صرع غایب
علت صرع غایب
بسیاری از کودکان مبتلا به این بیماری به علت استعداد ژنتیکی خود به ابتلا به بیماری صرع غیابی دچار آن می شوند.به طور کلی، صرع در نتیجه تکانه های الکتریکی غیر طبیعی از سلول های عصبی (نورون ها) در مغز به وجود می آید. سلول های عصبی مغز به طور معمول سیگنال های الکتریکی و شیمیایی را در سرتاسر سیناپس هایی که به آنها متصل شده اند، ارسال می کنند. اما در افرادی که دچار بیماری صرع هستند، فعالیت الکتریکی طبیعی مغز دچار تغییر شده است. به طور مثال در افراد مبتلا به صرع غایب این سیگنال های الکتریکی خود را بارها و بارها در طبق یک الگوی سه ثانیه تکرار می کنند.
همچنین افراد مبتلا به بیماری صرع ممکن است سطح پیام رسان های شیمیایی که به ارتباط سلول های عصبی با دیگر سلول های عصبی (انتقال دهنده های عصبی) کمک می کنند، تغییر قابل توجهی داشته باشد.
عوامل خطر صرع غایب
برخی از مواردی که می تواند علت بروز صرع غایب در کودکان باشد، شامل موارد زیر می شود:
- سن. صرع غایب در کودکان بین ۴ تا ۱۴ سال بیشتر از کودکان دیگر سنین دیده می شود.
- جنسیت. صرع غایب در دختران شایع تر از پسران هم سن آن ها است.
- ابتلای یکی از اعضای خانواده. تقریبا نیمی از کودکان مبتلا به صرع غایب، یکی از بستگان نزدیک آن ها دچار بیماری صرع است.
علائم صرع غایب
اولین نشانه ابتلا به صرع غایب خیره شدن فرد مبتلا به یک نقطه خالی است. این حواس پرتی لحظه ای معمولاً حدود ۲۰ ثانیه به طول انجامیده و بعد از آن فرد دچار هیچ گونه سردرگمی، سردرد یا خواب آلودگی نخواهد شد.
علائم کلی بروز صرع غایب شامل موارد زیر می شود:
- پریدن پلک ها
- مالش انگشت ها
- حرکاتی مثل جویدن
- حرکات کوچک هر دو دست
- فشردن لب ها بر روی هم
- توقف ناگهانی فرد بدون افتادن بر روی زمین
بعد از اتمام مدت زمان گفته شده، حافظه فرد هیچ چیزی در مورد این اتفاق در خود ذخیره نخواهد کرد. بعضی از افراد مبتلا ممکن است چندین بار در طول روز دچار این حالت شوند که ممکن است با فعالیت های روزانه یا مدرسه رفتن فرد تداخل داشته باشد. کودک مبتلا به صرع غایب ممکن است تا زمانی که یک شخص بزرگسال متوجه علائم این بیماری نشود، خودش هم از ابتلا به آن کاملاً بی اطلاع باشد. کاهش توانایی یادگیری کودک در مدرسه می تواند اولین نشانه این اختلال باشد. معلمان چنین کودکانی ممکن است درباره ناتوانی کودک در توجه کردن به اظهارات خود را به شما گزارش داده و تصور کنند که کودک در فکر و خیال یا رویا پردازی است.
زمان ضرورت مراجعه به پزشک در صرع غایب
در صورت بروز موارد زیر بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- اولین باری که متوجه بروز تشنج یا علائم صرع شدید.
- در صورتی که احساس می کنید این نوع جدیدی از بیماری صرع است.
- اگر حالت تشنج با وجود مصرف داروهای ضد تشنج نیز بهبود نیافته و ادامه دار بود.
در صورت بروز علائم زیر نیز بهتر است با اورژانس تماس بگیرید:
- بعد از هر تشنجی که بهبود آن بیشتر از ۵ دقیقه به طول انجامید.
