باسمه تعالی
سؤالات امتحان نهایی درس: تاریخ ۳
پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه
تاریخ امتحان: ۲۲/ ۳/ ۱۴۰۰
ساعت شروع: ۸ صبح
رشته: ادبیات و علوم انسانی
تعداد صفحه: ۲
مدت امتحان: ۹۰ دقیقه
دانش آموزان روزانه، بزرگسال و داوطلبان آزادسراسر کشور درنوبت خرداد ماه سال ۱۴۰۰
مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی
۱- به خاطر بیاورید. (۳ نمره)
الف) جمله‌های صحیح یا غلط را مشخص کنید. (هر مورد ۰/۲۵)
۱- بعد از جنگ جهانی اول دولت‌های بزرگی چون روسیه تزاری، امپراتوری هابسبورگ و عثمانی فروپاشید.
صحیح (درس ۶، ص ۸۶، ۰/۲۵ نمره)
۲- ایران در جنگ جهانی دوم پلی برای پیروزی متحدین بود و بدون استفاده از ظرفیت ایران، سرنوشت جنگ تغییر می‌کرد.
غلط (درس ۷، ص ۹۶، ۰/۲۵ نمره)
۳- با پایان یافتن جنگ جهانی دوم، جنبش‌های استقلال طلبانه کشورهای آفریقایی عمدتاً با خشونت همراه بود.
غلط (درس ۸، ص ۱۱۲، ۰/۲۵ نمره)
ب) کدام یک از گزینه‌های سمت چپ با شماره‌های سمت راست در ارتباط است. (هر مورد ۰/۲۵)
در ستون سمت چپ یک مورد اضافی است.
| ۱- کاخی در پاریس و محل عقد پیمان صلح جنگ جهانی اول | الف- بلشویک |
| ۲- عده‌ای از مارکسیست‌های معترض روسیه | ب- پروس |
| ۳- قدرتمندترین ایالت اتحادیه آلمانی | ج- سارایوو |
| د- دورسای |
۱- «ب» ورسای (درس ۶، ص ۸۶، ۰/۲۵ نمره)
۲- «الف» بلشویک (درس ۶، ص ۸۵، ۰/۲۵ نمره)
۳- «ب» پروس (درس ۶، ص ۸۱، ۰/۲۵ نمره)
ج) جاهای خالی را با کلمات زیر تکمیل کنید. (دو مورد اضافی است. (هر مورد ۰/۲۵)
(مروارید – جهاد – استبداد نو – استعمار نو)
۱- دریا دلان نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی با استفاده از نیروی هوایی در عملیات ………………… اسکله‌های عراق را منهدم کردند.
مروارید (درس ۱۲، ص ۱۵۳، ۰/۲۵ نمره)
۲- آغاز حکومت رژیم پهلوی و سلطنت رضا شاه در ایران به …………………… شهرت دارد.
