کنکور عمومی انسانی ۱۳۹۹ خارج از کشور
ماده امتحانی: زبان و ادبیات فارسی
تعداد سوالات: ۲۵
از شماره ۱ تا شماره ۲۵
مدت پاسخگویی ۱۸ دقیقه
کد کنترل: ۳۵۱-A
۱- در کدام گزینه معنی همه واژه‌ها درست است؟
۱) (بهرام: مریخ) (بهیمه: ستور) (درع: زره)
۲) (کیوان: زحل) (توش: اسب سرکش) (تعبیه کردن: قرار دادن)
۳) (برازندگی: لیاقت) (صور: جشن و سرور) (شوکت: جاه و جلال)
۴) (تکریم: گرامی و عزیز) (زهی: آفرین) (خواجه وش: کدخدایی)
پاسخ گزینه: ۱
۲- کدام گزینه، می‌تواند معانی مناسبی برای تعداد بیشتری از واژه‌های زیر باشد؟
«یم، دها، مطلق، ارک، مسحور، پایمردی»
۱) دریا، هوشیار، شادمانی، شیفته
۲) بحر، شادمانی، قلعه، سهمگین
۳) مجذوب، بی شرط و قید، دریا، دژ
۴) قلعه، زیرکی و هوش، رها شدن، آسان گرفتن
پاسخ گزینه: ۳
۳- معنی چند واژه، درست است؟
(گرم‌رو: مشتاق) (سکندری: باوقار و آرام) (چلمن: بی‌عُرضه) (خمره: مستی) (مُسلِم: قطعی) (کُنده: هیزم) (دمساز: دردآشنا) (خستن: درخواست کردن)
۱) سه
۲) چهار
۳) پنج
۴) شش
پاسخ گزینه: ۲
۴- در میانِ گروه واژه‌های داده شده، چند غلط املایی یافت می‌شود؟
«سترگ و عظیم، الحاح و اصرار، چابک و فرض، سرسام و هزیان، وزر و وبال، محمل و کجاوه، قو و غریو، اهمال و کاهلی، صافی و بی‌غش، ذه آب دیدگان، شیفته و مسهور، مضحک و مسخره‌آمیز، عاذم و راهی، شک و شاعبه»
۱) پنج
۲) شش
۳) هفت
۴) هشت
پاسخ گزینه: ۳
۵- در متن زیر، چند «غلط املایی» وجود دارد؟
«از جمله حقوق پادشاهان ماضی بر وارث مملکت، یکی آن است که دوستان پدر راه عزّت و حرمت دارد و مهمل نگزارد. چندان که تواند با قریب و شهری و خویش و عام رفق و تواضع کند که به من منسب زیان ندارد. با خصم قوی در نپیچد که پنجه با قالب افکندن نه مصلحت است.»
