پرسش های نهایی گفتار انتخاب طبیعی و رفتار فصل رفتارهای جانوران
کتاب الکترونیکی «جامـــــــعترین و آخــــــــرین پرسشهای آزمونهای نهایی زیستشناسی دوازدهم»
انتشارات: موسسه آموزشی تالیفی ارشدان
تعداد صفحه: ۱۱۵
این کتاب شامل
- بررسی تمامی امتحانهای نهایی (از دیماه ۱۳۹۷ تا دیماه ۱۴۰۱) داخل کشور
- پاسخ تشریحی پرسشها؛
- پاسخ کامل فعالیتهای کتاب؛
- مطابق با جدیدترین تغییرات کتاب درسی
- تفکیک موضوعی پرسشها براساس سرفصلهای کتاب درسی
فصل رفتارهای جانوران
شامل گفتارهای:
گفتار ۱: اساس رفتار
گفتار ۲: انتخاب طبیعی و رفتار
گفتار ۳: ارتباط و زندگی گروهی
بارمبندی مربوط به این فصل:
نیمسال اول: ۰ نمره
نیمسال دوم و شهریور: ۲/۵ نمره
» فایل word «سوالات نهایی گفتار»
گفتار ۲: انتخاب طبیعی و رفتار
۴۱- از بین کلمات داخل پرانتز، گزینۀ مناسب را انتخاب کنید. (خرداد ۱۴۰۰)
در رفتارشناسی با دیدگاه انتخاب طبیعی، پژوهشگران برای پاسخ به پرسش (چرایی – چگونگی) رفتارها، پژوهش میکنند.
چرایی (۰/۲۵)
۴۲- علت رفتار زیر را بنویسید. (خرداد ۱۳۹۸)
پرنده کاکایی پس از آنکه جوجههایش از تخم بیرون میآیند، پوستههای تخم را از لانه خارج میکند.
برای کاهش احتمال شکار شدن یا افزایش احتمال بقای جوجهها انجام میدهند. (۰/۲۵)
الف) پژوهشگر چه فرضیهای را دنبال میکرد؟فرضیه پژوهشگر: کاکاییها رفتار دور انداختن پوسته تخمهای شکسته از لانه را برای کاهش احتمال شکار شدن و افزایش احتمال بقای جوجهها انجام میدهند.
ب) چرا پژوهشگر فقط در کنار تعدادی از تخم مرغهای رنگ آمیزی شده، پوسته تخم کاکایی قرار داد؟
چون پژوهشگر میخواهد فرضیهی مربوط به اثر وجود پوستههای تخم کاکایی را آزمایش کند. او تخممرغهای رنگآمیزی شده را که از هر نظر (وزن، اندازه، رنگ و …) یکسان میباشند، به دو گروه آزمایشی و گواه تقسیم و هر دو گروه را در شرایط یکسان قرار میدهد. تنها تفاوت این است که پژوهشگر در کنار گروه آزمایشی پوسته تخم کاکایی قرار میدهد در حالی که در کنار گروه گواه، چنین پوستههایی قرار نمیگیرد. به این ترتیب او میتواند آزمون فرضیه را کنترل کند. در این حالت هر اتفاقی که برای گروه آزمایشی رخ دهد، میتوان به پوستههای تخم کاکایی به کار رفته نسبت داد. پژوهشگر در کنار گروه آزمایشی پوسته تخم کاکایی قرار میدهد در حالی که در کنار گروه گواه، چنین پوستههایی قرار نمیگیرد. به این ترتیب او میتواند آزمون فرضیه را کنترل کند. در این حالت هر اتفاقی که برای گروه آزمایشی رخ دهد، میتوان به پوستههای تخم کاکایی به کار رفته نسبت داد. پژوهشگر نتایج آزمایش را ثبت میکند و با تجزیه و تحلیل و تفسیر یافتههای خود، نتیجه میگیرد که آیا اطلاعات به دست آمده، فرضیهی او را تأیید میکنند و یا نه.