- اگر احساس کردید کودک رفتارهایی را به طول خودکار انجام می دهد و این فعالیت های چند دقیقه یا چند ساعت به طول می انجامد. مثلاً فعالیت های مثل غذا خوردن یا حرکت بدون آگاهی یا سردرگمی طولانی مدت کودک تمام این موارد می تواند علائم بیماری با عنوان absence status epilepticus باشد.
عوارض صرع غایب
در حالی که بسیاری از کودکان با رسیدن به سن بزرگسالی صرع غایب آن ها درمان می شود با این حال احتمال بروز عوارض جانبی زیر نیز وجود دارد:
- کودک مجبور است در تمام طول زندگی خود برای پیشگیری از بروز تشنج ها از قرص های ضد تشنج استفاده کند.
- سرانجام دچار تشنج کامل مانند تشنج های کلیوی تونیک-کلونیک می شوند.
دیگر عوارض جانبی ممکن است شامل موارد زیر شود:
- اختلالات رفتاری
- انزوای اجتماعی
- اختلال در یادگیری
تشخیص صرع غایب
پزشک توضیحات مفصلی در مورد وضعیت صرع شما درخواست کرده و علاوه بر معاینه فیزیکی ممکن است برای تشخیص دقیق تر از آزمایشات زیر استفاده کند:
- الکتروانسفالوگرافی (EEG). این روش کاملاً بدون درد بوده و در این شیوه امواج فعالیت الکتریکی در مغز را اندازه گیری می کنند. امواج مغزی از طریق الکترودهای کوچک متصل به پوست سر که با خمیر یا یک درپوش انعطاف پذیر به سر متصل شده اند به دستگاه EEG منتقل خواهد شد. تنفس سریع (hyperventilation) در حین انجام EEG می تواند باعث صرع غایب شود. در طول تشنج، الگوی موجود در EEG با الگوی طبیعی متفاوت خواهد بود.
- اسکن مغزی. در صرع غایب، نتایج تصویربرداری از مغز مانند تصویر برداری مغناطیسی یا همان (MRI) طبیعی خواهد بود؛ اما آزمایشاتی مانند MRI می تواند تصاویر دقیقی از مغز به وجود بیاورد که این تصاویر تا حد زیادی می تواند به رد مشکلات دیگر مانند سکته مغزی یا تومور مغزی کمک کند. از آنجا که کودک شما برای انجام این آزمایشات نیاز دارد تا مدت زمان طولانی بی تحرک باشد، بهتر است در مورد نیاز احتمالی استفاده از آرام بخش ها با پزشک خود صحبت کنید.
درمان صرع غایب
برای درمان بیماری صرع غایب پزشک احتمالاً با کمترین میزان از داروهای ضد تشنج ممکن شروع کرده و مقدار لازم برای کنترل تشنج را با توجه به علائم بیمار افزایش خواهد داد. کودکان ممکن است پس از دو سال بدون هیچ علائم و تشنجی بتوانند میزان مصرف داروهای ضد تشنج خود را تحت نظر پزشک کاهش دهند.
داروهای تجویزی برای درمان صرع غایب شامل موارد زیر می شود:
- اتوسوکسیمید Ethosuximide. این دارویی است که اکثر پزشکان به عنوان اولین دارو برای درمان صرع غایب از آن استفاده می کنند. در بسیاری از موارد تشنج به خوبی نسبت به این دارو پاسخ خواهد داد. عوارض جانبی استفاده از این دارو شامل حالت تهوع، استفراغ، خواب آلودگی، مشکلات خواب و بیش فعالی کودک می شود.
- اسید والپروئیک (Depakene). دخترانی که همچنان در بزرگسالی خود نیز برای کنترل تشنج نیاز به مصرف این دارو داشته باشند باید با پزشک در مورد خطرات احتمالی مصرف اسید والپروئیک صحبت کنند. اسید والپروئیک خطر بروز نقایص هنگام تولد در نوزادان را افزایش داده و مصرف آن برای زنان در دوران بارداری یا پیش از آن را منع می کنند. پزشکان ممکن است استفاده از والپروئیک اسید را در کودکانی که دچار صرع غایب و grand mal (tonid-clonic) می شوند توصیه کنند.
