آیا استرس می تواند باعث سرطان شود

قبل از پرداختن به رابطه بین استرس و سرطان، مهم است که بدانیم استرس شامل چه چیزی است و اشکال مختلف آن می‌تواند داشته باشد.

وقتی مغز شما چیزی را به عنوان یک تهدید یا خطر تشخیص می‌دهد، ترکیبی از سیگنال‌های عصبی و هورمونی (nerve and hormone signals) به غدد فوق کلیوی (adrenal glands) شما ارسال می‌شود. به نوبه خود، این غدد هورمون‌هایی از جمله آدرنالین (adrenaline) و کورتیزول (cortisol) تولید می کنند که پاسخ استرس را آغاز می‌کنند.

استرس حاد

استرس حاد (Acute stress) همان چیزی است که اکثر مردم هنگام صحبت از استرس تصور می کنند. معمولاً کوتاه مدت است و در موقعیت های خاص ایجاد می شود.

اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• برای جلوگیری از برخورد با اتومبیلی که جلوی شما کشیده شده است، باید ترمزهای خود را محکم کنید
• مشاجره با یکی از اعضای خانواده یا دوست
• قرار گرفتن در ترافیک باعث دیر رسیدن شما به محل کار می شود
• احساس فشار برای رسیدن به یک ضرب الاجل مهم

استرس حاد می تواند علائم فیزیکی متعددی ایجاد کند، از جمله:

• ضربان قلب سریع
• افزایش فشار خون
• تنفس سریع
• تنش عضلانی
• افزایش تعریق

این اثرات معمولا موقتی هستند و پس از پایان موقعیت استرس زا برطرف می شوند.

استرس مزمن

استرس مزمن (Chronic stress) زمانی اتفاق می افتد که پاسخ استرس شما برای مدت طولانی فعال شود. این می تواند شما را هم از نظر جسمی و هم از نظر احساسی خسته کند.

نمونه هایی از مواردی که می توانند منجر به استرس مزمن شوند عبارتند از:

• زندگی در یک موقعیت خانه ناکارآمد یا آزاردهنده
• کار کردن در شغلی که از آن متنفر هستید
• داشتن مشکلات مالی مکرر
• زندگی با یک بیماری مزمن یا مراقبت از عزیزی که این بیماری را دارد

در مقایسه با استرس حاد، استرس مزمن می تواند اثرات طولانی مدتی بر سلامت جسمی و روحی شما داشته باشد.

با گذشت زمان، استرس مزمن می تواند به موارد زیر کمک کند:

• بیماری قلبی
• مسائل گوارشی
• اضطراب و افسردگی
• افزایش وزن
• مشکلات خواب
• مشکلات در تمرکز یا به خاطر سپردن چیزها
• مشکلات باروری
• سیستم ایمنی ضعیف شده

نظریه‌های رایج در مورد استرس و سرطان

تئوری‌های زیادی در مورد اینکه چگونه استرس ممکن است در خطر ابتلا به سرطان در افراد نقش داشته باشد وجود دارد.

در اینجا نگاهی به برخی از معروف‌ترین موارد می‌اندازیم:

• فعال‌سازی مداوم پاسخ استرس و قرار گرفتن در معرض هورمون های مرتبط می تواند باعث رشد و گسترش تومورها شود.
• سیستم ایمنی می تواند برای یافتن و از بین بردن سلول های سرطانی مهم باشد. اما استرس مزمن می تواند انجام این وظایف را برای سیستم ایمنی شما دشوارتر کند.
• استرس طولانی مدت می تواند منجر به یک حالت التهابی شود که ممکن است در خطر سرطان نقش داشته باشد.
• استرس می تواند افراد را وادار کند که به مکانیسم های مقابله ای ناسالم مانند سیگار کشیدن، نوشیدن مقادیر زیاد الکل یا پرخوری روی آورند. همه اینها می تواند خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد.

آنچه تحقیق می‌گوید

رابطه بین استرس و سرطان منبع بسیاری از مطالعات در حال انجام است. در اینجا یک نمای فوری از برخی یافته‌های مرتبط آورده شده است.