استعمار نو (درس ۷، ص ۹۵، ۰/۲۵ نمره)
د) گزینه‌های مناسب را انتخاب کنید. (هر مورد ۰/۲۵)
۱- کدام یک از شخصیت‌های برجسته انقلاب اسلامی توسط گروهک تروریستی فرقان به شهادت نرسیده است؟
الف- سپهبد ولی الله قرنی
ب- آیت الله مطهری
ج- دکتر بهشتی
د- دکتر مفتح
گزینه «ج» دکتر بهشتی (درس ۱۱، ص ۱۴۲، ۰/۲۵ نمره)
۲- کشورهای محور در جنگ جهانی دوم با حضور چه دولت‌هایی شکل گرفت؟
الف- آلمان، اتریش – مجارستان، عثمانی
ب- انگلیس، فرانسه، روسیه
ج- انگلیس، فرانسه، شوروی
د- آلمان، ایتالیا، ژاپن
گزینه «د» آلمان، ایتالیا، ژاپن (درس ۸، ص ۱۰۴، ۰/۲۵ نمره)
هـ) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید. (هر مورد ۰/۲۵)
۱- در دوره قاجار هنر تئاتر به سبک اروپایی به همت چه کسانی گسترش یافت؟
دانشجویان اعزامی به اروپا (درس ۴، ص ۵۸، ۰/۲۵ نمره)
۲- بعد از انقلاب کدام یک از نهادها وظیفه حفظ نظم و امنیت و دستگیری سران رژیم پهلوی را برعهده داشت؟
کمیته انقلاب اسلامی (درس ۱۱، ص ۱۴۱، ۰/۲۵ نمره)
۲- تعریف اصطلاحات یا مفاهیم تاریخی: (هر مورد ۱ نمره)
الف- گشتاپو:
به سازمان پلیس مخفی مخوف آلمان که به دستور هیتلر و برای تأمین امنیت داخلی این کشور تشکیل شده بود، گشتاپو می‌گفتند. (درس ۸، ص ۱۰۲، ۱ نمره)
ب- سازمان نقاب:
تعدادی از افسران وابسته به رژیم پهلوی و هوادار شاپور بختیار که قصد داشتند با پشتیبانی سازمان سیا آمریکا و حکومت بعثی عراق علیه انقلاب کودتا کنند، اما توطئه آنان کشف و خنثی شد گفته می‌شود. (درس ۱۱، ص ۱۴۵، ۱ نمره)
کلید واژه: افسران وابسته به پهلوی، هوادار بختیار، پشتیبانی آمریکا (یا) حکومت بعثی عراق، کودتا
توجه: منظور از کلید واژه این است که اگر دانش آموزان در پاسخ به سؤالات، فقط به موارد ذکر شده در کلید واژه اشاره کرده باشند، نمره کامل تعلق بگیرد.
۳- مقایسه پدیده‌های تاریخی: (هر مورد ۱ نمره)
الف- دو محاکم عرف و شرع در دوره قاجار چه تفاوت‌هایی با هم داشتند؟
در محاکم عرف به تخلفات و جرائم سیاسی و امنیتی مانند شورش، سرقت، نزاع و عدم پرداخت مالیات رسیدگی می‌شد، اما در محاکم شرع دعاوی مدنی مانند دعواهای خانوادگی، ملکی و ارت حل و فصل می‌شد.
برای محاکم عرف ذکر یک مورد همراه با یک مثال و برای محاکم شرع هم ذکر یک مورد به همراه مثال کفایت می‌کند. (درس ۳، ص ۴)
ب- دو حزب فاشیسم و نازی متعلق به کدام کشورها بودند و طرفداران این دو حزب چه وجه اشتراکی داشتند؟
حزب فاشیسم متعلق به ایتالیا (۰/۲۵ نمره) و نازی متعلق به آلمان بود. (۰/۲۵ نمره) نازی‌ها همچون فاشیست‌ها، تفکر ملی‌گرایانه افراطی و نژادپرستانه داشتند. (۰/۵ نمره) (درس ۸، ص ۱۰۲- ۱۰۱)
ج- دو حزب ملل اسلامی و سازمان چریک‌های فدایی خلق در زمان پهلوی چه تشابه و تفاوت‌هایی با هم داشتند؟
هر دو گروه به قیام مسلحانه علیه رژیم پهلوی اعتقاد داشتند. (۰/۵ نمره) با این تفاوت که حزب ملل اسلامی به دنبال آرمان برپا کردن حکومت اسلامی به مبارزه مسلحانه روی آورد (۰/۲۵ نمره) اما فداییان خلق با الهام از افکار مارکسیستی به مبارزه مسلحانه روی آوردند. (۰/۲۵ نمره) (درس ۱۰، ص ۱۳۲)
۴- اظهار نظر و قضاوت: (هر مورد ۱ نمره)
الف- به نظر شما چرا برخی از روزنامه‌های فارسی زبان در دوره قاجار، خارج از ایران چاپ می‌شد؟
به این دلیل که این گروه از روزنامه‌ها نگرش سیاسی داشته و از وضع موجود انتقاد می‌کردند. از طرفی چون در زمان قاجار آزادی بیان نبود و شیوه حکومت استبدادی آنان مانع از چاپ مطالب انتقادی می‌شد، در نتیجه گروهی از آزادی خواهان ایرانی روزنامه‌های خود را در خارج از ایران چاپ کرده و مخفیانه به ایران می فرستاندند تا موجب بیداری مردم ایران شوند. (۱ نمره ) (رساندن مفهوم پاسخ، نمره کامل می‌گیرد.) (درس ۵، ص ۶۳)
کلید وژاه: نبود آزادی بیان، شیوه حکومت استبداد، چاپ روزنامه‌های انتقادی
توجه: منظور از کلید واژه این است که اگر دانش آموزان در پاسخ به سؤالات، فقط به موارد ذکر شده در کلید واژه اشاره کرده باشند، نمره کامل تعلق بگیرد.
