۶ علت احتمالی مه مغزی

مه مغزی به خودی خود یک بیماری پزشکی نیست، بلکه نشانه ای از سایر شرایط پزشکی است. این یک نوع اختلال عملکرد شناختی است که شامل:

• مشکلات حافظه
• عدم وضوح ذهنی
• تمرکز ضعیف
• ناتوانی در تمرکز

برخی افراد نیز آن را به عنوان خستگی ذهنی توصیف می کنند. بسته به شدت مه مغزی، می تواند در کار یا مدرسه اختلال ایجاد کند. اما لزومی ندارد که یک ثابت دائمی در زندگی شما باشد.

چندین توضیح برای اینکه چرا مه مغزی اتفاق می افتد وجود دارد. هنگامی که علت اصلی را شناسایی کردید، می توانید شروع به رفع مشکل کنید. در اینجا شش علت احتمالی وجود دارد.

۱. استرس

مطابق تحقیق ۲۰۱۷، استرس مزمن می‌تواند فشار خون را افزایش دهد، سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند و باعث افسردگی شود. همچنین می‌تواند باعث خستگی ذهنی شود.

وقتی مغز شما خسته است، فکر کردن، استدلال و تمرکز سخت تر می شود.

۲. کم خوابی

مطابق تحقیق ۲۰۱۲۱، کیفیت خواب ضعیف می تواند در عملکرد مغز شما اختلال ایجاد کند. ۸ تا ۹ ساعت خواب در شب را هدف قرار دهید.

کم خوابی می تواند منجر به تمرکز ضعیف و افکار کدر شود.

۳. تغییرات هورمونی

مطابق تحقیق ۲۰۱۸، تغییرات هورمونی همچنین می تواند باعث ایجاد مه مغزی شود. سطح هورمون های پروژسترون و استروژن در دوران بارداری افزایش می یابد. این تغییر می تواند بر حافظه تأثیر بگذارد و باعث اختلال شناختی کوتاه مدت شود.

به همین ترتیب، مطابق تحقیق ۲۰۱۹، کاهش سطح استروژن در دوران یائسگی می تواند باعث فراموشی، تمرکز ضعیف و تفکر مبهم شود.

۴. رژیم غذایی

رژیم غذایی همچنین می تواند در مه مغزی نقش داشته باشد. مطابق تحقیق ۲۰۲۱، ویتامین B12 از عملکرد سالم مغز پشتیبانی می کند و کمبود ویتامین B12 می تواند باعث ایجاد مه مغزی شود.

اگر آلرژی یا حساسیت غذایی دارید، بعد از خوردن غذاهای خاصی، مه مغزی ممکن است توسعه یابد. این خوراکی‌ها شامل:

• آسپارتام
• بادام زمینی
• لبنیات

حذف غذاهای محرک از رژیم غذایی شما ممکن است علائم را بهبود بخشد.

۵. داروها

اگر هنگام مصرف دارو متوجه مه مغزی شدید، با پزشک خود صحبت کنید. مطابق تحقیق ۲۰۲۱، مه مغزی ممکن است یکی از عوارض جانبی شناخته شده این داروها باشد. کاهش دوز یا تغییر به داروی دیگر ممکن است علائم شما را بهبود بخشد.

مه مغزی می تواند بعد از درمان سرطان رخ دهد. به این شیمی مغز (chemo brain) می‌گویند. 

۶. شرایط پزشکی

شرایط پزشکی مرتبط با التهاب، خستگی یا تغییرات در سطح گلوکز خون نیز می تواند باعث خستگی ذهنی شود. به عنوان مثال، مطابق تحقیق ۲۰۲۰، مه مغزی یکی از علائم سندرم خستگی مزمن است که شامل خستگی مداوم برای مدت طولانی است.

مطابق تحقیق ۲۰۱۵، افرادی که فیبرومیالژیا دارند ممکن است روزانه مه آلودی مشابهی را تجربه کنند. 

شرایط دیگری که ممکن است باعث مه مغزی شود عبارتند از:

• کم خونی
• افسردگی
• دیابت
• سندرم شوگرن
• میگرن
• بیماری آلزایمر
• کم کاری تیروئید
• بیماری های خود ایمنی مانند لوپوس، آرتریت و ام اس
• کم آبی بدن
• عفونت های ویروسی، مانند COVID-19

چگونه تشخیص داده می‌شود

اگر فقدان شفافیت مداوم دارید که بدتر می شود یا بهبود نمی یابد، با پزشک صحبت کنید.

پزشک برای تشخیص مه مغزی نمی تواند از یک آزمایش استفاده کند. مه مغزی ممکن است علامت یک مشکل اساسی باشد، بنابراین پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد و در مورد شما می پرسد:

• سلامت روان
• رژیم غذایی
• سطح فعالیت بدنی
• داروها یا مکمل های فعلی

شما باید پزشک خود را در مورد سایر علائمی که ممکن است داشته باشید مطلع کنید. به عنوان مثال، فردی که مبتلا به کم کاری تیروئید است ممکن است مه مغزی همراه با ریزش مو، خشکی پوست، افزایش وزن یا ناخن های شکننده داشته باشد.

آزمایش خون می تواند به پزشک کمک کند تا علت مه مغزی را شناسایی کند. آزمایش خون می تواند موارد زیر را تشخیص دهد:

• سطح نامنظم گلوکز
• عملکرد ضعیف کبد، کلیه و تیروئید
• کمبودهای تغذیه ای
• عفونت ها
• بیماری های التهابی

بر اساس نتایج، پزشک تعیین خواهد کرد که آیا باید بررسی بیشتری انجام دهد یا خیر. سایر ابزارهای تشخیصی ممکن است شامل آزمایش‌های تصویربرداری برای مشاهده داخل بدن مانند اشعه ایکس، تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT) باشد.

پزشک همچنین ممکن است آزمایش آلرژی یا مطالعه خواب را برای بررسی اختلال خواب انجام دهد.

نگه داشتن یک دفترچه غذایی می تواند به شما کمک کند تعیین کنید که آیا رژیم غذایی شما به مه مغزی کمک می کند یا خیر.

نحوه درمان آن

درمان مه مغزی به علت آن بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر کم خون هستید، مکمل های آهن ممکن است تولید گلبول های قرمز خون را افزایش داده و مه مغزی شما را کاهش دهند.

اگر یک بیماری خودایمنی برای شما تشخیص داده شود، پزشک ممکن است یک کورتیکواستروئید یا سایر داروها را برای کاهش التهاب یا سرکوب سیستم ایمنی توصیه کند.

گاهی اوقات، رفع مه مغزی با اصلاح کمبود تغذیه ای، تعویض داروها یا بهبود کیفیت خواب است.

درمان های خانگی برای بهبود مه مغزی عبارتند از:

• خواب ۸ تا ۹ ساعت در شب
• مدیریت استرس با دانستن محدودیت های خود و اجتناب از مصرف بیش از حد الکل و کافئین
• ورزش کردن
• تقویت توانایی های فکری خود (کار داوطلبانه یا حل پازل های مغزی را امتحان کنید)
• پیدا کردن فعالیت های لذت بخش
• افزایش مصرف پروتئین، میوه ها، سبزیجات و چربی های سالم

چشم انداز مه مغزی چیست؟

مه مغزی می تواند خسته کننده باشد، اما تسکین آن ممکن است. شما نباید علائم خود را نادیده بگیرید زیرا در صورت عدم درمان، مه مغزی می تواند بر کیفیت زندگی شما تأثیر بگذارد. هنگامی که علت اصلی برطرف شد، وضوح ذهنی شما می تواند بهبود یابد.