دنیا از چشم نی نی چه شکلی است؛ چشم نوزاد، از کی می بیند
تا به حال به این فکر کرده اید که دنیای نوزادان چه شکل و شمایلی دارد شاید برای شما هم جالب باشد بدانید که نوزاد شما چه چیزهایی می بیند و دنیا را آن طور که شما می بینید تماشا می کند یا نه
تا به حال به این فکر کردهاید که دنیای نوزادان چه شکل و شمایلی دارد؟ آنها ما را چطور میبینند؟ آیا بقیه اشیا را همانطور که ما میبینیم میبینند و تشخیص میدهند؟. شما میتوانید س اعتها به نوزادتان خیره شوید اما او چه میبیند؟ حقیقت این است که اگر تازه به دنیا آمده باشد خیلی چیزی نمیبیند! دید نوزاد در ۱۲ ماه اول عمرش بیشتر از هر زمان دیگری تکامل پیدا میکند.
صفر تا ۳ ماهگی
تا چه فاصلهای را میبیند
احتمالا شما چند هفته اول زندگی نوزادتان را در بهت و ابهام هستید. خب، او هم همینطور است! همه چیزهای اطراف درنظر او مهآلود و تار هستند؛ این موضوع بهدلیل آن است که عصب بینایی، که تصاویر را از چشم به مغز میبرد، هنوز تکامل کافی را پیدا نکرده و مانند بزرگسالان کار نمیکند. همچنین قدرت تشخیص رنگها برای نوزاد در این سن خیلی کم است. او رنگهای مشابه مانند قرمز و نارنجی را یکی میبیند ولی میتواند سیاه را از سفید تشخیص دهد.
برای جلب نظر نوزادتان در این سن میتوانید از تصاویری که الگوهای متضاد سیاه و سفید دارند استفاده کنید. در این زمان نوزاد نمیتواند روی اشیایی که خیلی نزدیک یا خیلی دور هستند تمرکز کند. در نهایت بهدلیل آنکه نینی کوچولوی شما هنوز کاملا یاد نگرفته که عضلات ۲ چشمش را برای تمرکز بر یک شی هماهنگ کند، ممکن است گاهیاوقات یکی از چشمهایش با دیگری مطابقت نداشته باشد. نترسید! هول هم نکنید! فکر نکنید چشم نوزادتان مشکلی دارد!
این موضوع تا ۴ ماهگی خودبهخود برطرف میشود. خوشبختانه یک منطقه وجود دارد که کودک در این سن، اشیای واقع در آن منطقه را واضح میبیند: فاصله بین ۲۰ تا ۴۰ سانتی از خودش. یعنی تقریبا همان فاصلهای که وقتی نوزادتان را در آغوش میگیرید یا به او شیر میدهید با صورت شما دارد. وقتی شما او را در آغوش میگیرید میتواند اجزای صورت شما را به وضوح ببیند. بهتر است یک آینه در تخت کوچک او آویزان کنید تا بتواند صورت خودش را هم ببیند!
۴ تا ۶ ماهگی
حالا میتواند جغجغه را بردارد
در این زمان دید نوزاد شما بهطور شگفتآوری دچار تحول میشود. چشمهای او تکامل مییابند و به او کمک میکنند تا دنیا را رنگی ببیند. همچنین عصب بینایی او به حدی تکامل یافته که میتواند تصاویر را با تمام جزئیات به مغز برساند.
یک کار هیجانانگیز دیگر که کودک در این دوره یاد میگیرد آن است که تصاویر به دست آمده از هر چشم را کنار چشم دیگر میگذارد و به اصطلاح آنها را با هم جوش میدهد. این کار باعث میشود تا او بتواند مفهوم عمق را بفهمد و دنیا را ۳بعدی تماشا کند.
