استرس یک واکنش فیزیکی و ذهنی طبیعی به تجربیات زندگی است. هر کسی هر از گاهی استرس را ابراز می‌کند. هر چیزی از مسئولیت‌های روزمره مانند کار و خانواده گرفته تا رویدادهای جدی زندگی مانند تشخیص جدید، جنگ یا مرگ یکی از عزیزان می‌تواند باعث استرس شود. برای موقعیت‌های فوری و کوتاه مدت، استرس می‌تواند برای سلامتی شما مفید باشد. می‌تواند به شما کمک کند تا با موقعیت‌های بالقوه جدی کنار بیایید. بدن شما با ترشح هورمون‌هایی به استرس پاسخ می‌دهد که ضربان قلب و تنفس شما را افزایش می‌دهد و ماهیچه‌های شما را برای واکنش آماده می‌کند.

با این حال، اگر پاسخ استرس شما متوقف نشود و این سطوح استرس بسیار طولانی‌تر از آنچه برای بقا لازم است بالا بمانند، می‌تواند بر سلامتی شما تأثیر بگذارد. استرس مزمن می‌تواند علائم مختلفی ایجاد کند و بر سلامت کلی شما تأثیر بگذارد. علائم استرس مزمن عبارتند از:

تحریک پذیری؛
اضطراب؛
افسردگی؛
سردرد؛
بیخوابی.

سیستم عصبی مرکزی و غدد درون ریز

سیستم عصبی مرکزی (CNS) مسئول پاسخ “ستیز یا گریز” شما است. در مغز شما، هیپوتالاموس توپ را می‌چرخاند و به غدد فوق کلیوی می‌گوید که هورمون‌های استرس آدرنالین و کورتیزول را آزاد کنند. این هورمون‌ها ضربان قلب شما را بالا می‌برند و خون را به مناطقی می‌فرستند که در مواقع اضطراری بیشتر به آن نیاز دارند، مانند عضلات، قلب و سایر اندام‌های مهم.

وقتی ترس درک شده از بین رفت، هیپوتالاموس باید به همه سیستم ها بگوید که به حالت عادی برگردند. اگر CNS نتواند به حالت عادی بازگردد، یا اگر عامل استرس زا از بین نرود، پاسخ ادامه خواهد داشت.

استرس مزمن نیز عاملی در رفتارهایی مانند پرخوری یا نخوردن کافی، سوء مصرف الکل یا مواد مخدر و کناره گیری اجتماعی است.

سیستم تنفسی و قلبی عروقی

هورمون های استرس بر سیستم تنفسی و قلبی عروقی شما تأثیر می گذارد. در طول پاسخ به استرس، در تلاش برای توزیع سریع خون غنی از اکسیژن در بدن، سریع‌تر نفس می‌کشید. اگر قبلاً مشکل تنفسی مانند آسم یا آمفیزم دارید، استرس می تواند تنفس را حتی سخت تر کند.

تحت استرس، قلب شما نیز سریعتر پمپاژ می کند. هورمون‌های استرس باعث می‌شوند رگ‌های خونی شما منقبض شوند و اکسیژن بیشتری را به ماهیچه‌هایتان هدایت کنند، بنابراین قدرت بیشتری برای انجام عمل خواهید داشت. اما این کار فشار خون شما را نیز بالا می برد.

در نتیجه، استرس مکرر یا مزمن باعث می شود قلب شما برای مدت طولانی بیش از حد سخت کار کند. هنگامی که فشار خون شما افزایش می یابد، خطر سکته مغزی یا حمله قلبی نیز افزایش می یابد.

دستگاه گوارش

در شرایط استرس، کبد شما قند خون اضافی (گلوکز) تولید می کند تا انرژی بیشتری به شما بدهد. اگر تحت استرس مزمن هستید، بدن شما ممکن است نتواند با این افزایش گلوکز اضافی مقابله کند. استرس مزمن ممکن است خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهد.

عجله هورمون ها، تنفس سریع و افزایش ضربان قلب نیز می تواند سیستم گوارش شما را ناراحت کند . به دلیل افزایش اسید معده ، احتمال سوزش سر دل یا رفلاکس اسید معده بیشتر است. استرس باعث ایجاد زخم نمی شود (باکتری به نام هلیکوباکتر پیلوری اغلب باعث ایجاد زخم می شود)، اما می‌تواند خطر ابتلا به آنها را افزایش دهد و باعث ایجاد زخم های موجود شود.

استرس همچنین می تواند بر نحوه حرکت غذا در بدن تأثیر بگذارد و منجر به اسهال یا یبوست شود. همچنین ممکن است حالت تهوع، استفراغ یا معده درد را تجربه کنید.

سیستم عضلانی

عضلات شما منقبض می شوند تا از آسیب در هنگام استرس محافظت کنند. آنها تمایل دارند پس از استراحت مجدداً آزاد شوند، اما اگر دائماً تحت استرس هستید، ممکن است عضلات شما فرصتی برای استراحت نداشته باشند. عضلات سفت باعث سردرد، درد کمر و شانه و بدن درد می شود. با گذشت زمان، با توقف ورزش و روی آوردن به داروهای مسکن برای تسکین، این می تواند چرخه ناسالمی را ایجاد کند.

