سوالات تشریحی گفتار اول فصل ششم زیست‌شناسی دوازدهم ـ ویژه آزمون‌های نهایی

گفتار 1: فتوسنتز: تبدیل انرژی نور به انرژی شیمیایی

برگ ساختار تخصص یافته برای فتوسنتز

1- در مورد فتوسنتز به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی 1397)

میانبرگ گیاهان دولپه و تک لپه شامل یاخته‌های نرم آکنه است یا سخت آکنه؟

نرم آکنه (0/25)

2- به سؤال زیر دربارۀ از انرژی به ماده پاسخ دهید. (دی 1398)

یک تفاوت بین ساختار برگ تک لپه‌ای‌ها و دولپه‌ای‌ها را بنویسید.

میانبرگ گیاه دولپه از یاخته‌های نرم آکنه‌ای (پارانشیمی) نرده‌ای و اسفنجی تشکیل شده  ولی در گیاه تک لپه از یاخته‌های اسفنجی تشکیل شده است و یا در یاخته غلاف آوندی گیاه دو لپه سبزدیسه وجود ندارد ولی در یاخته غلاف آوندی گیاه تک لپه وجود دارد. (یک مورد کافی است) (0/5)

‌‌3- درستی یا نادرستی عبارت­ زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (شهریور 1399)

میانبرگ در بعضی گیاهان از یاخته­‌هاي اسفنجی تشکیل شده است.

درست (0/25)

4- در عبارت‌ زیر، جواب صحیح را از بین کلمات داخل پرانتز انتخاب کنید.

الف) در برگ گیاهان دولپه، یاخته‌های اسفنجی میانبرگ به سمت روپوست (رویی – زیرین) قرار دارند. (دی 1399)

زیرین (0/25)

ب) در میانبرگ گیاهان دولپه‌ای، یاخته‌های پارانشیمی (نرده‌ای – اسفنجی) بعد از روپوست رویی قرار دارند. (شهریور 1401)

نرده‌ای (0/25)

5- در مورد برگ، ساختار تخصص يافته براي فتوسنتز به پرسش زير پاسخ دهيد. (خرداد 1401)

در برگ گیاهان دو لپه‌، نحوه قرار گرفتن یاخته‌های پارانشیمی نرده‌ای چگونه‌ است؟

ياخته‌هاي نرده‌اي بعد از روپوست بالايي قرار دارند و به هم فشرده‌اند. (0/25) (ذكر يك مورد كافي است)

سبزدیسه

6- در مورد از انرژی به ماده به پرسش‌ زیر پاسخ دهید. (خرداد 1399)

ساختارهای غشایی و کیسه­‌مانند و به هم متصل در فضای درون سبزدیسه (کلروپلاست) چه نام دارد؟

تیلاکوئید (0/25)

7- در مورد برگ، ساختار تخصص يافته براي فتوسنتز به پرسش زير پاسخ دهيد. (خرداد 1401)

چرا سبزدیسه (کلروپلاست) می‌تواند بعضی پروتئین‌های مورد نیاز خود را بسازد؟

زيرا بستره داراي دنا، رنا و رِناتَن است. (0/75)

8- به پرسش­ زیر پاسخ دهید. (شهریور 1399 روزانه)

علاوه بر سبزینه‌­ها، چه رنگیزه­‌هاي دیگري در غشاي تیلاکوئید وجود دارند؟

 کاروتنوئیدها (0/25)

9- در مورد فتوسنتز گیاهان به پرسش‌ زیر پاسخ دهید. (خرداد 1398)

علاوه بر سبزینه‌های (کلروفیل‌­های) a و b، چه رنگیزه­‌های فتوسنتزی دیگری در غشای تیلاکوئید قرار دارند؟

کاروتنوئیدها (0/25)

10- دربارۀ فتوسنتز به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی 1401)

در گیاهان چه عواملی باعث افزایش کارایی گیاه در استفاده از طول موج‌های متفاوت نور می‌­شود؟

وجود رنگیزه­‌های (0/25) متفاوت (0/25) یا وجود سبزینه‌ها همراه با کاروتنوئیدها

11- به سؤال زیر دربارۀ از انرژی به ماده پاسخ دهید. (شهریور 1398 و دی 1400)

مزیت وجود رنگیزه­‌های متفاوت (سبزینه و کاروتنوئید) در سبزدیسه‌های (کلروپلاست‌­های) گیاهان چیست؟

کارایی گیاه را در استفاده از طول موج­های متفاوت نور افزایش می‌دهد. (0/25)

12- برای مورد زیر یک دلیل علمی بنویسید. (شهریور 1401)

افزون بر سبزینه (کلروفیل) که بیشترین رنگیزه در سبزدیسه (کلروپلاست)هاست، کاروتنوئیدها نیز در غشای تیلاکوئید به عنوان رنگیزه­‌های فتوسنتزی وجود دارند.

