در کدام بخش لوله گوارش ملخ کامل می‌شود؟

کیسه‌های معده

۳۶. مواد گوارش نیافته پس از عبور از روده ملخ به کدام بخش وارد می شوند؟

راست روده

۳۷. جذب آب و یون‌ها در کدام بخش لوله گوارش ملخ صورت می گیرد؟

راست روده

۳۸. کدام جانوران دارای چینه دان می باشند؟

ملخ، کرم خاکی و پرندگان دانه خوار

۳۹. کدام ساختار لوله گوارش به جانوران امکان می دهد تا با دفعات کمتر تغذیه انرژی خود را تأمین‌کند؟چرا؟

چینه دان زیرا غذا در آن ذخیره می‌شود.

۴۰. کدام جانور فاقد معده در لوله گوارش است؟

کرم خاکی

۴۱. اولین بخش اتساع یافته لوله گوارش کرم خاکی چیست؟

حلق

از بخش عقبی معده پرندگان دانه خوار کدام بخش تشکیل می‌شود؟

سنگدان

نقش راست روده ملخ چیست؟

مواد گوارش نیافته، پس از عبور از روده به راست روده وارد و آب و یون‌های آن جذب می‌شود.

چرا پرندگان دانه خوار همراه غذا سنگریزه‌هایی نیز می بلعد؟

فرایند آسیاب کردن غذا را در سنگدان تسهیل می کنند.

معده کدام جانوران چهار قسمتی است؟

پستانداران نشخوارکننده

کدام قسمت معده نشخوارکنندگان معده واقعی است؟

شیردان

حجیم ترین قسمت معده نشخوار کنندگان کدام است؟

سیرابی

نمونه‌هایی از جانوران نشخوار کننده کدامند؟

گاو و گوسفند

علت احتمالی نشخوارکنندگی گاو و گوسفند چیست؟

این جانوران به سرعت غذا می خورند تا در فرصت مناسب یا مکانی امن، غذا را با نشخوار کردن وارد دهان کنند و بجوند.

غذای نیمه جویده شده که به سرعت در نشخوارکنندگان بلعیده می‌شود ابتدا به کدام بخش معده وارد می‌شود؟

ابتدا غذای نیمه جویده شده به سرعت بلعیده و وارد سیرابی می‌شود.

چه عواملی توده‌های غذا را در سیرابی نشخوارکنندگان تا حدودی گوارش می دهند؟

میکروب‌ها به کمک حرارت بدن، ترشح مایعات و حرکات سیرابی، تا حدودی توده‌های غذا را گوارش می دهند.

توده‌های غذایی گوارش یافته پس از سیرابی وارد کدام بخش معده می شوند؟

نگاری

غذای نیمه جویده شده که به سرعت در نشخوارکنندگان بلعیده می‌شود قبل از ورود مجدد به دهان از کدام بخش‌های معده می گذرند؟

سیرابی و نگاری

پس از ورود مجدد و پس از نشخوار مواد غذایی به سیرابی در نشخوارکنندگان چه تغییری در مواد غذایی ایجاد می‌شود؟

بیشتر حالت مایع پیدا می‌کند و سپس به نگاری جریان یابد.

میکروب‌های گوارش دهنده سلولز در کدام بخش معده نشخوارکنندگان مستقرند؟

سیرابی

میکروب‌های گوارش دهنده سلولز در کدام بخش‌های معده نشخوارکنندگان، عمل گوارش میکروبی انجام می دهند؟

سیرابی، نگاری، هزارلا و حتی تا اندازه ای شیردان

نقش هزارلای معده نشخوار کنندگان چیست؟

آبگیری از مواد غذایی

آبگیری از مواد غذایی در کدام بخش معده نشخوارکنندگان صورت می گبرد؟

هزارلا

در کدام محل معده نشخوارکنندگان آنزیم‌های گوارشی پپسینوژن وارد عمل می‌شود؟

شیردان

چرا وجود میکروب‌ها در نشخوار کنندگان ضروری است؟

برای گوارش سلولز زیرا آنان فاقد توانایی تولید آنزیم سلولاز برای گوارش سلولزند.

گوارش سلولز از کدام بخش لوله گوارش نشخوارکنندگان شروع می‌شود؟

سیرابی

در کدام گیاه خواران عمل گوارش میکروبی پس از گوارش آنزیمی صورت می گیرد؟

گیاه خواران غیرنشخوارکننده

میکروب‌های گوارش دهنده سلولز در کدام بخش لوله گوارش غیرنشخوارکنندگان زندگی می کنند؟

روده کور

سلولز در کدام بخش لوله گوارش اسب آبکافت می‌شود؟

روده کور

چرا بخشی از مواد غذایی در اسب دفع می‌شود؟

زیرا گوارش سلولز در رودۀ باریک این جانور انجام نمی‌شود بلکه در روده کور انجام می‌شود.

---

---

در جدیدترین چاپ کتاب زیست دهم، فصل دوم گفتار چهارمی ندارد.

---

---

در حال آماده کردن برای طراحی پرسش های تشریحی

قدردان صبوری شما هستیم

برخی جانداران، مواد مغذی را از سطح یاخته یا بدن و به طور مستقیم از محیط، دریافت می‌کنند. این محیط، آب دریا، دستگاه گوارش یا مایعات بدن جانوران میزبان است. کرم کدو که فاقد دهان و دستگاه گوارش است، مواد مغذی را از سطح بدن جذب می‌کند (شکل ۱۷).

