چه چیزی باعث رویاهای واضح من می شود

دانشمندان مغز مطمئن نیستند که چرا انسان ها در وهله اول رویا می‌بینند، اما فکر می‌کنند این خواب با حافظه ارتباط دارد.

رویا دیدن ممکن است به مغز کمک کند هر گونه اطلاعات یا خاطرات غیرضروری را در حین پردازش و ذخیره چیزهای مهم حذف کند. برخی از افراد پس از خواب و خواب احساس شادابی بیشتری می‌کنند، حتی اگر خواب دیدن را به خاطر نداشته باشند.

مردم به احتمال زیاد آخرین خوابی را که در چرخه خواب خود دیده اند به یاد می‌آورند. اما اگر خیلی شدید به نظر می‌رسید می توان یک رویای واضح را مدت ها پس از وقوع آن به خاطر آورد.

رویاهای واضح (vivid dreams) می‌توانند مثبت یا منفی، واقع بینانه یا فانتزی باشند. دانشمندان می‌دانند که بیشتر رویاهای سنگین در طول خواب با حرکات سریع چشم (REM) اتفاق می افتد. خواب REM به طور معمول هر ۹۰ دقیقه در طول یک خواب شبانه چرخه می شود و ممکن است ۲۰ تا ۲۵ دقیقه طول بکشد.

حدود ۲۵ درصد از خواب شبانه یک بزرگسال در چرخه های REM سپری می شود. یک فرد بالغ متوسط ​​باید بین هفت تا نه ساعت در شبانه روز بخوابد تا سلامتی مطلوب داشته باشد. این زمان زیادی برای رویاپردازی است!

بنابراین، چه چیزی باعث رویاهای واضح می شود؟ دانشمندان کاملاً مطمئن نیستند. اما آنها فکر می کنند عوامل زیر ممکن است نقش داشته باشند.

استرس یا اضطراب

مشکلات واقعی و تصوری می تواند باعث شود که فرد در زندگی روزمره خود استرس و اضطراب را تجربه کند. مشکلات با دوستان، خانواده، مدرسه یا محل کار می تواند باعث رویاهای شدید شود، همانطور که ممکن است رویدادهای بزرگ مانند ازدواج یا خرید خانه.

استرس ناشی از رویدادهای آسیب زا، مانند مرگ یکی از عزیزان، سوء استفاده جنسی، یا تصادف رانندگی نیز می تواند باعث رویاهای واضح شود. اضطراب، به ویژه، با افزایش خطر کابوس های نگران کننده و شدید همراه است.

اختلالات خواب

مشکلات خوابی که باعث کمبود خواب می شود، مانند بی خوابی و نارکولپسی، می تواند خطر دیدن رویاهای واضح را افزایش دهد.

تغییرات در برنامه خواب شما، مانند پرواز به خارج از کشور (و خوابیدن در زمان متفاوت) یا خواب کمتر از حد معمول نیز می تواند این خطر را افزایش دهد.

داروها

برخی داروها وجود دارند که در ایجاد رویاهای واضح نقش دارند. این داروها شامل بسیاری از داروهای ضد افسردگی، مسدودکننده های بتا، داروهای فشار خون، داروهای بیماری پارکینسون و داروهای ترک سیگار می باشد.

سوء مصرف مواد

استفاده بیش از حد از الکل، استفاده از مواد مخدر تفریحی، یا تجربه ترک مواد مخدر می تواند باعث رویاهای واضح و اغلب کابوس شود.

سایر اختلالات سلامتی

علاوه بر استرس و اضطراب، سایر شرایط سلامت روان، مانند افسردگی و اسکیزوفرنی، با رویاهای واضح همراه است. بیماری‌های جسمانی مانند بیماری قلبی و سرطان نیز با رویاهای واضح مرتبط هستند.

اوایل بارداری

بارداری می تواند باعث تغییراتی در سطوح هورمونی بدن، الگوهای خواب و احساسات شود. بسیاری از زنان باردار می گویند که خواب های واضحی را به خصوص در روزهای اولیه بارداری خود تجربه می کنند.

رویاهای واضح چه عوارضی دارند؟

به طور معمول، رویاهای واضح جای نگرانی ندارند. گاهی اوقات ممکن است فقط در یک بخش خاص از زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهند.

اما رویاهای واضح منفی، به خصوص اگر هفته ها یا ماه ها طول بکشد، می تواند از نظر احساسی آزاردهنده باشد و خواب شما را مختل کند. و این می تواند باعث مشکلات سلامتی شود.