سیستم جنسی و تولیدمثل

استرس هم برای جسم و هم برای ذهن خسته کننده است. وقتی تحت استرس دائمی هستید، از دست دادن میل خود غیرعادی نیست. در حالی که استرس کوتاه مدت ممکن است باعث شود مردان هورمون مردانه تستوسترون بیشتری تولید کنند، اما این اثر ماندگار نیست.

اگر استرس برای مدت طولانی ادامه یابد، سطح تستوسترون مردان می تواند شروع به کاهش کند. این می تواند در تولید اسپرم اختلال ایجاد کند و باعث اختلال نعوظ یا ناتوانی جنسی شود. استرس مزمن همچنین ممکن است خطر عفونت برای اندام های تناسلی مردانه مانند پروستات و بیضه ها را افزایش دهد.

برای زنان، استرس می تواند بر چرخه قاعدگی تأثیر بگذارد. می تواند منجر به پریودهای نامنظم، سنگین تر یا دردناک تر شود. استرس مزمن همچنین می تواند علائم فیزیکی یائسگی را تشدید کند.

سیستم ایمنی

استرس سیستم ایمنی را تحریک می کند، که می تواند برای موقعیت های فوری مفید باشد. این تحریک می تواند به شما در جلوگیری از عفونت و التیام زخم ها کمک کند. اما با گذشت زمان، هورمون های استرس سیستم ایمنی بدن شما را تضعیف می کنند و پاسخ بدن شما به مهاجمان خارجی را کاهش می دهند. افرادی که تحت استرس مزمن هستند بیشتر مستعد ابتلا به بیماری های ویروسی مانند آنفولانزا و سرماخوردگی و همچنین سایر عفونت ها هستند. استرس همچنین می تواند زمان بهبودی شما را از یک بیماری یا آسیب افزایش دهد.

منابع

Ayyadurai S, et al. (2017) Frontline Science: Corticotropin-releasing factor receptor subtype 1 is a critical modulator of mast cell degranulation and stress-induced pathophysiology. DOI:
۱۰.۱۱۸۹/jlb.2HI0317-088RR
Chrousos GP. (2009). Stress and disorders of the stress system. DOI:
۱۰.۱۰۳۸/nrendo.2009.106
Cohen S, et al. (2012). Chronic stress, glucocorticoid receptor resistance, inflammation, and disease risk. DOI:
۱۰.۱۰۷۳/pnas.1118355109
Geiker NRW, et al. (2017). Does stress influence sleep patterns, food intake, weight gain, abdominal obesity and weight loss interventions and vice versa? DOI:
۱۰.۱۱۱۱/obr.12603
Hammen C, et al. (2009). Chronic and acute stress and the prediction of major depression in women. DOI:
۱۰.۱۰۰۲/da.20571
Lipton RB, et al. (2014). Reduction in perceived stress as a migraine trigger: Testing the “let-down headache” hypothesis. DOI:
۱۰.۱۲۱۲/WNL.0000000000000332
Martin PR. (2016). Stress and primary headache: Review of the research and clinical management. DOI:
۱۰.۱۰۰۷/s11916-016-0576-6
Mayo Clinic Staff. (2018). Hemorrhoids.
mayoclinic.org/diseases-conditions/hemorrhoids/symptoms-causes/syc-20360268
Nerurkar A, et al. (2013). When physicians counsel about stress: Results of a national study. DOI:
۱۰.۱۰۰۱/۲۰۱۳.jamainternmed.480
Ninabahen DD, et al. (2011). Stress and allergic diseases. DOI:
۱۰.۱۰۱۶/j.iac.2010.09.009
Oka T. (2015). Psychogenic fever: how psychological stress affects body temperature in the clinical population. DOI:
۱۰.۱۰۸۰/۲۳۳۲۸۹۴۰.۲۰۱۵.۱۰۵۶۹۰۷
Qin H-Y, et al. (2014). Impact of psychological stress on irritable bowel syndrome. DOI:
۱۰.۳۷۴۸/wjg.v20.i39.14126
Salleh MR. (2008). Life event, stress and illness.
ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3341916/
Schut C, et al. (2015). Psychological stress and skin symptoms in college students: Results of a cross-sectional web-based questionnaire study. DOI:
۱۰.۲۳۴۰/۰۰۰۱۵۵۵۵-۲۲۹۱
Segerstrom SC, et al. (2012). Stress, health and illness: Four challenges for the future. DOI:
۱۰.۱۰۸۰/۰۸۸۷۰۴۴۶.۲۰۱۲.۶۵۹۵۱۶
Stress. (n.d.).
headaches.org/2007/10/25/stress/
Stress effects on the body. (n.d.).
apa.org/helpcenter/stress-body.aspx