کتاب الکترونیکی «کتاب مجموعه پرسش های کنکوری پایه به پایه زیست شناسی آینده نگاران مغز»
انتشارات: موسسه آموزشی تالیفی ارشدان
تعداد صفحه: ۱۹۵
این کتاب شامل:
- بررسی تمامی پرسشهای کنکوری (از سال ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۲) داخل کشور و خارج از کشور؛
- بررسی برخی پرسشهای کنکوری نظام‌های آموزشی سابق؛
- پاسخ کلیدی پرسش‌ها؛
- پاسخ کامل فعالیت‌های کتاب؛
- مطابق با جدیدترین تغییرات کتاب درسی
- تفکیک موضوعی پرسش‌ها براساس سرفصل‌های کتاب درسی
برای مشاهده «بخشی از این کتاب الکترونیکی» کلیک کنید.
تهیه فایل ورد «کتاب مجموعه پرسشهای کنکوری پایه به پایه زیست شناسی آینده نگاران مغز»
انتشارات: موسسه آموزشی تالیفی ارشدان
تعداد صفحه: ۱۹۵
فایل ورد شامل:
- تمام پرسشهای کتاب به همراه پاسخ کلیدی می‌باشد.
آزمون شامل ۲۵ پرسش است.
پرسشهای دو گزینه‌ای و خط به خط
تعمیق و تثبیت یادگیری زیست‌شناسی دهم
پاسخ فعالیت‌های کتاب زیست‌شناسی ۱
– دهم –
جواب فعالیت‌های فصل ششم زیست دهم تجربی
پاسخ و حل سوال های فعالیت های گفتار ۱ و ۲ و ۳ فصل ششم کتاب زیست شناسی ۱ پایه دهم تجربی
جواب فعالیت های فصل ۱ زیست دهم تجربی؛ در این مطلب به پاسخ و جواب سوالات فعالیت های صفحه ۸۱، ۸۲، ۸۳، ۸۴، ۸۵، ۸۷، ۸۹، ۹۱، ۹۲ و ۹۴ و ۹۵ گفتار ۱ و ۲ و ۳ فصل ۷ اول «از یاخته تا گیاه» کتاب زیست شناسی ۱ پایه دهم رشته تجربی پرداخته ایم.
فصل از یاخته تا گیاه
فعالیت ۱ صفحه ۸۱ فصل ششم زیست دهم
فعالیت ۱
با استفاده از ابزار و مواد مناسب، نمونه ای از یاخته گیاهی بسازید. در این نمونه، لایه‌های دیواره و ارتباط بین یاختههای گیاهی را نیز نشان دهید.
فعالیت ۲ صفحه ۸۲ فصل ششم زیست دهم
فعالیت ۲
تورژسانس و پلاسمولیز در یاختههای گیاه آب بر اساس اسمز می‌تواند از غشای پروتوپلاست و واکوئول، آزادانه و بدون صرف انرژی عبور کند.
الف) برای مشاهده تورژسانس و پلاسمولیز در یاخته گیاهی آزمایشی طراحی و اجرا کنید.
نام آزمایش:
مشاهده پدیده‌های تورژسانس و پلاسمولیز در سلول گیاهی
هدف آزمایش:
آشنایی با مفهوم تورژسانس و پلاسمولیز
وسایل مورد نیاز
میکروسکوپ نوری، لام، لامل، شیشه ساعت، تیغ، قطره چکان، آب مقطر، آب نمک (محلول NaCl)، پیاز (ترجیحا پیاز بنفش رنگ)
مراحل انجام آزمایش
در آزمایش اول ابتدا یک لایه پیاز را بر می‌داریم و با کمک تیغ اپیدرم (روپوست) آن را جدا می‌کنیم؛ سپس روی شیشه لام یک قطره آب مقطر قرار می‌دهیم و بخش کوچکی از روپوست را روی لام قرار می‌دهیم. سپس یک لامل را روی آن گذاشته و نمونه را زیر میکروسکوپ تنظیم می‌کنیم.
برای مشاهده نمونه، ابتدا از عدسی با درشت‌نمایی ۴X استفاده می‌کنیم و بعد از آن می‌توانیم به ترتیب از عدسی با قدرت ۱۰X و ۴۰X استفاده کنیم. آنچه مشاهده می‌شود بیانگر پدیده تورژسانس است.
