پرسش های امتحان نهایی درس زیست شناسی دوازدهم شهریور ماه ۱۴۰۱

کتاب الکترونیکی «جامـــــــعترین و آخــــــــرین پرسشهای آزمونهای نهایی زیستشناسی دوازدهم»
انتشارات: موسسه آموزشی تالیفی ارشدان
تعداد صفحه: ۱۱۵
این کتاب شامل
- بررسی تمامیامتحانهای نهایی (از دیماه ۱۳۹۷ تا دیماه ۱۴۰۱) داخل کشور
- پاسخ تشریحی پرسشها؛
- پاسخ کامل فعالیتهای کتاب؛
- مطابق با جدیدترین تغییرات کتاب درسی
- تفکیک موضوعی پرسشها براساس سرفصلهای کتاب درسی
سؤالات امتحان نهایی درس: زیست شناسی (۳)
تعداد صفحه: ۴
رشته: علوم تجربی
ساعت شروع: ۸ صبح
پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه
تاریخ امتحان: ۱۴۰۱/۰۶/۰۶
مدت امتحان: ۹۰ دقیقه
دانش آموزان روزانه، بزرگسالان و داوطلبان آزاد سراسر کشور در شهریور ماه سال ۱۴۰۱
مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش و پرورش
درستی یا نادرستی هر یک از عبارتهای زیر را بدون ذکر دلیل مشخص کنید.
الف) در یوکاریوتها، آغاز همانندسازی در چندین نقطه در هر فامتن (کروموزوم) انجام میشود.
درست (۰/۲۵) (ص ۳۶)
ب) اتصال بعضی رناهای کوچک مکمل به رنای پیک (mRNA) مثالی از تنظیم بیان ژن پیش از رونویسی است.
نادرست (۰/۲۵) (ص ۳۶)
ج) نوزادان مبتلا به بیماری فنیل کتونوری (PKU) در بدو تولد، علائم آشکاری ندارند.
درست (۰/۲۵) (ص ۴۵)
د) رانش دگرهای همانند انتخاب طبیعی فراوانی دگرهها (اللها) را تغییر میدهد و به سازش میانجامد.
نادرست (۰/۲۵) (ص ۵۵)
هـ) تجزیه گلوکز در قند کافت، نه به صورت یک باره، بلکه به صورت مرحلهای انجام میشود.
درست (۰/۲۵) (ص ۶۶)
و) مرکز واکنش در فتوسیستم، شامل مولکولهای کلروفیل b است که در بستری پروتئینی قرار دارند.
نادرست (۰/۲۵) (ص ۸۰)
ز) یاختههای بنیادی کبد میتوانند تکثیر شوند و به یاخته مجرای صفراوی تمایز پیدا کنند.
درست (۰/۲۵) (ص ۹۹)
ح) بعضی طوطیها، خاک رس میخورند تا مواد سمیحاصل از غذاهای گیاهی را در لوله گوارش آنها خنثی کند.
درست (۰/۲۵) (ص ۱۱۸)
در هر یک از عبارتهای زیر جای خالی را با کلمات مناسب کامل کنید.
الف) در همانندسازی دنا (DNA)، آنزیم………………….. مارپیچ دنا و دو رشته آن را از هم باز میکند.
هلیکاز (۰/۲۵) (ص ۱۱)
ب) رنای ناقل (tRNA) با توالی پادرمزهای (آنتی کدونی)………….، میتواند به آمینواسید متیونین متصل شود.
UAC (0/25) (ص ۲۹)
ج) در رابطه دگرهای ………………. اثر دگرهها، همراه با هم ظاهر میشود.
هم توانی (۰/۲۵) (ص ۴۱)
د) نوعی جهش جانشینی که در آن، رمز یک آمینواسید به رمز دیگری برای همان آمینواسید تبدیل میشود، جهش……………….. نام دارد.
خاموش (۰/۲۵) (ص ۴۹)
هـ) شکل رایج و قابل استفاده انرژی در یاختهها، مولکول……………………. است.
آدنوزین تری فسفات یا ATP (0/25) (ص ۶۴)
و) در چرخۀ کالوین CO2 با قندی پنج کربنی به نام………………………. ترکیب و مولکول شش کربنی ناپایداری تشکیل میشود.