- لاموتریژین (Lamictal). بعضی از مطالعات نشان می دهد که این دارو نسبت به اتوزوکسیمید یا اسید والپروئیک اسید کمتری داشته و در نتیجه عوارض جانبی کمتری نیز به دنبال خواهد داشت. عوارض جانبی این دارو ممکن است شامل بروز ضایعات پوستی و حالت تهوع باشد.
سبک زندگی و درمان های خانگی صرع غایب
رژیم درمانی
پیروی از رژیم غذایی پر چرب و کم کربوهیدرات معروف به رژیم کتوژنیک، می تواند تا حد زیادی به کنترل تشنج در فرد مبتلا کمک کند. این رژیم تنها در صورتی مورد استفاده قرار می گیرد که داروهای سنتی نتوانند به خوبی تشنج را کنترل کند. پایبند بودن این رژیم چندان کار آسانی نیست اما در کاهش تشنج برخی از افراد مبتلا مؤثر خواهد بود. رژیم های غذایی دیگر مثل شاخص گلایسمی و رژیم غذایی اکینز اصلاح شده تأثیر کمتری نسبت به رژیم کتوژنیک داشته ولی محدودیت کمتری برای فرد رژیم گیرنده به همراه خواهد داشت.
سایر روندهای درمانی صرع غایب
در ادامه به بعضی از اقدامات درمانی دیگری که می تواند به کنترل تشنج کمک کند اشاره خواهیم کرد:
- دارو را به درستی مصرف کنید. میزان مصرف خود را بدون مشورت پا پزشک تغییر ندهید. اگر احساس می کنید داروی شما به هر دلیلی تغییر کرده، بهتر است این مورد را با پزشک درمیان بگذارید.
- به اندازه کافی خوابیدن. کمبود خواب می تواند باعث بروز تشنج در فرد مبتلا شود. حتما هر شب استراحت کافی داشته باشید و بهداشت خواب را رعایت کنید.
- از دستبند هشدار پزشکی استفاده کنید. این امر به پرسنل اورژانس کمک خواهد کرد که اگر تشنج دیگری داشتید به بهترین شکل ممکن شما را درمان کنند.
- از پزشک خود در مورد محدودیت های رانندگی یا تفریحی سؤال کنید. شخصی که دارای اختلال تشنجی است قبل از اینکه بتواند رانندگی کند، باید برای مدت زمان معقولی بدون تشنج (فواصل زمانی متفاوت از حالت به حالت دیگر) باشد. تنها در صورتی که شخص دیگری همراه و مراقب شماست اقدام به حمام کردن یا شنا کردن کنید تا در صورت نیاز به کمک شما بیاید.
حمایت و پشتیبانی بیماران صرع غایب
اگر با اختلال تشنجی زندگی می کنید، ممکن است به خاطر عوارض جانبی این بیماری احساس نگرانی یا استرس نسبت به آینده خود داشته باشید. همین استرس و نگرانی به ظاهر ساده می تواند بر روی سلامت روانی شما تأثیر بگذارد در نتیجه مهم است که در مورد احساسات خود با پزشک صحبت کرده و به دنبال راه حلی باشید.
اعضای خانواده می توانند تا حد زیادی از شما با این بیماری پشتیبانی کنند. هر آنچه که در مورد این بیماری می دانید را با اعضای خانواده خود به اشتراک گذاشته و به آن ها بگویید که در مورد این بیماری هر سؤالی که دارند از شما پرسیده و نگرانی های خود را با شما در میان بگذارند. این کار به آن ها کمک می کند تا بهتر شرایط شما را درک کرده و احساس حمایت و پشتیبانی بیشتر در منزل داشته باشید.
