تفاوت بین آلدوز و کتوز چیست

تفاوت اصلی آلدوز و کتوز

در شیمی، “-ose” در پایان یک اصطلاح شیمیایی به طور کلی به یک ترکیب قند اشاره دارد. از این رو، هر دو آلدوز (aldoses) و کتوز (ketoses) گروه‌هایی از ترکیبات شیمیایی هستند که قند هستند. به طور دقیق، آنها “مونوساکاریدها” (monosaccharides) هستند. قندها را می‌توان از واحدهای تکراری یا چند واحدی تهیه کرد. قندهای ساخته شده از واحدهای تکراری منفرد مونوساکارید نامیده می‌شوند و به همین ترتیب اگر از دو واحد فرعی ساخته شده باشند به عنوان “دی ساکارید” شناخته می‌شوند. بنابراین، آلدوزها مونوساکاریدهای حاوی گروه‌های آلدهیدی در انتهای زنجیره کربن هستند در حالی که کتوزها مونوساکاریدهای حاوی گروه‌های کتون در زنجیره کربن هستند. این تفاوت اصلی بین آلدوز و کتوز است. به طور کلی، هر دو آلدوز و کتوز را می‌توان مونوساکارید نامید.

آلدوز چیست؟

این یک نوع مونوساکارید است که حاوی یک گروه آلدهید در اسکلت کربنی آن است. به طور کلی، یک گروه آلدهیدی برای هر مولکول مونوساکارید وجود دارد. گروه آلدهید یک گروه شیمیایی واکنش پذیر است که با (-CH=O) نشان داده می‌شود. ساده ترین شکل آلدوز یک مولکول قند با دو اتم کربن است که یکی حاوی گروه آلدئید است. فرمول شیمیایی آلدوز به صورت Cn(H2O)n نوشته شده است.

آلدوزها معمولاً حاوی مراکز کربن نامتقارن هستند (که در آن چهار نوع سیستم مختلف به مرکز کربن مورد بررسی متصل می‌شوند). بنابراین، آلدوزی که حداقل سه اتم کربن دارد، دارای یک مرکز استریوژنیک در نظر گرفته می‌شود که فعالیت نوری از خود نشان می‌دهد. علاوه بر این، آلدوزها را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد: D-aldose و L-aldose، با توجه به ماهیت فعالیت کایرال آنها. هنگامی‌که ساختار آلدوز به صورت باز ترسیم می‌شود، آن را “فیشر پروجکشن” می‌نامند. هنگام برچسب گذاری یک آلدوز به عنوان D یا L، ما به کایرالیته دومین اتم کربن دورتر از موقعیت گروه آلدهید نگاه می‌کنیم. اگر گروه الکل (-OH) در سمت راست برآمدگی فیشر باشد، به عنوان D-aldose و از گروه الکل در سمت چپ برآمدگی فیشر، به عنوان L-aldose طبقه بندی می‌شود. به طور کلی، گیرنده‌های بیولوژیکی نسبت به D-aldoses نسبت به L-aldoses حساس تر هستند. آلدوزها را می‌توان از طریق آزمایش سلیوانف از کتوز متمایز کرد. آلدوزها به آرامی‌واکنش نشان می‌دهند و رنگ صورتی روشن تولید می‌کنند. گلوکز، گالاکتوز و ریبوز برخی از آلدوزهای رایج شناخته شده هستند.

کتوز چیست؟

کتوز نوعی مونوساکارید است که در آن اسکلت کربن حاوی یک گروه کتون است. به طور کلی، در هر مولکول قند یک گروه کتون وجود دارد. گروه کتون یک گروه شیمیایی واکنش پذیر است که با (-C=O) نشان داده می‌شود. ساده ترین شکل کتوز، مولکول قند است که از سه اتم کربن تشکیل شده است که در وسط گروه کتون قرار دارد. درست مانند آلدوزها، کتوزها نیز مراکز استریوژنیک زیادی در زنجیره کربن دارند.
کتوزها نیز معمولاً در طرح ریزی فیشر خود کشیده می‌شوند. کتوزها را می‌توان از طریق آزمایش سلیوانوف از آلدوز متمایز کرد. در اینجا، کتوز با رزورسینول واکنش می‌دهد و رنگ قرمز گیلاسی عمیقی می‌دهد. فروکتوز، ریبولوز و اریترولوز برخی از کتوزهای رایج شناخته شده هستند. 

تفاوت بین آلدوز و کتوز

تعریف

آلدوزها مونوساکاریدهایی هستند که در هر مولکول دارای یک گروه آلدهید هستند.
کتوزها مونوساکاریدهایی هستند که در هر مولکول دارای یک گروه کتون هستند.

ایزومریزاسیون

آلدوزها تمایل به ایزومریزه شدن به کتوز دارند.
تنها در صورتی که گروه کربونیل در انتهای زنجیره باشد، کتوزها می‌توانند به آلدوز تبدیل شوند. و به عنوان “قندهای کاهنده” شناخته می‌شوند.

تست سلیوانف

آلدوزها به آرامی‌واکنش نشان می‌دهند و رنگ صورتی روشن تولید می‌کنند.
کتوزها با رزورسینول واکنش نشان می‌دهند و رنگ قرمز مایل به گیلاسی می‌دهند.