سوال های تشریحی گفتار سوم فصل اول زیست شناسی دوازدهم

---

---

---

گفتار پروتئین‌ها فصل مولکول‌های اطلاعاتی

---

سوال‌های تشریحی براساس کتاب‌های جدید به زودی منتشر خواهد شد.

۱. واحدهای ساختاری پروتئین‌ها چیست؟

آمینواسیدها

۲. چه عواملی ساختار و عمل پروتئین‌ها را مشخص می‌کند؟

نوع، ترتیب و تعداد آمینواسیدها در پروتئین

۳. وجه تسمیه‌ی آمینواسیدها چیست؟

همان طور که از نامشان برمی‌آید یک گروه آمین (NH_{۲_}) و یک گروه اسیدی کربوکسیل (COOH_) دارند.

۴. در ساختار عمومی‌آمینواسید کدام گروه‌ها به یک کربن مرکزی متصل اند؟

گروه آمین و کربوکسیل به همراه یک هیدروژن و گروه R همگی به یک کربن مرکزی متصل اند و چهار ظرفیت آن را پر می‌کنند.

۵. کدام گروه متصل به کربن مرکزی در آمینواسیدهای مختلف متفاوت است؟

گروه R

۶. تاثیر هر آمینواسید در شکل دهی پروتئین به چه عاملی بستگی دارد؟

تأثیر آن به ماهیت شیمیایی گروه R بستگی دارد.

۷. هنگامی‌که آمینواسیدی در محیط آبی قرار می‌گیرد به ترتیب کدام گروه‌ها بار مثبت و کدام بار منفی به خود می‌گیرد؟

گروه آمین بارمثبت و گروه کربوکسیل بار منفی به خود می‌گیرد.

۸. کدام گروه‌ها در آمینو اسیدهای مختلف می‌توانند به همدیگر نزدیک شوند و پیوند پپتیدی را تشکیل دهند؟

گروه آمین بارمثبت و گروه کربوکسیل بار منفی

۹. نوع پیوند اتصالی آمینواسیدها چیست؟

پیوند پپتیدی

۱۰. نام پیوند اشتراکی بین آمینواسیدها چیست؟

پیوند پپتیدی

۱۱. نوع واکنش تشکیل پیوند پپتیدی بین آمینواسیدها چیست؟

واکنش سنتزآبدهی

۱۳. پلی پپتید چگونه تشکیل می‌شود؟

وقتی تعدادی آمینواسید با پیوند پپتیدی به هم وصل شوند، زنجیره ای از آمینواسیدها به نام پلی پپتید تشکیل می‌شود.

۱۴. چند نوع آمینواسید در ساختار پروتئین‌ها به کار می‌رود؟

فقط ۲۰ نوع

۱۵. آمینواسیدهای اساسی را تعریف کنید و تعداد آنها چقدر است؟

آمینواسیدهایی که بدن انسان نمی‌تواند آنها را بسازد؛ بنابراین باید این آمینواسیدها را به همراه مواد غذایی دریافت کند.

۱۶. کدام نوع آمینواسیدها را باید به همراه مواد غذایی دریافت نمود؟ چرا؟

آمینواسیدهای اساسی. چون بدن انسان نمی‌تواند آنها را بسازد.

۱۷. نوع عمل پروتئین‌ها وابسته به چه عاملی است؟

شکل فضایی پروتئین نوع عمل آن را مشخص می‌کند.

۱۸. یکی از راه‌های پی بردن به شکل پروتئین چیست؟

استفاده از پرتوهای ایکس

۱۹. اولین پروتئینی که ساختار آن مشخص شد، چه بود؟

میوگلوبین

۲۰. میوگلوبین از چند رشتۀ پلی پپتیدی تشکیل شده است؟

یک رشتۀ پلی پپتیدی

۲۱. ساختار اولین پروتئین‌ها چیست؟ و چگونه مشخص می‌شود؟

توالی آمینواسیدها- ترتیب قرار گرفتن آمینواسیدها به صورت خطی، ساختار اول پروتئین‌ها را مشخص می­ کند.