یک مقاله مروری در سال ۲۰۱۳ از ۱۲ مطالعه، استرس کار و ارتباط آن با خطر سرطان را ارزیابی کرد. آنها دریافتند که استرس کاری با خطر کلی سرطان مرتبط نیست. علاوه بر این، استرس کاری با ایجاد سرطان های خاص مانند سرطان پروستات، ریه و سینه ارتباطی نداشت. 

با این حال، یک مطالعه جدیدتر در سال ۲۰۱۷، سطوح گذشته و مدت زمان استرس شغلی را که توسط بیش از ۲۰۰۰ مردی که به تازگی سرطان پروستات تشخیص داده شده بودند، بررسی کرد. این نشان داد که استرس درک شده در محل کار با خطر بالاتر سرطان پروستات مرتبط است.

یک مطالعه بزرگ در سال ۲۰۱۶ روی ۱۰۶۰۰۰ زن در بریتانیا به این موضوع پرداخت که آیا استرس مکرر یا رویدادهای منفی زندگی بر خطر ابتلا به سرطان سینه تأثیر می گذارد یا خیر. در پایان، این مطالعه شواهد ثابتی پیدا نکرد که نشان دهد عوامل استرس مکرر در خطر ابتلا به سرطان سینه در افراد نقش دارند.

به طور کلی، هنوز شواهد قطعی کافی وجود ندارد که به طور قطع بگوییم که آیا استرس باعث سرطان می شود یا حتی خطر ابتلا را افزایش می دهد.

اثرات استرس بر سرطان موجود

در حالی که مشخص نیست استرس باعث سرطان می شود یا خیر، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد استرس می تواند با تسریع رشد و متاستاز تومور بر سرطان موجود تأثیر بگذارد. متاستاز زمانی رخ می دهد که سرطان از محل اولیه خود گسترش یابد.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ روی مدل موش سرطان پانکراس، موش ها را در معرض استرس مزمن قرار داد. محققان دریافتند که پس از پنج هفته، موش‌های تحت استرس تومورهای بزرگ‌تری داشتند و میزان بقای آنها کاهش یافته بود. سیستم ایمنی آنها نیز به میزان قابل توجهی ضعیف شده بود.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ سلول‌های تومور سینه انسان کاشته شده در موش ها را بررسی کرد. محققان دریافتند افزایش فعالیت گیرنده های هورمون های استرس در مکان هایی که متاستاز رخ داده است. این نشان می دهد که فعال شدن این گیرنده ها توسط هورمون های استرس می تواند در متاستاز نقش داشته باشد.

نکاتی برای کاهش استرس

صرف نظر از اینکه استرس باعث سرطان می شود، شکی نیست که استرس بر سلامت کلی شما تأثیر می گذارد.

با این نکات از سلامت جسمی و روحی خود محافظت کنید:

• اولویت ها و مرزها را تعیین کنید. مشخص کنید که اکنون چه کاری باید انجام شود و چه چیزی می تواند کمی صبر کند. بیاموزید که کارهای جدیدی را که ممکن است شما را بیش از حد طولانی یا تحت فشار قرار دهند، رد کنید.
• برای تقویت روابط خود با عزیزان وقت بگذارید.
• سوزاندن بخار با ورزش منظم قلب خود را سالم نگه می دارد.
• تکنیک های تمدد اعصاب مانند یوگا، تنفس عمیق یا مدیتیشن را امتحان کنید. 
• خواب را در اولویت قرار دهید. هفت تا هشت ساعت در شب را هدف گذاری کنید.

اگر این نکات باعث کاهش آن نمی شود، به یاد داشته باشید که اکثر ما می‌توانیم هر از گاهی از کمک کوچکی استفاده کنیم. اگر احساس ناراحتی می‌کنید، از تماس با یک متخصص سلامت روان دریغ نکنید.

سخن پایانی

استرس یک پاسخ طبیعی است که بدن شما به تهدیدات درک شده دارد. استرس می تواند حاد یا مزمن باشد. داشتن استرس مزمن می تواند شما را در معرض ابتلا به انواع بیماری ها مانند بیماری قلبی و افسردگی قرار دهد.

اینکه آیا استرس مزمن شما را در معرض خطر ابتلا به سرطان قرار می دهد یا نه، مشخص نیست. برخی از مطالعات نشان می دهد که دارد و برخی دیگر که اینطور نیست. استرس ممکن است تنها یکی از عوامل متعددی باشد که در ایجاد سرطان نقش دارد.