شکل ۱۷- کرم کدو

واکوئول گوارشی: پارامسی از آغازیان است و با حرکت مژک‌ها غذا را از محیط به حفره دهانی منتقل می‌کند. در انتهای حفره، کیسه ای غشایی به نام واکوئول غذایی تشکیل می‌شود. واکوئول غذایی درون سیتوپلاسم حرکت می‌کند. کافنده تن (لیزوزوم) به واکوئول می‌پیوندد و آنزیم‌های خود را به درون آن آزاد می‌کند. در نتیجه، واکوئول گوارشی تشکیل می‌شود. مواد گوارش یافته از این واکوئول خارج می‌شوند و مواد گوارش نیافته در آن باقی می‌مانند. به این واکوئول، واکوئول دفعی می‌گویند. محتویات این واکوئول از راه منفذ دفعی یاخته خارج می‌شود (شکل ۱۸).

شکل۱۸- گوارش درون یاخته‌ای در پارامسی از آغازیان

حفره گوارشی: گوارش در جانوری مانند هیدر در کیسه ای به نام حفره گوارشی انجام می‌شود. این حفره فقط یک سوراخ برای ورود و خروج مواد دارد. یاخته‌هایی در این حفره، آنزیم‌هایی ترشح می‌کنند که فرایند گوارش به صورت برون یاخته ای را آغاز می‌کنند. یاخته‌های این حفره، ذره‌های غذایی را با درون بری دریافت می‌کنند. سپس فرایند گوارش به صورت درون یاخته ای در حفره گوارشی ادامه می.یابد (شکل ۱۹).

شکل ۱۹- حفره گوارشی در هیدر

لوله گوارش: این لوله در اثر تشکیل مخرج، شکل می‌گیرد و امکان جریان یک طرفه غذا را فراهم می‌کند. در ادامه نمونه‌هایی از لوله گوارش در جانوران را بررسی می‌کنیم.

ملخ، حشره ای گیاه خوار است و با استفاده از آرواره‌ها، مواد غذایی را خرد و به دهان منتقل می‌کند. غذای خرد شده از طریق مری به چینه دان وارد می‌شود. چینه دان بخش حجیم انتهای مری است که در آن غذا ذخیره و نرم می‌شود. سپس غذا به بخش کوچکی به نام پیش معده وارد می‌شود. دیواره پیش معده دندانه‌هایی دارد که به خرد شدن بیشتر مواد غذایی کمک می‌کنند. معده و کیسه‌های معده، آنزیم‌هایی ترشح می‌کنند که به پیش معده وارد می‌شوند. جذب، در معده صورت می‌گیرد. مواد گوارش نیافته پس از عبور از روده، به راست روده وارد و سپس از مخرج دفع می‌شوند (شکل۲۰).

شکل۲۰- لوله گوارش ملخ

جانوران دیگری مانند پرندگان دانه خوار نیز چینه دان دارند. شکل ۲۱ لوله گوارش در این پرندگان را نشان میدهد.

بخش عقبی معده در این پرندگان ساختاری ماهیچه‌ای است و سنگدان نامیده میشود. سنگریزه‌هایی که پرنده می‌بلعد، فرایند آسیاب کردن غذا را تسهیل می‌کنند.

شکل۲۱- لوله گوارش پرنده دانه خوار

پستانداران نشخوارکننده، نظیر گاو و گوسفند، معده چهار قسمتی دارند (شکل ۲۲). در این جانوران، معده، شامل کیسه بزرگی به نام سیرابی؛ بخشی به نام نگاری، یک اتاقک لایه لایه به نام هزارلا و معده واقعی یا شیردان است. این جانوران به سرعت غذا می‌خورند تا در فرصت مناسب یا مکانی امن، غذا را با نشخوارکردن به دهان برگردانند و بجوند. ابتدا غذای نیمه جویده بلعیده و وارد سیرایی می‌شود و در آنجا به کمک میکروب‌ها تا حدی گوارش می‌یابد. در نشخوارکنندگان، وجود میکروب‌ها برای گوارش سلولز ضروری است. سلولز مقدار زیادی انرژی دارد ولی اغلب جانوران فاقد توانایی تولید آنزیم لازم برای گوارش آن هستند.

توده‌های غذا سپس به نگاری وارد و به دهان برمی‌گردند. در این زمان غذا به طور کامل، جویده و دوباره به سیرابی وارد می‌شود؛ بیشتر حالت مایع پیدامی‌کند و سپس به نگاری جریان می‌یابد. مواد از آنجا به هزارلا رفته، تا حدودی آبگیری و سرانجام به شیردان وارد می‌شوند. در این محل آنزیمهای گوارشی وارد عمل می‌شوند و گوارش ادامه پیدا می‌کند (شکل ۲۲).

شکل ۲۲- معده چهار قسمتی

فعالیت

درباره ارتباط بین گوارش نشخوارکنندگان با گرم شدن کره زمین اطلاعاتی جمع آوری کنید و در کلاس ارائه دهید.

---

---

---

---

---

---