ریبولوزبیس فسفات (۰/۲۵) (ص ۸۴) (به ذکر RUBP نیز نمره تعلق میگیرد.)
ز) آنزیم……………….. که از آنزیمهای پرکاربرد در صنعت است مولکولهای نشاسته را به قطعات کوچکتری تجزیه میکند.
آمیلاز (۰/۲۵) (ص ۹۷)
ح) بالا کشیدن تکه گوشت آویزان به نخ، توسط کلاغ، مثالی از رفتار……………………. است.
حل مسئله (۰/۲۵) (ص ۱۱۳)
برای کامل کردن هر یک از عبارتهای زیر، از بین کلمات داخل پرانتز، کلمۀ مناسب را انتخاب کنید.
الف) فعالیت (نوکلئازی – بسپارازی) دنابسپاراز را که باعث رفع اشتباهها در همانندسازی میشود، ویرایش میگویند.
نوکلئازی (۰/۲۵) (ص ۱۲)
ب) رمزه (UAG – AUG) هیچ آمینواسیدی را رمز نمیکند که به آن رمزۀ پایان میگویند.
AUG (0/25) (ص ۲۷)
ج) صفت گروه خونی ABO، مثالی از صفات (تک جایگاهی – چند جایگاهی) است.
تک جایگاهی (۰/۲۵) (ص ۴۴)
د) اگر گیاه گل مغربی چارلاد (n4) بتواند خود لقاحی انجام دهد، گیاهی که از آن ایجاد میشود، (زایا – نازا) است.
زایا (۰/۲۵) (ص ۶۱)
هـ) در تخمیر (الکلی – لاکتیکی)، پذیرنده الکترونهای NADH، مولکول پیرووات است.
لاکتیکی (۰/۲۵) (ص ۷۴)
و) در میانبرگ گیاهان دولپهای، یاختههای پارانشیمی(نردهای – اسفنجی) بعد از روپوست رویی قرار دارند.
نردهای (۰/۲۵) (ص ۷۸ و ۷۹)
ز) ژن مقاومت به پادزیست [آنتی بیوتیک] در (فامتن اصلی – دیسک) باکتری قرار دارد.
دیسک یا پلازمید (۰/۲۵) (ص ۹۴)
ح) نقش پذیری جوجه غازها طی چند (ساعت – روز) پس از خروج از تخم رخ میدهد.
ساعت (۰/۲۵) (ص ۱۱۳)
درباره نوکلئیک اسیدها به پرسشهای زیر پاسخ دهید.
الف) ایوری و همکارانش، ابتدا، در عصاره استخراج شده از باکتریهای کشته شده پوشینه دار، چه گروهی از مواد آلی را تخریب کردند؟
پروتئینها (۰/۲۵) (ص ۳)
ب) قند پنج کربنه در نوکلئوتیدهای دِنا، چه نام دارد؟
دئوکسی ریبوز (۰/۲۵) (ص ۴)
ج) بر اساس مشاهدات و تحقیقات چارگاف روی دِناهای جانداران، مقدار آدنین در دِنا با مقدار کدام باز آلی برابر است؟
تیمین (۰/۲۵) (ص ۵)
د) یک نقش نوکلئوتیدها در واکنشهای سوخت و سازی را بنویسید.
نوکلئوتید آدنین دار ATP (آدنوزین تری فسفات) به عنوان منبع رایج انرژی در یاخته است یا نوکلئوتیدها در ساختار مولکولهایی وارد میشوند که در فرایندهای فتوسنتز و تنفس یاختهای نقش حامل الکترون را بر عهده دارند.
به ذکر نام مولکولهایی مثلADP، و همچنین NADH و FADH2 و NADPH نمره تعلق میگیرد. (۰/۲۵) (ص ۸)
درباره پروتئینها به پرسشهای زیر پاسخ دهید.