ب- به نظر شما چرا انگلیسی‌ها در فاصله دو جنگ جهانی تصمیم به تقویت کشور آلمان گرفتند؟
انگلیسی‌ها تصمیم گرفتند با تقویت کشور آلمان که همچنان گرفتار مصائب جنگ جهانی اول بود، (۰/۵ نمره) کمی از مشکلات اقتصادی این کشور بکاهند و با این همکاری، مانع از افتادن آلمانی‌ها به دام کمونیسم شوند. (۰/۵ نمره) (درس ۷، ص ۹۸)
۵- توصیف، فهرست و طبقه بندی اجزا یا ویژگی‌های پدیده‌های تاریخی: (هر مورد ۱ نمره)
الف- اقامت امام خمینی (ره) در پاریس چه نتایجی برای انقلاب ایران داشت؟ (ذکر یک مورد کافی است.)
۱- امام خمینی (ره) با استفاده از امکانات تبلیغی، مصاحبه و سخنرانی جنایات حکومت پهلوی را افشا می‌کردند؛ ۲- امکان ملاقات مبارزان با رهبری انقلاب فراهم آمد و پیام‌های امام با شتاب بیشتری در ایران منتشر شد. هر مورد ۱ نمره، ذکر یک مورد کافی است. (درس ۱۰، ص ۱۳۶)
ب- انگلستان برای جلوگیری از ملی شدن نفت در ایران دست به چه اقداماتی زد؟ (ذکر یک مورد کافی است.)
۱- تحریک کارگران صنعت نفت به اعتصاب گسترده از طریق منع شرکت نفت ایران و انگلیس از پرداخت فوق العاده دستمزد آنان؛
۲- فرستادن کشتی‌های جنگی خود به خلیج فارس و بنادر ایران و تهدید نظامی؛
۳- طرح شکایت از ایران در مجامع بین المللی؛
۴- تهدید اقتصادی ایران با تعطیلی شعب بانک انگلیس، خارج کردن سرمایه‌های شرکت نفت و تحریم خرید نفت. (درس ۹، ص ۱۲۱) هر مورد ۱ نمره، ذکر یک مورد کافی است.
ج- مهم‌ترین وظایف و کارهای دولت موقت مهندس بازرگان و شورای انقلاب چه بود؟ (ذکر دو مورد کافی است.)
۱- برگزاری همه پرسی تعیین نظام سیاسی جدید
۲- تدوین قانون اساسی
۳- شکل‌گیری هیئت دولت بر اساس قانون اساسی جدید
۴- تأسیس نهادهای انقلابی
هر مورد (۰/۵ نمره)، ذکر دو مورد کافی است. (درس ۱۱، ص ۱۴۱- ۱۴۰- ۱۳۹)
د- مهم‌ترین خدمات زنان ایرانی در طول هشت سال دفاع مقدس را بنویسید. (ذکر دو مورد کافی است.)
۱– حضور در خط مقدم جبهه در سال‌های اول جنگ
۲- تشویق برادران، همسران و فرزندان خویش برای حضور در جبهه
۳- تهیه و آماده سازی خوراک و پوشاک رزمندگان
۴- پرستاری از رزمندگان مجروح در بیمارستان
۵- پاسداری از حریم خانواده در غیاب همسران رزمنده.