۲۲. نوع، تعداد و ترتیب آمینواسیدها در کدام ساختار مطرح پروتئین مطرح است؟

ساختار اول هر پروتئین

۲۳. ساختار اول پروتئین چگونه تشکیل می‌گردد؟

ساختار اول با ایجاد پیوندهای پپتیدی بین آمینواسیدها شکل می‌گیرد.

۲۴. چه عاملی موجب تغییر در ساختار اول پروتئین می‌شود؟

تغییر آمینواسید در هر جایگاه موجب تغییر در ساختار اول پروتئین می‌شود و ممکن است فعالیت آن را تغییر دهد.

۲۵. همۀ سطوح در ساختار پروتئین‌ها به کدام ساختار بستگی دارد؟

به دلیل اهمیت توالی آمینواسیدها در ساختار اول به این ساختار بستگی دارد.

۲۶. چرا پروتئین، متنوع ترین مولکول زیستی است؟

با در نظر گرفتن ۲۰ نوع آمینواسید و اینکه محدودیتی در توالی آمینواسیدها در ساختار اول پروتئین‌ها وجود ندارد.

۲۷. ساختار دوم پروتئین حاصل چه فرآیند‌هایی است؟

الگویی از پیوندهای هیدروژنی

۲۸. منشاء تشکیل ساختار دوم پروتئین چیست؟

پیوندهای هیدروژنی بین بخش‌هایی از زنجیره پلی پپتیدی

۲۹. ساختار دوم پروتئین‌ها به چه صورت‌هایی دیده می‌شود؟

به دو صورت مارپیچ و صفحه ای

۳۰. ساختار نهایی کدام پروتئین می‌تواند ساختار دوم باشد؟

بعضی پروتئین‌ها مانند منافذ غشایی، مجموعه ای از پروتئین‌ها با ساختار صفحه ای هستند که در کنار هم منظم شده اند.

۳۱. هر یک از زنجیره‌های پپتیدی هموگلوبین ساختار دومشان به چه صورت است؟

زنجیره‌های پپتیدی مارپیچی

۳۲. ساختار سوم پروتئین چگونه تشکیل می‌شود؟

ساختار سه بعدی پروتئین‌هاست که در آن با تاخوردگی بیشتر صفحات و مارپیچ‌های ساختار دوم به شکل کروی در می‌آیند.

۳۳. تشکیل ساختار سوم پروتئین در اثر کدام پیوندها است؟

در اثر پیوندهای آب گریز است؛ به این صورت که گروه‌های R آمینواسیدهایی که آب گریزند، به یکدیگر نزدیک می‌شوند تا در معرض آب نباشند. سپس با تشکیل پیوندهای دیگری مانند هیدروژنی، اشتراکی و یونی ساختار سوم پروتئین تثبیت می‌شود.

۳۴. با وجود کدام نیروها پروتئین دارای ساختار سوم، ثبات نسبی دارد؟

پیوندهای آب گریز، هیدروژنی، اشتراکی و یونی

۳۵. ساختار نهایی کدام پروتئین، ساختار سوم است؟

میوگلوبین

۳۶. آرایش زیرواحدها مربوط به کدام ساختار پروتئین‌هاست؟

ساختار چهارم

۳۷. ساختار چهارم پروتئین‌ها چه هنگامی‌شکل می‌گیرد؟

این ساختار هنگامی‌شکل می‌گیرد که دو یا چند زنجیره پلی پپتید در کنار یکدیگر پروتئین را تشکیل دهند.

۳۸. نحوۀ آرایش زیرواحدها در کنار هم کدام ساختار پروتئینی نامیده می‌شود؟

ساختار چهارم پروتئین‌ها

۳۹. هموگلوبین چند زنجیره دارد؟

هموگلوبین چهار زنجیره از دو نوع متفاوت دارد.

