سوالات امتحان نهایی درس علوم اجتماعی رشته علوم تجربی خرداد ۱۴۰۱
سؤالات امتحان نهایی علوم اجتماعی،
رشته: ریاضی فیزیک – علوم تجربی
ساعت شروع: صبح
تاریخ امتحان:
پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه
مدت امتحان: دقیقه
تعداد صفحات: صفحه
دانشآموزان روزانه، بزرگسال و داوطلبان آزاد سراسر کشور در نوبت خرداد ماه سال ۱۴۰۱
مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی
۱- در عبارات زیر موارد صحیح و غلط را مشخص کنید: (۵/۲ نمره)
الف) کاهش روابط عاطفی میان اعضای خانواده پیامد طبیعی استفاده افراطی از شبکههای مجازی است.
ب) نقش و عضویت اجتماعی ما مجرای ارتباط ما با جامعه و بخشی از آن به حساب میآید.
ج) تحرک اجتماعی همیشه درون یک نسل؛ یعنی برای یک فرد در طول زندگی خودش اتفاق میافتد.
د) تصویری که تاریخ نگاران غربی و مستشرقان از هویت جامعه اسلامی القا میکردند، اساطیری بود.
ه) اولین شرط بقای هر جامعه، اقتصاد قوی و پیشرفته است.
الف) صحیح (ص۵ ) ب) صحیح (ص ٣۵ ) ج) غلط (ص ۴۵ ) د) غلط (ص ۶١) ه) غلط (ص٧۶)
۲- جاهای خالی را با عبارات مناسب پر کنید: (۵/۲ نمره)
الف) ارزشها و هنجارهای اجتماعی از طریق …………………….. تحقق مییابند.
ب) بخشهایی از فرهنگ که مربوط به یک قوم، قشر، صنف یا گروه است، ………………… نامیده میشود.
ج) جامعها که روشهای مناسبی برای ………………… نداشته باشد، در معرض آسیبهای بیشتری قرار میگیرد.
د) هویت فرهنگی جامعه، گستردهتر از …………………………….. افراد است.
ه) هر گاه قدرت برای رسیدن به هدفی معین سازمان پیدا کند، ………………….. پدید میآید.
الف) کنشهای اجتماعی ص١٢ ب) خرده فرهنگ ص١٧ ج) کنترل اجتماعی ص ۴٣
د) هویت اجتماعی ص ۵١ ه) سیاست ص٧
۳- سؤالات چهار گزینهای: (۵/۲ نمره)
الف برای دستیابی به شغل و درآمد به کدام یک از ویژگیهای کنش اشاره دارد؟
١ – معناداربودن ۲- آگاهانه بودن ۳- ارادی بودن ۴- هدفدار بودن
ب) نوع هریک از ویژگیهای هویتی را مشخص کنید.(متولد ماه خرداد – پلیس )
۱- اکتسابی، ثابت و فردی – انتسابی، فردی و ثابت
۲- انتسابی، ثابت و فردی – اجتماعی، متغیر و اکتسابی
۳- انتسابی، متغیر و فردی – اکتسابی، متغیر و اجتماعی
۴- اجتماعی، متغیر و اکتسابی– فردی، اکتسابی و متغیر
ج) کدام گزینه صحیح نیست؟
۱- جامعه افرادی را که مطابق ارزشها و هنجارهای جامعه عمل نکنند، مجازات میکند.
۲- یکی از روشهای پیشگیری از کژروی اجتماعی، تبلیغ و اقناع است.
۳- فرآیند جامعهپذیری همواره با موفقیت همراه است.
۴- همواره افرادی هستند که به حقوق و تکالیف خود پایبند نیستند و رفتارهای مخالف انجام میدهند.
د) اگر عقاید و ارزشهای یک جامعه مانع آشنایی اعضای آن با حقیقت انسان و جهان شود، آن جامعه دچار ………… شده است؟
۱- ازخودبیگانگی ۲- ازخودبیگانگی تاریخی ٣- ازخودبیگانگی فطری ۴- ازخودبیگانگی فرهنگی
ه) در نخستین رویاروییها، قدرت ………و ………. جوامع غربی، جوامع اسلامی را به خودباختگی فرهنگی دچار ساخت .
١- سیاسی و اقتصادی ۲- سیاسی و نظامی ۳- اقتصادی و فرهنگی ۴- فرهنگی و نظامی
الف) گزینه۴ ( هدفدار بودن ص۴ ) ب) گزینه ٢( انتسابی، ثابت و فردی – اجتماعی، متغیر و اکتسابی ص٣٣)
ج) گزینه ٣ ( فرآیند جامعهپذیری همواره با موفقیت همراه است.) ص۴٢
د) گزینه ٣ (ازخودبیگانگی فطری) ص۵۵
ه) گزینه٢ (سیاسی و نظامی) ص۶۱
۴- به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید. ( نمره۳)
الف) فرهنگ چگونه از یک نسل به نسل دیگر منتقل میشود؟
ب) بخشهایی از فرهنگ که از نظر علمی صحیح و مطابق با فطرت باشد، چه نامیده میشود ؟
ج) برای تحرک اجتماعی نزولی مثال بزنید.