نکته: در آزمایشگاه‌هایی که برای آموزش دانشجویان مورد استفاده قرار می‌گیرد به‌ندرت از عدسی ۱۰۰X استفاده می‌شود.
در آزمایش دوم با استفاده از قطره چکان دو یا سه قطره آب نمک غلیظ در یک طرف لام قرار می‌دهیم و مطابق آزمایش قبلی، بخش کوچکی از روپوست پیاز را روی لام که حاوی آب نمک غلیظ است قرار می‌دهیم و سپس بعد از چند دقیقه لامل را روی شیشه لام قرار می‌دهیم و آن را زیر میکروسکوپ تنظیم می‌کنیم.
زمانی‌که آب نمک زیر لامل کشیده می‌شود محیط غلیظ ایجاد نموده که این امر موجب از دست دادن آب سلول‌ها و در نتیجه جداشدن پروتوپلاست از دیواره سلولی می‌شود که بیانگر پدیده پلاسمولیز است.
نکته: حال اگر با قطره چکان چند قطره آب خالص کنار لامل قرار دهیم محیط اطراف سلول‌ها رقیق شده که این امر باعث چسبیدن غشایی پلاسمایی به دیواره سلولی می‌شود و تورژسانس را نشان می‌دهد.
نتایج کار و ترسیم مشاهدات
پس از انجام آزمایش اول مشاهده می‌کنیم تورم در سلول ایجاد شده که در این حالت فشاری به دیواره سلولی این فشار غشای پلاسمایی را محکم به دیواره سلولی چسبانده و در نتیجه سلول سخت و محکم شده است و سلول‌های گیاه به صورت فشرده در کنار هم قرار دارند، این پدیده تورژسانس نام دارد.
پس از انجام آزمایش دوم مشاهده می‌کنیم غشای پلاسمایی در بعضی نقاط از دیواره سلولی جدا شده که در چنین حالتی سلول‌ها شادابی و تردی خود را از دست می‌دهند. این پدیده که عمل عکس تورژسانس به حساب می‌آید، پلاسمولیز می‌گویند.
سوالات مربوط به آزمایش
چرا در آزمایش به جای پیاز بنفش از پیاز سفید استفاده نکردیم؟
در این آزمایش از پیاز سفید رنگ هم می‌توانستیم استفاده کنیم اما یک مرحله به مراحل قبلی آزمایش افزوده می‌شد که باید پیاز را در محلول رنگی لوگل قرار می‌دادیم تا سلول رنگ‌آمیزی شود و برای سهولت کار از پیاز بنفش استفاده کردیم.
برای مشاهده نمونه با عدسی ۱۰۰X چه باید کرد؟
هنگام استفاده از عدسی ۱۰۰X باید از روغن ایمرسون استفاده کنیم و در صورتی که از این روغن استفاده نکنیم، هوا با ضریب شکست بالایش باعث پراکنده شدن پرتوها می‌شود و به علت فاصله کانونی عدسی، نور چندانی به آن نمی‌رسد.
همچنین استفاده از روغن ایمرسون باعث می شود که عدسی چشمی ۱۰۰X از نمونه فاصله گرفته و از آسیب رسیدن به نمونه و عدسی جلوگیری می شود.
بعد از اتمام کار با عدسی ۱۰۰X باید آن را با گریس تمیز نمود، زیرا در غیر این صورت روغن روی عدسی خشک می شود.
ب) گفتیم که یاختههای گیاه براساس تفاوت فشار اسمزی پروتوپلاست و محیط اطراف، به حالت تورژسانس یا پلاسمولیز در می‌آیند.
آیا پلاسمولیز و تورژسانی یاخته‌ها، سبب تغییر در اندازه یا وزن بافت گیاهی می‌شود؟ چگونه با روش علمی به این پرسش پاسخ می‌دهید؟
بله پلاسمولیز و ترژسانس یاخته‌ها سبب تغییر اندازه و وزن بافت گیاهی می‌شود.