الف) برهم کنشهای آب گریز بین کدام گروههای تشکیل دهنده آمینواسیدها، باعث تشکیل ساختار سوم پروتئینها میشود؟
گروههای R (0/25) (ص ۱۷)
ب) پروتئینی که باعث استحکام بافت پیوندی زردپی و رباط میشود چه نام دارد؟
کلاژن (۰/۲۵) (ص ۱۸)
ج) تغییر pH محیط چگونه میتواند باعث تغییر شکل آنزیم شود؟
تغییر pH محیط با تأثیر بر پیوندهای شیمیایی مولکول پروتئین میتواند باعث تغییر شکل آنزیم شود. (۰/۲۵) (ص ۲۰)
چه تفاوتی بین فرایند رونویسی و همانندسازی از نظر تعداد دفعات انجام شدن آنها در چرخه یاختهای وجود دارد؟
برخلاف همانندسازی که در هر چرخۀ یاختهای یکبار انجام میشود، رونویسی یک ژن میتواند در هر چرخه بارها انجام شود و چندین رشته رنا ساخته شود. (۰/۲۵) (ص ۲۳)
شکل زیر طرح سادهای از رشته الگوی مولکول دنا و رنای بالغ حاصل از آن را نشان میدهد. با توجه به شکل به پرسشها پاسخ دهید.
الف) حلقهها میانه (اینترون) هستند یا بیانه (اگزون)؟
میانه (اینترون) (۰/۲۵) (ص ۲۶)
ب) فرایند جداسازی و حذف بخشهایی از رنای اولیه و ساخته شدن رنای بالغ را چه میگویند؟
پیرایش (۰/۲۵) (ص ۲۵)
شکل روبه رو ساختار سه بعدی رنای ناقل را نشان میدهد.
محل مشخص شده با مربع چه نام دارد؟
توالی محل اتصال آمینواسید یا جایگاه اتصال آمینواسید (۰/۲۵) (ص ۲۸)
رخنمودهای (فنوتیپ) هر یک از ژننمودهای (ژنوتیپ) زیر را بنویسید.
الف) گروه خونی dd: Rh ب) رنگ گل میمونی RW
گروه خونی Rh منفی (۰/۲۵) (ص ۴۰) گل میمونی صورتی (۰/۲۵) (ص ۴۱)
آیا ممکن است فرزند پسر حاصل از ازدواج مردی سالم با زنی هموفیل، سالم باشد؟ دلیل را با رسم مربع پانت توضیح دهید. (نوشتن ژننمود والدین و فرزند پسر الزامیاست)
خیر، پسر این خانواده از نظر هموفیلی سالم نیست (۰/۲۵) ژننمود (ژنوتیپ) پدر (۰/۲۵) ژننمود مادر (۰/۲۵) به دست آوردن ژننمود فرزند پسر در مربع پانت (۰/۲۵) (ص ۴۳) (بدون رسم مربع پانت نیز با توضیحات کامل نمره تعلق میگیرد).
گامتها | Y | XH |
Xh | XhY | XHXh |
نمودار زیر مربوط به توزیع فراوانی رخنمودهای رنگ نوعی ذرت است. ذرت کاملاً قرمز رنگ در کدام بخش از نمودار مشاهده میشود؟ (ذکر شماره الزامیاست)
شماره ۶ (۰/۲۵) (ص ۴۵)
به سؤالات زیر درباره تغییر در اطلاعات وراثتی پاسخ دهید.
الف) در چه حالتی جهش جانشینی باعث میشود احتمال تغییر در عملکرد آنزیم کم یا حتی صفر شود؟
جهش در جایی دور از جایگاه فعال رخ دهد. (۰/۲۵) (ص ۵۱)
ب) فراوانی دگره Hbs در چه مناطقی در جهان بسیار بیشتر از سایر مناطق است؟
فراوانی دگره Hbs در مناطقی که مالاریا شایع است بسیار بیشتر از سایر مناطق است. (۰/۲۵) (ص ۵۶)
ج) تعریف ارنست مایر از گونه برای چه جاندارانی کاربرد دارد؟
برای جاندارانی کاربرد دارد که تولید مثل جنسی دارند. (۰/۲۵) (ص ۶۰)
اصطلاحات زیر را تعریف کنید.