حمایت از کودکان مبتلا به صرع غایب در مدرسه
با معلمان و مربیان فرزند خود در مدرسه یا مهدکودک در مورد اختلال تشنجی، نحوه برخورد و تأثیر آن بر روی کودک خود صحبت کنید. بهتر است تمامی اقدامات لازم در صورت بروز تشنج در مدرسه را به مربی یا معلم کودک خود آموزش داده و با او صحبت کنید. به یاد داشته باشید که لازم نیست به تنهایی با این بیماری کنار بیایید. با دوستان و خانواده خود در مورد بیماری صحبت کرده و سعی کنید تا در گروه های پشتیبانی مخصوص افراد مبتلا به صرع حضور پیدا کرده و در صورت نیاز از آن ها درخواست کمک کنید. به خاطر داشته باشید که داشتن یک سیستم پشتیبانی قوی برای کنار آمدن با بیماری اهمیت بسیار زیادی دارد.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
احتمالاً در اولین مرحله تشخیص این بیماری به پزشک خانواده یا پزشک عمومی مراجعه خواهید کرد. پزشک عمومی در صورت تشخیص این عارضه شما را به متخصص اختلالات سیستم عصبی یا همان نئورولوژیست ارجاع خواهد داد.
بهتر است برای آمادگی قبل از ملاقات با پزشک از اطلاعات زیر استفاده کنید.
از آن جایی که مدت زمان ملاقات با پزشک کوتاه بوده و حرف های زیادی برای گفتن خواهید داشت. در نتیجه بهتر است با آمادگی کامل به پزشک مراجعه کرده و از این زمان کوتاه نهایت استفاده را ببرید. بهتر است قبل از حضور در مطب موارد زیر را آماده کنید:
- لیستی از تمامی علائم و نشانه های بیماری را تهیه کنید. همه نشانه های مربوط و غیر مربوط به بیماری خود را یادداشت کرده و همراه خود داشته باشید.
- اطلاعات مهم شخصی را یادداشت کنید. بهتر است استرس ها و تغییرات اخیری که در زندگی تان افتاده است را یادداشت کنید.
- لیستی از تمامی داروهای مصرفی خود تهیه کنید. نام تمامی داروها، مکمل ها و ویتامین های که مصرف می کنید را همراه با میزان مصرف خود یادداشت کنید.
- دوست یا یکی از اعضای خانواده خود را همراه ببرید. گاهی اوقاتت به خاطر سپردن تمامی موارد و اطلاعاتی که پزشک در اختیارتان قرار می دهد، کار دشواری است. در نتیجه بردن همراه به یادآوری اطلاعات مهم و نکات کمک زیادی خواهد کرد.
- سؤالات خود را یادداشت کنید. تمامی سؤالات مربوط و غیر مربوطی که به ذهنتان رسیده و قصد پرسیدن آن ها از پزشک را دارید را یادداشت کرده و همراه خود به مطب ببرید.
سوالات بیمار از پزشک
می توانید قبل از مراجعه به پزشک، لیستی از سؤالات خود آماده کنید. پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعات در مورد بیماری صرع غایب از سؤالات زیر استفاده کنید:
- اصلی ترین علت بروز این علائم چیست؟
- برای تشخیص بیماری نیاز به انجام چه آزمایشاتی خواهم داشت؟ آیا این آزمایشات نیاز به آمادگی خاصی خواهد داشت؟
- علائم این بیماری دائمی بوده یا موقتی است؟
- چه راه های درمانی وجود داشته و کدام مورد را توصیه می کنید؟
- عوارض جانبی درمان این بیماری چیست؟
- آیا جایگزینی برای داروی تجویز شده وجود دارد؟
- آیا باید محدودیت های خاصی در فعالیت های بدنی مثل فوتبال، شنا و دیگر فعالیت ها اعمال شود؟
- آیا بروشور یا برگه پرینت شده در مورد این بیماری دارید؟ برای کسب اطلاعات بیشتر چه وب سایت هایی را توصیه می کنید؟
سوالات پزشک از بیمار
پزشک ممکن است سؤالات زیر را در حین معاینه فرد مطرح کند:
- علائم بیماری از چه زمانی آغاز شد؟
- هر چند وقت یکبار علائم بیماری ظاهر می شود؟
- آیا می توانید تشنج خود را توصیف کنید؟
- تا چه مدت زمانی علائم تشنج ادامه دارد؟
- آیا بعد از اتمام تشنج، می دانید در حین تشنج چه اتفاقی برای شما افتاده است؟
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/petit-mal-seizure/symptoms-causes/syc-20359683