هر مورد (۰/۵ نمره)، ذکر دو مورد کافی است. (درس ۱۲، ص ۱۵۹)
۶- کاربست شواهد و مدارک تاریخی (هر مورد ۰/۲۵)
بر روی نقشه شماره‌هایی نوشته شده است، مشخص کنید که این بخش‌های خاک ایران طبق کدام معاهده یا عهدنامه‌های در دوره قاجار از ایران جدا شدند؟
۱- ………………………………………
معاهده گلستان (۰/۲۵ نمره)
۲- ……………………………………..
عهدنامه آخال (۰/۲۵ نمره)
۳- ……………………………………..
معاهده پاریس (۰/۲۵ نمره) (درس ۳، ص ۴۲)
تشریحی: (علل، دلایل، آنار، نتایج و پیامدهای تاریخی)
۷- چرا جیمی کارتر رئیس جمهور آمریکا در ۱۳۵۵ ش. به شعار دفاع از حقوق بشر متوسل شد؟ (۰/۵ نمره)
برای کاهش تنفر عمومی (۰/۲۵ نمره) از سیاست‌های آمریکا (۰/۲۵ نمره) (درس ۱۰، ص ۱۳۳)
۸- مهم‌ترین دلیل امضای قرارداد الجزایر بین ایران و عراق در سال ۱۳۵۴ش (۱۹۷۵م.) چه بود؟ (۰/۷۵ نمره)
برای پایان دادن به اختلافات مرزی (۰/۲۵ نمره) و رفع مناقشه (۰/۲۵ نمره) بر سر اروند رود (۰/۲۵ نمره) (درس ۲، ص ۱۵۰)
۹- استالین رهبر حزب کمونیست شوروی در مسیر دیکتاتوری خود دست به چه اقداماتی زد؟ (۱ نمره)
استالین عده زیادی از بلشویک‌های قدیمی، اندیشمندان، افسران ارتش، اعضای حزب کمونیست، دیپلمات‌ها و مردم عادی را که در برابرش مقاومت و مخالفت می‌کردند، به مرگ محکوم کرد یا به اردوگاه‌های کار اجباری در سیبری فرستاد که هیچگاه از آنجا باز نگشتند.
کلید واژه: دو مورد از گروه‌های ذکر شده، اعدام و تبعید به اردوگاه‌های کار اجباری (درس ۸، ص ۱۰۰)
توجه: منظور از کلید واژه این است که اگر دانش آموزان در پاسخ به سؤالات، فقط به موارد ذکر شده در کلید واژه اشاره کرده باشند، نمره کامل تعلق بگیرد.
۱۰- چرا انگلستان برای تغییرات مورد نظرش در ایران نمی‌توانست روی حکومت قاجار حساب کند؟ (۱ نمره)
چون بی کفایتی و فساد حاکمان قاجار (۰/۵ نمره) به حدی باعث نفرت مردم از آن‌ها شده بود که هیچ گونه همراهی با این سلسله نمی‌کردند. (۰/۵ نمره) (درس ۷، ص ۹۲)
۱۱- در مجلس شانزدهم کدام گروه با تصویب قرارداد الحاقی «گس- گلشائیان» با انگلیس مخالفت کرد و این قرارداد چه سرنوشتی یافت؟ (۱ نمره)
در مجلس شانزدهم اقلیتی از نمایندگان عضو جبهه ملی به رهبری دکتر مصدق (۰/۵ نمره) با مخالفت مؤثر خود از تصویب قرارداد «گِس- گلشاییان» جلوگیری کردند. (۰/۵ نمره) (درس ۹، ص ۱۱۸)
۱۲- چرا دکترمحمد مصدق از محمدرضا شاه پهلوی خواست که وزارت جنگ و فرماندهی ارتش را به او بسپارد؟ (۱ نمره)
دکتر مصدق برای کاستن از نفوذ و قدرت دربار (۰/۵ نمره) و مقابله با کار شکنی‌های آن‌ها در اداره امور کشور، از محمدرضا شاه پهلوی خواست که اختیار وزارت جنگ و فرماندهی ارتش را به او بسپارد. (۰/۵ نمره) (درس ۹، ص ۱۲۲)
«موفق و پیروز باشید»