زادآوری (تولیدمثل)
۴۳- در عبارت زیر جای خالی را با کلمه مناسب کامل کنید. (خرداد ۱۴۰۱)
یکی از رفتارهای زادآوری (تولیدمثل)، ………………… است که در این رفتار طاووس ماده، رنگ درخشان و لکههای چشم مانند دم طاووس نر را بررسی میکند.
انتخاب جفت (۰/۲۵)
۴۴- به سؤال زیر دربارۀ رفتارهای جانوران پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۸)
درخشان بودن رنگ پرهای طاوس نر نشانه چیست؟
سلامت و کیفیت رژیم غذایی آن است. (۰/۵)
۴۵- در مورد رفتارهای جانوران به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۹)
کدام جانور، طاووس ماده یا جیرجیرک ماده برای تولیدمثل هزینه بیشتری نسبت به جفت خود میپردازد؟
طاووس ماده (۰/۲۵)
۴۶- در ارتباط با انتخاب طبیعی و رفتار به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۴۰۰)
چرا در جانوران، مادهها بیشتر از نرها انتخاب جفت انجام میدهند؟
زیرا جانوران ماده معمولاً زمان و انرژی بیشتری صرف میکنند. (۰/۵)
۴۷- در رابطه با رفتارهای جانوران به پرسش زیر پاسخ دهید: (شهریور ۱۴۰۰)
در رفتار انتخاب جفت، در صورت انتخاب جانوری با صفات ثانویه جنسی، زادهها چه مواردی را به ارث میبرند؟
علاوه بر ویژگیهای ظاهری، ژنهای صفات سازگارتر را نیز به ارث میبرند. (۰/۵)
۴۸- درستی یا نادرستی جمله زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (دی ۱۴۰۱)
در گونههای مختلف جانوران، انتخاب جفت را فقط جانوران ماده انجام میدهند.
نادرست (۰/۲۵)
۴۹- علت رفتار زیر را بنویسید. (خرداد ۱۳۹۸)
در نوعی جیرجیرک، جانور نر، جیرجیرک مادهای را به عنوان جفت انتخاب میکند که بزرگتر باشد.
زیرا بزرگتر بودن جیرجیرک ماده نشانۀ آن است که تخمکهای بیشتری دارد. (۰/۵)
۵۰- در مورد رفتارهای جانوران به پرسش زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۳۹۹ و خرداد ۱۴۰۰)
چرا در نوعی جیرجیرک، جانور نر جفت خود را انتخاب میکند؟
جیرجیرک نر، زامههای خود را درون کیسههای به همراه مقداری مواد مغذی به جانور ماده منتقل میکند یا جنس نر هزینه بیشتری برای تولیدمثل میپردازد. (۰/۵)
۵۱- چرا طاووس نر نظام جفتگیری چندهمسری دارد؟ (دی ۱۳۹۷)
در این نظام یکی از والدین پرورش و نگهداری زادهها را انجام میدهد. (۰/۵)
۵۲- در مورد رفتارهای جانوران به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۹)
نظام جفتگیری در بیشتر پستانداران چگونه است؟
چندهمسری (۰/۲۵)
۵۳- به سؤال زیر دربارۀ رفتارهای جانوران پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۸)
در کدام نظام جفتگیری، جانور نر و ماده در انتخاب جفت سهم مساوی دارند؟
نظام جفتگیری تک همسری (۰/۲۵)
۵۴- در عبارت زیر، جواب صحیح را از بین کلمات داخل پرانتز انتخاب کنید. (شهریور ۱۳۹۸)
قمری خانگی (تک همسر – چندهمسر) است.
تک همسر (۰/۲۵)
۵۵- در ارتباط با رفتارهای جانوری پاسخ دهید. (خرداد ۱۴۰۱)
رفتار قمری خانگی در زادآوری به کدام شکل از نظام جفتگیری اشاره دارد؟
تک همسری (۰/۲۵)
غذایابی
۵۶- در مورد رفتارهای جانوران به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۹)
غذایابی بهینه را تعریف کنید.