۴۰. ساختار اول هموگلوبین به چه صورت است؟

هر زنجیره، ترتیب خاصی از آمینواسیدها را در ساختار اول دارند.

۴۱‌. ساختار دوم هموگلوبین به چه صورت است؟

در ساختار دوم به شکل مارپیچ در می‌آیند.

۴۲. ساختار سوم هموگلوبین به چه صورت است؟

در ساختار سوم هریک از زنجیره‌ها به صورت یک زیر واحد تاخورده و شکل خاصی پیدا می‌کنند.

۴۳. ساختار چهارم هموگلوبین به چه صورت است؟

در نهایت در ساختار چهارم این چهار زیر واحد در کنار هم قرار گرفته و هموگلوبین را شکل می‌دهند.

۴۴. ساختار نهایی برای پروتئین‌هایی که فقط یک زنجیرۀ پلی پپتیدی دارند به چه صورت است؟

ساختار نهایی می‌تواند ساختار دوم یا سوم باشد.

۴۵. متنوع ترین گروه مولکول‌های زیستی از نظر ساختار شیمیایی و عملکردی چیست؟

پروتئین‌ها متنوع ترین گروه مولکول‌های زیستی از نظر ساختار شیمیایی و عملکردی هستند.

۴۶. کدام گروه (های) از ترکیبات آلی به صورت کاتالیزور‌های زیستی عمل می‌کنند؟

پروتئین‌ها و اسیدهای نوکلئیک

۴۷. فعالیت آنزیمی‌به چه معنا است؟

پروتئین‌ها در فرایندها و فعالیت‌های متفاوتی شرکت دارند از جمله فعالیت آنزیمی‌که در آن به صورت کاتالیزورهای زیستی عمل می‌کنند و سرعت واکنش شیمیایی خاصی را زیاد می‌کنند.

۴۸. نوع ترکیب شیمیایی و نقش گیرنده‌های سطح یاخته چیست؟

میکروب‌های خارجی، یاخته‌های سرطانی یا مولکول‌های دیگر را تشخیص می‌دهند.

۴۹. نوع ترکیب شیمیایی پادتن چیست؟

گلوبولین‌های دفاعی هم که پادتن‌ها را می‌سازند مثالی از این نوع پروتئین هستند.

۵۰. کدام پروتئین گازهای تنفسی را در خون منتقل می‌کند؟

برخی پروتئین‌ها مثل هموگلوبین گازهای تنفسی را در خون منتقل می‌کنند.

۵۱. کدام پروتئین‌ها در بافت‌های پیوندی از بخش‌های مختلف بدن حفاظت می‌کنند؟

پروتئین‌هایی مثل فیبرین و کلاژن در بافت‌های پیوندی از بخش‌های مختلف بدن حفاظت می‌کنند

۵۲. کدام بخش‌های بدن مقدار فراوان از پروتئین کلاژن دارند؟

زردپی، رباط، استخوان و پوست مقدار فراوانی از پروتئین کلاژن دارند.

۵۳. انقباض ماهیچه‌ها ناشی از حرکت لغزشی کدام پروتئین‌ها روی همدیگر است؟

انقباض ماهیچه‌ها نیز ناشی از حرکت لغزشی دو نوع پروتئین روی یکدیگر یعنی اکتین و میوزین است.

۵۴. چه عاملی نقش‌های تنظیم کننده در فعال و غیرفعال کردن ژن‌ها بر عهده دارد؟

پروتئین‌هایی مثل مهارکننده‌ها

۵۵. کدام ترکیبات پیام‌های بین یاخته ای را در بدن جانوران ردوبدل می‌کنند؟

هورمون‌ها

۵۶. واحد ساختاری انسولین و اکسی توسین به ترتیب چیست؟

آمینواسید – آمینواسید

۵۷. انرژی اولیه برای انجام واکنش‌های شیمیایی چه نام دارد؟

انرژی فعال سازی

۵۸. عنوان کلی واکنش‌هایی که در بدن موجودات زنده انجام می‌شود، چیست؟

سوخت و ساز

۵۹. آنزیم‌ها چگونه سرعت واکنش را افزایش می‌دهند؟

امکان برخورد مناسب مولکول‌ها را افزایش و انرژی فعال سازی واکنش را کاهش می‌دهد.

