«باسمه تعالی»
سوالات امتحان نهایی درس: تعلیمات دینی ۳
رشته: ریاضی فیزیک – علوم تجربی
ساعت شروع: ۱۰ صبح
تاریخ امتحان: ۱۴۰۰/۱۰/۰۲
پایه دوازدهم دوره دوم متوسطه
مدت امتحان: ۸۰ دقیقه
تعداد صفحه: ۲
دانشآموزان روزانه، بزرگسال و داوطلبان آزاد سراسر کشور در نوبت دی ماه سال ۱۴۰۰
مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی
الف) با تدبر در آیات قرآن و حدیث، به سوالات زیر پاسخ دهید.
۱) آیات زیر بیانگر کدام یک از معیارهای تمدن اسلامی است؟
الف) «…قُلْ هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ إِنَّمَا یَتَذَکَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ» (۰/۵)
دعوت به آموزش علم و دانش، تدبر و خردورزی (درس ۹ صفحه ۱۱۶)
ب) «یا أَیهَا الَّذِینَ آمَنُوا أَطِیعُوا اللهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الأَمْرِ مِنْکمْ» (۰/۵)
پذیرش ولایت الهی (اطاعت از خدا و رسول و امام) یا (نفی حاکمیت طاغوت) (درس ۹ صفحه ۱۰۹-۱۱۰)
۲) آیه شریفه «کُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَهُ الْمَوْتِ وَ نَبْلُوکُم بِالشَّرِّ وَ الْخَیْرِ فِتْنَهً وَ إِلَیْنَا تُرْجَعُونَ» به کدام سنت الهی اشاره دارد؟ (۰/۵)
سنت ابتلا و امتحان (درس ۶ صفحه ۶۵)
۳) بر اساس عبارت قرآنی «أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْیَانَهُ عَلَىٰ تَقْوَىٰ مِنَ اللَّهِ وَ رِضْوَانٍ خَیْرٌ…» زندگی محکم و استوار بر چه پایههایی بنا میشود؟ (۰/۵)
تقوای الهی، رضایت پروردگار یا (عمل به احکام و دستورات الهی) (درس ۸ صفحه ۹۶)
۴) حدیث شریف امام باقر (ع) که میفرماید: «برای توبه کردن پشیمانی کافی است.» بیانگر چه موضوعی است؟ (۰/۵)
حقیقت توبه (تحقق یافتن توبه و پشیمانی) (درس ۷ صفحه ۸۲)
ب) درستی یا نادرستی گزارههای زیر را با (ص/ غ) مشخص کنید:
۵) حُسن فاعلی نیز بدین معناست که کار به درستی و به همان صورت که خداوند فرمان داده، انجام شود. (۰/۵)
غ (درس ۴ صفحه ۴۵)
۶) توبه اگر با ایمان و عمل صالح همراه باشد، گناهان را به حسنات تبدیل مینماید. (۰/۵)
ص (درس ۷ صفحه ۸۳)
۷) یکی از ویژگیهای جامعه عدالتمحور پیامبر (ص)، فراهم شدن امکان رشد برای گروهی محدود بود. (۰/۵)
غ (درس ۹ صفحه ۱۱۰)
۸) دانش استوار، اندرز نیکو و مجادله با شیوه نیکوتر، از روشهای صحیح دعوت به دین اسلام است. (۰/۵)
ص (درس ۱۰ صفحه ۱۳۲)
ج) عبارتهای زیر را با کلمات مناسب تکمیل کنید.
