اختلال دوقطبی (Bipolar disorder) یک اختلال سلامت روان (mental health disorder) است که باعث دوره‌های شیدایی و افسردگی (episodes of mania and depression) می‌شود. این نوسانات خلقی شدید (severe mood swings) می‌تواند عواقب جدی داشته باشد. حتی ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان روانی (psychiatric hospitalization) داشته باشند.

زندگی با اختلال دوقطبی نیاز به مراقبت مادام العمر و درمان حرفه ای دارد. گاهی اوقات اختلال دوقطبی یا درمان‌های مورد استفاده برای این بیماری ممکن است اثرات طولانی مدتی بر بدن داشته باشد.

اثرات داروها برای اختلال دوقطبی

داروهای اختلال دوقطبی می‌توانند اثرات متفاوتی داشته باشند. مانند بسیاری از داروها، داروهای اختلال دوقطبی عوارض جانبی معمولی دارند. با این حال، آنها همچنین می توانند اثراتی داشته باشند که ناشی از استفاده طولانی مدت است.

اثرات جانبی

انواع داروهای مورد استفاده برای درمان اختلال دوقطبی عبارتند از:

تثبیت کننده های خلق و خو
داروهای ضد روان پریشی
داروهای ضد افسردگی
ترکیبی از داروهای ضد افسردگی – ضد روان پریشی
داروهای ضد اضطراب

همه این داروها می توانند روی بدن تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، عوارض جانبی داروهای ضد روان پریشی می تواند شامل موارد زیر باشد:

لرزش
اسپاسم عضلانی
حرکات غیر ارادی
دهان خشک
گلو درد
افزایش وزن
افزایش سطح گلوکز و لیپید در خون
آرام بخش

لیتیوم یکی از داروهایی است که اغلب برای اختلال دوقطبی تجویز می شود. این به این دلیل است که روی مغز شما به عنوان یک تثبیت کننده خلق و خو عمل می کند. می تواند به کنترل هر دو شیدایی و افسردگی کمک کند. می تواند علائم شیدایی را در عرض دو هفته از شروع آن کاهش دهد. با این حال، عوارض جانبی متعددی دارد. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:

آرام بخش یا گیجی
از دست دادن اشتها
اسهال
استفراغ
سرگیجه
درد چشم یا تغییر بینایی
لرزش خوب دست
نیاز مکرر به ادرار کردن
تشنگی بیش از حد

اثرات بلندمدت

در دراز مدت، لیتیوم همچنین ممکن است باعث مشکلات کلیوی شود. مصرف لیتیوم به تنهایی یک تک درمانی در نظر گرفته می شود. محققان در مجله روانپزشکی استرالیا و نیوزلند (۱) پیشنهاد می کند که جایگزین هایی برای لیتیوم به دلیل عوارض جانبی مکرر آن و استفاده به عنوان تک درمانی مورد نیاز است. نویسندگان این عقیده را ارائه می دهند که لیتیوم به تنهایی درمان طولانی مدت خوبی برای اختلال دوقطبی نیست.

اثرات وضعیت اختلال دوقطبی

اگرچه داروهای اختلال دوقطبی ممکن است اثراتی بر بدن شما داشته باشند، اختلال دوقطبی که با دارو کنترل نمی شود می تواند بر بدن شما نیز تأثیر بگذارد که اغلب می تواند شدیدتر باشد. دوره های شیدایی یا افسردگی می تواند تغییرات زیادی در بدن و روان ایجاد کند. این شامل:

دوره های طولانی احساس ناامیدی یا درماندگی، یا داشتن عزت نفس پایین
مقدار انرژی کاهش یافته است
ناتوانی در تمرکز یا تصمیم گیری ساده
تغییر در عادات روزانه، مانند الگوی غذا خوردن و خواب
بی قراری یا احساس کند شدن
افکار یا تلاش های خودکشی

علاوه بر این، افراد مبتلا به اختلال دوقطبی در معرض خطر بیشتری برای سایر بیماری‌های فیزیکی هستند، از جمله:

بیماری تیرویید
میگرن
بیماری قلبی
درد مزمن
دیابت
چاقی

افراد مبتلا به اختلال دوقطبی نیز بیشتر در معرض ابتلا به اختلالات اضطرابی یا سوء مصرف الکل یا سایر مواد مخدر هستند.

با یک دکتر صحبت کنید

اگر مبتلا به اختلال دوقطبی هستید، مراقب وضعیت سلامت روان و برنامه درمانی خود باشید. به طور مکرر با پزشک خود تماس بگیرید، از جمله برای مشاوره درمانی و ارزیابی دارو. خانواده، دوستان و پزشکان اغلب می توانند تشخیص دهند که آیا فرد وارد یک دوره دوقطبی شده است و کمک پزشکی را تشویق می کنند.

معمولاً افراد مبتلا به اختلال دوقطبی بخواهند داروهای خود را به دلیل این عوارض جانبی قطع کنند. با این حال، پیشرفت شما در زندگی موفق با اختلال دوقطبی اغلب به مصرف مداوم داروهای شما بستگی دارد.

اگر اختلال دوقطبی دارید و نگران هستید که داروی شما عوارض جانبی نامطلوب ایجاد کند، باید با پزشک خود در مورد برنامه درمانی خود صحبت کنید. همچنین اگر احساس می کنید ممکن است یک دوره شیدایی یا افسردگی را تجربه کنید، باید با پزشک خود تماس بگیرید. گاهی اوقات باید تغییراتی در برنامه درمانی شما اعمال شود.