۱) یک
۲) دو
۳) سه
۴) چهار
پاسخ گزینه: ۴
۶- در کدام بیت، «غلط املایی» وجود دارد؟
۱) سخره عقلم چو صوفی در کنشت شهره شهرم چو قاضی در رسن
۲) گردش چرخه، رسن را علّت است چرخه گردان را ندیدن زلّت است
۳) طاعن و بدگوی اندر سخنش بی‌سخن‌اند ور چه باشد سخن طاعن و بدگویی ذمیم
۴) گر فکنده است او مرا در ذلّ غربت گو فکن غربت اندر خدمت خواجه مرا والا کند
پاسخ گزینه: ۱
۷- کدام آثار، به ترتیب «منظوم، منثور، منظوم، منثور» است؟
۱) اتاق آبی، تحفه الاحرار، مرصاد العباد، لطایف الطوایف
۲) سمفونی پنجم جنوب، پیامبر و دیوانه، فرهاد و شیرین، تیرانا
٣) الهی‌نامه، پیوند زیتون بر شاخه ترنج، پیامبر و دیوانه، گلستان
۴) دیوان غربی – شرقی، کویر، الهی‌نامه، مثل درخت در شب باران
پاسخ گزینه: ۲
۸- در کدام گزینه ترتیبِ ابیات با در نظر گرفتن آرایه‌های: «تناقض، اغراق، مجاز، لفّ و نشر و ایهام» درست است؟
الف) ما را ز خیال تو چه پروای شراب است خم گو سر خود گیر که خم‌خانه خراب است
ب) پرتو روی چو ماه تو در آن زلف سیاه راستی را چه شب تیره و خوش مهتابی است
ج) تا نپنداری که سلمان را نظر بر شاهد است مست جام عشق را با شاهد رعنا چه کار
د) چنان کاندر پریشانی سرافرازی کند زلفش توانایی چشم ساحرش در ناتوانی بود
ه) سیل سرشکم را کجا مژگان تواند بست ره با خار و خس کی می‌توان بستن ره سیلاب را
۱) الف، ج، ب، ه، د
۲) الف، ه، ج، ب، د
۳) د، ه، ج، الف، ب
۴) د، ه، ج، ب، الف
پاسخ گزینه: ۴
۹- در همه ابیات، هر دو آرایه تشبیه و استعاره وجود دارد؛ به جز:
۱) دفتر گل را به آب چشم خواهد پاک شست گر ببیند بلبل آن رخسار شبنم خیز را
۲) هر خسی قیمت نداند ناله شب‌خیز را خسروی باید که داند قدر این شبدیز را
٣) خامشی دریا و گفت وگو خس و خاشاک اوست پاک‌کن از خار و خس این بحر گوهر خیز را
۴) شوکت شاهی سبک سنگ است در میزان عدل عشق می‌گیرد به خونِ کوهکن پرویز را
پاسخ گزینه: ۲
١٠- آرایه‌هایِ بیتِ زیر کدام¬اند؟
«روشنت گردد اگر خال و خطش را بینی که چرا روز فراق و شب هجران تار است»
۱) تشبیه، تضاد، مجاز، استعاره
۲) حسن تعلیل، استعاره، ایهام، پارادوکس
۳) استعاره، لفّ و نشر، مجاز، تضاد
۴) تشبیه، لفّ و نشر، ایهام تناسب، پارادوکس
پاسخ گزینه: ۴
۱۱- در کدام بیت، آرایه « لفّ و نشر و ایهام» به چشم می‌خورد؟
۱) گرچه کامم ز لب نوش تو تلخ است امّا گر کسی گوش دهد قصّه شیرین دارم
۲) ز سودای رخ و زلفش غمی دارم شبانروزی مرا صبح وصال او نمی‌گردد شبی روزی
۳) لب شیرین تو گویا به حدیث آمد باز که برآورده بسی شور ز هر شیدایی
۴) با خیال روی و مویش غرق نور و ظلمتم کو نظربازی که سیر صبح و شام من کند
پاسخ گزینه: ۲
۱۲- در همه ابیات واژه‌ای یافت می‌شود که «هم‌آوا» دارد؛ به جز:
۱) چون برترین مقام مالک دون قدر ماست چندین بدست دیو زبونی چرا کنیم
٢) باغ فردوس میاراى که ما رندان را سر آن نیست که در دامن حور آویزیم