۶۰. حیات بدون آنزیم به چه صورت است؟

ممکن است در دمای بدن سوخت وساز یاخته‌ها بسیار کند انجام شود و انرژی لازم برای حیات تأمین نشود.

۶۱. کدام آنزیم‌ها در خارج از یاخته عمل می‌کنند؟

آنزیم‌های ترشحی دستگاه گوارش مثل آمیلاز بزاق و لیپاز در خارج یاخته عمل می‌کنند.

۶۲. کدام آنزیم‌ها درون یاخته عمل می‌کنند؟

آنزیم‌های مؤثر در تنفس یاخته ای، فتوسنتز و همانندسازی درون یاخته فعالیت می‌کنند.

۶۳. کدام آنزیم فعالیت خود را در غشا انجام می‌دهد؟

گروهی از آنزیم‌ها مثل پمپ سدیم -پتاسیم

۶۴. نوع ترکیب شیمیایی آنزیم‌ها چیست؟

بیشتر آنزیم‌ها پروتئینی هستند و برخی آنزیم‌ها اسیدنوکلئیکی هستند.

۶۵. بخش اختصاصی در آنزیم‌ها که در آن پیش ماده قرار می‌گیرد چیست؟

جایگاه فعال

۶۶. کدام مولکول در جایگاه فعال آنزیم قرار می‌گیرد؟

پیش ماده

۶۷. ترکیباتی که آنزیم روی آنها عمل می‌کند چیست؟

پیش ماده

۶۸. ترکیباتی که حاصل فعالیت آنزیم هستند چه نام دارند؟

فراورده یا محصول

۶۹. کمک کننده به برخی آنزیم‌ها چیست؟

کوآنزیم و یون‌های فلزی

۷۰. کدام یون‌های فلزی می‌توانند به فعالیت آنزیمی‌برخی آنزیم‌ها کمک کنند؟

مانند آهن و  مس

۷۱. به مواد آلی که به آنزیم‌ها کمک می‌کند چه می‌گویند؟ کدام ماده آلی می‌تواند چنین نقشی را بازی می‌کند؟

کوآنزیم _ ویتامین

۷۲. چرا سیانید و آرسنیک سمی‌است؟

سیانید و آرسنیک می‌تواند با قرار گرفتن در جایگاه فعال آنزیم، مانع فعالیت آن شود.

۷۳. سیانید و آرسنیک چگونه مانع فعالیت آنزیم می‌شود؟

با قرار گرفتن در جایگاه فعال آنزیم

۷۴. سیانید و آرسنیک چگونه باعث مرگ می‌شوند؟

سیانید و آرسنیک می‌توانند با قرار گرفتن در جایگاه فعال آنزیم، مانع فعالیت آن شود.

۷۵. چرا گفته می‌شود که آنزیم‌ها عمل اختصاصی دارند؟

هر آنزیم روی یک یا چند پیش ماده خاص مؤثر است.

۷۵. چرا آنزیم‌ها عمل اختصاصی دارند؟

شکل آنزیم در جایگاه فعال با شکل پیش ماده یا بخشی از آن مطابقت دارد و به اصطلاح مکمل یکدیگرند.