د) نظریهپردازان غربی درطی قرن بیستم، سرنوشت مشترک و حتمی بشریت را در چه می دانستند؟
ه) در دستهبندی فارابی از نظام سیاسی، جامعه که براساس قوانین الهی شکل میگیرد چه نام دارد؟
و) را کشورهای سلطهگر غرب جنگ اقتصادی تمام عیاری را علیه کشور ما به راه انداختند؟
الف) از راه آموزش و تربیت ص٢١ ب) فرهنگ حق ص۲۴
ج) مدیر اداره وقتی از مدیریت عزل میشود و به صورت یک کارمند عادی به کار خود ادامه دهد. (یا ذکر هر مثال صحیح دیگر) ص ۴۵
د) دنیوی شدن همه فرهنگها ص ۶۴
ه) مدینهی فاضله ص ۷۳
و) زیرا پاشنهی آشیل ایران اسلامی را اقتصاد میدانند. (یا به علت ضعف اقتصادی) ص٨١
۵- هر یک از تعاریف ستون اول به کدام یک از مفاهیم ستون دوم اشاره دارد؟ ( ١ مورد اضافی است) (۱ نمره)
تعاریف مفاهیم
الف) حاکمیت دنیوی و این جهانی که هیچ حقیقت و فضیلتی را به رسمیت نمیشناسد. ۱- لیبرالیسم
ب) مباح دانستن همهی امور برای انسانهاست. ۲- دموکراسی
ج) حاکمیت اکثریت مردم براساس حقیقت و فضیلت است. ۳- لیبرال دموکراسی
د) حاکمیت اکثریت مردم بر مدار خواستههای آنها است. ۴- آریستوکراسی
۵- جمهوری
الف) ۳ ص ۷۴ ب) ۱ ص ۷۴ ج) ۵ ص ۷۳ د) ۲ ص ۷۳
سوالات تشریحی
۶- فرهنگ آرمانی و فرهنگ واقعی را با یکدیگر مقایسه کنید. (۱ نمره)
ارزشهایی که مردم یک جامعه از آن جانب داری میکنند و رعایت آن را لازم میدانند اما در عمل ممکن است آن را نادیده بگیرند، فرهنگ آرمانی اما آن بخش از فرهنگ که مردم به آن عمل میکنند فرهنگ واقعی نام دارد. ص۲۴
۷- آیا فرصتهای پیشروی افراد برای تحرک اجتماعی و کسب هویتهای جدید در جوامع مختلف یکسان است؟ توضیح دهید. (۱ نمره)
هر جامعهای به تناسب عقاید و ارزشهای خود(٢۵/٠)، برخی تحرکهای اجتماعی و تغییرات هویتی را تشویق (٢۵/٠) و برخی دیگر را منع میکند؛(٢۵/٠) برخی هویتها را میپذیرد و برخی دیگر را نمیپذیرد.(٢۵/٠) (ذکر مثال صحیح هم قابل قبول است) ص۴۶ و ۴٧
۸- هویت فرهنگی جامعه تا چه زمانی دوام میآورد و چه زمانی با چالشهایی مواجه میشود؟ (۱ نمره)
هویت فرهنگی جامعه تا زمانی دوام میآورد که عقاید و ارزشهای مربوط به آن مورد پذیرش اعضای جامعه و برای آنها مهم باشد. (۵/٠) هرگاه عقاید و ارزشها، اهمیت و اعتبار خود را نزد اعضای یک جامعه از دست بدهند، (۵/٠( تداوم هویت فرهنگی آن جامعه با چالشهایی مواجه میشود. (۵/۰)
۹- تحول فرهنگی منفی را تعریف کنید و مثال بزنید. (۱ نمره)
اگر فرهنگی که اعتبار اجتماعی خود را از دست میدهد، فرهنگ حق و جهت تغییرات به سوی فرهنگ باطل باشد، تحول فرهنگی منفی است. مانند تحول جامعه نبوی به جامعهی اموی. (ذکر هر مثال صحیح هم قابل قبول است) ص۵۲
۱۰- چگونگی مقابله جوامع اسلامی از جمله ایران با انواع هجمههای نظامی و سیاسی اقوام مختلف را با ذکر مثال بنویسید. (۵/۱ نمره)
در جنگهای صلیبی مهاجمان را دفع کردند . ص ۶۰
درحملهی مغول مهاجمان را درون فرهنگ خود جذب و هضم کردند.
مواجههی فرهنگ جدید غرب با جوامع و فرهنگ اسلامی تجربهی جدیدی است که هنوز به پایان خود نرسیده است.
۱۱- چه زمانی قدرت هم «مقبولیت اجتماعی» و هم «مشروعیت حقیقی» دارد؟ (۱ نمره)
اگر تبعیت از قدرت با رضایت و میل همراه باشد، آن قدرت مقبولیت اجتماعی دارد و اگرآن قدرت مطابق قانون و حکم الهی باشد مشروعیت حقیقی هم دارد . ص ۶۹
۱۲- در اصول کلی سیاستهای جمعیتی سال١٣٩٣ به چه ضرورتهایی توجه شده است؟ (ذکر ٢ مورد) (۱ نمره)
ضرورتهایی از جمله افزایش جمعیت، جوانی جمعیت، حمایت از زوج های جوان و توانمندسازی آنان در تأمین هزینههای زندگی و تربیت نسل صالح و کارآمد، ترویج و نهادینهسازی سبک زندگی ایرانی اسلامی، فرهنگسازی برای احترام و تکریم سالمندان و بهرهمندی از تجارب و توانمندیهای ایشان برنامهریزی برای توزیع متعادل جمعیت در نقاط مختلف کشور(ذکر ٢ مورد کافیست)
۱۳- الگوی اقتصاد مقاومتی چه دستاوردهایی به همراه میآورد؟ (۱ نمره)
برای مردم ایران امنیت، رفاه و پیشرفت همراه با عدالت؛ و برای جهان اسلام و بشریت الگویی ایرانی اسلامی از رشد و شکوفایی را به ارمغان میآورد. (اشاره به ویژگیهای دیگر اقتصاد مقاومتی هم صحیح است ) ص٨١ و۸۲
سربلند و پیروز باشید جمع نمره ۲۰