برخی از عوارض جانبی رایج رویاهای واضح عبارتند از:

• خواب آلودگی در طول روز (Daytime sleepiness). این می تواند باعث مشکلات تمرکز و حافظه شود که می تواند بر بهره وری شما در مدرسه یا محل کار تأثیر بگذارد. حتی می تواند بر توانایی شما در انجام کارهای روزمره مانند رانندگی یا دوش گرفتن تأثیر بگذارد. اگر حواس‌تان پرت شود، حتی کوچک‌ترین کارها هم می‌توانند خطرناک شوند.
• مشکلات خلقی (Mood problems). رویاهای واضح می توانند از نظر احساسی تخلیه شوند و باعث افسردگی یا علائم اضطراب شوند. اگر رویاهای واضح شما در طول زمان ادامه پیدا کند، این می تواند یک مشکل نگران کننده باشد.
• مقاومت در برابر خواب (Resisting sleep). ممکن است متوجه شوید که آگاهانه یا ناخودآگاه از رفتن به رختخواب یا به خواب رفتن اجتناب می کنید زیرا می ترسید خواب بد دیگری ببینید.
• تلاش یا تفکر خودکشی (Suicidal attempts or thinking). برخی از افراد افکار خودکشی (ایده) را ثانویه به رویاهای نگران کننده گزارش کرده اند. این بسیار جدی است. اگر اقدام به خودکشی کرده اید یا در فکر خودکشی هستید، از خط تلفن بحران یا پیشگیری از خودکشی کمک بگیرید. خط ملی پیشگیری از خودکشی را به شماره ۸۲۵۵-۲۷۳-۸۰۰ امتحان کنید. مهم است که فورا کمک بگیرید.

رویاهای واضح چگونه درمان می‌شوند؟

همیشه نمی توان علت دقیق رویاهای واضح را مشخص کرد. در بسیاری از موارد، این رویاها به مرور زمان از بین می روند.

اما اگر رویاهای واضح شما باعث ناراحتی عاطفی یا مشکلات جسمی شما می شود، ممکن است از درمان پزشکی یا اصلاح شیوه زندگی بهره مند شوید.

یک قرار ملاقات با پزشک یا یک متخصص خواب تعیین کنید تا مشخص شود چه درمان‌ها یا تغییراتی در شیوه زندگی شما مناسب است.

در اینجا برخی از درمان های رایج برای رویاهای واضح آورده شده است.

مداخله پزشکی

اگر رویاهای واضح شما ناشی از یک بیماری زمینه ای روانی یا جسمی است، می توانید با درمان آن وضعیت، خطر رویاهای واضح خود را کاهش دهید.

سالم ماندن

خوب غذا خوردن، حفظ وزن مناسب، خواب کافی، داشتن برنامه خواب منظم، نوشیدن آب کافی و مراقبت از سلامت روانی می تواند به جلوگیری از رویاهای واضح کمک کند.

مقابله با استرس و اضطراب

همه افراد استرس و اضطراب را تجربه می کنند، اما برخی افراد بهتر از دیگران با آن کنار می آیند. اگر احساس می کنید که سطح استرس و اضطراب شما خارج از کنترل است، ممکن است بخواهید موارد زیر را در نظر بگیرید:

• مدیتیشن؛ 
• نفس عمیق؛ 
• تکنیک های آرام سازی؛ 
• هنر درمانی؛ 
• ورزش؛ 
• فعالیت های دیگری که می تواند استرس شما را کاهش دهد. 

یکی دیگر از کارهای مهمی که می توانید انجام دهید این است که مطمئن شوید همیشه در طول روز زمانی را برای استراحت در نظر می گیرید تا احساس خستگی نکنید. ذهن مسابقه ای می تواند منجر به رویاهای واضح و گاهی کابوس شود.

تمرین درمانی تصویرسازی

این درمان اغلب برای افرادی استفاده می شود که رویاهای واضح، به ویژه کابوس های شبانه را در نتیجه ضربه تجربه می کنند. این درمان که با یک متخصص مراقبت های بهداشتی روان انجام می شود، شامل تغییر پایان به کابوسی است که وقتی بیدار هستید به یاد می آورید تا زمانی که دیگر تهدید کننده نباشد.

ارائه‌دهنده مراقبت‌های روانی از شما می‌خواهد که به بازی روی پایان جدید و غیرخطرناک رویا در ذهن خود ادامه دهید. این درمان برای کاهش دفعات رویاهای واضح – به ویژه کابوس های شبانه – طراحی شده است.

دارو

اکثر پزشکان استفاده از دارو را برای درمان رویاهای واضح توصیه نمی کنند. با این حال، در مورد کابوس های ناشی از ضربه، مانند اختلال استرس پس از سانحه، پزشک ممکن است برای کمک به خوابیدن، داروهای خواب آور یا داروهای ضد اضطراب تجویز کند.