۷۶. آنزیم‌ها عملی اختصاصی دارند ولی برخی از آنها بیش از یک نوع واکنش را سرعت می‌بخشند. مثال بزنید؟

DNA پلی مراز

۷۷. چرا یاخته‌ها به مقدار کم به آنزیم‌ها نیاز دارند؟

آنزیم‌ها در همه واکنش‌های شیمیایی بدن جانداران که شرکت می‌کنند؛ سرعت واکنش را زیاد می‌کنند امّا در پایان واکنش‌ها دست نخورده باقی می‌مانند تا بدن بتواند بارها از آنها استفاده کند.

۷۸. کدام عوامل بر سرعت فعالیت آنزیم‌ها تاثیر می‌گذارند؟

عوامل متعددی از جمله pH، دما، غلظت آنزیم و پیش ماده بر سرعت فعالیت آنزیم‌ها تأثیر می‌گذارند.

۷۹. pH بیشتر مایعات بدن در چه محدوده ای است؟

بین ۶ و ۸ است.

۸۰. pH خون چقدر است؟

حدود ۷/۴

۸۱. pH ترشحات معده حدود چقدر است؟

حدود ۲ می‌باشد.

۸۲. pH بهینۀ پپسین که از یاخته‌های معده ترشح می‌شود چقدر است؟

حدود ۲ می‌باشد.

۸۳. pH بهینۀ آنزیم‌های لوزالمعده چقدر است؟

حدود ۸

۸۴. هر آنزیم در یک pH ویژه بهترین فعالیت را دارد  به آن چه می‌گویند؟

pH بهینه

۸۵. pH چگونه میزان فعالیت آنزیم را تغییر می‌دهد؟

با تأثیر بر پیوندهای شیمیایی مولکول پروتئین می‌تواند باعث تغییر شکل آنزیم شود و در نتیجه امکان اتصال آن به پیش ماده از بین برود، در نتیجه میزان فعالیت آن تغییر می‌کند.

۸۶. آنزیم‌های بدن انسان در چه دمایی بهترین فعالیت را دارند؟

۳۷ درجه سانتی گراد

۸۷. تفاوت تاثیر افزایش و کاهش دما بر غیرفعالی آنزیم را بنویسید.

در دمای بالاتر ممکن است شکل غیرطبیعی یا برگشت ناپذیر پیدا کنند و غیر فعال شوند. آنزیم‌هایی که در دمای پایین غیرفعال می‌شوند با برگشت دما به حالت طبیعی، می‌توانند به حالت فعال برگردند.

۸۸. تاثیر افزایش غلظت آنزیم بر سرعت فعالیت آن به چه صورت است؟

اگر مقدار آنزیم زیادتر شود تولید فراورده در واحد زمان افزایش می‌یابد.

۸۹. چرا افزایش غلظت پیش ماده تا حد خاصی موجب افزایش سرعت واکنش‌ها می‌شود؟

افزایش غلظت پیش ماده در محیطی که آنزیم وجود دارد نیز می‌تواند تا حدی باعث افزایش سرعت شود ولی این افزایش تا زمانی ادامه می‌یابد که تمامی‌جایگاه‌های فعال آنزیم‌ها با پیش ماده اشغال شوند.

---

---

---

---

مجموعه پرسش‌های تشریحی زیست

---

---

---

---

---

---

---

---

---

---

مجموعه پرسش‌های نهایی زیست

---

---

---

---

---

---

---

---

---

بارم‌بندی زیست‌شناسی دوازدهم

---

شماره فصل و عنوان	نیمسال اول	نیمسال دوم و شهریور
۱- مولکول‌های اطلاعاتی	۶	۲/۵
۲- جریان اطلاعات در یاخته	۵	۲/۵
۳- انتقال اطلاعات در نسل‌ها	۴	۲/۵
۴- تغییر در اطلاعات وراثتی	۵	۲/۵
۵- از ماده به انرژی	–	۲/۵
۶- از انرژی به ماده	–	۲/۵
۷- فناوری‌های نوین زیستی	–	۲/۵
۸- رفتارهای جانوران	–	۲/۵
جمع	۲٠	۲۰

---