روپوست یک پیاز قرمز را به قطعات مختلفی با اندازه برابر تقسیم می‌کنیم. هر یک از قطعات را به ترتیب در محلول غلیظ نمک، آب معمولی و آب مقطر قرار می‌دهیم. دقت داشته باشید که وزن ظرف‌ها، حجم محلول‌ها، دمای آب و سایر شرایط برای هر سه ظرف باید یکسان باشد. در این آزمایش ظرف حاوی آب معمولی را به عنوان شاهد در نظر می‌گیریم. در ابتدای آزمایش وزن هر قطعه روپوست را اندازه می‌گیریم. دقت داشته باشید که وزن قطعات مختلف هم باید یکسان باشد. پس از مدتی اسمز انجام می‌شود. سپس مجدداً اندازه و وزن بافت‌ها را بررسی می‌کنیم. نتیجه به این صورت است:
ظرف آب معمولی (شاهد): یاخته‌ها در ظرف آب معمولی به حالت پلاسمولیز در می‌آیند. البته، میزان پلاسمولیز در آب معمولی کم است و در نتیجه، اندازه و وزن بافت به مقدار بسیار کمی کاهش پیدا می‌کند.
ظرف آب مقطر: قطعی از پیاز که در آب مقطر قرار داشته است، به حالت تورژسانس درآمده است. در نتیجه ورود آب به این قطعه، وزن و اندازه بافت نسبت به حالت اولیه افزایش پیدا کرده است ظرف محلول غلیظ نمک در این ظرف پلاسمولیز شدید بافت گیاهی رخ می‌دهد و آب از یاخته‌ها خارج می‌شود در نتیجه وزن و اندازه بافت نسبت به حالت اولیه کاهش پیدا کرده است. (منبع مطلب: کتاب میکرو)
فعالیت ۳ صفحه ۸۳ فصل ششم زیست دهم
فعالیت ۳
غشای واکوئول مانند غشای یاخته، ورود مواد به واکوئول و خروج از آن را کنترل می‌کند. برگ کلم بنفش را چند دقیقه در آب معمولی قرار دهید، چه اتفاقی می‌افتد؟ اکنون آن را به مدت چند دقیقه بجوشانید. چه می‌بینید؟ مشاهده خود را تفسیر کنید.
وقتی برگ کلم بنفش را چند دقیقه در آب معمولی قرار دهیم، تغییر چندانی در رنگ آب ایجاد نمیشود. این تغییر رنگ کم آب هم به دلیل آسیب غشاهای زیستی هنگام برش کلم با چاقو است که باعث می‌شود مقداری آنتوسیانین وارد آب شود. اما وقتی که برگ کلم را به مدت چند دقیقه در آب بجوشانیم حرارت زیاد باعث تخریب غشاهای زیستی واکوئل‌ها و یاخته‌ها می‌شود. در نتیجه مواد رنگی درون آنها آزاد می‌شود و وارد آب می‌شود با ورود آنتوسیانین به آب رنگ آن به شدت تغییر می‌کند.
فعالیت ۴ صفحه ۸۴ فصل ششم زیست دهم
فعالیت ۴
مشاهده رنگ دیسه
وسایل و مواد لازم: تیغه و تیغک، میکروسکوپ نوری، تیغ، آب مقطر، پوست گوجه فرنگی.
روش کار: برای مشاهده رنگ دیسه، با استفاده از تیغ، سمت داخلی پوست گوجه فرنگی را خراش دهید و از آن نمونه میکروسکوپی تهیه و با میکروسکوپ مشاهده کنید.
گوجه فرنگی در ابتدا سبز رنگ و با گذشت زمان رنگ آن تغییر می‌کند. چه توضیحی برای این رویداد دارید؟ چگونه می‌توانید به طور تجربی، درستی توضیح خود را تأیید کنید؟
زیرا ساختار سبزدیسه (کلروپلاست) در آنها تغییر می‌کند و به رنگ‌دیسه (کروموپلاست) تغییر پیدا می‌کنند و در این هنگام سبزینه (کلروفیل) در گوجه تجزیه می‌شود و مقدار کاروتنوئیدها افزایش می‌یابد. گاز اتیلن این روند را سرعت می‌بخشد.