٣) ای صوفی سرگردان در بند نکونامی تا درد نیاشامی زین درد نیارامی
۴) در خلوص منت ار هست شکی تجربه کن کس عیار زر خالص نشناسد چو محک
پاسخ گزینه: ۳
۱۳- در مصراع‌های زیر. جمعاً چند فعل نیاز به مفعول دارد؟
الف) بیار ساقی و همسایه گو دو چشم ببند
ب) عاشقان را نتوان گفت که باز آی ز مهر
ج) من از کمند تو اوّل چو وحش می‌بریدم
د) ملامتم نکند هر که معرفت دارد
۱) چهار
٢) پنج
٣) شش
۴) هفت
پاسخ گزینه: ۳
۱۴- نقشِ واژه‌هایِ مشخّص شده در بیتِ زیر، به ترتیب، کدام است؟
«غافل نکند بستر گل، شبنم مارا در دیده روشن گهران خواب نیاید»
۱) مسند، نهاد، مفعول، نهاد
۲) نهاد، مفعول، مسند، نهاد
٣) نهاد، مسند، مفعول، مسند
۴) مسند، نهاد، مفعول، مسند
پاسخ گزینه: ۱
۱۵-در مصرع دوم همه ابیات، مسند بر سایر اجزای جمله مقّدم شده است؛ به جز:
۱) از بساط گل بی‌خار قدم می‌دزدد زخمی آن پای که از خار مغیلان تو شد
٢) می‌کند خنده خونین به ته پوست نهان پسته از بس خجل از غنچه خندان تو شد
٣) کرد در دیده خورشید سیه مشرق را طالع آن صبح که از چاک گریبان تو شد
۴) صائب از گلشن فردوس شود مستغنی آشنا دیده هر کس که به دیوان تو شد
پاسخ گزینه: ۲
۱۶- با توجّه به رباعی زیر، همه گزینه‌ها «کاملاً» درست هستند به جز:
«روزی که سمن بر لب جو بر، روید خرم آن کس که لب جو جوید
از مطرب آب بشنود ناله که او بر رود خوشک ترانه‌ای می‌گوید»
۱) «ک» در خوشک نشانه تقلیل است و «خوشک ترانه‌ای» نقش مفعولی دارد.
۲) در رباعی واژه‌ای یافت می‌شود که هم آوا دارد و حذف فعل نیز مشهود است.
۳) یک متمم به شیوه کهن در ابیات دیده می‌شود و «مطرب آب» اضافه تشبیهی است.
۴) زمان افعال مضارع اخباری و التزامی است و «سه جمله» به شیوه بلاغی سروده شده است.
پاسخ گزینه: ۴
۱۷- مفهومِ کدام بیت با ابیاتِ دیگر، تفاوت دارد؟
۱) از خموشی می‌توان صائب به معنی راه برد مایه غوّاص گوهر جو نفس دزدیدن است
٢) غم ندارد راه در دارالامان خامشی غنچه تصویر فارغ از غم پژمردن است
٣) همه وقت کم گفتن از روی کار گزیده است خاصّه در این روزگار
۴) دهن به حرف مکن باز چون صدف صائب در این زمان که گوهرشناس نایاب است
پاسخ گزینه: ۳
۱۸ – مفهومِ کدام بیت با بقیه متفاوت است؟
۱) در بحر نیستی بود آسوده کشتی ما سرگشته ساخت مارا گرداب زندگان
۲) عشرت فصل بهاران خنده‌واری بیش نیست وقت نخلی خشک پیش از غنچه بستن بار بست
۳) نقش هستى سر خط لوح خیالی بیش نیست هم به چشم بسته باید خواند این تحریر را
۴) ساز هستی یک قلم آماده برق فناست مشت خاشاکی که نتوان سوختن در بیشه نیست
پاسخ گزینه: ۱
۱۹- مفهومِ کدام بیت با سایر ابیات، تفاوت دارد؟
۱) کژدمان گر به خلق نیش زنند اغلب از بیم جان خویش زنند
٢) مار بد زخم از زند بر جان مرد یار بد بر جان و بر ایمان زند
٣) از آن مار بر پای راعی زند که ترسد بکوبد سرش را به سنگ
