دیالیز کلیه می‌تواند خطر زوال عقل را در افراد مسن افزایش دهد

محققان از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۳ بیش از ۳۵۰۰۰۰ بیمار مدیکر را که تحت درمان دیالیز بودند، ۶۶ ساله و بالاتر مورد مطالعه قرار دادند.

حدود ۴۷ درصد از شرکت کنندگان در مطالعه زن و ۲۰ درصد آفریقایی-آمریکایی بودند.

محققان می‌گویند که آنها دریافتند که خطر ابتلا به زوال عقل پس از شروع دیالیز در طول عمر برای بیماران مرحله نهایی بیماری کلیوی (ESKD) در سنین ۶۶ تا ۷۰ سال ۱۹ درصد بود. این خطر برای افراد بین ۷۶ تا ۸۰ سال به ۲۸ درصد افزایش یافت.

دیمارکو گفت: “این مطالعه به این دلیل انجام شد که ما علاقه دیرینه ای به نفرولوژی سالمندان داریم.”

او افزود که هدف درک بهتر بروز، عوامل خطر و عواقب تشخیص زوال عقل در بیماران مسن دیالیز بود.

دکتر‌هارولد سرلیپ، مدیر بخش نفرولوژی در مرکز پزشکی دانشگاه بیلور در تگزاس، با این موضوع موافق است.

Szerlip گفت: «در حالی که دلایل نامشخص هستند، شواهد قابل توجهی وجود دارد که نشان می‌دهد زوال شناختی، به ویژه از دست دادن عملکرد اجرایی، در مراحل اولیه [بیماری مزمن کلیوی] شروع می‌شود و با شروع دیالیز با سرعت بیشتری پیشرفت می‌کند.» 

زنان بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار گرفتند

بر اساس یافته‌ها، خطر ۱۰ ساله ابتلا به زوال عقل پس از شروع دیالیز در مردان ۲۱ درصد در مقابل ۲۵ درصد در زنان بود.

خطر ابتلا به بیماری آلزایمر در زنان نیز بیشتر بود.

با این حال، Szerlip تاکید کرد که “در حالی که افزایش جزئی در CKD در زنان وجود دارد، بیماری کلیوی در مرحله نهایی هنوز در مردان شایع تر است، اگرچه ما واقعاً نمی‌دانیم چرا.”

نویسندگان مطالعه گزارش دادند که تشخیص زوال عقل میزان مرگ و میر بیماران دیالیزی را دو برابر می‌کند.

نویسندگان نوشتند: «صرف نظر از سن، جنس، نژاد و سایر شرایط بیماری، تشخیص زوال عقل با خطر مرگ و میر دو برابری در میان سالمندانی که همودیالیز را شروع می‌کنند، مرتبط بود.»

دمارکو هشدار داد: «اما یافته‌های ما نشان نمی‌دهد که درمان دیالیز خود عامل افزایش خطر زوال عقل و بیماری آلزایمر است.» 

اقلیت‌ها خطر بیشتری دارند

بیماران دیالیزی اسپانیایی تبار و آفریقایی-آمریکایی حدود دو برابر بیشتر از سفیدپوستان در معرض خطر ابتلا به زوال عقل و بیماری آلزایمر بودند.

به گفته Szerlip، «سیاه‌پوستان و اسپانیایی‌ها نیز با نرخ بالاتری نسبت به سفیدپوستان به بیماری مزمن کلیه مبتلا می‌شوند، احتمالاً به این دلیل که چاقی بیشتر، دیابت بیشتر و دسترسی کمتری به مراقبت‌های بهداشتی دارند.»

دیمارکو افزود: «مطالعه ما قادر به تشخیص اینکه چرا سیاهپوستان، اسپانیایی‌ها یا زنان دیالیزی بیشتر در معرض ابتلا به زوال عقل هستند، نبود.» 

دیالیز باعث کاهش فشار خون می‌شود

فشار خون پایین ممکن است یکی از دلایلی باشد که بیماران دیالیزی کلیه در معرض خطر بیشتر زوال عقل و بیماری آلزایمر هستند.

دیالیز می‌تواند باعث کاهش فشار خون شود. یک مطالعه در سال ۲۰۱۶ در PLOS Medicine نشان داد که این به طور قابل توجهی خطر زوال عقل عروقی را افزایش می‌دهد، که ناشی از اختلال در خون رسانی به مغز است.

این شایع ترین نوع زوال عقل بود که در شرکت کنندگان در مطالعه تشخیص داده شد.

Szerlip گفت: «افت سریع‌تر شناختی پس از شروع دیالیز می‌تواند مربوط به دوره‌های فشار خون پایین ناشی از دیالیز باشد. این باعث می‌شود این واقعیت که دمانس عروقی در CKD شایع تر است، قابل درک تر باشد.» 

اما او در مورد افزایش بروز بیماری آلزایمر مطمئن نیست.

Szerlip گفت: «آیا واقعاً آلزایمر بیشتری وجود دارد یا خیر، مشخص نیست. این مطالعه از داده‌های Medicare استفاده کرد که ممکن است تا آنجا که تشخیص آلزایمر نادرست باشد.» 

او گفت این به این دلیل است که بسیاری از پزشکان مدیکر هرگونه زوال عقل را به عنوان آلزایمر فهرست می‌کنند بدون اینکه ثابت کنند که علائم واقعی این بیماری مانند پلاک‌های پروتئینی در مغز وجود دارد.

پیشگیری از بیماری مزمن کلیه

عواقب CKD می‌تواند شدید باشد.

علاوه بر افزایش خطر ابتلا به زوال عقل یا بیماری آلزایمر، دیالیز می‌تواند به طور جدی بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد.

به گفته بنیاد ملی کلیه، برخی از عوارض جانبی دیالیز عبارتند از:

• فشار خون پایین، که می‌تواند باعث سرگیجه، حالت تهوع و خستگی شود
• گرفتگی عضلات
• پوست خشک و خارش دار

Szerlip بیان می‌کند که بهترین راه برای جلوگیری از بیماری کلیوی جلوگیری از دیابت است که بزرگترین عامل خطر است.

وی گفت: رسیدگی به اپیدمی‌چاقی باعث کاهش بروز دیابت می‌شود که علت اصلی بیماری کلیوی است که ممکن است منجر به دیالیز شود.