عنبیه در کنترل نور ورودی به چشم دخالت دارد. منفذ عنبیه مردمک نامیده می‌شود. مقدار نور ورودی از مردمک متناسب با سطح مردمک یا متناسب با مجذور قطر مردمک است. اندازه قطر مردمک از ۱/۵ تا ۸ میلی‌متر متغیر است. در نتیجه میزان نور ورودی به چشم با تغییر قطر مردمک و کاهش ۱۶ برابری مساحت مردمک تا حدود ۳۰ برابر قابل تغییر است.
اگر نور به یک چشم تابیده شود در شرایط طبیعی مردمک‌های هر دو چشم تنگ می‌شوند (Myosis).
رفلکس نوری مستقیم: به انقباض مردمکی که نور به آن تابیده گفته می‌شود.
رفلکس نوری غیرمستقیم یا متقابل: به انقباض مردمک مقابل که هیچ نوری دریافت نکرده گفته می‌شود.
تعدادی از الیاف (۱۰ درصد رشته‌های مردمکی که به جسم زانویی خارجی می‌روند) نوار بینایی را ترک کرده و با سلول‌های عصبی هسته پره‌تکتال (پیش‌بامی) سیناپس می‌دهند. سپس تکانه‌ها از طریق آکسون‌های سلول‌های عصبی پره‌تکتال به هسته‌های ادینگر وستفال (Edinger-westphal) عصب سوم مغزی در دو نیمکره می‌روند و سیناپس می‌دهند. اعصاب پاراسمپاتیک از طریق عصب سوم مغزی (Oculomotor: اکولوموتور) به عقده مژگانی می‌روند. نهایتاً الیاف پاراسمپاتیک پس عقده‌ای از طریق اعصاب مژگانی کوتاه به کره چشم و عضله منقبض کننده مردمک (عضله حلقوی) در عنبیه می‌روند. چون هسته پره‌تکتال الیافی را به هسته‌های پاراسمپاتیک هر دو طرف ساقه مغز می‌فرستد پس هر دو مردمک منقبض می‌شوند.
به عبارت دیگر برخی رشته‌های پره‌تکتال راست و چپ توسط نورون ارتباطی که از رابط خلفی می‌گذرند با هم مرتبط هستند. بنابراین تحریک یک هسته به هسته دیگر نیز منتقل می‌شود. پس هسته‌های پره‌تکتال راست و چپ توسط نورون‌های رابطی که از رابط خلفی می‌گذرند با هم مرتبط هستند. بنابراین اگر نوری به یک چشم تابانده شود مردمک هر دو جشم منقبض می‌شود.
مردمک آژیل رابرتسون
مردمک آژیل رابرتسون، واکنش ندادن به نور اما واکنش دادن به تطابق است.
مسیر رفلکس نوری مردمک در سمت خلفی مسیر مربوط به پاسخ نزدیک در تطابق قرار دارد. در نتیجه بعضی اوقات پاسخ نوری از بین می‌رود در حالی که پاسخ به تطابق سالم باقی می‌ماند. به این نوع پاسخ مردمک پاسخ آژیل رابرتسون (Argyll Robertson pupil) گفته می‌شود. متاسفانه مصرف مشروبات الکلی سبب می‌شود که شخص به این بیماری دچار شود و نیز یکی از نشانه‌های خاص بیماری سفلیس عصبی است.
