علل بیماری عروق کرونر چیست

بیماری عروق کرونر (Coronary Artery Disease :CAD) که بیماری عروق کرونر قلب نیز نامیده می‌شود، شایع‌ترین نوع بیماری قلبی است. CAD زمانی رخ می‌دهد که شریان‌های قلب شما نتوانند اکسیژن و مواد مغذی لازم را به خود حمل کنند. این به طور معمول به این دلیل است که شریان‌ها آسیب دیده، بیمار یا مسدود شده‌اند، که همه اینها می‌توانند جریان خون را مختل کنند.

شایع‌ترین علت CAD آسیب و تجمع پلاک در این عروق است که به آنها عروق کرونر (coronary arteries) گفته می‌شود. وقتی عروق شما باریک می‌شود، فضای کمتری برای جریان خون باقی می‌گذارد. این جریان خون را کاهش می‌دهد و بدن شما را برای تامین خون مورد نیاز قلب شما مشکل می‌کند. کمبود جریان خون می‌تواند باعث درد قفسه سینه (chest pain)، تنگی نفس (shortness of breath) و سایر علائم بیماری قلبی شود.

پلاک معمولا در طی سالیان متمادی ایجاد می‌شود. برای برخی افراد، اولین علامت CAD ممکن است حمله قلبی (heart attack) باشد. در ایالات متحده، بیماری قلبی علت اصلی مرگ و میر است و CAD شایع ترین نوع بیماری قلبی است.

بیماری قلبی یکی از انواع بیماری های قلبی عروقی است. بر اساس سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بیماری های قلبی عروقی اولین علت مرگ و میر در سراسر جهان است.

درک علل مختلف CAD ممکن است به شما در کاهش خطر ابتلا به آن در آینده کمک کند. اگر پزشک شما در مراحل اولیه ابتلا به CAD را تشخیص دهد، ممکن است بتوانید با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی از ابتلا به CAD پیشگیری کنید یا آن را کاهش دهید.

چه چیزی باعث بیماری عروق کرونر می‌شود؟

آترواسکلروز که شامل گرفتگی و سخت شدن شریان ها می شود، علت شماره یک CAD است.

آترواسکلروز

عروق کرونر سالم دیواره های صافی دارند که خون به راحتی می تواند از طریق آنها جریان یابد. هنگامی که به دیواره شریان آسیب وارد می شود، پلاک در آن شکاف های داخل لومن شریان به دام می افتد. رسوبات پلاک از چربی ها، کلسترول ها، سلول های التهابی و کلسیم ساخته شده اند. با گذشت زمان، پلاک روی آن دیوارها سفت شده و جریان خون را محدود می کند. این فرآیند آترواسکلروز (Atherosclerosis) نامیده می شود.

سایر موادی که در شریان‌های شما حرکت می‌کنند، مانند پروتئین‌ها و مواد زائد سلولی نیز می‌توانند به پلاک بچسبند. معمولاً سالها طول می کشد تا این تجمع قابل توجه باشد. اغلب، تا زمانی که به اندازه کافی بد نشود و علائم جدی ایجاد کند، متوجه ایجاد پلاک نخواهید شد.

تجمع پلاک می تواند منجر به کاهش جریان خون به قلب شود. این می تواند باعث شود:

درد یا ناراحتی قفسه سینه (آنژین صدری)
انسداد شدید، که از دریافت خون کافی قلب شما جلوگیری می کند
عضله قلب ضعیف
نارسایی قلبی

تصور می‌شود که آترواسکلروز در مناطقی از شریان‌ها که دارای تلاطم هستند، با جریان خون ناپایدار و چرخشی اتفاق می‌افتد، اما عوامل دیگری مانند فشار خون بالا (فشار خون بالا)، عفونت‌ها و مواد شیمیایی می‌توانند به دیواره شریان آسیب بزنند.

در حالی که برخی از تجمعات نتیجه افزایش سن است، عوامل دیگر می توانند سرعت بروز آترواسکلروز را افزایش دهند. این شامل:

سیگار کشیدن (زیرا مواد شیمیایی تنباکو دیواره رگ ها را تحریک می کند و بر عملکرد سیستم قلبی عروقی تأثیر منفی می گذارد)
سطوح بالای چربی (مانند تری گلیسیرید) در خون
سطح بالای کلسترول در خون
دیابت قندی
فشار خون

علل دیگری که جریان خون را محدود می‌کند

دلایل نادری برای آسیب یا انسداد شریان کرونر وجود دارد که می تواند جریان خون به قلب را نیز محدود کند. این علل که معمولاً با تصلب شرایین مرتبط هستند عبارتند از:

آمبولی (تکه ای از لخته خون که پاره شده و می تواند باعث انسداد پایین دست در رگ خونی شود)
آنوریسم ( بخش گشاد شده غیرطبیعی رگ خونی)
واسکولیت شریان (التهاب شریان)
تشریح خودبخودی عروق کرونر (زمانی که پارگی در لایه داخلی شریان کرونر وجود دارد، جایی که خون به جای لومن واقعی شریان در بین لایه‌های دیواره شریان کرونر جریان می‌یابد)

گاهی اوقات، پلاک‌ها باز می‌شوند و باعث می‌شوند سلول‌های خونی تشکیل‌دهنده لخته (به نام پلاکت‌ها) به داخل شریان اطراف پلاک هجوم ببرند. این باعث لخته شدن خون و باریک شدن بیشتر مجرا می شود. این لخته‌های خونی می‌توانند به اندازه‌ای بزرگ شوند که جریان خون شریانی را به قلب شما مسدود کنند، که منجر به حمله قلبی می‌شود.

