«باسمه تعالی»
سوالات امتحان نهایی درس: جغرافیا ۳
رشته: ادبیات و علوم انسانی
تعداد صفحه: ۳
تاریخ امتحان: ۱۳۹۸/۰۶/۱۷
پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه
مدت امتحان: ۹۰ دقیقه
ساعت شروع: ۸ صبح
دانش‌آموزان روزانه، بزرگسال و داوطلبان آزاد سراسر کشور در نوبت شهریور ماه سال ۱۳۹۸
مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی
۱) درست یا نادرست بودن جملات زیر را مشخص کنید: (۱)
الف) در شهرها نوگرایی بیشتر و تغییرات اجتماعی آرام‌تر است.
ب) معمولاً کوتاه‌ترین مسیر بین دو نقطه یک خط مستقیم است.
ج) بروز قحطی و گرسنگی، مهم‌ترین پیامد خشکسالی است.
د) آن‌چه در اغلب زلزله‌ها تلفات انسانی را بیشتر می‌کند، مشکلاتی است که قبل از وقوع زلزله پیش می‌آید.
الف) نادرست (ص ۶)
ب) درست (ص ۵۹)
ج) درست (ص ۹۹)
د) نادرست (ص ۱۰۳)
۲) عبارت‌های زیر را با کلمات مناسب کامل کنید: (۱)
الف) بر اساس سلسله‌مراتب سکونتگاه‌ها، آن‌ها را بر اساس میزان جمعیت و ………………….. طبقه‌بندی می‌کنند.
عملکرد (خدماتی که ارائه می‌کنند) (ص ۷)
ب) در ایران فقط شهر ………………….. چند مسیر اتوبوس برقی دارد.
تهران (ص ۶۹)
ج) شدیدترین تنش زمین‌لرزه در ………………….. آن روی می‌دهد.
نقطه کانونی (ص ۸۴)
د) سطح زمین بخشی از پرتوهایی را که از منابع گوناگون دریافت می‌کند به صورت امواج ………………….. بازتاب می‌دهد.
امواج الکترومغناطیس (ص ۱۱۱)
۳) گزینه مناسب را انتخاب کنید: (۱)
الف) اگر طول مسیر قابل احداث دو مکان ۳ کیلومتر و طول مسیر بین دو مکان ۲ کیلومتر باشد شاخص انحراف این مسیر چند درصد است؟
۱) ۱۵۰
۲) ۱۵
۳) ۱/۵
۴) ۱۰۰
۱- ۱۵۰ (ص ۶۰)
ب) کدام گزینه از قابلیت‌های GIS نیست؟
۱) به روز کردن اطلاعات
۲) مکان‌یابی
۳) نمایش وضعیت آب و هوا
۴) محاسبات آماری و ریاضی
۳- نمایش وضعیت آب و هوا (ص ۴۰)
ج) کدام قسمت کره زمین یکپارچه نیست و مانند توپ فوتبال در محل‌های معین گسستگی دارد؟
۱) لیتوسفر
۲) استنوسفر
۳) گوشته
۴) هسته
۱- لیتوسفر (ص ۸۲)
د) تغییر در آب‌های زیرزمینی از نشانه‌های وقوع کدام مخاطره طبیعی است؟
۱) خشکسالی
۲) سیل
۳) زمین‌لرزه
۴) زمین لغزش
۳- زمین‌لرزه (ص ۱۰۱)
۴) با توجه به حمل و نقل عبارت‌های سمت راست را به طور مناسب به عنوان‌های سمت چپ مربوط کنید. (دو کلمه اضافی است) (۰/۷۵)
| الف) این شیوه حمل و نقل برای مسافت‌های کوتاه (کمتر از ۴۰۰ کیلومتر) مناسب‌تر است. ب) جابه‌جایی عظیم کالا به صورت صادرات و واردات در جهان با این روش صورت می‌گیرد. ج) کنترل و ایمنی آن به وقت و مراقبت نیاز دارد. | ۱- ریلی ۲- لوله‌ای ۳- هوایی ۴- آبی ۵- جاده‌ای |
الف) ۵- جاده‌ای (ص ۴۵)
ب) ۴- آبی (ص ۵۰)
ج) ۳- هوایی (ص ۵۵)
به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید: (۴/۵)
الف) مهم‌ترین مشکلات روستاها کدامند؟
مشکلات اقتصادی، فقدان یا کمبود تجهیزات و خدمات و سطح پایین زندگی (ص ۳۲)
ب) در نیمه دوم قرن بیستم برای حل مشکلات ترافیکی و افزایش سرعت خودروها چه اقداماتی صورت گرفت؟
آزادراه، بزرگراه (ص ۴۶)
ج) دو مزیت حمل و نقل از طریق خطوط لوله را بنویسید.