فعالیت ۵ صفحه ۸۵ فصل ششم زیست دهم
فعالیت ۵
برگ بعضی گیاهان بخش‌های غیرسبز، مثلاً سفید، زرد، قرمز یا بنفش دارد. دیده می‌شود که کاهش نور در چنین گیاهانی، سبب افزایش مساحت بخش‌های سبز می‌شود. چه توضیحی برای این مشاهده دارید؟ این تغییر رنگ در برگ چه اهمیتی در ماندگاری گیاه دارد؟
زیرا این گیاهان با مشکل کمبود نور مواجه‌اند. به همین علت برای زیستن در چنین محیط‌هایی سازش‌هایی دارند. افزایش مساحت بخش‌های سبز یکی از این سازش‌‌هاست. در این گیاهان با تبدیل کروموپلاست به کلروپلاست و افزایش مقدار کلروفیل سطح بخش‌های سبز افزایش می‌یابد.
فعالیت ۶ صفحه ۸۷ فصل ششم زیست دهم
فعّالیت ۶
سامانهٔ بافت زمینه‌ای در گیاهان آبزی از پارانشیمی ساخته می‌شود که فاصله فراوانی بین یاختههای آن وجود دارد. این فاصله‌ها با هوا پر شده‌اند. این ویژگی چه اهمیتی برای گیاهی دارد که در آب زندگی می‌کند؟
از یک سو هوا در سبک شدن اندام گیاهی و کاهش مقاومت در برابر جریان‌های آب نقش دارد و از سوی دیگر در تأمین اکسیژن برای یاختههای گیاه، عمل می‌کند.
فعالیت ۷ صفحه ۸۹ فصل ششم زیست دهم
فعالیت ۷
الف) سه سامانه بافتی و انواع یاختههای سامانه بافت زمینه‌ای را با هم مقایسه کنید.
| سامانه‌ها | انواع | محل | دیواره یاخته‌ای | پروتوپلاست | وظایف |
| پوششی | روپوست شامل روپوستی، کرک، یاخته ترشحی، یاخته نگهبان روزنه، تار کشنده | روپوستی سطح اندام‌های جوان، تار کشنده در ریشه و بقیه موارد در اندام‌های هوایی | دیواره نخستین سلولزی و نازک | زنده | روپوستی: محافظت از گیاه (مانع بیماری‌زاها و سرما و مانع تبخیر آب)، کرک: کاهش تبخیر از سطح برگ، یاخته ترشحی: ترشح مواد، یاخته نگهبان روزنه: کنترل باز و بسته شدن منافذ و فتوسنتز، تار کشنده جذب آب از خاک |
| پوششی | پیراپوست | سطح اندام‌های مسن | چوب پنبه: دارای دیواره پسین، کامبیوم چوب‌پنبه‌ساز و پارانشیم: دارای دیواره نخستین | چوب پنبه: مرده و کامبیوم چوب‌پنبه‌ساز و پارانشیم: زنده | محافظت از گیاه (مانع بیماری‌زاها و سرما و مانع تبخیر آب) و… |
| زمینه‌ای | پارانشیم، کلانشیم و اسکلرانشیم (اسکلرئید و فیبر) | بین روپوست و بافت آوندی. کلانشیم: معمولا زیر روپوست. اسکلرئید: بخش‌های سخت و چوبی گیاه در دانه و میوه. فیبر: در مجاورت بافت آوندی، پارانشیم: اندام‌های سبز گیاه | پارانشیم: دیواره نخستین نازک و چوبی نشده. کلانشیم: دیواره نخستین ضخیم. اسکرانشیم: دیواره پسین ضخیم و چوبی شده | پارانشیم و کلانشیم: زنده، اسکلرانشیم: اغلب مرده | پارانشیم: ذخیره مواد، فتوسنتز، رشد و ترمیم گیاه. کلانشیم: استحکام همراه انعطاف‌پذیری و رشد گیاه. اسکلرانشیم: استحکام گیاه |
| آوندی | چوبی (عنصر آوندی و تراکئید) _ آبکشی (آبکش و سلول همراه) پارانشیم و فیبر | در بخش میانی یا محوری اندام‌های گیاه به صورت دسته‌های آوندی | چوبی: پسین ضخیم با مقدار زیاد چوب. بقیه موارد نخستین سلولزی و نازک | چوبی: مرده و آبکش: زنده | چوبی: انتقال شیره خام. آبکش: انتقال شیره پرورده. همراه: کمک به انتقال شیره پرورده |
ب) مقدار بافت آوند چوبی در ساقه چوبی شده، به مراتب بیشتر از بافت آوند آبکشی است. این وضع چه اهمیتی برای گیاه دارد؟
نیاز گیاه به آوند چوبی بیش از آوند آبکش است؛ زیرا عامل اصلی انتقال شیره خام، مکشی است که در اثر تعرق از سطح گیاه ایجاد می‌شود. نیروی مکش تعرق آنقدر زیاد است که در یک روز گرم می‌تواند باعث کاهش قطر تنۀ یک درخت شود؛ هرچند این کاهش اندک است. اگر دیوارۀ آوندهای چوبی استحکام کافی نداشت به‌راحتی در اثر مکش تعرق، له می‌شد.