۴) نبینی که چون گربه عاجز شود برآرد به چنگال چشم پلنگ
پاسخ گزینه: ۲
۲۰- همه ابیات با «ما عرفناک حق معرفتک» قرابت مفهومی دارند؛ به جز:
۱) تو را این وصف‌ها چون نیست خالی زن تن از گفتن بیان دیگر مکن ای فیض جز اوصاف حالی را
۲) خیره گردد دیده دل در شعاع مهر ذات چون نشان یابد کسیم از نور بی‌نام و نشان
۳) اعرف دوران حدیث‌ها عرفناک چو گفت خود نیاید بحر اوصاف تو در ظرف بیان
۴) در مجالی که کشد موکب اوصاف تو صف وهم را وسعت آن کو که کند میدانی
پاسخ گزینه: ۱
٢١- کدام بیت «فاقد» مفهوم بیتِ زیر است؟
«تا هستی تو بُوَد سر مو برجای حقا که سر مو نبری رحم خدای»
۱) چهارچوب طبع بشکن مردوار در درون غار وحدت کن قرار
٢) وهم هستی بَست بر آئینه‌ام رنگ دویی تا کسی خود را نمی‌بیند به وحدت واصل است
٣) مدان کار کمی با زحمت هستی به سر بردن ز خود نگذشتن این جا همّت مردانه‌ای دارد
۴) پرواز سایه جز به سر بام مهر نیست از خود رمیدن تو به حق آرمیدن است
پاسخ گزینه: ۳
۲۲- مفهوم عبارات زیر در کدام بیت، آمده است؟
«خدا را چه دیدی برادر من؟ از قدیم گفته‌اند: کاچی به از هیچی! چه بسا همین پانزده تا مین برایمان کاری افتاد.»
۱) ای سلیم آب ز سرچشمه ببند که چو پر شد نتوان بستن جوی
٢) آب نایافته گران باشد چو بیابند رایگان باشد
٣) خون خود را گر بریزی بر زمین به که آب روی ریزی برکنار
۴) آب دریا را اگر نتوان کشید هم به قدر تشنگی باید چشید
پاسخ گزینه: ۴
٢٣- عبارت زیر با کدام بیت قرابت مفهومی دارد؟
«حساب خود اینجا کن آسوده دل شو میفکن به روز جزا کار خود را»
۱) دم نشمرده محال است برآرد چون صبح هر که در مدّ نظر روز حسابی دارد
٢) گشود دفتر اصناف خط، مهیّا شو که بی‌حساب تو را نوبت حساب رسید
٣) خود حسابی خط پاکی است ز دیوان حساب آن چه امروز توان کرد به فردا مگذار
۴) از سینه برنیارد نشمرده یک نفس را چون صبح هر که در دل بیم حساب دارد
پاسخ گزینه: ۳
۲۴- کدام بیت با بیتِ زیر، مفهوم یکسانی دارد؟
«یوسف به این رها شدن از چاه دل مبند این بار می‌برند که زندانی‌ات کنند»
۱) در خم زلف تو آویخت دل از چاه زنخ آه کز چاه برون آمد و در دام افتاد
٢) عزیزان نیستند از پرده اسباب مستغنی ز بوی پیرهن یعقوب پیغمبر شود بینا
٣) گر آمد برون ماه یوسف ز چاه شد آن چشمه از چاه بر اوج ماه
۴) از راه نظر مرغ دلم گشت هواگیر ای دیده نگه کن که به دام که درافتاد
پاسخ گزینه: ۱
۲۵- بیتِ زیر با کدام بیت قرابت مفهومی دارد؟
«پنهان ز دیده و همه دیده‌ها از اوست آن آشکار صنعت پنهانم آرزوست»
۱) شود اشتیاق غالب چو دل بهانه‌جو را روم و کنم نظاره به کسی که دیده او را
۲) گر کسی را حسد آید که ترا می‌نگرم من نه در روی تو در صنع خدا می‌نگرم
۳) نمی‌گفتم مکن در دل ای دل مبتلا بود را فکندی دیده و دانسته آخر در بلا خود را
۴) چون نور را که از شمع جدا هست و جدا نیست عالم همه آیات خدا هست و خدا نیست
پاسخ گزینه: ۴