۹) خداوند نور هستی است، یعنی تمام موجودات …………….. خود را از او میگیرند. (۰/۵)
وجود (درس ۱ صفحه ۱۱)
۱۰) هر کس مالک چیزی باشد حق تصرف و تغییر در آن چیز را دارد، به این حق تصرف …………….. میگویند. (۰/۵)
ولایت و سرپرستی (درس ۲ صفحه ۱۹)
۱۱) در احکام دین، هر دستور خداوند، دلایل خاص خود را دارد که ……………. آن حکم و دستور نامیده میشود. (۰/۵)
حکمت (درس ۸ صفحه ۹۶)
۱۲) استحکام و …………………… یک کشور مهمترین عامل برای حضور کارآمد در میان افکار عمومی جهان است. (۰/۵)
اقتدار نظام حکومتی (درس ۱۰ صفحه ۱۳۵)
د) به سؤالات زیر پاسخ کوتاه دهید.
۱۳) چرا رسیدن به معرفت عمیق درباره خداوند متعال، برای نوجوانان و جوانان آسانتر است؟ (۰/۵)
زیرا جوانان و نوجوانان دارای پاکی و صفای قلب هستند. (درس ۱ صفحه ۱۲)
۱۴) دو مورد از راههای تقویت اخلاص را بنویسید. (۰/۵)
۱- افزایش معرفت نسبت به خداوند ۲- راز و نیاز با خداوند و کمک خواستن از او ۳- دوری از گناه و تلاش برای انجام واجبات (ذکر دو مورد کافی است.) (درس ۴ صفحه ۴۵-۴۷)
۱۵) مهمترین راه اصلاح و معالجه جامعه از بیماریها و انحرافات اجتماعی، چیست؟ (۰/۵)
امر به معروف و نهی از منکر (درس ۷ صفحه ۸۸)
۱۶) در چه صورت فراهم کردن امکانات ورزشی و بازیها، واجب کفایی است؟ (۰/۵)
اگر برای دور شدن افراد جامعه از فساد و بیبندوباری ضرورت یابد. (درس ۸ صفحه ۱۰۳)
۱۷) گذر از عصر جاهلیت به عصر اسلام نیازمند چه تغییر و تحولی بود؟ (۰/۵)
تغییر در نگرش انسانها و تحولی بنیادین در شیوه زندگی فردی و اجتماعی مردم (درس ۹ صفحه ۱۰۹)
۱۸) دو اثر مثبت تمدن جدید در حوزه علم را بنویسید. (۰/۵)
رشد سریع علم – توانایی بهرهمندی بیشتر از طبیعت (درس ۱۰ صفحه ۱۲۹-۱۳۰)
ه) اصطلاحات زیر را تعریف کنید. (۲)
۱۹) الف) شرک عملی:
اگر کسی دل به هوای نفس (بت درون) سپرده و او را معبود خود قرار دهد و اوامرش را به فرمانهای خداوند ترجیح دهد یا در پی کسب رضایت قدرتهای مادی و طاغوت (بتهای بیرون) برآید، چنین شخصی گرفتار شرک عملی شده است. (درس ۳ صفحه ۳۳)
ب) پیرایش یا تخلیه:
گناه آلودگی است و توبه، پاک شدن از آلودگیهاست. توبه گناهان را از قلب خارج میکند و آن را شست و شو میدهد. به همین جهت این عمل را «پیرایش» یا «تخلیه» میگویند. (درس ۷ صفحه ۸۲)
و) کشف ارتباط:
۲۰) هر یک از موارد سمت راست با کدام یک از موارد سمت چپ ارتباط دارد؟ (در سمت چپ یک مورد اضافی است) (۱/۵)
| الف) مشارکت مردم در تشکیل حکومت | ۱) ظهور پدیده استعمار |
| ب) بیبندوباری جنسی | ۲) از بین رفتن حکومتهای استبدادی |
| ج) حاکمیت نامطلوب | ۳) توجه به قانون |
| ۴) تغییر معیارهای اخلاقی |
الف) ۲ (درس ۱۰ ص ۱۳۳)
ب) ۴ (درس ۱۰ ص ۱۳۶)
ج) ۳ (درس ۱۰ ص ۱۳۳)
ز) احکام:
۲۱) حکم هر یک از موارد زیر را بنویسید: حرام – جایز و حلال – واجب – مستحب – واجب کفایی (یک مورد اضافی است.) (۲)
الف) تولید و توزیع فیلمهای سینمایی جهت مبارزه با تهاجم فرهنگی
ب) شرکت در مجالس شادی اگر موجب تقویت صله رحم شود.