فعالیت ۸ صفحه ۹۱ فصل ششم زیست دهم
فعالیت ۸
ساختار نخستین ساقه و ریشه
شکل‌های زیر، ساختار نخستین ساقه و ریشه را در نوعی گیاه تک لپه و نوعی گیاه دو لپه نشان می‌دهد. برای مشاهده چگونگی قرارگیری سه سامانه بافتی در ساختار نخستین گیاه، باید از ریشه و ساقه، برش تهیه کنیم.
الف) با توجه به تصاویر، ساختار نخستین این گیاهان را با هم مقایسه کنید.
ب) برای مشاهده ساختار نخستین ریشه و ساقه در گیاهان، با استفاده از میکروسکوپ نوری روش زیر را به کار گیرید.
وسایل و مواد لازم: میکروسکوپ نوری دو چشمی، تیغه و تیغک، تیغ تیز، شیشه ساعت، آب مقطر، ساقه و ریشه گیاه.
روش کار: در شیشه ساعت مقداری آب مقطر بریزید. با استفاده از تیغ، برش‌های عرضی و نازک تهیه کنید و در شیشه ساعت قرار دهید. در استفاده از تیغ، نکات ایمنی را رعایت کنید!
برش‌ها را با میکروسکوپ مشاهده کنید. برای مشاهده، ابتدا از بزرگنمایی کم و سپس از بزرگنمایی بیشتر استفاده کنید. شکل برش عرضی را ترسیم و نام گذاری کنید.
برای مشاهده بهتر می‌توانید برش‌ها را با یک یا دو رنگ، رنگ آمیزی کنید. برای این کار به محلول رنگ بر، یا سفید کننده، استیک اسید یک درصد (یا سرکه سفید رقیق شده)، رنگ کارمن زاجی و آبی متیل نیاز دارید. برای رنگ آمیزی، برش‌ها را به ترتیب در هر یک از محلول‌های زیر قرار دهید.
آب مقطر، محلول رنگ بر (۱۵ تا ۲۰ دقیقه)، آب مقطر، استیک اسید رقیق (۱ تا ۲ دقیقه)، آب مقطر، آبی متیل (۱ تا ۲ دقیقه)، آب مقطر، کارمن زاجی (۲۰ دقیقه)، آب مقطر.
پ) هر یک از بافت‌های آوندی به چه رنگی در آمده‌اند؟
آبی متیل، دیواره‌های چوبی را به رنگ آبی در می‌آورد در نتیجه دیواره آوندهای چوبی با رنگ آبی مشخص می‌شود،. کارمن‌زاجی دیواره سلولزی را قرمز می‌کند. بنابراین می‌توان دیواره‌ی آوند آبکش را با رنگ قرمز مشاهده کرد. در نهایت، محدوده آوندهای چوبی و آبکشی مشخص می‌شود.
فعالیت ۹ صفحه ۹۴ فصل ششم زیست دهم
فعالیت ۹
الف) مریستم نخستین و پسین را بر اساس محل تشکیل و عملکرد با هم مقایسه کنید.
مریستم نخستین
محل تشکیل: مریستم نخستین ریشه: نزدیک به نوک ریشه. مریستم نخستین ساقه: عمدتاً در جوانه‌ها قرار دارند. این مریستم‌ها در دو گروه جوانه رأسی (انتهایی) و جوانه جانبی قرار می‌گیرند. علاوه بر جوانه‌ها، در فاصله بین دو گره در ساقه یا شاخه نیز وجود دارد.