الف) خزانه ژن
مجموع همۀ دگرههای (۰/۲۵) موجود در همه جایگاههای ژنی افراد یک جمعیت را خزانه ژن آن جمعیت مینامند. (۰/۲۵) (ص ۵۴)
ب) زیست فناوری
به هرگونه فعالیت هوشمندانه آدمی(۰/۲۵) در تولید و بهبود محصولات گوناگون (۰/۲۵) با استفاده از موجود زنده (۰/۲۵) زیست فناوری گویند. (ص ۹۲)
در جدول زیر هر یک از موارد ستون «الف» با یکی از عبارتهای ستون «ب» ارتباط منطقی دارد. ارتباط بین هر یک را پیدا کنید و در برگه پاسخ نامه بنویسید. (یکی از عبارتهای ستون «ب» اضافه است)
ستون «الف» | ستون «ب» |
الف) دست انسان و باله دلفین | ۱- ساختار و ستیجیال |
ب) بال کبوتر و بال پروانه | ۲- ساختار همتا |
۳- ساختار آنالوگ |
الف) ۲ ساختار همتا (۰/۲۵) (ص ۵۸)
ب) ۳ ساختار آنالوگ (۰/۲۵) (ص ۵۸)
درباره تنفس یاختهای به پرسشهای زیر پاسخ دهید.
الف) مولکولهای حامل الکترون تولید شده در تنفس یاختهای هوازی را بنویسید.
NADH (0/25) و FADH2 (0/25) (ص ۷۱)
ب) یاختههای بدن انسانها به طور معمول، انرژی مورد نیاز خود را از چه منابعی تأمین میکنند؟
گلوکز (۰/۲۵) و ذخیره قندی کبد یا گلیکوژن (۰/۲۵) (ص ۷۲)
ج) اگر در راکیزهها (میتوکندریها)، سرعت تشکیل رادیکالهای آزاد از سرعت مبارزه با آنها بیشتر باشد چه اتفاقی را پیش بینی میکنید؟
رادیکالهای آزاد در راکیزه تجمع مییابند (۰/۲۵) و آن را تخریب میکنند (۰/۲۵)؛ در نتیجه، یاخته هم تخریب میشود (۰/۲۵) یا رادیکالهای آزاد برای جبران کمبود الکترونی خود به مولکولهای سازنده یاخته و اجزای آن، حمله میکنند و باعث تخریب آنها میشوند. (۰/۲۵) (ص ۷۵)
درباره فتوسنتز به پرسشهای زیر پاسخ دهید.
الف) کمبود الکترون سبزینه a در فتوسیستم ۲ چگونه جبران میشود؟
الکترونهای حاصل از تجزیه نوری آب (۰/۲۵) (ص ۸۳)
ب) در آناناس تثبیت اولیه کربن در چه زمانی از شبانه روز صورت میگیرد؟
تثبیت اولیه کربن در شب صورت میگیرد (۰/۲۵) (ص ۸۸)
ج) باکتریهای گوگردی ارغوانی و سبز جزء کدام گروه از باکتریهای فتوسنتز کننده هستند؟
باکتریهای فتوسنتز کننده غیر اکسیژن زا (۰/۲۵) (ص ۸۹)
نمودار مقابل تأثیر میزان اکسیژن بر میزان فتوسنتز گیاهی C3 را نشان میدهد. با توجه به نمودار، ارتباط بین میزان اکسیژن و فتوسنتز این گیاه را توضیح دهید و علت آن را بنویسید.
افزایش اکسیژن سبب کاهش فتوسنتز میشود (۰/۲۵) چرا که فعالیت اکسیژنازی آنزیم روبیسکو را باعث میشود یا تنفس نوری افزایش و فتوسنتز کاهش مییابد. (۰/۲۵) (ص ۸۵)
برای هر یک از موارد زیر یک دلیل علمیبنویسید.
الف) یاختههای عصبی و ماهیچهای بدن یک فرد، ژنهای یکسانی دارند ولی دارای عملکرد و شکل متفاوتی هستند.