انتقال حجم عظیم مایعات به طور شبانه‌روزی – آسیب کمتر به محیط زیست (ص ۵۷)
د) در ایران مدیریت حمل و نقل آبی، جاده‌ای، ریلی و فرآورده‌های نفتی بر عهده چه شرکت‌هایی است؟
مدیریت حمل و نقل آبی، جاده‌ای و ریلی بر عهده سازمان‌ها و شرکت‌های تابعه وزارت راه و شهرسازی و حمل و نقل فرآورده‌های نفتی و گاز بر عهده شرکت‌های تابع وزارت نفت است. (ص ۷۱)
هـ) بر اساس کدام محاسبات، کره زمین را به ۲۴ قاچ که هر قاچ ۱۵ درجه پهنا دارد تقسیم کرده‌اند؟
محیط کره زمین ۳۶۰ درجه است و یک دور چرخش آن ۲۴ ساعت طول می‌کشد. (ص ۷۴)
و) هنگام عبور از خط روزگردان از غرب به شرق، چه تغییری باید در تقویم ایجاد شود؟
باید یک روز به تقویم اضافه شود. (ص ۷۵)
ز) چرا برخی از مخاطرات طبیعی مانند زمین‌لرزه، سیل و خشکسالی در کشور ما بیش از دیگر حوادث رخ می‌دهند؟
موقعیت جغرافیایی و نوع ناهمواری‌ها (ص ۸۲)
ح) به چه دلیل در گوشته فوقانی، حرکت همرفتی مواد موجب حرکت صفحات نسبت به هم می‌شود؟
زیرا دما از سطح زمین به سمت عمق آن افزایش می‌یابد. (ص ۸۲)
ت) سیل چه آسیبی به سکونتگاه‌ها و زمین‌های کشاورزی اطراف رودخانه می‌رساند؟
آن‌ها را تخریب می‌کند یا در زیر گل و لای مدفون می‌سازد. (ص ۸۸)
۶) سه مورد از مهم‌ترین ویژگی‌های مگالاپلیس‌ها را نام ببرید. (۰/۷۵)
تمرکز و انبوهی جمعیت شهری – تمرکز مؤسسات مالی و پولی – تمرکز صنایع دانش بنیان – فراوانی آمد و شد بین مادر شهرهای هم‌جوار با انواع وسایل حمل و نقل زمینی و هوایی (ذکر ۳ مورد) (ص ۱۴)
۷) برای هر یک از جملات زیر اصطلاح جغرافیایی مناسب بنویسید. (۱)
الف) مکان اصلی و دقیق یک سکونتگاه و محل استقرار آن روی زمین ………………
ب) «افزایش نسبت جمعیت شهرهای یک کشور یا ناحیه به روستاهای آن» ………………
ج) بخش پیرامونی یک شهر ………………
د) بزرگ‌ترین و مهم‌ترین شهر یک ناحیه، استان یا کشور ………………
الف) مقر (ص ۲)
ب) شهرنشینی (ص ۱۰)
ج) حومه (ص ۱۲)
د) مادرشهر یا متروپل (ص ۱۲)
۸) به چه علت اصلاحات ارضی در ایران موفقیت‌آمیز نبود و مهاجرت از روستا به شهر شدت گرفت؟ (۰/۷۵)
تقسیم نادرست زمین – حمایت نکردن دولت از کشاورزان – توجه به صنایع مونتاژ و واردات کالا از کشورهای خارجی (ص ۲۰)
۹) در ارتباط با مسائل و مشکلات شهرهای بزرگ به سؤالات زیر پاسخ دهید: (۱/۵)
الف) به چه علت شهرهای بزرگ با مشکل کمبود شغل روبه‌رو است؟
افزایش طبیعی جمعیت شهری، مهاجرت نیروی کار به شهرها (ص ۲۳)
ب) در نتیجه مشکل مسکن چه مناظر و پدیده‌هایی در اطراف شهرهای بزرگ شکل می‌گیرند؟
حاشیه‌نشینی، زاغه‌نشینی (ص ۲۴)
ج) دو مورد از عواملی که منجر به فقر شهری می‌شود کدامند؟