وجود رنگیزه­‌های متفاوت، کارایی گیاه را در استفاده از طول موج‌­های متفاوت نور افزایش می‌دهد. (0/5)

13- در رابطه با فتوسنتز به پرسش‌ زیر پاسخ دهید. (شهریور 1400)

وجود رنگیزه­‌های متفاوت مانند کاروتنوئیدها، در غشای تیلاکوئید چه اهمیتی دارد؟

کارآیی گیاه را در استفاده از طول موج‌های متفاوت نور افزایش می‌دهد. (0/5)

14- در پرسش­ چهار گزینه­ای زیر، گزینۀ مناسب را انتخاب کنید. (دی 1400)

سبزینه‌­های a و b و کاروتنوئیدها، کدام نور را به طور مشترک، بیشتر جذب می­کنند؟

 1) قرمز     2) نارنجی       3) آبی       4) بنفش

پاسخ: گزینه ۳) آبی (0/25)

15- در مورد فتوسنتز به پرسش زیر پاسخ دهید. (دی 1397)

بیشترین جذب کاروتنوئیدها در چه بخش‌هایی از نور مرئی است؟

آبی و سبز (0/5)

فتوسیستم: سامانه تبدیل انرژی

16- در رابطه با فتوسنتز به پرسش‌ زیر پاسخ دهید: (شهریور 1400)

در هر فتوسیستم، مرکز واکنش شامل چه مولکول­هایی است؟

مرکز واکنش، شامل مولکول‌­های کلروفیل a است که در بستری پروتئینی قرار دارند. (0/5)

17- درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (خرداد 1399)

هر فتوسیستم شامل آنتن گیرنده نور و یک مرکز واکنش است. 

نادرست (0/25)

18- در مورد فتوسنتز به پرسش‌ زیر پاسخ دهید. (دی 1399)

هر آنتن گیرنده نور از چه قسمت‌­هایی ساخته شده است، نام ببرید.

هر آنتن از رنگیزه­‌های متفاوت (کلروفیل­‌ها و کاروتنوئیدها) و انواعی پروتئین ساخته شده است. (0/5)

19- درستی یا نادرستی عبارت زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (شهریور 1401)

مرکز واکنش در فتوسیستم، شامل مولکول‌های کلروفیل b است که در بستری پروتئینی قرار دارند.

نادرست (0/25)

20- در عبارات‌ زیر، جواب صحیح را از بین کلمات داخل پرانتز انتخاب کنید.

الف) مرکز واکنش فتوسیستم‌­ها، شامل مولکول‌های (کلروفیل a – کلروفیل b) است که در بستری پروتئینی قرار دارند. (دی 1398)

کلروفیل a (0/25)

ب) به سبزینه یا کلروفیل a در فتوسیستم ۲، (P680 – P700) می­‌گویند. (شهریور 1399)

P₆₈₀ (0/25)

21- در مورد فتوسنتز گیاهان به پرسش‌ زیر پاسخ دهید. (خرداد 1398)

حداکثر جذب سبزینه a در مرکز واکنش فتوسیستم ۱، در چه طول موجی است؟

۷۰۰ نانومتر (0/25)

22- در عبارت­ زیر جاي خالی را با کلمه مناسب کامل کنید.  (خرداد 1400)

فتوسیستم‌­ها در غشاي تیلاکوئید قرار دارند و با مولکول‌­هایی به نام …………………… به هم مرتبط می‌شوند. 

ناقل الکترون (0/25)

23- در مورد فتوسنتز به پرسش‌ زیر پاسخ دهید. (دی 1400)

فتوسیستم‌­ها در غشای تیلاکوئید چگونه به هم مرتبط می‌شوند؟

با مولکول‌هایی به نام ناقل الكترون به هم مرتبط می‌شوند. (0/25)

24- درستی یا نادرستی عبارت‌ زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید. (شهریور 1398)

فتوسیستم‌­ها در غشای تیلاکوئید قرار دارند و با مولکول‌هایی به نام ناقل الكترون به هم مرتبط می‌شوند.

درست (0/25)

25- در رابطه با آزمایشی که براي بررسی این فرض انجام شد که، آیا همۀ طول موج­هاي نور مرئی به یک اندازه در فتوسنتز نقش دارند؟، به پرسش‌­هاي زیر پاسخ دهید. (خرداد 1400)

الف) نام جلبک رشته‌­اي که در این آزمایش مورد استفاده قرار می‌گیرد چیست؟ 

ب) از این آزمایش می‌توان نتیجه گرفت که رنگیزۀ اصلی در فتوسنتز چیست؟

الف) اسپیروژیر (0/25)                             ب) سبزینه یا کلروفیل (0/25)

26- به سؤال زیر دربارۀ از انرژی به ماده پاسخ دهید. (دی 1398)

یک ویژگی سبزدیسه‌های (کلروپلاست­‌های) اسپیروژیر را بنویسید.

نواری یا دراز (0/25)

مجموعه پرسش‌های نهایی زیست