در هر یاخته تنها تعدادی از ژنها فعال و سایر ژنها غیرفعال هستند. (۰/۵) (ص ۳۳)
ب) افزون بر سبزینه (کلروفیل) که بیشترین رنگیزه در سبزدیسه (کلروپلاست)هاست، کاروتنوئیدها نیز در غشای تیلاکوئید به عنوان رنگیزههای فتوسنتزی وجود دارند.
وجود رنگیزههای متفاوت، کارایی گیاه را در استفاده از طول موجهای متفاوت نور افزایش میدهد. (۰/۵) (ص ۷۹)
ج) در مهندسی ژنتیک، آنزیم مورد استفاده برای برش دادن دیسَک، باید همان آنزیمیباشد که در جداسازی دنای مورد نظر استفاده شده است.
چون دو انتهای چسبنده ایجاد شده در برش دیسک با آنزیم و برش قطعه دنای خارجی باید مکمل باشند تا امکان برقراری پیوند فسفودی استر بین دو انتهای مکمل باشد (۰/۵) (ص ۹۵)
برای تولید گیاه مقاوم به آفت با استفاده از باکتری خاکزی چه مراحلی انجام میشود؟
برای تولید گیاه مقاوم به آفت، ابتدا ژن مربوط به سم از ژنوم باکتری خاکزی جداسازی (۰/۲۵) و پس از همسانه سازی به گیاه مورد نظر انتقال داده می.شود. (۰/۲۵) (ص ۱۰۱)
درباره رفتارهای جانوران به پرسشهای زیر پاسخ دهید
الف) دو ویژگی محرکهایی که میتوانند باعث ایجاد یادگیری خوگیری در جانور شوند را بنویسید.
۱- محرک تکراری ۲- سود یا زیانی برای آن ندارد (به محرکهای بی اهمیت نیز نمره تعلق میگیرد) (۰/۵) (ص ۱۱۰)
ب) در پرندهای که یکبار با بلعیدن پروانه مونارک دچار تهوع شده است و دفعات بعد از خوردن آن پرهیز میکند، چه نوع یادگیری ایجاد شده است؟
یادگیری شرطی شدن فعال (یادگیری با آزمون و خطا) (۰/۲۵) (ص ۱۱۲)
ج) در مسیر مهاجرت، وقتی هوا ابری است، جانوران چگونه مسیر حرکت را تشخیص میدهند؟
میدان مغناطیسی زمین در جهت یابی جانوران نقش دارد (۰/۲۵) (ص ۱۱۹)
د) لاک پشت بیابانی حتی وقتی در آزمایشگاه قرار دارد و غذا و آب کافی دریافت میکند، رکود تابستانی را نشان میدهد. چرا رکود تابستانی را رفتاری ژنی میدانند؟
با توجه به این که در آزمایشگاه عوامل محیطی تغییری نکردهاند، این رفتار جانور ژنی است. (۰/۲۵) (ص ۱۲۰)
هـ) چرا افراد نگهبان در گروه جانوران، رفتار دگرخواهی را نسبت به خویشاوندان خود انجام میدهند؟
آنها با خویشاوندانشان، ژنهای مشترکی دارند. بنابراین اگرچه این جانوران خود زادهای نخواهند داشت، ولی خویشاوندان آنها میتوانند زادآوری کرده و ژنهای مشترک را به نسل بعد منتقل کنند. (۰/۲۵) (ص ۱۲۳)
«در نهایت نظر همکاران گرامی قابل احترام است»
مجموعه پرسشهای نهایی زیست
بارمبندی زیستشناسی دوازدهم
بارم بندی زیستشناسی ۳ سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱
درس زیستشناسی دوازدهم
ارزشیابی از دانش آموزان در این درس به دو صورت مستمر و پایانی انجام میشود.
ارزشیابی مستمر بر اساس فعالیتهای گروهی یا انفرادی دانش آموزان در کلاس یا خارج از کلاس و در طول سال تحصیلی انجام میشود. این ارزشیابی بر اساس مشاهدات معلم و تعامل بین معلم و دانش آموز در هنگام انجام هر فعالیت و بر اساس عملکرد دانش آموزان در انجام فعالیتها، مانند ارائه گزارش، مشارکت در بحثهای گروهی، پاسخ به پرسشهای کتبی و شفاهی انجام میشود.