درآمد کم – بیکاری – مسکن نامناسب – حاشیه‌نشینی (۲ مورد) (ص ۲۵)
۱۰) مبلمان شهری به چه معناست؟ (۱)
مجموعه وسیعی از وسایل و نمادها و عناصری است که در خیابان‌ها یا فضاهای شهری برای استفاده عموم نصب می‌شود. (ص ۲۷)
۱۱) هر یک از اطلاعات زیر مربوط به کدام بخش از مراحل کار در سامانه اطلاعات جغرافیایی است؟ (۰/۷۵)
الف) کدبندی و ذخیره‌سازی
ورودی
ب) نمایش نقشه و نمودار
خروجی
ج) تحلیل فضایی و مدل‌سازی
پردازش (ص ۳۹)
۱۲) در نیم‌قرن اخیر چه عواملی موجب گسترش و تحول در صنعت حمل و نقل شده است؟ (۰/۷۵)
افزایش جمعیت و تقاضا برای حمل و نقل – گسترش تجارت و اقتصاد جهانی – پیشرفت‌های علمی و فناوری در تولید وسایل حمل و نقل (ص ۴۳)
۱۳) در مدیریت و برنامه‌ریزی حمل و نقل پایدار چه عواملی مورد توجه قرار می‌گیرد؟ (ذکر ۴ مورد) (۱)
دسترسی – نوع و حجم محموله‌ها – سرعت و زمان انتقال – هزینه – تقاضا – ویژگی‌های طبیعی – محیط زیست – ایمنی (۴ مورد) (ص ۵۹)
۱۴) سه مورد از مهم‌ترین مشکلات حمل و نقل شهری در شهرهای بزرگ را نام ببرید. (۰/۷۵)
ترافیک – آلودگی هوا و افزایش بیماری‌ها – آلودگی صوتی و آلودگی منظر – کمبود پارکینگ – هزینه احداث بزرگراه و تأمین ناوگان شهری… (ص ۶۷)
۱۵) کدام دامنه‌ها برای لغزش مستعدترند؟ (۰/۷۵)
دامنه‌هایی که شیب زیادی دارند و از رسوبات فرسایش یافته و ناپیوسته سطح آن‌ها را پوشانده است، مقدار نفوذ باران در دامنه‌هایی که در مناطق مرطوب قرار دارد یا پوشیده از درختان و گیاهان متراکم‌اند و یا درز و شکاف بسیار دارند. (۳ مورد) (ص ۹۶)
۱۶) در فرایند مخاطرات طبیعی، بحران به چه پیشامدی گفته می‌شود؟ (۰/۵)
پیشامدی که به صورت ناگهانی و گاهی شدید رخ می‌دهد و به وضعیتی خطرناک و ناپایدار برای فرد یا جامعه می‌انجامد. (ص ۱۰۰)
۱۷) قبل از وقوع زمین‌لرزه چه اصولی باید در ساختمان‌ها رعایت شود؟ (۰/۷۵)
ساختمان‌ها باید مقاوم‌سازی شوند و اصول طراحی و مهندسی ساختمان و مقررات مربوط به آن‌ها رعایت گردد؛ از ساختن سکونتگاه‌ها در اطراف مناطقی که گسل‌های فعال دارند، جلوگیری شود. (ص ۱۰۱ و ۱۰۲)
۱۸) برای به حداقل رساندن ضررهای ناشی از زمین لغزش، مراحل اقدامات مدیریتی را نام ببرید. (۰/۷۵)
قبل از وقوع – حین وقوع – بعد از وقوع زمین لغزش (ص ۱۰۷)
۱۹) سه مورد از پدیده‌های نامرئی سطح زمین که توسط سنجنده‌های ماهواره‌ای قابل شناسایی هستند را نام ببرید. (۰/۷۵)
انرژی زمین‌گرمایی (فروسرخ یا مادون‌قرمز)، گازهای موجود در جو، جریان‌های هوایی، رطوبت موجود در جو، آفات و بیماری‌های گیاهی، امواج فرابنفش، رادار و مایکروویو (۳ مورد) (ص ۱۱۱ و ۱۱۲)
(جمع نمره: ۲۰)
«موفق و سربلند باشید.»
