هجوم آدرنالین: هر آنچه که باید در مورد اپی نفرین بدانید
آدرنالین چیست؟
غدد فوق کلیوی در بالای هر کلیه قرار دارند. آنها مسئول تولید بسیاری از هورمونها از جمله آلدوسترون (aldosterone)، کورتیزول (cortisol)، آدرنالین (adrenaline) و نورآدرنالین (noradrenaline) هستند. غده آدرنال توسط غده دیگری به نام غده هیپوفیز کنترل میشود.
غدد فوق کلیوی به دو قسمت تقسیم می شوند: غدد بیرونی (قشر آدرنال: adrenal cortex) و غدد داخلی (مرکزی آدرنال: adrenal medulla). غدد درونی آدرنالین تولید میکنند.
آدرنالین همچنین به عنوان “هورمون ستیز یا گریز” شناخته میشود. در پاسخ به یک موقعیت استرسزا، هیجان انگیز، خطرناک یا تهدیدآمیز منتشر میشود. آدرنالین به بدن شما کمک میکند سریعتر واکنش نشان دهد. ضربان قلب را تندتر میکند، جریان خون به مغز و ماهیچه ها را افزایش میدهد و بدن را تحریک میکند تا قند بسازد تا از آن برای سوخت استفاده کند.
هنگامی که آدرنالین به طور ناگهانی ترشح میشود، اغلب به عنوان هجوم آدرنالین (adrenaline rush) شناخته میشود.
وقتی هجوم آدرنالین را تجربه میکنید در بدن چه اتفاقی میافتد؟
هجوم آدرنالین در مغز شروع می شود. هنگامی که شما یک موقعیت خطرناک یا استرس زا را درک می کنید، این اطلاعات به بخشی از مغز به نام آمیگدال ارسال می شود. این ناحیه از مغز در پردازش هیجانی نقش دارد.
اگر خطر توسط آمیگدال درک شود، سیگنالی را به ناحیه دیگری از مغز به نام هیپوتالاموس ارسال میکند. هیپوتالاموس مرکز فرماندهی مغز (command center of the brain) است. از طریق سیستم عصبی سمپاتیک با بقیه بدن ارتباط برقرار میکند.
هیپوتالاموس سیگنالی را از طریق اعصاب خودمختار به مدولای آدرنال منتقل میکند. هنگامی که غدد فوق کلیوی سیگنال را دریافت می کنند، با ترشح آدرنالین در جریان خون پاسخ می دهند.
وقتی آدرنالین وارد جریان خون شد:
- به گیرندههای سلولهای کبدی متصل میشود تا مولکولهای بزرگتر قند به نام گلیکوژن را به قند کوچکتر و قابل استفادهتری به نام گلوکز تجزیه کند. این به عضلات شما انرژی میدهد؛
- به گیرندههای سلولهای ماهیچهای در ریهها متصل میشود و باعث میشود سریعتر نفس بکشید؛
- سلول های قلب را تحریک میکند تا تندتر بزنند؛
- رگ های خونی را تحریک میکند تا منقبض شوند و خون را به سمت گروه های عضلانی اصلی هدایت کنند؛
- سلول های ماهیچه ای زیر سطح پوست را منقبض میکند تا عرق را تحریک کند؛
- به گیرنده های لوزالمعده متصل می شود تا از تولید انسولین جلوگیری کند.
تغییرات بدنی که با گردش آدرنالین در خون اتفاق میافتد معمولاً هجوم آدرنالین نامیده میشود، زیرا این تغییرات به سرعت اتفاق میافتد. در واقع، آنها به قدری سریع اتفاق میافتند که حتی ممکن است اتفاقی که در حال رخ دادن است را به طور کامل پردازش نکنید.
هجوم آدرنالین چیزی است که به شما این توانایی را میدهد تا قبل از اینکه فرصتی برای فکر کردن به آن داشته باشید، از سر راه خودروی روبروی خود طفره بروید.
فعالیتهایی که باعث افزایش آدرنالین میشوند
اگرچه آدرنالین یک هدف تکاملی دارد، اما برخی از افراد فقط برای افزایش آدرنالین در فعالیت های خاصی شرکت می کنند. فعالیت هایی که می توانند باعث افزایش آدرنالین شوند عبارتند از:
- تماشای یک فیلم ترسناک؛
- چتربازی؛
- پریدن از پرتگاه؛
- بانجی جامپینگ؛
- غواصی در قفس با کوسه ها؛
- زیپ لاین؛
- رودگردی (رفتینگ).
علائم هجوم آدرنالین چیست؟
هجوم آدرنالین گاهی اوقات به عنوان افزایش انرژی توصیف می شود. علائم دیگر عبارتند از:
- ضربان قلب سریع؛
- تعریق؛
- حواس تقویت شده؛
- تنفس سریع و پی در پی؛
- کاهش توانایی احساس درد؛
- افزایش قدرت و عملکرد؛
- مردمک های گشاد شده؛
- احساس ناراحتی یا عصبی بودن.