نمره این ارزشیابی برای هر نوبت (نوبت اول سال و نوبت دوم سال) ۲۰ نمره است.
ارزشیابی پایانی به صورت آزمون کتبی انجام میشود. در نوبت اول ۲۰ نمره از چهار فصل اول کتاب (تا پایان صفحه ۶۲) و در نوبت خرداد، شهریور و دی ماه ۲۰ نمره از همه کتاب مطابق با جدول زیر پیشنهاد میشود.
نکات قابل توجه:
۱- طرح پرسش از مطالب مربوط به بیشتر بدانید، واژه شناسی، پاورقیها و پیوستهای آخرکتاب در همه آزمونها ممنوع است.
۲- گرچه نمره جداگانهای برای فعالیتهای کتاب زیست شناسی ۳ منظور نشده، اما بدیهی است که بخشی از نمره هر فصل به فعالیتهای آن فصل اختصاص دارد. بر این اساس طراحان محترم در طراحی پرسش مربوط به هر فصل، فعالیتها و نتایج آنها را مد نظر قرار دهند.
شماره فصل و عنوان | نیمسال اول | نیمسال دوم و شهریور |
۱- مولکولهای اطلاعاتی | ۶ | ۲/۵ |
۲- جریان اطلاعات در یاخته | ۵ | ۲/۵ |
۳- انتقال اطلاعات در نسلها | ۴ | ۲/۵ |
۴- تغییر در اطلاعات وراثتی | ۵ | ۲/۵ |
۵- از ماده به انرژی | – | ۲/۵ |
۶- از انرژی به ماده | – | ۲/۵ |
۷- فناوریهای نوین زیستی | – | ۲/۵ |
۸- رفتارهای جانوران | – | ۲/۵ |
جمع | ۲۰ | ۲۰ |
کتاب زیستشناسی ۳
فصل ۱- مولکولهای اطلاعاتی
نوکلئیک اسیدها
همانندسازی دِنا
پروتئینها
فصل ۲- جریان اطلاعات در یاخته
رونویسی
به سوی پروتئین
تنظیم بیان ژن
فصل ۳- انتقال اطلاعات در نسلها
مفاهیم پایه
انواع صفات
فصل ۴- تغییر در اطلاعات وراثتی
تغییر در مادۀ وراثتی جانداران
تغییر در جمعیتها
تغییر در گونهها
فصل ۵- از ماده به انرژی
تأمین انرژی
اکسایش بیشتر
زیستن مستقل از اکسیژن
فصل ۶- از انرژی به ماده
فتوسنتز: تبدیل انرژی نور به انرژی شیمیایی
واکنشهای فتوسنتزی
فتوسنتز در شرایط دشوار
فصل ۷- فناوریهای نوین زیستی
زیست فناوری و مهندسی ژنتیک
فناوری مهندسی پروتئین و بافت
کاربردهای زیست فناوری
فصل ۸- رفتارهای جانوران
اساس رفتار
انتخاب طبیعی و رفتار
ارتباط و زندگی گروهی
کتاب الکترونیکی «مجموعه پرسشهای کنکوری پایه به پایه زیست شناسی آینده نگاران مغز»
انتشارات: موسسه آموزشی تالیفی ارشدان
تعداد صفحه: ۱۹۵
این کتاب شامل:
- بررسی تمامیپرسشهای کنکوری (از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲) داخل کشور و خارج از کشور؛
- بررسی برخی پرسشهای کنکوری نظامهای آموزشی سابق؛
- پاسخ کلیدی پرسشها؛
- پاسخ کامل فعالیتهای کتاب؛
- مطابق با جدیدترین تغییرات کتاب درسی
- تفکیک موضوعی پرسشها براساس سرفصلهای کتاب درسی
برای مشاهده «بخشی از این کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.
فایل ورد «کتاب مجموعه پرسشهای کنکوری پایه به پایه زیست شناسی آینده نگاران مغز»
انتشارات: موسسه آموزشی تالیفی ارشدان
تعداد صفحه: ۱۹۵
فایل ورد شامل:
- تمام پرسشهای کتاب به همراه پاسخ کلیدی میباشد.