موازنه بین محتوای انرژی غذا و هزینۀ به دست آوردن آن (۰/۵)
۵۷- در عبارت زیر جای خالی را با کلمه مناسب کامل کنید.
الف) موازنه بین محتوای انرژی غذا و هزینۀ به دست آوردن آن، ……………………… نام دارد. (خرداد ۱۳۹۸ و خرداد ۱۴۰۰)
غذایابی بهینه (۰/۲۵)
ب) خرچنگهای ساحلی صدفهای با اندازه ……….. را ترجیح میدهند زیرا آنها بیشترین انرژی خالص را تأمین میکنند. (دی ۱۴۰۱)
متوسط (۰/۲۵)
۵۸- به سؤال زیر دربارۀ رفتارهای جانوران پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۸ و دی ۱۳۹۸)
چرا خرچنگهای ساحلی صدفهای با اندازه بزرگ را به عنوان غذا انتخاب نمیکنند؟
صدفهای بزرگتر انرژی بیشتری دارند اما برای شکستن آنها باید انرژی بیشتری صرف شود. (۰/۲۵)
۵۹- در ارتباط با انتخاب طبیعی و رفتار به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۴۰۰)
چرا خرچنگهای ساحلی صدفهای با اندازه متوسط را ترجیح میدهند؟
زیرا آنها بیشترین انرژی خالص را تأمین میکنند. (۰/۵)
۶۰- درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (شهریور ۱۴۰۱)
بعضی طوطیها، خاک رس میخورند تا مواد سمی حاصل از غذاهای گیاهی را در لوله گوارش آنها خنثی کند.
درست (۰/۲۵)
۶۱- در مورد رفتارهای جانوران به پرسش زیر پاسخ دهید. (خرداد ۱۳۹۹)
بعضی طوطیها برای خنثی شدن مواد سمی حاصل از غذاهای گیاهی، چه میخورند؟
خاک رس (۰/۵)
قلمروخواهی
۶۲- در مورد رفتارهای جانوران به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۹ و شهریور ۱۴۰۰)
قلمروخواهی چه فوایدی برای جانوران دارد؟ (دو مورد)
استفاده اختصاصی از منابع قلمرو میتواند غذا و انرژی دریافتی جانور را افزایش دهد، امکان جفتیابی جانور را افزایش میدهد. دسترسی به پناهگاه برای در امان ماندن از شکارچی را افزایش میدهد. (ذکر دو مورد) (۰/۵)
۶۳- در ارتباط با رفتارهای جانوری پاسخ دهید. (خرداد ۱۴۰۱)
دو مورد از فایدههای قلمروخواهی جانوران را بنویسید.
استفاده اختصاصی از منابع قلمرو – امکان جفتیابی جانور – دسترسی به پناهگاه برای در امان ماندن از شکارچی (دو موردکافی است) (۰/۵)
مهاجرت
۶۴- در عبارت زیر جای خالی را با کلمه مناسب پر کنید. (دی ۱۳۹۸)
جابهجایی طولانی و رفت و برگشتی جانوران، …………………… نام دارد.
مهاجرت (۰/۲۵)
۶۵- در مورد رفتارهای جانوران به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۹)
جانوران مهاجر برای جهتیابی هنگام روز از چه نشانه محیطی استفاده میکنند؟
موقعیت خورشید (۰/۵)
۶۶- علت رفتار زیر را بنویسید. (خرداد ۱۳۹۸)
کبوتر خانگی میتواند در یک روز ابری مسیر درست را بیابد و به لانه باز گردد.