عملکرد: نتیجه فعالیت مریستم‌های نخستین، افزایش طول و تا حدودی عرض ساقه، شاخه و ریشه است. همچنین برگ و انشعاب‌های جدید ساقه و ریشه از فعالیت این مریستم ها تشکیل می‌شوند.
مریستم پسین
محل تشکیل: کامبیپوم آوندساز بین آوندهای آبکش و چوب نخستین تشکیل می‌شود. کامبیوم چوب‌پنبه‌ساز در سامانه بافت زمینه‌ای ساقه و ریشه تشکیل می‌شود.
عملکرد: کامبیوم آوندساز منشاء بافت‌های آوندی چوب و آبکش است. کامبیوم چوب‌پنبه‌ساز به سمت درون، یاختههای پارانشیمی و به سمت بیرون، یاخته‌هایی را می‌سازد که دیواره آنها به تدریج چوب پنبه‌ای می‌شود.
ب) در یک پژوهش گروهی، سه گیاه علفی در منطقه محل زندگی خود، انتخاب، ساختار ظاهری و بافتی آنها را گزارش کنید.
فعالیت ۱۰ صفحه ۹۵ فصل ششم زیست دهم
فعالیت ۱۰
الف) با مراجعه به منابع معتبر، درباره ویژگی‌های درخت حرّا، وضعیت جنگل‌های حرا در ایران، نقش این جنگل‌ها در حفظ گونه‌های جانوری و زندگی مردم محلی، به صورت گروهی گزارشی ارائه دهید.
درخت حرا که نام جنس آن به حکیم و فیلسوف ایرانی ابو علی سینا (Avicennia) نسبت داده می شود، درختانی به ارتفاع ۳ تا ۶ متر با شاخ و برگ سبز روشن هستند. حرا درختی است آب شورزی که هنگام مد آب دریا تا گلوگاه در آب فرو می رود. با خاصیت تصفیه ای که در پوست این درخت وجود دارد، بخش شیرین آب دریا را جذب و نمک آن را دفع می کند. درخت حرا در حقیقت یک کارخانه آب شیرین کن طبیعی است. جنگل حرا به دلیل مساعد بودن شرایط اکولوژی، زیستگاهی امن برای پرندگان مهاجر از مناطق گرمسیری است.
درخت حرا دارای برگهای بیضی شکل و قاعده‌ای باریک (دوکی شکل) است که سطح رویی برگ ها سبز و براق و سطح پشتی آنها سفید یا خاکستری رنگ است. طول این برگها حدود ۵ تا ۷/۵ سانتی‌متر است. میوه درخت حرا، بادامی شکل است و به یک خامه باریک منتهی می‌شود. حرا دارای گل‌های بسیار کوچک و نامحسوسی است. این گل ها به رنگ طلایی با ۴ گلبرگ است که هر گلبرگ بیشتر از چند میلی‌متر طول ندارد. گل‌ها دارای عطری شیرین و خنک هستند که تا شعاع چند متری اطراف آن پراکنده می‌شود.
ریشه‌های اصلی درخت حرا کوتاه و کم عمق اند و از آنها ریشه های فرعی و باریک و عمودی اسفنجی به سمت بالا منشعب شده و بطور متوسط تا ۳۰ سانتی متر از سطح زمین بالاتر می روند. این ریشه‌های هوایی بتدریج دور درخت را پوشش می‌دهند و تبدیل به یک شبکه می‌شوند و به این ترتیب امکان زیستگاه در چنین محیط باتلاقی فراهم می‌کنند. این ریشه‌ها از شوری اطراف نیز می کاهند تا امکان تغذیه گیاه از آب بسیار شور دریا میسر شود.
درختان حرا تنه‌های متعدد دارند به طوری که تشخیص تنه اصلی به آسانی میسر نیست. از آنجایی که برگ درختان حرا دائمی هستند، این جنگل‌ها را «جنگل‌های همیشه بهار» نیز می‌گویند.
جوامع جنگلی مانگرو (حرا) در طول میلیون ها سال موفق شده اند تا سازگاری اعجاب انگیزی با آب شور دریا و سواحل جزر و مدی پیدا کنند. اصولا این گیاهان قادر نیستند دمای کمتراز ۵ درجه سانتی گراد را تحمل کنند. ضمن اینکه شوری بین ۲۰ تا ۳۲ در هزار برای رشد آنها مناسب است.