پس از از بین رفتن استرس یا خطر، اثر آدرنالین می تواند تا یک ساعت ادامه داشته باشد.
هجوم آدرنالین در شب
در حالی که واکنش جنگ یا گریز برای جلوگیری از تصادف رانندگی یا فرار از دست سگ هار بسیار مفید است، اما زمانی که در پاسخ به استرس روزمره فعال شود، می تواند مشکل ساز شود.
ذهنی پر از افکار، اضطراب و نگرانی بدن شما را به ترشح آدرنالین و سایر هورمون های مرتبط با استرس، مانند کورتیزول (معروف به هورمون استرس) تحریک میکند.
این امر به ویژه در شب هنگام دراز کشیدن در رختخواب صادق است. در یک اتاق ساکت و تاریک، برخی از مردم نمی توانند تمرکز خود را در مورد درگیری که در آن روز رخ داده است یا نگرانی در مورد آنچه قرار است فردا رخ دهد متوقف کنند.
در حالی که مغز شما این را به عنوان استرس درک میکند، خطر واقعی در واقع وجود ندارد. بنابراین این افزایش انرژی اضافی که از هجوم آدرنالین به دست می آورید هیچ فایده ای ندارد. این می تواند احساس بی قراری و تحریک پذیری در شما ایجاد کند و خوابیدن را غیرممکن کند.
آدرنالین همچنین ممکن است به عنوان پاسخی به صداهای بلند، نورهای روشن و دمای بالا آزاد شود. تماشای تلویزیون، استفاده از تلفن همراه یا کامپیوتر، یا گوش دادن به موسیقی با صدای بلند قبل از خواب نیز می تواند در افزایش آدرنالین در شب نقش داشته باشد.
نحوه کنترل آدرنالین
یادگیری تکنیک هایی برای مقابله با پاسخ استرس بدنتان بسیار مهم است. تجربه مقداری استرس طبیعی است و گاهی اوقات حتی برای سلامتی شما مفید است.
اما با گذشت زمان، افزایش مداوم آدرنالین می تواند به رگ های خونی آسیب برساند، فشار خون شما را افزایش دهد و خطر حمله قلبی یا سکته را افزایش دهد. همچنین می تواند منجر به اضطراب، افزایش وزن، سردرد و بی خوابی شود.
برای کمک به کنترل آدرنالین، باید سیستم عصبی پاراسمپاتیک خود را فعال کنید، که به آن «سیستم استراحت و هضم» نیز میگویند. پاسخ استراحت و هضم برعکس پاسخ جنگ یا گریز است. این به ایجاد تعادل در بدن کمک میکند و به بدن شما اجازه میدهد استراحت کند و خود را ترمیم کند.
موارد زیر را امتحان کنید:
- تمرینات تنفس عمیق؛
- مدیتیشن؛
- تمرینات یوگا یا تای چی که حرکات را با تنفس عمیق ترکیب میکند؛
- با دوستان یا خانواده در مورد موقعیت های استرس زا صحبت کنید تا کمتر در شب به آنها فکر کنید. به طور مشابه، می توانید یک دفتر خاطرات از احساسات یا افکار خود داشته باشید؛
- یک رژیم متعادل و سالم بخورید؛
- به طور منظم تمرین کن؛
- مصرف کافئین و الکل را محدود کنید؛
- قبل از خواب از تلفن همراه، نورهای روشن، کامپیوتر، موسیقی با صدای بلند و تلویزیون خودداری کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر استرس یا اضطراب مزمن دارید و مانع از استراحت شما در شب می شود، با پزشک یا روانشناس خود در مورد داروهای ضد اضطراب، مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) صحبت کنید.
شرایط پزشکی که باعث تولید بیش از حد آدرنالین می شود بسیار نادر است، اما ممکن است. به عنوان مثال، تومور غدد فوق کلیوی می تواند تولید آدرنالین را بیش از حد تحریک کند و باعث ترشح آدرنالین شود.
علاوه بر این، برای افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، خاطرات تروما ممکن است سطح آدرنالین را پس از رویداد آسیب زا افزایش دهد.
منابع
- Adrenal disorders. (n.d.).
my.clevelandclinic.org/health/diseases/16717-adrenal-disorders - Bonnet MH, et al. (2010). Hyperarousal and insomnia: State of the science [Abstract]. DOI:
۱۰.۱۰۱۶/j.smrv.2009.05.002 - How cells communicate during fight or flight. (n.d.).
learn.genetics.utah.edu/content/cells/fight_flight/ - McLeod S. (2010). What is the stress response?
simplypsychology.org/stress-biology.html - Understanding the stress response. (2016).
health.harvard.edu/staying-healthy/understanding-the-stress-response - What is adrenaline? (n.d.).
hormone.org/hormones-and-health/hormones/adrenaline