حواستان باشد اگر هنوز یکی از چشمهای او با دیگری تطابق ندارد، حتما به پزشک مراجعه کنید. این موضوع ممکن است نشانه مشکلاتی در دید کودک باشد.همچنان که توان کودک برای تمرکز بر اشیا بیشتر میشود، میدان دید او هم گسترش مییابد.
حالا او میتواند جغجغه را بردارد و با دقت به آن خیره شود. او همچنین میتواند عروسک خرسی را که برادرش در دست دارد، از آن طرف اتاق رصد کند و برای به دست آوردن عروسک گریه و زاری راه بیندازد! همه تواناییهای کوچولوی شما همین نیست! اگر انگشتتان را نزدیک صورت او ببرید و به آرامی تکان دهید، او مسیر آن را دنبال میکند. این به آن دلیل است که نوزاد شما توان «دنبال کردن اشیا» را هم کسب کرده است.
نکاتی که نمیدانستید
در یکی، دو ماه اول سفیدی چشم نوزادان به حدی نازک است که ممکن است آبی روشن یا حتی توسی بهنظر رسد.
تا زمانی که کودک به ۳ماهگی برسد، مردمکهای چشم او توانایی تنگ شدن در نور زیاد و گشاد شدن در نور اندک را ندارند.
چشم کودکان در ۵ تا ۷ سالگی به اندازه و مدلی که در بزرگسالی باید باشد میرسد، یعنی خیلی زودتر از سایر قسمتهای صورت بالغ میشود.
نوزادان در مقایسه با بزرگسالان نور ماورای بنفش بیشتری را در چشمهای خود جذب میکنند و این نور به چشم آنها آسیب میرساند. بنابراین موقع بیرون بردن نینی حتما آفتابگیر کالسکه او را باز کنید یا کلاه لبهدار بزرگی روی سر او بگذارید تا مانع از ورود نور ماورای بنفش به چشمهای او بشود. همچنین میتوانید از عینک آفتابی ضدنور ماورای بنفش برای این کار استفاده کنید.
۷ تا ۲۱ ماهگی
وقتی که اشک واقعی تولید میشود!
در این سن دیگر دید نوزاد شما بهخوبی دید یک بزرگسال است. با وجود این، یکی از تغییراتی که در ۷ تا ۱۲ ماهگی اتفاق میافتد، آن است که کودک بالاخره میتواند اشکهای واقعی تولید کند! تا قبل از این، چشمهای او به جای اشک نوعی ترشح غلیظ به نام (موسین) تولید میکردند که به سطح چشمهای کودک میچسبید و آنها را مرطوب نگاه میداشت به همین دلیل هم بعضی وقتها ممکن بود ببینید کودکتان با چشمهای باز به راحتی خوابیده است. شاید دقت کرده باشید که در بدو تولد نمیتوان رنگ چشم نوزادان را با قاطعیت اعلام کرد. اغلب موارد رنگ چشم چیزی بین ۲ یا حتی ۳ رنگ است اما در این زمان، رنگ چشم کودکتان که تا حالا به نوعی مبهم بود، اکنون دیگر کاملا شکل گرفته است البته این را هم بدانید، هم در طول سالهایی که فرزندتان تاتیتاتی میکند و هم در موقع بلوغ، رنگ چشم او تحتتاثیر هورمونها تغییراتی جزئی پیدا میکند.
اکنون بهترین زمان است که شما با تکامل یافتن کودکتان به او برای یادگیری بهتر زبان کمک کنید. بهتر است چیزهایی که او میبیند یا برمیدارد را با اسم به او یاد بدهید مثلا وقتی عروسک یا فنجان را به او میدهید، بگویید: «عروسک»، یا «فنجان». دانستن نام اشیا در این سن کودکان را بیشتر به آنها علاقهمند میکند و نیز راهی است برای آنکه این اشیا را به خاطر بسپارند.
چشم نوزاد از کی میبیند
حرکات غیرمتقارن دو چشم و احساس لوچ بودن چشم ها در نوزاد تا ۴ماهگی غیرطبیعی نیست.