کبوتر خانگی میتواند موقعیت خود را نسبت به میدان مغناطیسی زمین احساس و با استفاده از آن جهتیابی کند. (۰/۵)
۶۷- دربارۀ رفتارهای جانوران به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور ۱۴۰۱)
در مسیر مهاجرت، وقتی هوا ابری است، جانوران چگونه مسیر حرکت را تشخیص میدهند؟
میدان مغناطیسی زمین در جهتیابی جانوران نقش دارد. (۰/۲۵)
۶۸- برای کامل کردن عبارت زیر، از بین کلمات داخل پرانتز، کلمه مناسب را انتخاب کنید. (دی ۱۴۰۱)
به نظر میرسد (میدان مغناطیسی زمین – موقعیت خورشید) در جهتیابی لاکپشتهای دریایی ماده، برای تخمگذاری در ساحل دریا نقش دارد.
میدان مغناطیسی (۰/۲۵)
خواب زمستانی و رکود تابستانی
۶۹- در مورد رفتارهای جانوران به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی ۱۳۹۹)
چرا جانوران پیش از ورود به خواب زمستانی غذای زیادی مصرف میکنند؟
پیش از ورود به خواب زمستانی، جانور مقدار زیادی غذا مصرف میکند و در بدن آن چربی لازم به مقدار کافی ذخیره میشود تا هنگام خواب به مصرف برسد. (۰/۵)
۷۰- درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (خرداد ۱۴۰۰)
در رکود تابستانی سوختوساز جانور کاهش پیدا میکند.
درست (۰/۲۵)
۷۱- به سؤال زیر دربارۀ رفتارهای جانوران پاسخ دهید. (شهریور ۱۳۹۸)
جانورانی که رکود تابستانی دارند در چه جاهایی زندگی میکنند؟
جاهای به شدت گرم مانند بیابان (۰/۲۵)
۷۲- در ارتباط با رفتارهای جانوری پاسخ دهید. (خرداد ۱۴۰۱)
جانورانی که در جاهای به شدت گرم مانند بیابان زندگی میکنند در پاسخ به نبود غذا یا دورهی خشکسالی، چه رفتاری را انجام میدهند؟
رکود تابستانی (۰/۲۵)
این که جانور با وجودی که غذا و آب کافی دریافت میکند رفتار خود را تغییر نمیدهد نشان میدهد که این رفتار متاثر از ژنهاست و دستورالعملها و اطلاعات لازم برای بروز این رفتار به صورت اطلاعات ژنی به او به ارث رسیده است.
۷۳– دربارۀ رفتارهای جانوران به پرسش زیر پاسخ دهید. (شهریور ۱۴۰۱)
لاکپشت بیابانی حتی وقتی در آزمایشگاه قرار دارد و غذا و آب کافی دریافت میکند، رکود تابستانی را نشان میدهد. چرا رکود تابستانی را رفتاری ژنی میدانند؟
با توجه به این که در آزمایشگاه عوامل محیطی تغییری نکردهاند، این رفتار جانور ژنی است. (۰/۲۵)
بارمبندی زیستشناسی دوازدهم
بارم بندی زیستشناسی ۳ سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱
درس زیستشناسی دوازدهم
ارزشیابی از دانش آموزان در این درس به دو صورت مستمر و پایانی انجام میشود.
ارزشیابی مستمر بر اساس فعالیتهای گروهی یا انفرادی دانش آموزان در کلاس یا خارج از کلاس و در طول سال تحصیلی انجام میشود. این ارزشیابی بر اساس مشاهدات معلم و تعامل بین معلم و دانش آموز در هنگام انجام هر فعالیت و بر اساس عملکرد دانش آموزان در انجام فعالیتها، مانند ارائه گزارش، مشارکت در بحثهای گروهی، پاسخ به پرسشهای کتبی و شفاهی انجام میشود.
نمره این ارزشیابی برای هر نوبت (نوبت اول سال و نوبت دوم سال) ۲۰ نمره است.
ارزشیابی پایانی به صورت آزمون کتبی انجام میشود. در نوبت اول ۲۰ نمره از چهار فصل اول کتاب (تا پایان صفحه ۶۲) و در نوبت خرداد، شهریور و دی ماه ۲۰ نمره از همه کتاب مطابق با جدول زیر پیشنهاد میشود.