از آنجایی که حرا به‌عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره شناخته می‌شود، از اهداف تولید و کاشت نهال حرا در تالاب‌ها، گسترش جنگل، ایجاد محیط مناسب جهت تکثیر آبزیان، حفظ تنوع زیستی، حفاظت از خاک، تقویت زیستگاه پرندگان و حشرات و حفاظت از سواحل در برابر امواج است.
بذر گونه حرا روی پایه مادری ریشه می زند و پس از رشد به اندازه مناسب از آن جدا می‌شود. در صورتی که شرایط برای این بذر مهیا باشد در همان جا رشد می کند و در صورت آماده نبودن محیط، این بذر با جذر و مد به مکان دیگری انتقال می‌یابد.
ب) در منطقه‌ای که زندگی می‌کنید، آیا گیاهانی وجود دارند که با شرایط خاص آن منطقه سازگاری‌هایی داشته باشند؟ در صورت وجود چنین گیاهانی، گزارشی به صورت گروهی از این سازگاری‌ها ارائه دهید.
در ادامه خود را بیازمایید:
بارم‌بندی زیست‌شناسی دهم ۱۴۰۳-۱۴۰۲
درس زیست‌شناسی ۱
ارزشیابی از دانش آموزان در این درس به دو صورت مستمر و پایانی انجام می‌شود.
ارزشیابی مستمر براساس فعالیت های گروهی یا انفرادی دانش آموزان در کلاس یا خارج از کلاس و در طول سال تحصیلی انجام می‌شود. این ارزشیابی براساس مشاهدات معلم و تعامل بین معلم و دانش آموز در هنگام انجام هر فعالیت و بر اساس عملکرد دانش آموزان در انجام فعالیت‌ها، مانند ارائه گزارش، مشارکت در بحث های گروهی، پاسخ به پرسشهای کتبی و شفاهی انجام می‌شود.
نمره این ارزشیابی برای هر نوبت (نوبت اول سال و نوبت دوم سال) ۲۰ نمره است.
ارزشیابی پایانی در دو نوبت به صــورت آزمون کتبی انجام می‌شــود. در نوبت اول ۲۰ نمره از پنج فصــل اول کتاب (تا آخر گفتار ۲ فصل چهار، آخر صفحه ۶٠) است. در نوبت دوم پنج نمره به قسمت اول و ۱۵ نمره به قسمت دوم کتاب اختصاص دارد. بارم بندی فصل ها برای نوبت اول، دوم و شهریور مطابق جدول زیر پیشنهاد می‌شود.
توجه داشته باشید که طرح پرسش از مطالب مربوط به بیشتر بدانید، واژه شناسی، پاورقی ها و پیوست های آخر کتاب در همه آزمونها ممنوع است.
با توجه به نهایی شدن به قسمت دوم جدول توجه شود:
| شماره فصل و عنوان | نوبت اول | نوبت دوم |
| ۱- دنیای زنده | ۴/۵ | ۱ |
| ۲- گوارش و جذب مواد | ۶ | ۲ |
| ۳- تبادلات گازی | ۴ | ۱ |
| ۴- گردش مواد در بدن گفتار ۱ | ۲/۵ | ۱ |
| فعالیت‌ها | ۳ | |
| ۵- گردش مواد در بدن گفتارهای ۲ و ۳ و ۴ | – | ۳/۵ |
| ۶- تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد | – | ۲/۵ |
| ۷- از یاخته تا گیاه | – | ۴ |
| ۸- جذب و انتقال مواد در گیاهان | – | ۳ |
| فعالیت‌ها | – | ۲ |
| جمع | ۲٠ | ۲۰ |
| شماره فصل و عنوان | نوبت دوم نهایی، شهریور و دی‌ماه |
| ۱- دنیای زنده | ۲ |
| ۲- گوارش و جذب مواد | ۳ |
| ۳- تبادلات گازی | ۲ |
| ۴- گردش مواد در بدن | ۳/۵ |
| ۵- تنظیم اسمزی و دفع مواد زائد | ۱/۵ |
| ۶- از یاخته تا گیاه | ۳ |
| ۷- جذب و انتقال مواد در گیاهان | ۲/۵ |
| فعالیت‌ها | ۲/۵ |
| جمع | ۲٠ |