ج) استفاده از ابزارهای موسیقی برای اجرای برنامههای فرهنگیِ مفید
د) شرطبندی در بازیها و ورزشهای معمولی
الف- واجب کفایی
ب- مستحب
ج- حلال و جایز
د- حرام (درس ۸ صفحههای ۱۰۱ تا ۱۰۲)
ح) به سؤالات زیر پاسخ کامل دهید.
۲۲) عقیده بر توانایی پیامبر (ص) و اولیای دین (ع) در برآوردن حاجات انسان چه زمانی موجب شرک و چه زمانی عین توحید است؟ (۱)
عقیده بر توانایی پیامبر (ص) و اولیای دین (ع) در برآوردن حاجات انسان (مانند شفا دادن) وقتی موجب شرک است که این توانایی را از خود آنها و مستقل از خدا بدانیم؛ اما اگر این توانایی را صرفاً از خدا و انجام آن را با درخواست اولیا از خداوند و به اذن خدا بدانیم عین توحید است و از این جهت مانند اثر شفابخشی داروست که خداوند به آن بخشیده است. (درس ۲ صفحه ۲۴)
۲۳) از نشانههای وجود اختیار در انسان، «تفکر و تصمیم» را توضیح دهید. (۱)
هر کدام از ما همواره تصمیمهایی میگیریم و برای این تصمیمها ابتدا اندیشه میکنیم و جوانب آن را میسنجیم و سپس دست به عمل میزنیم. گاهی نیز دچار تردید میشویم که از میان چندین راه و چندین کار، کدام یک را انتخاب کنیم. دست آخر، پس از بررسیهای لازم، یکی را برگزیده و عمل میکنیم. (درس ۵ صفحه ۵۴)
۲۴) از حیلههای شیطان برای دور کردن انسان از توبه، «نا امید کردن از رحمت الهی» را شرح دهید. (۱)
ابتدا انسان را با این وعده که «گناه کن و بعد توبه کن» به سوی گناه میکشاند و وقتی که او آلوده شد، از رحمت الهی مأیوسش میسازد و میگوید «آب که از سر گذشت چه یک وجب، چه صد وجب» در این حالت، انسان با خود میگوید که کار از کار گذشته و پرونده عملم نزد خداوند آنقدر سیاه شده است که دیگر توبهام پذیرفته نیست در حالی که آدمی، هر قدر هم که بد باشد، اگر واقعاً توبه کند و نادم و پشیمان شود، حتماً خداوند توبهاش را میپذیرد. (درس ۷ صفحه ۸۴-۸۵)
۲۵) موقعیت و جایگاه زن در دوره تمدن اسلامی را شرح دهید. (۱)
زنان حق مالکیت و کار داشتند، دسترنج آنها به خودشان تعلق داشت و در اختیار همسر یا پدر قرار نمیگرفت. تحصیل برای زنان آزاد بود و اندیشمندان بزرگی از زنان در جهان اسلام پیدا شدند که قبلاً سابقه نداشت. قرآن کریم، اصولاً تلقی درجه دوم بودن زن را به شدت نفی کرد و با این نگاه مبارزه کرد. (درس ۹ ص ۱۱۴)
۲۶) تفاوت میان امتحان الهی و امتحان بشری را توضیح دهید. (۱)
در امتحان بشری ما غالباً از حقیقت درون افراد بیخبر هستیم و میکوشیم تا از طریق امتحان کردن آنها به آگاهی لازم برسیم ولی امتحان خداوند علیم برای آگاه شدن از درون افراد نیست، بلکه برای رشد دادن و به ظهور رساندن استعدادها و نشاندادن تمایلات درونی افراد است. (درس ۶ صفحه ۶۸)
(جمع نمره: ۲۰)
«موفق و مؤید باشید.»