نکات قابل توجه:
۱- طرح پرسش از مطالب مربوط به بیشتر بدانید، واژه شناسی، پاورقی ها و پیوستهای آخرکتاب در همه آزمونها ممنوع است.
۲- گرچه نمره جداگانهای برای فعالیتهای کتاب زیست شناسی ۳ منظور نشده، اما بدیهی است که بخشی از نمره هر فصل به فعالیتهای آن فصل اختصاص دارد. بر این اساس طراحان محترم در طراحی پرسش مربوط به هر فصل، فعالیتها و نتایج آنها را مد نظر قرار دهند.
شماره فصل و عنوان | نیمسال اول | نیمسال دوم و شهریور |
۱- مولکولهای اطلاعاتی | ۶ | ۲/۵ |
۲- جریان اطلاعات در یاخته | ۵ | ۲/۵ |
۳- انتقال اطلاعات در نسل ها | ۴ | ۲/۵ |
۴- تغییر در اطلاعات وراثتی | ۵ | ۲/۵ |
۵- از ماده به انرژی | – | ۲/۵ |
۶- از انرژی به ماده | – | ۲/۵ |
۷- فناوریهای نوین زیستی | – | ۲/۵ |
۸- رفتارهای جانوران | – | ۲/۵ |
جمع | ۲٠ | ۲۰ |
کتاب زیستشناسی ۳
فصل ۱- مولکولهای اطلاعاتی
نوکلئیک اسیدها
همانندسازی دِنا
پروتئینها
فصل ۲- جریان اطلاعات در یاخته
رونویسی
به سوی پروتئین
تنظیم بیان ژن
فصل ۳- انتقال اطلاعات در نسلها
مفاهیم پایه
انواع صفات
فصل ۴- تغییر در اطلاعات وراثتی
تغییر در مادۀ وراثتی جانداران
تغییر در جمعیتها
تغییر در گونهها
فصل ۵- از ماده به انرژی
تأمین انرژی
اکسایش بیشتر
زیستن مستقل از اکسیژن
فصل ۶- از انرژی به ماده
فتوسنتز: تبدیل انرژی نور به انرژی شیمیایی
واکنشهای فتوسنتزی
فتوسنتز در شرایط دشوار
فصل ۷- فناوریهای نوین زیستی
زیست فناوری و مهندسی ژنتیک
فناوری مهندسی پروتئین و بافت
کاربردهای زیست فناوری
فصل ۸- رفتارهای جانوران
اساس رفتار
انتخاب طبیعی و رفتار
ارتباط و زندگی گروهی
آزمونهای آنلاین زیست ۳
فصل مولکولهای اطلاعاتی
نوکلئیک اسیدها
همانندسازی دِنا
پروتئینها
مولکولهای اطلاعاتی
فصل جریان اطلاعات در یاخته
رونویسی
به سوی پروتئین
تنظیم بیان ژن
جریان اطلاعات در یاخته
فصل انتقال اطلاعات در نسلها
مفاهیم پایه
انواع صفات
انتقال اطلاعات در نسلها
فصل تغییر در اطلاعات وراثتی
تغییر در مادۀ وراثتی جانداران
تغییر در جمعیتها
تغییر در گونهها
تغییر در اطلاعات وراثتی
فصل از ماده به انرژی
تأمین انرژی
اکسایش بیشتر
زیستن مستقل از اکسیژن
از ماده به انرژی
فصل از انرژی به ماده
فتوسنتز: تبدیل انرژی نور به انرژی شیمیایی
واکنشهای فتوسنتزی
فتوسنتز در شرایط دشوار
از انرژی به ماده
فصل فناوریهای نوین زیستی
زیست فناوری و مهندسی ژنتیک
فناوری مهندسی پروتئین و بافت
کاربردهای زیست فناوری
فناوریهای نوین زیستی
فصل رفتارهای جانوران
اساس رفتار
انتخاب طبیعی و رفتار
رفتارهای جانوران
ارتباط و زندگی گروهی