در صورت حمله قلبی، عضله قلب شما در محدوده پایین دست شریان کرونر مسدود شده شروع به مردن می کند.

چه کسانی در معرض خطر بیماری عروق کرونر هستند؟

عوامل خطر CAD مانند آترواسکلروز است.

سایر عوامل رایجی که خطر شما را افزایش می دهند عبارتند از:

سن (افراد بالای ۶۵ سال در معرض خطر بالا)
جنسیت (مردان تا سن ۷۰ سالگی بیشتر از زنان در معرض خطر هستند )
سابقه خانوادگی این بیماری
اضافه وزن داشتن
چاقی
دیابت قندی کنترل نشده، به ویژه نوع ۲ و همچنین نوع ۱
عدم فعالیت بدنی
سیگار کشیدن
استرس مداوم
مصرف بیش از حد الکل

مردان زودتر از زنان به CAD مبتلا می شوند زیرا زنان تا زمان یائسگی توسط سطوح بالای استروژن محافظت می شوند. اما در میان افراد ۷۵ ساله و بالاتر، زنان به همان اندازه احتمال مرگ ناشی از CAD را دارند یا بیشتر از مردان.

یک رژیم غذایی نامناسب، به خصوص رژیمی که دارای چربی زیاد و ویتامین های کم (مانند C، D و E) باشد نیز می تواند خطر ابتلا را افزایش دهد.

سطوح بالای پروتئین واکنشی سی (C-reactive protein :CRP) نیز ممکن است شواهدی از بی ثباتی پلاک و التهاب باشد. بر اساس کتابچه راهنمای مرک (Merck Manual) ، اگرچه مستقیماً به CAD مرتبط نیست، می تواند پیش بینی کننده خطر ایسکمی ناشی از CAD باشد.

بیماری عروق کرونر چگونه تشخیص داده می‌شود؟

از آنجا که CAD و آترواسکلروز ممکن است علائمی را نشان ندهند، پزشک ممکن است آزمایش‌های اضافی را برای تأیید تشخیص انجام دهد.

این تست ها عبارتند از:

الکتروکاردیوگرام که به اختصار EKG نامیده می‌شود، برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی قلب شما
اکوکاردیوگرام برای گرفتن تصویر سونوگرافی از قلب شما
تست استرس برای اندازه گیری واکنش قلب شما در حین کار
رادیوگرافی قفسه سینه برای دیدن تصویر رادیوگرافی از قلب، ریه ها و سایر ساختارهای قفسه سینه
کاتتریزاسیون قلب چپ (قلب) با تصویربرداری آنژیوگرام برای بررسی شریان های شما برای انسداد
سی تی اسکن قلب برای بررسی کلسیفیکاسیون در عروق کرونر

درمان شما به تشخیص شما بستگی دارد.

نکاتی برای پیشگیری از بیماری عروق کرونر

شما می توانید تغییرات زیادی در شیوه زندگی ایجاد کنید تا خطر ابتلا به CAD و عوارض آن را کاهش دهید.

خوردن یک رژیم غذایی سالم و کاهش مصرف نمک یک راه عالی برای پیشگیری از CAD است. سایر روش های پیشگیری عبارتند از:

کاهش وزن اگر اضافه وزن دارید
فعالیت بدنی خود را افزایش دهید
کنترل فشار خون بالا
کنترل دیابت قندی
کنترل کلسترول بالا

اگر محصولات تنباکو مصرف می کنید، ترک آن به جلوگیری از ایجاد CAD کمک می کند. اگر قبلاً دچار انسداد شدید شده اید، روش های جراحی می توانند به بازگرداندن جریان خون به قلب کمک کنند.

داروها

اگر تغییرات سبک زندگی کافی نباشد، پزشک ممکن است داروهای پیشگیرانه روزانه مانند آسپرین یا سایر داروهای قلبی را تجویز یا توصیه کند. آسپرین می‌تواند با جلوگیری از تجمع سلول‌های پلاکتی و کمک به تشکیل پلاک‌ها، از CAD جلوگیری کند.

اما نوع دارویی که مصرف می کنید به عوامل خطر بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر خون شما به راحتی لخته می شود و باعث لخته شدن خون خطرناک می شود، ممکن است نیاز به مصرف یک داروی ضد انعقاد مانند وارفارین داشته باشید.

اگر سطح تری گلیسیرید در جریان خون شما بیش از حد بالا باشد، ممکن است پزشک جمفیبروزیل (لوپید) را تجویز کند. اگر سطح کلسترول LDL شما در جریان خون شما بیش از حد بالا باشد، ممکن است یک نسخه استاتین، مانند روزوواستاتین (Crestor) به شما داده شود.

هدف از درمان شما بهبود جریان خون، جلوگیری یا به تاخیر انداختن تجمع پلاک در عروق کرونر و تسهیل پمپاژ خون برای قلب است.