تکامل دید نوزاد و کودک امری بسیار پیچیده و پیشرفته است که با تکامل چشم ها و مراکز اختصاصی مغزی و تحت فرمان ژنتیکی انجام می شود. چند روز پس از تولد، نوزاد در مقابل نور شدید باید چشمک بزند.
مردمک نوزاد در تولد در مقابل نور باز و بسته می شود ولی این فعل و انفعال به علت تنگی شدید مردمک ممکن است مورد توجه والدین واقع نگردد. در ۶ هفتگی، نوزاد باید به نگاه والدین توجه کند و دید خودش را متوجه آنها نماید. در ۲ یا ۳ماهگی باید اشیای رنگی را مورد توجه قرار دهد و آنها را لمس کند.
حرکات غیرمتقارن دو چشم و احساس لوچ بودن چشم ها در نوزاد تا ۴ماهگی غیرطبیعی نیست ولی پس از ۴ماهگی اگر چشم انحراف داشته باشد، قطعا طبیعی نبوده و باید به چشم پزشک متخصص ارجاع شود.
عدم توجه به والدین در چند هفتگی و مالش شدید چشم ها با دست علایم عدم دید طبیعی در نوزاد است و باید به آن توجه خاص کرده و به چشم پزشک مراجعه کرد. حرکات چرخشی چشم ها (نیستاگموس) که در ۲ماهگی آغاز می شود نیز طبیعی نیست و باید به چشم پزشک مراجعه کرد. در تولد، رنگ قرنیه، عدسی چشم و محیط درونی چشم شفاف است و هرگونه کدورت و سفیدی در این مسیر غیرطبیعی بوده و لازم است نوزاد معاینه دقیق شود.
رنگ عنبیه نوزادان اکثرا در اثر تشکیل نشدن سلول های رنگینه ای سطحی عنبیه کم رنگ و اکثرا آبی رنگ است که به مرور با تشکیل سلول های رنگینه ای پررنگ می شود. در تولد قطر چشم نوزاد (از جلو به عقب) کوتاه تر از قطر چشم بزرگسالان است. ۱۷۰۳ میلی متر در مقابل ۲۳میلی متر بزرگسالان که باعث دوربینی شدید نوزادان می شود.
این دوربینی به مرور با بزرگ شدن قطر چشم در کودکی کاهش یافته و ناپدید می شود که می تواند حتی به نزدیک بینی (میوپی) تبدیل شود مسیر خروج اشک از چشم که از کانال هایی به داخل بینی راه دارد، در تولد تکامل یافته ولی ممکن است این مسیر خوب باز نباشد و اشک در چشم باقی بماند ولی به علت ترشح نشدن اشک در چند هفته اول تولد ممکن است به این امر توجه نشود و در ماه های بعد از تولد متوجه آن شویم. والدین می توانند با مالش این مسیر خروجی اشک که از فضای بین چشم و بینی از بالا به پایین به طرف بینی پیش می رود، با مالیدن انگشت یا که از بالا به پایین به باز شدن و به جریان افتادن این مسیر خروجی اشک کمک کنند.
یک نوزاد نارس با وزن کم (حدود ۱۵۰۰گرم و سن کمتر از ۷ماه جنینی) حتما باید به وسیله چشم پزشک متخصص بررسی شود، به دلیل اینکه تکامل شبکیه تا تولد کامل نیست و تولد زودرس باعث تشکیل بافت ها و عروق غیرطبیعی در سطح شبکیه می شود که نهایتا می تواند به خون ریزی و کنده شدن شبکیه منجر شود. توسط درمان لیزری می توانیم از این گونه عوارض جلوگیری نماییم.
والدین باید به هر عارضه و هر نوع امر غیرطبیعی در چشم های نوزاد و فرزند خود توجهی خاص و دقیق داشته باشند، چرا که اکثر این عوامل در صورت تشخیص به موقع قابل پیشگیری و حتی درمان است.